فهرست مطالب

نظریه و عمل در برنامه درسی - پیاپی 9 (بهار و تابستان 1396)

نشریه نظریه و عمل در برنامه درسی
پیاپی 9 (بهار و تابستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/06/30
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مفهوم پردازی دانش قدرتمند بر اساس نظریه برنامه درسی دانش بنیان مایکل یانگ
    علی زند قشلاقی، محمود مهرمحمدی*، هاشم فردانش صفحات 5-36
    مفهوم دانش قدرتمند، مفهوم بنیادین در نگاه مایکل یانگ در مقام جامعه شناس برنامه درسی است. او در خلال چهار دهه با صورت بندی این مفهوم، کوشیده است چارچوبی نظری برای برنامه درسی دانش بنیان فراهم آورد. با این همه نسبت این مفهوم با مولفه های نظریه برنامه درسی، نظام مدرسه ای و امر تربیتی در میان تالیفات و کارهای پژوهشی فردی و مشترک یانگ، پراکنده اند. صورت بندی نظریه برنامه درسی بر اساس این مفهوم نخست نیازمند صورت بندی یکپارچه و جامعی از آن و استنتاج دلالت هایی است که بتواند مولفه های بنیادین و مولفه های ساختاری یک چارچوب نظری را تبیین نماید. این نوشتار می کوشد تا با ارجاع به کارهای یانگ، به تبیین و تفسیر مفهوم دانش قدرتمند بپردازد، برای این منظور قریب به اکثر نوشته های یانگ به همراه آثاری از منتقدان و موافقان آرای او، در یک پژوهش فلسفی مطالعه شده اند. در این مطالعه از روش کیفی تحلیلی مفهومی استفاده شده است. معرفت شناسی پشتیبان مفهوم دانش قدرتمند بررسی شده و ارتباط این مفهوم با جامعه شناسی، نظام مدرسه ای و امر تربیتی بیان شده است. در پایان با رویکردی نظری، دلالت های تربیتی این مفهوم برای ساخت یک نظریه برنامه درسی استنتاج گردیده است تا مبنایی برای نظر ورزی و پژوهش بیشتر باشد.
    کلیدواژگان: برنامه درسی دانش بنیان، پژوهش فلسفی، تفسیر مفهوم، نظام مدرسه ای، مایکل یانگ
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • واکاوی تجربه های زیسته کارورزی در دانشگاه فرهنگیان: الگوی مفهومی
    صادق زارع صفت صفحات 37-68
    این پژوهش با هدف واکاوی تجارب زیست شده برنامه درسی کارورزی در دانشگاه فرهنگیان پرداخته است تا در سایه چنین تلاشی به تدوین الگویی مفهومی دست یابد. این پژوهش رویکردی کیفی و پدیدارشناسانه دارد. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته ای بود که داده های آن بر اساس تحلیل محتوا و الگوی کلایزری در میان 24 نفر دانشجو معلمان، 15 نفر استاد راهنما و 18 نفر معلم راهنما از گروه های مختلف آموزشی استخراج شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که مسائل برنامه درسی کارورزی در شبکه ای از مقولات قرار می گیرند، در بخش اساتید راهنمای کارورزی درمجموع 4 مقوله شناختی، نگرشی، سازمانی و تعاملاتی، در بخش معلمان راهنما 3 مقوله سازمانی، نگرشی و تعاملاتی، در بخش کارورزان 5 مقوله شناختی، عاطفی، نگرشی، رفتاری، تعاملاتی و مقوله سایر مسائل تدوین گردیده است. در انتها نکاتی جهت بهبود کیفیت برنامه درسی کارورزی پیشنهاد شده است.
    کلیدواژگان: برنامه درسی کارورزی، مسائل اجرای برنامه درسی، تجربه زیسته
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • برنامه درسی روایت پژوهی و توسعه حرفه ای دانشجویان دانشگاه فرهنگیان: طراحی الگوی برنامه درسی
    فرهاد سراجی*، زهره کرمی، یحیی معروفی صفحات 69-104
    هدف از پژوهش حاضر، طراحی و اعتباربخشی الگوی برنامه درسی روایت‏پژوهی جهت توسعه حرفه‏ای دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان است. الگوی برنامه درسی روایت‏پژوهی، مبتنی بر نظریات دیویی، برونر، شوآب، ویگوتسکی، دونالدشون ،کلندینین و کانلی است. در این الگو، یادگیری یک عمل فکورانه و مبتنی بر تجربه است؛ دانشجومعلمان با تفکر و تامل در تجارب خود و دیگران، اقدام به ساخت معانی می‏کنند؛ آن‏ها فعالانه دانش، مهارت و نگرش خود را از روایت‏ها می‏آموزند و به توسعه حرفه‏ای دست می‏یابند. در این پژوهش، دو سوال اصلی مطرح است: 1. الگوی برنامه درسی روایت‏پژوهی برای توسعه حرفه‏ای دانشجومعلمان دارای چه ویژگی هایی است و 2. آیا این الگو دارای اعتبار است؟ جهت پاسخ به این سوالات از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شد. الگو طراحی شد و جهت اعتباربخشی در اختیار 20 نفر از متخصصان برنامه درسی و مدرسان دانشگاه فرهنگیان قرار گرفت که درصد بالایی از متخصصان، الگو و بخش‏های مختلف آن را مناسب ارزیابی کردند.
    کلیدواژگان: الگوی برنامه درسی روایت پژوهی، توسعه حرفه ای، دانشجو، معلمان، دانشگاه فرهنگیان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تبیین عناصر برنامه درسی کارآفرینی در دوره آموزش عمومی (سنتزپژوهی)
    نیلوفر مرتضی نژاد*، محمد عطاران، علی حسینی خواه، عفت عباسی صفحات 105-142
    آموزش کارآفرینی از حوزه های علمی ای است که رشد سریعی دارد اما محتوا و روش تدریس آن مبهم است. در این مقاله مطالعات موجود درباره عناصر برنامه درسی کارآفرینی - اهداف، محتوا، رویکردهای تدریس و ارزشیابی - گردآوری و با سنتز آن ها ترکیبی بهینه ارائه شده است. معیار انتخاب این مطالعات، مطالعه یک یا چند عنصر فوق در دوره آموزش عمومی، طی سال های 2016-2000 بوده است. در پایان هر بخش تجمیع یافته ها و نتیجه گیری کلی ارائه شده است. طبق یافته های تحقیق، اهداف دوره ابتدایی، آشنایی با مفاهیم پایه، انگیزه، علاقه و روحیه کارآفرینانه و در دوره متوسطه، پرورش مهارت ها و شایستگی های کارآفرینی است. محتوا منطبق بر اهداف بوده و در سه سال نخست ابتدایی، تلفیقی و پس از آن به هر دو حالت تلفیق و درس جداگانه است. رویکردهای فعال تدریس، به ویژه رویکردهای استقرایی و شهودی مناسب اند. رویکردهای ارزشیابی اصیل و عملکردی تناسب بیشتری با ماهیت کارآفرینی دارند؛ در نهایت باید اضافه کرد که ارزشیابی های تکوینی در این عرصه حائز اهمیت هستند.
    کلیدواژگان: برنامه درسی کارآفرینی، هدف، محتوا، راهبردهای تدریس، ارزشیابی، سنتزپژوهی
    چکیده زبان: فارسی
  • تبیین شاخص های نوآوری در فعالیت های یاددهی و یادگیری رشته های هنری مبتنی بر آموزه های سازنده گرایی و میزان کاربست آن
    ستاره موسوی، محمدرضا نیلی*، احمدرضا نصر، محمد مسعود صفحات 143-166
    هدف این مطالعه، شناسایی شاخص های نوآوری در فعالیت های یاددهی و یادگیری رشته های هنری بر حسب رویکرد ساختن گرایی و بررسی میزان کاربست آن ها در دانشگاه هنر اصفهان می باشد. این پژوهش از رویکرد کمی و کیفی استفاده شده است. جامعه آماری بخش کیفی تحقیق حاضر، جمعی از صاحب نظران در آموزش هنر و متخصصان برنامه های درسی در سطح کشور و اعضای هیات علمی دانشگاه هنر اصفهان بودند، که به روش نمونه گیری هدفمند تعداد 19 نفر از آنان انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی نیز، تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه هنر اصفهان بودند که به روش نمونه گیری تصادفی تعداد 285 نفر از آنان انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. برای تعیین روایی مصاحبه و پرسشنامه از روایی محتوا و برای برآورد پایایی پرسشنامه، از ضریب آلفای کرانباخ بهره گرفته شده است. طبق نتایج تحقیق در بخش کیفی مهم ترین شاخص های نوآوری در فرایند یاددهی و یادگیری عبارت است از: کاربست یادگیری تجربی، توجه به خود راهبری، توجه به مهارت های تفکر، ارزشیابی کیفی و مداوم، توجه به اصول آموزش مبتنی بر دیالوگ و اکتشاف هنری و بهره گیری از دیدگاه ها و دانش نوین در زمینه تحلیل آثار هنری. همچنین نتایج بخش کمی بیانگر آن است که میزان کاربست شاخص های نوآوری، کمتر از حد متوسط می باشد. برگزاری دوره های دانش افزایی، استفاده از تجارب صاحبان هنر و اساتید هنر، بازبینی مداوم برنامه های درسی بر اساس شاخص های سازنده گرایی از جمله پیشنهادهایی هستند که نوآوری و بازنگری در فعالیتهای یاددهی و یادگیری برنامه های درسی هنر را تسهیل می کند.
    کلیدواژگان: شاخص های نوآوری، فعالیت های یاددهی و یادگیری، سازنده گرایی، دانشگاه هنر اصفهان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ظرفیت آموزش مسائل مدل سازی برای تغییر نگرش دانش آموزان نسبت به ریاضی
    زکیه پرهیزگار، حسن علم الهدایی*، مهدی جباری نوقابی صفحات 167-192
    با توجه به تاکید سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران بر ارتقای مهارت های مدل سازی دانش آموزان، این مطالعه به بررسی نگرش ریاضی و نظرات 244 دانش آموز پایه دوم متوسطه درباره مسائل مدل سازی ریاضی می پردازد. این تحقیق به صورت پیش آزمون-مداخله آموزشی-پس آزمون برگزار شد. مداخله آموزشی به این صورت بود که دانش آموزان در دو گروه با شیوه آموزشی متفاوت شیوه آموزشی مستقیم (معلم محور) و شیوه استراتژی عمل گرا (دانش آموز محور) طی 6 جلسه به حل مسائل مدل سازی ریاضی پرداختند. برای جمع آوری اطلاعات از یک پرسشنامه در مقیاس لیکرت و یک پرسشنامه باز پاسخ استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که آموزش مسائل مدل سازی در هر دو گروه آموزشی، بهبود نگرش ریاضی دانش آموزان را به همراه داشته است. به علاوه، درحالی که اغلب دانش آموزان درباره مسائل مدل سازی نگرش مثبتی دارند، آن ها را کاربردی و جالب توصیف کردند، برخی هم نظراتی منفی داشتند.
    کلیدواژگان: نگرش ریاضی، مسائل مدل سازی ریاضی، روش، های آموزشی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • هدف های برنامه درسی جهت یابی و حرکت در ایران و آمریکا (ویژه نابینایان و کم بینایان)
    اشرف کریمی، غلامرضا حاچی حسین نژاد*، نعمت الله موسی پور، احمد به پژوه صفحات 193-214
    پژوهش حاضر با هدف مقایسه هدف های برنامه درسی جهت یابی و حرکت در آمریکا و ایران و با استفاده از روش بردی در مطالعات تطبیقی انجام شده است. این مقایسه نشان داد که این برنامه درسی در آمریکا با داشتن 41 هدف عملکردی حرکتی، 38 هدف کلی و 263 هدف جزئی، که 48 هدف آن به کم بینایان اختصاص دارد، برای پوشش دادن به نیازهای حرکتی دانش آموزان دارای آسیب بینایی در محیط های پنجگانه خانه/زندگی، مدرسه، مسکونی، تجاری و حمل و نقل عمومی توسعه یافته است. برنامه درسی این مهارت ها در ایران با رویکرد بزرگسال محور دارای 10 هدف کلی و 75 هدف جزئی است که اساسا بر مهارت های کلاسیک جهت یابی و حرکت تمرکز دارد. در نتیجه برنامه درسی جهت یابی و حرکت در آمریکا فرصت های متعدد یادگیری معنادار را برای دانش آموزان نابینا و کم بینا فراهم می کند اما برنامه درسی جهت یابی و حرکت در ایران فرصت های محدودتری را صرفا برای یادگیری نابینایان ایجاد می کند.
    کلیدواژگان: دانش آموزان نابینا و کم بینا، جهت یابی و حرکت، هدف های برنامه درسی، مقایسه تطبیقی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Conceptualizing Powerful Knowledge according to Michael Young's Knowladge-baced Curriculum Theory
    Ali Zand Gheshlaghi, Mahmood Mehrmohammadi, Hashem Fardanesh Pages 5-36
    “Powerful Knowledge” is the main concept in Michael Young’s Knowledge-based curriculum theory. For more than 4 decades, he has been developing a variety of educational Ideas under the shadow of the concept. This paper tries to take out its implications for Curriculum theory, by reviewing most of annotated bibliography which was published by Young. The paper also covers some remarks and critiques on the concept and reflects them in a classified manner, and making inferences from them to conclude the most important implications of the concept for theory and practice.
    Keywords: Knowledge-based Curriculum, Powerful Knowledge, Sociology of Curriculum, Schooling, Michael Young
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Analysis Experiences Curriculum Internship: The Conceptual Model
    S. Zaresefat Pages 37-68
    This aim of the current research was presenting a conceptual model based on living experiences of internship curriculum. The research approach was qualitative and phenomenological. The instrument for data collection was a semi-structured interview and research data was gathered from 24 student-teachers, 15 Supervisor and 18 teacher-educator from different departments. The content of the living experiences of those groups was analyzed according to Colaizzeri pattern. The research results showed the categories of curriculum internship experiences. Among Supervisor, 4 categories of knowledge, attitudes, organization and interaction, among teacher-educators, 3 categories including attitude , organization and interaction, and lastly among students-teachers 5 categories of cognitive, emotional, attitude, behavioral, interactions was developed. At the end of the research five points was proposed for improvement of the quality of internship curriculum.
    Keywords: curriculum internship, internship, issues implementation of curriculum
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A Narrative Inquiry Curriculum & Professional Development of Student-Teachers in Farhangian University: Design Curriculum Model
    Z.Karami, F.Seraji*, Y.Marufi Pages 69-104
    The aim of the present study is to design and validate the narrative inquiry curriculum for professional development of student-teachers in Farhangian university. The model of narrative inquiry curriculum is grounded on the theories of Dewey, Bruner, Schwab, Vygotsky, Donald Schön, Clandinin and Connelly. In this model, learning is a reflective practice and experience-based practice. The student- teachers make sense meaning through thinking and reflection on self-experiences of themselves and the experiences of others; They actively learn, acquire knowledge, skills and attitudes through narratives and enhance their professional development. In this study, two main questions were addressed: 1.) What characteristics have a model of narrative inquiry curriculum for professional development of student- teachers? 2.) Is this the model is validated? To answer those questions, a descriptive-analytical method was employed. The model was designed and validated by 20 curriculum experts and teacher- educators. A high percentage of professionalsthe experts, assessed the model and its different parts of it as appropriate.
    Keywords: Model of narrative inquiry curriculum, professional development, student- teachers, Farhangian university
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Explanation of Entrepreneurship Curriculum Components in General Education(Synthesis Inquiry)
    Niloufar Mortazanejad*, Mohammad Attaran, Ali Hosseinikhah, Effat Abbasi Pages 105-142
    Entrepreneurship education (EE) is a fast growing field; despite of this, the content and teaching strategies are vague. This paper collected the studies on goals, content, teaching and evaluation approaches of EE, and by synthesizing them, provided an appropriate compound of them. The criteria for selecting the studies were examination one or more of mentioned components among 2000-2016. Findings of each component have been discussed and by synthesizing them, the final conclusion has been approved. According to this study, EE goals in elementary level include familiarizing with basic concepts, motivation, interest and entrepreneurial spirit. The secondary level objectives are promotion of entrepreneurial skills and competencies. Content is developed based on goals, and is integrated in three first years, and then is delivered in both integration and discrete. Active teaching strategies, especially induction and intuition, are appropriate. The authentic evaluation methods and formative evaluation approches are more fit with entrepreneurship nature.
    Keywords: Entrepreneurship Curriculum, Objective, Content, Teaching Strategies, Evaluation, Synthesis Inquiry
    Abstract Original: Persian
  • Determination of Innovation Indicators in Teaching-learning Activities of Curricula based on Constructivism and their Application
    S. Musavi, M. Nili, A. Nasr, M. Masuod Pages 143-166
    The present research aims to determinate the innovation indicators Teaching-learning activities of Curricula based on Constructivism and their application in Isfahan Art University. Qualitative and quantitative methods have been used. The statistical population was the qualitative part of all authorities in education and art education of whom 19 were purposefully selected as samples. The statistical population in the quantitative part consisted of MA and PhD students of Isfahan Art University whom 285people were randomly selected. The research data's were collected from semi-structured interview and realized questionnaires The results of the qualitative part that the most important innovation indicators in Teaching-learning activities consist of: Experimental approach in curriculum planning, attention to the Self- directed, According to the thinking skills., continuous and quality Evaluation, According to the Artist principles of dialogue and discovery-based learning and Application of new knowledge in the field of view and analysis of works of art. The application of innovation indicators” is less than the average. So, holding educational courses, using the experiences of the arts faculty and art experts, continuous review of curriculum based on constructivism indices, are useful factors in improving and innovating Art curricul.
    Keywords: innovation indicators, teaching-learning activities, Constructivism, Isfahan Art University
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The potential of teaching modelling problems in the national curriculum for changing student's attitude towards mathematics
    Zakieh Parhizgar, Hassan Alamolhodaei*, Mehdi Jabbari Nooghabi Pages 167-192
    The National curriculum of Islamic Republic of Iran has been focused on promoting students’ modeling skills. In consideration of this emphasis, this study has investigated the attitudes towards mathematics and the views towards mathematical modeling problems of 244 students in grade 10. This research was conducted with a pre-test, followed by an educational intervention and a post-test. During the educational intervention, two groups of students with different instructional formats; the direct teaching method, which is teacher-centered, and the operative-strategic method, which is student-centered, attended 6 sessions of modeling problem-solving. In order to gather data for the study, a Likert scale and an open questionnaire were used. The results of this study showed that teaching modeling problems improved students’ attitudes towards mathematics in both groups. While most students had positive attitudes that expressed the modeling problems as interesting and applicable, other students had negative comments.
    Keywords: math attitude, mathematical modeling problems, teaching methods
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Goals of the Curriculum Orientation and Mobility in Iran and America (Especially the Visually Impaired Students)
    Ashraf Karimi, Dr Golamreza Haji Hossein Nejad*, Dr Nematolah Moosapour, Dr Ahmad Beh Pajooh Pages 193-214
    This study has compared the goals and objectives of orientation and mobility (O&M) curriculums in Iran and America. The Bereday’s comparative method was used in this research. Initially the goals were defined and interpreted based on two criteria including the level of generality and the level of coverage and then they were compared by juxtaposition. The study found that American O&M curriculum has 41 functional mobility tasks with 38 goals and 270 objectives solidly based on the student's needs in five different environments: home/living, campus, residential, commercial and public transportation. Furthermore, some of these goals were also devoted to low vision students. Iranian O&M curriculum had only developed 10 goals and 75 objectives exclusively for blind students, ingnoring their surrounding environment. American O&M curriculum with specific goals and objectives provides numerous opportunities for blind as well as low vision students to learn O&M skills through a meaningful learning environment extremely helpful in their daily lives.
    Keywords: Blind, low vision students, Orientation, Mobility, Curriculum Goals, objectives, Comparative study
    Abstract View Paper Original: Persian