فهرست مطالب

نشریه مدیریت اطلاعات
پیاپی 1 (پاییز و زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1395/03/25
  • تعداد عناوین: 7
|
  • منیره قاسمی*، سید جواد قاضی میر سعید صفحه 1
    تغییرات در سمت وسوی رشد فناوری به همراه تغییرات در اقتصاد جهانی باعث شده اند که شرکتهای کوچک و متوسط از اهمیت روزافزونی در توسعه اقتصاد کشورها برخوردار شوند. این شرکتها برای موفقیت در فضای رقابتی باید کیفیت محصولات و فرایندهای مدیریتی خود را هم زمان با کاهش هزینه ها بهبود بخشند. به همین منظور نیز کاربرد فناوری اطلاعات در آنها الزامی است. مطالعات نشان می دهند که هر چند این شرکتها می توانند از فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک سود برند، اما برای بهره مندی از این مزایا و موفقیت در کاربرد این فناوری نیاز به تامین شرایطی خاص دارند. وجود چنین واقعیتهایی باعث شده است که مطالعات و پژوهشهای زیادی به شناخت عوامل موثر بر کاربرد این فناوری در شرکتهای کوچک و متوسط اختصاص یابند که در این مقاله به بررسی آنها پرداخته می شود. به این منظور ابتدا نقش شرکتهای کوچک و متوسط در توسعه اقتصادی تبیین و سپس به کاربردهای فناوری اطلاعات در آنها پرداخته می شود. در ادامه نیز پژوهشهایی که به بررسی عوامل موثر بر کاربرد این فناوری در این شرکتها پرداخته اند، معرفی و نتایج آنها در قالب مدل تغییر «پتیگرو» و «ویپ» دسته بندی و ارائه می شوند.
    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات، شرکتهای کوچک و متوسط، عوامل موفقیت، عوامل شکست، تغییر، دسته بندی
  • آزاده محبی*، امیر حیدری صفحه 15
    بکارگیری موثر فناوری اطلاعات یکی از عوامل موفقیت سازمان ها در کسب مزیت رقابتی و خدمت رسانی بهتر به مشتریان محسوب می شود. رشد فزاینده پیشرفت ها و نوآوری ها در این حوزه نیز چالش هایی را در زمینه همراستا نمودن راهبردهای فناوری اطلاعات با راهبردهای سازمان ایجاد کرده است. به گونه ای که همراستایی راهبردهای فناوری اطلاعات با راهبردهای کسب و کار همواره یکی از ده موضوع برتر بین مدیران این حوزه تلقی می شود. با وجود روش ها و مدل های متنوعی که در دهه های گذشته برای حل مسئله همراستایی پیشنهاد و بکارگرفته شده است، همچنان چالش های جدی در این زمینه وجود دارد. نگاشت نقشه راه فناوری همواره به عنوان یکی از موثرترین رویکردها برای همراستا نمودن راهبردهای سازمان با برنامه ریزی در حوزه فناوری محسوب می شود. لیکن تاکنون از این رویکرد برای حل مسئله «همراستایی راهبردهای فناوری اطلاعات با کسب و کار» استفاده نشده است. بنابراین در این پژوهش از طرفی با مرور ادبیات مسئله همراستایی و تحلیل آن، چالش هایی که با وجود ابزارها و مدل های موجود در این زمینه همچنان برطرف نشده اند ، استخراج می شود. از طرف دیگر مفاهیم نظری و کاربردی نقشه راه فناوری نیز به صورت سیستماتیک تحلیل می شوند و در نهایت نگاشتی بین چالش ها و مفاهیم حاصل می شود تا مشخص شود که تا چه میزان رویکرد نگاشت نقشه راه فناوری می تواند برای رفع چالش های مسئله همراستایی مناسب باشد. در نهایت مفهوم رویکرد نگاشت نقشه راه فناوری اطلاعات با هدف همراستا نمودن اهداف و راهبردهای سازمان با پیشرفت های نوین در حوزه فناوری اطلاعات بررسی می شود و یک نمونه اولیه از نقشه راه فناوری اطلاعات برای یک سازمان خدمت محور ارائه می گردد.
    کلیدواژگان: همراستایی فناوری اطلاعات، نگاشت نقشه راه فناوری، نگاشت سیستماتیک، برنامه ریزی فناوری اطلاعات
  • حمیدرضا خدمتگزار*، مهدی علیپور حافظی صفحه 38
    اصلی ترین راه حلی که برای مشکلات ثبات و یکتایی در حوزه شناسایی اشیاء دیجیتالی در محیط وب ارائه شده است استفاده از شناسگرهای دیجیتالی به جای «یو.آر.ال.» است. پایه اصلی این راه حل در نظام های شناسگر دیجیتالی مکانیزمی با نام وضوح است. وضوح، فرآیند ارسال شناسگر مبتنی بر نام به یک سرویس شبکه ای (نظام شناسگر دیجیتالی) و در بازگشت دریافت یک یا چند قطعه از اطلاعات جاری مربوط به شئ شناسایی شده، مانند مکان («یو.آر.ال.») آن شئ است. با توجه به اینکه این مکانیزم به عنوان پایه اصلی بخش فنی نظام های شناسگر دیجیتالی شناخته می شوند، این نظام ها سعی دارند تا با روش های مختلف اقدام به پیاده سازی این مکانیزم با کیفت محتوایی و فنی بالا کنند. بر این اساس، ارزیابی کارایی ساختار وضوح نظام های شناسگر دیجیتالی در پژوهش حاضر مورد توجه قرار گرفته است. به منظور دستیابی به این هدف، ضمن بررسی این مکانیزم از منظر تئوری اشیاء دیجیتالی، بر مبنای روش ارزیابی روشنگرانه، فرآیندی شامل دو گام طراحی و اجرا شد. در گام اول اقدام به طراحی چارچوب پایه ارزیابی کارایی ساختار وضوح به روش دلفی شد. چارچوب پایه ارزیابی استخراج شده در این گام شامل 9 شاخص کارایی ثبات مفهومی و فنی وضوح، قابلیت های همکاری و اطمینان، سرعت و کارایی، مقیاس پذیری، وضوح چندگانه، کارکرد اینترنتی و عدم نیاز به نصب است. درگام دوم، با استناد به چارچوب پایه طراحی شده، اقدام به ارزیابی تطبیقی 6 نظام شناسگر دیجیتال مطرح در سطح جهان به روش «تاپسیس» شد. نتایج این ارزیابی نشان داد که نظام های «دی.ا.آی.»، «هندل» و «یو.سی.آی.» دارای انطباق بالا، نظام «پی.یو.آر.ال.» دارای انطباق متوسط و نظام «آ.ر.ک.» دارای انطباق کمی با چارچوب پایه ارزیابی کارایی هستند و نظام «یو.آر.ان.» بدون پیاده سازی مشخصی برای مکانیزم وضوح، هیچگونه انطباقی را با این چارچوب پایه ندارد. در تحلیل این نتایج نیز مشخص شد که از مهمترین دلایل کارایی بالای نظام های دارای انطباق بالا را می توان استفاده از وب پروکسی به عنوان رابط کاربری، استفاده از راهکارهای افزایش دهنده سرعت و کارایی از جمله تکثیر و حافظه نهان و پیاده سازی مکانیزم وضوح چندگانه معرفی کرد. نتایج این پژوهش می تواند توسط پژوهشگران فعال در محیط دیجیتالی و کاربران و مجریان این نظام ها مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: نظام شناسگر دیجیتالی، وضوح، ارزیابی تطبیقی، کارایی
  • داریوش مطلبی*، مهدی علیپور حافظی صفحه 61
    هدف
    هدف اصلی مطالعه حاضر، تحلیل وضعیت و جایگاه نظام شماره‏گذاری استاندارد بین المللی کتاب (شابک) در بین کشورهای عضو و نحوه عمل موسسه های ملی به وظایف محوله از سوی سازمان جهانی شابک است.
    روش
    روش پژوهش از نوع پیمایشی است و جامعه آماری تمامی نمایندگان سازمان جهانی شابک نزدیک به 160 کشور است که از بین آنها 66 نماینده فعال به پرسشنامه پاسخ دادند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه پژوهشگر ساخته و روش تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش آمار توصیفی نظیر فراوانی، درصد، و... می‏باشد.
    یافته ها: یافته ها نشان می‏دهند تنها 42 درصد کشورها، شابک را به صورت رایگان در اختیار ناشران قرار می‏دهند. 6/60 درصد کشورهای عضو، بانک اطلاعاتی کتابشناختی منابع دارای شابک را تولید کرده‏‏اند. 2/74 درصد موسسه های ملی اطلاعات ناشران عضو را برای درج در راهنمای بین المللی ناشران در اختیار سازمان جهانی قرار می‏دهند. در این میان تنها 4/42 درصد موسسه ها، شابک‏های غلط اختصاص یافته از سوی ناشران را اصلاح می‏کنند. از نظر کاربرد فهرست‏برداری، توزیع، جستجوی کتابشناختی به ترتیب بیشترین کاربرد را دارند. در 27 درصد کشورها، ناشران آگاهی کافی از نظام شابک دارند. کشورهای عضو، کتابخانه ملی و اتحادیه ناشران را مهم‏ترین حامیان نظام شابک، و برگزاری کارگاه و همایش‏ را مهم‏ترین روش‏ افزایش آگاهی و انگیزه ناشران برای استفاده از شابک می دانند. موسسات ملی، اطلاع‏رسانی از طریق رسانه های همگانی درباره فواید و کاربردهای شابک و برگزاری کارگاه ها آموزشی و همایش‏های منطقه‏ای و بین المللی را مهم‏ترین راه‏کارهای بهبود نظام شابک عنوان کرده‏‏اند.
    نتایج
    نظام شابک از نظر کارآیی و میزان تمایل ناشران به استفاده از آن، از وضعیت چندان مطلوبی برخوردار نیست. شکل‏گیری کتاب‏خوان‏های الکترونیکی و تبلت‏ها، و عدم تمایل برخی از آنها به استفاده از نظام شابک و همچنین شکل‏گیری استانداردهای جدید نظر DOI و ISAN و یکسانی بیش از حد شماره شابک با شماره EAN موجودیت نظام شابک را با تهدید همراه کرده است و لازم است نظام شابک بازتعریفی از ماهیت، ساختار، عملکرد، و کارآیی خویش داشته باشد.
    کلیدواژگان: شماره استاندارد بین المللی کتاب، شابک، ISBN، مدیریت بین المللی، استاندارد کتاب، نشر
  • محمد جواد ارشادی*، تقی رجبی، فرهاد شیرانی، نسا رضایی صفحه 75
    سامانه های اطلاعاتی امروزه به یک بخش کلیدی در هر سازمانی مبدل شده اند. این سامانه ها از یک سو مبنای تصمیم گیری های مدیریتی و کارشناسی محسوب شده و از سوی دیگر به کاربران و مشتریان درون و برون سازمانی خدمت رسانی می نمایند. لذا عملکرد مطلوب این سامانه ها می تواند به یکی از اهداف اصلی مدیران ارشد در هر سازمانی تبدیل گردد. سامانه های اطلاعاتی تحقیقاتی از قاعده فوق مستثنی نبوده و به منظور بهبود مستمر این سامانه ها مشکلات کیفی آن ها بایستی با رویکردهای مناسبی تجزیه تحلیل شده تا عملکرد آنها ارتقاء یابد. مقاله حاضر در قالب یک مطالعه موردی رویکردهای تحلیل ریشه در حل مشکلات سامانه های اطلاعاتی تحقیقاتی مورد توجه قرار داده و نتایج عملیاتی استفاده از این رویکرد در سامانه اشاعه اطلاعات پایان نامه ها/ رساله های دانش آموختگان داخل کشور (گنج) ارائه شده است. یافته ها نشان میدهد به کمک تکنیک های مناسب تحلیل ریشه می توان مشکلات کیفی سامانه های اطلاعاتی را شناسایی ، دسته بندی و ریشه یابی نمود و اقدامات عملیاتی مناسبی در خصوص بهبود عملکرد این سامانه ها را ارائه کرد.
    کلیدواژگان: تحلیل ریشه، سامانه های اطلاعاتی تحقیقاتی، کنترل کیفیت، مطالعه موردی، سامانه گنج
  • مهدی رحمانی*، امیررضا اصنافی، محمد امین عرفان منش صفحه 90
    هدف
    هدف از پژوهش حاضر بررسی صحت استنادی پایان نامه های دفاع شده دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1393 بود.
    روش
    روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیو گردآوری داده ها پیمایشی و جامعه آماری شامل 42 پایان نامه دفاع شده دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1393 بود. تعداد کل استنادهای 42 پایان نامه مورد بررسی به صورت تقریبی برابر با 1878 استناد بود که با استفاده از جدول کرجسی- مورگان تعداد 320 استناد برای بررسی صحت استنادی و میزان مطابقت با شیوه نامه انجمن روان شناسی آمریکا (APA) انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها، مشاهده مستقیم و جستجوی استنادها از طریق پایگاه های اطلاعتی و موتورهای جستجو بود، داده ها در سیاهه وارسی محقق ساخته براساس پژوهش آزاده، واعظ و قریب (1388) وارد و تحلیل شد.
    یافته ها
    یافته های پژوهش نشان داد که از 262 استناد در مقاله های مورد بررسی، 58 استناد فاقد هر گونه خطای استنادی بودند. همچنین صحت استنادی پایان نامه ها براساس مولفه جنسیت تفاوت معناداری وجود نداشت، صحت استنادی دانشجویان دکتری نسبت به دانشجویان کارشناسی ارشد و منابع استنادی لاتین نسبت به منابع استنادی فارسی بیشتر بود.
    نتیجه گیری
    نتایج پژوهش نشان داد که به صورت میانگین هر استناد دارای 53/2 خطای استنادی است و عوامل مختلفی را می توان در بروز وضعیت نامطلوب استناددهی در پایان نامه ها از جمله؛ عدم آگاهی دانشجویان از اهمیت یک دستی استنادها در آثار علمی، عدم آشنایی پژوهشگران با نرم افزارهای مدیریت منابع و مآخذ مثل (اندنوت، پژوهیار و غیره) به منظور مدیریت بهینه استناددهی در پایان نامه ها و کپی برداری از استنادها، برشمرد.
    کلیدواژگان: صحت استنادی، پایان نامه، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی
  • علیرضا ثقه الاسلامی* صفحه 104
    اگرچه آموزش الکترونیکی، توانایی ها و امکانات بالقوه ای را برای گسترش افق های آموزشی و علمی به ارمغان می آورد، اما ممکن است کیفیت و چگونگی تاثیر این تغییرات و هم چنین عواملی که این تغییرات را به هنگام استفاده از آن شتاب می بخشد برای مان چندان روشن و شفاف نباشد. چنین ابهام هایی موجب پیدایش مسائل و موضوعات اخلاقی و اجتماعی گسترده ای پیرامون این مصنوع فناورانه می شود. در اینجا، توجه به رابطه آموزش الکترونیکی و جامعه هدف برای دستیابی به مفهوم سازی های نوین و مرتبط با اخلاق آموزش الکترونیکی بسیار حائز اهمیت است. از این رو، مهم ترین وظیفه اخلاق آموزش الکترونیکی، پیشنهاد و ارائه چارچوب مفهومی مناسب برای تبیین رابطه هنجاری میان آموزش الکترونیکی و جامعه است. در این مقاله، برای معرفی و بررسی چارچوب های مفهومی بدیل در اخلاق آموزش الکترونیکی مبتنی بر دو رهیافت فلسفی موجبیت گرایی فناورانه و برساخت اجتماعی فناوری، مدل تحلیلی جفریز-استال-مک راب را مبنای این تحلیل مقایسه ای قرار می دهیم. در پایان، پس از تجزیه وتحلیل ماهیت اخلاق آموزش الکترونیکی مبتنی بر مدل سه جانبه پداگوژی، فناوری اطلاعات و اخلاق ذیل دو رهیافت مذکور به تعریف های بدیلی از اخلاق آموزش الکترونیکی دست می یابیم.
    کلیدواژگان: اخلاق آموزش الکترونیکی، پداگوژی، فناوری اطلاعات، سیستم اجتماعی، تکنیکی، فلسفه فناوری
|
  • Monire Ghasemi*, Seyed Javad Ghazimir Saied Page 1
    Background
    Functional Requirements for Bibliographic Records (FRBR) is a conceptual entity–relationship model developed by the International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA) and is from a user’s perspective and based on his needs. Relation types between entities are mentioned in the FRBR pattern but the elements that link related resources and make relationships are not identified. Therefore, this study determines relationship-making elements in IRANMARC based on relationships present in the first group entities of Functional Requirements of Bibliographic Records pattern.
    Methods
    This study is a comparative research in an analytical perspective and is conducted based on library studies. All relation types present in FRBR first group entities are extracted and translated from FRBR manual, part 5 and RDA, J addition. Then they were matched with data elements of IRANMARC through four methods of identifiers, documented access points, structured and unstructured descriptions and the results are represented in tables.
    Result
    by matching all the data elements of IRANMARC 10 blocks with the relation types between FRBR first group entities in RDA, J addition, it was clear that 44 element in IRANMARC are match able with relation types in the level of work, 41 element in IRANMARC are match able with relation types in the level of expression, 17 elements are match able with relation types in the level of manifestation, and 10 elements are match able with relation types in the level of item.
    Conclusion
    Our findings show that there is at least one relational field in UNIMARC format for representing various bibliographic relation types. Data elements of IRANMARC 4xx block are to a great extent matched with bibliographic relationship titles in FRBR, and present relations between related works can be represented by these relational fields.
    Keywords: Functional Requirements for Bibliographic Records, IRAN MARC, bibliographic Relationships, Resource Description, Access (RDA)
  • Azade Mohebi*, Amir Heydari Page 15
    Applying information technology (IT) effectively, is one of the key factors for organizational success in gaining competitive advantages and delivering better services to customers. Incremental growth of IT innovations and solutions, however result in challenges in aligning IT strategies with business strategies (IT-alignment), and consequently applying IT effectively. Although various models and methods have been developed during recent decades to overcome such challenges, still IT-alignment is among the top ten issues for IT managers. Technology roadmapping (TRM) is an effective approach for aligning business strategies with technology planning and management. However, this approach has not been applied officially in the context of IT for solving IT-alignment problems. In this research, first we review and analyze issues and unsolved challenges in the area of IT alignment, based on recent surveys in this area. Second, we elaborate and analyze the concept of technology roadmapping by focusing on its theoretical and experimental aspects. Then, we depict a systematic mapping between different conceptual aspects of technology roadmapping as an approach, and the unresolved issues of IT-alignment, to evaluate how much TRM can be an effective approach for addressing IT-alignment issues. Finally, the concept of information technology roadmapping is elaborated and a prototype of this roadmap is developed for a service-oriented organization.
    Keywords: IT-alignment, technology roadmapping, systematic mapping, information, technology planning
  • Darush Matlabi*, Mehdi Alipour Hafezi Page 61
    Purpose
    The main purpose is to analyze the management system of ISBN between the member countries and also to explore how national institutions work according to functions suggested by ISBN International Agency.
    Methodology
    The method of the research is survey and the statistical population is the total delegacies of the ISBN Agency including 160 countries which 66 active delegacies were answered for the questionnaire. A researcher-developed questionnaire is the main tool for gathering data which then analyzed by descriptive statistic methods like frequency, percentage and the like.
    Findings: The findings showed that 42% of the countries offer ISBN to the publishers with no charge. 60.6 % of the countries developed bibliographic databases for works having ISBN. 74.2% represent publisher’s information to the International Agency for publishing in Publishers International ISBN Directory (PIID). However, 42.2% of agencies edit erroneous ISBN assigned by the publishers to the works. Copy-cataloging, distribution, bibliographic search are respectively among the best functions. In 27% of the countries, publishers know enough about the ISBN system. As mentioned by the member countries, national libraries and publishers unions are the most important supporters of the ISBN system, workshops and conferences are the most important ways to increase knowledge and motivation of the publishers For using ISBN, and using mass media, instructional workshops, regional and international conferences are the most important strategies for improvement of ISBN system.
    Conclusion
    ISBN system is not as desired according to efficiency and publishers’ incentives for using it. Development of e-book readers and tablets and their incuriosity towards ISBN, some new standards like DOI and ISAN, and similarity of ISBN to EAN are among the threats to ISBN future. It is of high importance for ISBN system to redefine its nature, structure, performance and efficiency.
    Keywords: ISBN, International Management, Book Standards, Publishing
  • Mohammad Javad Ershadi*, Tagi Rajabi, Farhad Shirani, Nesa Rezaee Page 75
    Information systems have main role in any organization. These systems beside their effect on decision making of managers and organizational experts provide their services for internal or external customers of organizations. Along this approach appropriate performance of information systems could be introduced as main goal of chief managers. Research information systems work based on this framework then for their augmentation quality problems should well analyzed to lead their better performance. In this paper based on a case study root-cause approaches of quality problem solving of dissemination system of theses and dissertations called GANJ are investigated. Results show that identification and categorization of quality problems could be achieved by root-cause analysis. Furthermore corrective actions for improvement of these systems effectively could be defined.
    Keywords: Root-Cause Analysis, Research Information Systems, Quality Control, Case Study, GANJ System
  • Mehdi Rahmani*, Amirreza Asnafi, Mohammad Amin Page 90
    Aim: The aim of this study was to survey on citation accuracy of thesis was defended in spring 2014 to winter 2015 in Faculty of psychology and educational sciences in Shahid Beheshti University.
    Research
    Method
    it was an applied research and data gathering was survey. The study population consisted of 42 theses that were defended in spring 2014 to winter 2015. The total number of citations of the 42 theses cited approximately was 1878 citation and 320 citations to verify compliance with the APA style selected. Data, through direct observation and search in databases and search engines was mustered; the data on the checklist was introduced.
    Results
    The results indicates that 262 source documents reviewed a total of 663 citation errors that most errors were related to supervision, as well as not retaining the authenticity of female students than male students, survey on citation phd students than master students, Latin citation references to persian Citation references was a lot.
    Conclustion: The results showed that on average each citation a citation error is 53/2 to various Several factors can be found in happening of unfavorable situation in theses, including lack of student knowledge from the importance of integrated citations in academic text, lack of reasercher knowledge from references management software such as (End Note & pajoohyar). We can suggest some solution in order to optimize citiation management and copying in theses .such as allocating some part of thesis score in to validity of citiation provided, holding educational workshops of resource management and organizing unit in university to verify thesis citations.
    Keywords: Authenticity of documents, theses, Shahid Beheshti University, Faculty of psychology, educational sciences
  • Alireza Seghatoleslami* Page 104
    Although e-learning provides abilities and potential facilities to develop the scientific and educational boundaries, but likely how these changes and developments affect the boundaries, it's not explicit for us. So, the ambiguities lead to appear pervasive social and ethical problems and issues around the technological artifact. Attention to the relation between e-learning and society (as a target population) is very important to achieve new conceptualization related to the e-learning ethics. Therefore, to explain the normative relation between e-learning and society, it could suggest some proper conceptual frameworks for the e-learning ethics, so that the suggestion is main goal of the e-learning ethics. In this article, in order to define and analytic study of alternative conceptual frameworks in the e-learning ethics based on two philosophical approaches, namely technological determinism and social construction of technology, Jefferies-Stahl-McRobb analytical model provides the analytic comparison ground. According to the philosophical approaches, finally, after analyzing nature of e-learning ethics, these are achieved alternative definitions of e-learning ethics based on the trilogy model of pedagogy, information ethics, and ethics.
    Keywords: e-learning ethics, information technology, pedagogy, philosophy of technology, socio-technical system