فصلنامه علوم روانشناختی
پیاپی 25 (بهار 1387)

هدف پژوهش حاضر مقایسه استرس زناشویی در افراد مبتلا به بیماری کرونری قلب و افراد سالم بود. به این منظور، 48 نفر از بیماران مراجعه کننده به درمانگاه تخصصی قلب دانشگاه علوم پزشکی تهران از طریق نمونه گیری داوطلبانه در دسترس و 48 نفر افراد سالم از میان کارمندان و دانشجویان متاهل این دانشگاه به شیوه تصادفی ساده، انتخاب شدند. آنها مقیاس استرس زناشویی استکهلم- تهران (STMSS) و نیز پرسشنامه خصوصیات جمعیت شناختی را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از شاخص های آماری میانگین، انحراف استاندارد، تحلیل واریانس یک راهه و تحلیل واریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. نتایج بیانگر تفاوت معنادار در استرس زناشویی بین افراد مبتلا به بیماری کرونری قلب و افراد سالم بود. از سوی دیگر، میانگین دو گروه مردان و زنان در استرس زناشویی تفاوت معناداری را نشان نداد. همچنین، تفاوت استرس زناشویی در سطوح مختلف سواد، وضعیت اشتغال و وضعیت اجتماعی- اقتصادی، معنادار نبود. یافته های این پژوهش بیانگر سهم تسریع کننده، اساسی و مهم استرس زناشویی در اختلال کرونری قلب است و بنابراین، رفع استرس زناشویی برای حفظ و ارتقاء سلامت قلب، ضروری و مهم است.

پژوهش حاضر، در پی وارسی جنبه های مبتنی بر روانسنجی «پرسشنامه تشخیصی یانگ» (YDQ) ، پس از انجام مراحل اولیه و اجرای مقدماتی به منظور رفع مشکلات احتمالی، به بررسی اعتبار و قابلیت اعتماد این ابزار پرداخته است. برای محاسبه پایایی با استفاده از روش همسانی درونی، دونیمه سازی و اعتبار همزمان، 446 دانش آموز (233 دختر و 213 پسر) شهر تهران با میانگین سنی 23/16 (98/0sd = )، با روش خوشه ایانتخاب شدند و از بین نمونه مورد بررسی، در محاسبه قابلیت اعتماد با استفاده از روش بازآزمایی نیز، 77 آزمودنی به طور داوطلب (با فاصله 15 روز) در این مطالعه شرکت کردند. نتایج نشان داد که YDQ دارای همسانی درونی مناسب و ضریب بازآزمایی معناداری (05/0 (P<می باشد. همچنین در وارسی اعتبار همزمان YDQ، همبستگی گشتاوری پیرسون بین پرسشنامه مذکور با پرسشنامه شخصیتی 5 عاملی نئو» و فرم 25 سوالی «سیاهه نشانگان تجدیدنظر شده 90 سوالی» محاسبه شد. نتایج این تحلیل ها نشان دهنده اعتبار همزمان مناسب YDQ می باشد. درمجموع، نتایج پژوهش حاضر شواهدی برای اعتبار و قابلیت اعتماد مناسب YDQ به دست می دهد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش تمرین ذهنی بر روی پیشرفت توانش حرکتی دانش آموزان نابینا است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع دوم راهنمایی مدارس نابینای شهر تهران در سال تحصیلی 86-85 است. حجم نمونه با توجه به محدودیت جامعه مورد مطالعه و نوع تحقیق 20 نفر است که بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده تعیین گردید. این پژوهش از نوع تمام آزمایشی با گروه کنترل و تصادفی می باشد.
برای بررسی سوال های پژوهش از مقیاس حرکتی لینکلن- اوزرتسکی و پرسشنامه ارزیابی تصویرسازی حرکتی (VMIQ) استفاده شد.آموزش تمرین ذهنی طی 18 جلسه30 دقیقه ای و در 6 هفته به طول انجامید. و بعد از یک ماه آزمون پیگیری به عمل آمد. در تحلیل نتایج از آمار توصیفی و استنباطی(تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر) استفاده شد نتایج پژوهش نشان داد که:1. دانش آموزانی که آموزش تمرین ذهنی دریافت کرده بودند به طور معناداری در توانش های حرکتی نمره بالاتری را نسبت به آن دسته که آموزش ندیده بودند، به دست آوردند.
2.بعد از گذشت یک ماه گروه آموزش دیده به طور معناداری عملکرد بهتری را نسبت به آن دسته که آموزش ندیده بودند در توانش های حرکتی داشتند.
3. دانش آموزانی که آموزش تمرین ذهنی دریافت کرده بودند به طور معناداری نمره بهتری در تصویرسازی حرکتی نسبت به آن دسته که آموزش ندیده بودند، به دست آوردند.

هدف از این پژوهش بررسی میزان استرس ادراک شده در دانشجویان، شیوه های رویا رویی و منابع حمایتی آنان است. آزمودنی ها شامل 340 دانشجوی (187 دختر، 153 پسر) دانشگاه آزاد که از سه گروه علوم پزشکی، علوم انسانی و فنی و مهندسی به شیوه نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب گردید.ابزارهای بکار رفته در این پژوهش عبارتند از: پرسشنامه خرده استرس های روزانه (سارافینو، 1997)، پرسشنامه شیوه های مقابله با استرس (موس و بلینگز، 1981) و مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت و همکاران، 1988). نتایج پژوهش نشان دادند که از بین متغیر های مستقل مولفه های سه گانه ادراک حمایت اجتماعی (خانواده، دوستان، و افراد مهم) و شیوه های رویاروگری (مساله مدار و هیجان مدار)؛ بیشترین احتمال پیش بینی میزان استرس ادراک شده در دانشجویان از روی شیوه هیجان مدار، و ادراک حمایت خانواده آنان است و این رابطه معنی دار است.

هدف از این پژوهش تعیین ارتباط کمال گرایی و سبک های دلبستگی با الگوهای شخصیتی ناکارآمد گروه C در دانش آموزان دبیرستانی پسر و دختر می باشد. نمونه این پژوهش شامل 344 نوجوان است که به روش نمونه گیری تصادفی از میان دانش آموزان دبیرستانی پایه سوم انتخاب گردید. در این تحقیق برای جمع آوری داده ها از مقیاس ابعاد کمال گرایی، مقیاس سبک های دلبستگی و پرسشنامه چندمحوری بالینی میلون استفاده شده است. کمال گرایی با الگوهای شخصیتی وسواسی (21/ 0r =)، اجتنابی (321/ 0r =) و وابسته (19/0 r =) رابطه مثبت معنی داری داشتند (05/0P<). نتایج نشان داد که سبک دلبستگی مضطرب - دوسوگرا با الگوی شخصیتی اجتنابی (16/0 r =)، و سبک دلبستگی اجتنابی با الگوی شخصیتی وسواسی (15/ 0r =) همبستگی معنی داری دارد (05/0P<). بین سبک دلبستگی ایمن و الگوهای شخصیتی ناکارآمد گروه C ارتباط معنی داری بدست نیامد. نتایج آزمون تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد بهترین متغیر پیش بین برای الگوی شخصیتی وابسته، کمال گرایی دیگر مدار است. بهترین متغیرهای پیش بین برای الگوی شخصیتی اجتنابی به ترتیب کمال گرایی خود مدار، سبک دلبستگی مضطرب- دوسوگرا و کمال گرایی جامعه مدار بود. سرانجام بهترین متغیرهای پیش بین برای الگوی شخصیتی وسواسی به ترتیب کمال گرایی خود مدار و سبک دلبستگی اجتنابی بود. این نتایج بیان می کند که سطوح بالای کمال گرایی و سبک های دلبستگی ناایمن گرایش به الگوهای شخصیتی ناکارآمد را افزایش می دهد.

هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش توانش اجتماعی (از طریق آموزش مستقیم به کودکان و آموزش از طریق والدین) بربهبود روابط با همگنان در کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی/ فزون کنشی بود. بدین منظور از بین مراجعه کنندگان به دو کلینیک روانشناسی و روانپزشکی شهر اصفهان (کلینیک فوق تخصصی کودک و نوجوان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و کلینیک مشاوره و روانشناسی آموزش و پرورش اصفهان) 45 کودک پسر مبتلا به اختلال کم توجهی/ فزون کنشی که در روابط با همگنان خود دارای مشکل بودند؛ انتخاب شدند و به طریق واگذاری تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه) قرار گرفتند. گروه آزمایشی اول آموزش توانش اجتماعی را به صورت آموزش مستقیم و گروه آزمایشی دوم به صورت تلفیقی آموزش توانش اجتماعی را از طریق آموزش مستقیم به کودکان و آموزش از طریق والدین دریافت نمودند. کلیه آموزش ها در طی 10 جلسه انجام گرفت و گروه گواه هیچ نوع آموزشی دریافت ننمود. برای سنجش روابط با همگنان در سه سطح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری از پرسشنامه سنجش روابط با همگنان (PEI) به شیوه گروه سنجی استفاده شد. نتایج به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره و آزمون یو مان- ویتنی تجزیه و تحلیل شد. نتایج بیانگر وجود تفاوت معنادار میان گروهای آزمایشی و گروه گواه در دو سطح پس آزمون و پیگیری بود. نتایج بر پایه بنیادهای نظری مورد تبیین قرار گرفته است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه نستوهی با ویژگی های شخصیتی دانش آموزان نابینای اکتسابی پسر در مقطع متوسطه انجام گرفت. نمونه پژوهش مشتمل بر 70 دانش آموز پسر نابینای اکتسابی در دبیرستان های مشهد می باشد که با روش نمونه گیری در دسترس از میان جامعه آماری انتخاب شدند. ویژگی نستوهی توسط پرسشنامه دیدگاه های شخصی سوزان اولت (کوباسا) و ویژگی های شخصیتی توسط پرسشنامه 5 عاملی NEO-FFI اندازه گیری شد. به منظور تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون دومتغیره استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که همبستگی منفی معناداری بین نستوهی با نوروزگرایی و همبستگی مثبت معناداری بین نستوهی با سایر متغیرها (برون گردی، گشودگی، توافق گرایی، وجدان گرایی) وجود دارد. نتایج این پژوهش نشان داد که این متغیر (نستوهی) می تواند تغییرات مربوط به ویژگی های شخصیتی را به صورت معناداری پیش بینی کند.