فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران
سال نهم شماره 3 (پیاپی 35، تابستان 1396)

مطالعه حاضر به بررسی الگوی علی ارتباط بین تعهد حرفه ای، جامعه پذیری سازمانی و افشای اسرار دانشجویان مدیریت در استان قزوین می پردازد. این تحقیق از لحاظ هدف کابردی و از لحاظ جمع آوری اطلاعات از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شامل820 نفر از دانشجویان مدیریت استان قزوین است. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده و فرمول کوکران 86 نفر برآورد شد. داده ها و اطلاعات موردنیاز در این تحقیق مربوط به سال 95-1394 هستند که جهت گردآوری آن ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه با روش پانل متخصصان و پایایی آن با روش ضریب آلفای کرونباخ (85/0) ارزیابی شد. جهت بررسی ارتباط بین متغیرهای تعهد حرفه ای، جامعه پذیری و افشار اسرار در بین دانشجویان رشته مدیریت از روش تحلیل رگرسیونی با رویکرد حداقل مربعات معمولی (OLS) و آزمون فرضیه استفاده شد. ضریب برآورد شده برای متغیرهای تعهد حرفه ای و جامعه پذیری دانشجویان مدیریت به ترتیب 129/0 و 721/0- به دست آمد. نتایج نشان داد که در سطح احتمال 05/0 () متغیر تعهد حرفه ای بر افشای اسرار توسط دانشجویان مدیریت اثر معناداری ندارد، اما متغیر جامعه پذیری سازمانی اثر منفی و معنی داری بر این متغیر (افشای اسرار) دارد. بدین مفهوم که افزایش میزان جامعه پذیری در بین دانشجویان رشته مدیریت منجر به کاهش افشای اسرار توسط آن ها می شود. مقادیر آماره F-statistic و ضریب تعیین (R2) نیز به ترتیب 01/12 و 723/0 برآورد شدند که معنی داری تحلیل واریانس و خوبی برازش انجام شده را نشان می دهند.

یکی از نهادهای اجتماعی در هر جامعه ای که نقش و انتظارات از نقش در آن حائز اهمیت است خانواده است. در خانواده شهری ایران اعضا خانواده دارای نقشهای مهمی نسبت به یکدیگر هستند و متقابلا انتظار هر یک از اعضا از نقش های سایرین هم مورد توجه میباشد و تعدد نقش های والدین که بعضا به تعارض نقشها می انجامد از یک طرف و گذار خانواده شهری ایران از سنتی به مدرن از طرف دیگر منجر شده است که بین انتظاراتی که فرزندان از والدین دارند و انتظاری که والدین در ایفای نقشهای خود دارند تفاوت ایجاد شود. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از لحاظ زمانی به صورت مقطعی، از لحاظ میزان ژرفایی، پهنا نگر، از بعد کارکردی پژوهش کاربردی و از بعد زمینه و قلمرو اجرا و نحوه جمع آوری داده ها میدانی در نظر گرفته شده است. ابزار اندازه گیری در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته جهت اخذ اطلاعات از مصاحبه شوندگان است. جامعه آماری مورد مطالعه این تحقیق، کلیه خانواده های شهر تهران در 22 منطقه شهرداری می باشند که تعداد آنها برابر با 2597731 خانواده با توجه به آمار سرشماری سال 1390 است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین نگرش به نوگرایی، نگرش به فردگرایی، و شکاف نسلی تفاوت معنی داری وجود دارد. در بعد شعائر و مناسک دینی نظیر نماز و روزه و... شکاف نسلی وجود دارد.

این مطالعه به بررسی ارتباط میان توسعه اجتماعی و رشد اقتصادی کشورهای همجوار ایران و ترکیه می پردازد و به این منظور، وضعیت اقتصادی و اجتماعی این دو کشور را با استفاده از شاخص های مربوطه در دوره زمانی 1375-1393 مورد بررسی قرار داده و با تخمین مدل اقتصاد سنجی، رابطه مستقیم میان شاخص های اجتماعی و استانداردهای زندگی (جمعیت جویای کار، سلامت (امید به زندگی) و آموزش (هزینه های انجام شده در بخش آموزش)) در کنار شاخص های اقتصادی (صادرات، سرمایه) و رشد اقتصادی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. نتایج مقاله حکایت از این دارد که، شاخص های توسعه اجتماعی از عوامل اثر گذار در رشد اقتصادی کشورهای مذکور محسوب می شوند و به صورت میانگین یک واحد افزایش در شاخص های توسعه اجتماعی مورد استفاده در تحقیق حدود 3.5 واحد رشد اقتصادی این دو کشور را بهبود می بخشد که این عامل به خوبی نشان دهنده تاثیرپذیری بالای رشد اقتصادی از توسعه اجتماعی در کنار فاکتورهای اقتصادی می باشد. همچنین داشتن تاثیر بالای متغیر جمعیت جویای کار و امید به زندگی بر رشد اقتصادی میان متغیرهای مدل، نشان از تاثیر بالای سرمایه گذاری اقتصادی و سلامتی روی جمعیت ، در رشد اقتصادی این دو کشور می باشد.

این پژوهش برای بررسی رابطه ی فرهنگ سازمانی حاکم و تاثیر آن بر رفتار شهروندی سازمانی با عملکرد اداری پردیس های دانشگاه فرهنگیان در استان مرکزی انجام شد، نگارنده برای کشف رابطه از پرسش نامه فرهنگ سازمانی دنیسون (2000) شامل ابعاد چهار گانه (مشارکتی، یکپارچگی، انعطاف پذیری و ماموریتی ) بر اساس طیف لیکرت و پرسش نامه رفتار شهروندی سازمانیاورگانوکانوسکی (1996) این پرسشنامه ابعاد پنج گانه رفتار شهروندی سازمانی (نوع دوستی، وظیفه شناسی، ادب و مهربانی، جوانمردی و فضیلت مدنی) استفاده گردید ، به لحاظ محدودیت جامعه آماری نمونه گیری انجام نشدوبا توجه به سطح سنجش گویه ها و متغیرها و همچنین تعداد نمونه از کندال برای بررسی رابطه بین فرهنگ شهروندی و رفتار سازمانی استفاده گردید که نهایتا نتایج زیر بدست آمد : با توجه به آمار مشخص شد که رابطه مستقیم و معناداری بین عملکرد سازمانی و فرهنگ سازمانی وجود دارد؛ از بین مولفه ها ی دیگر هم می توان تاثیر ادب و ملاحظه را در مشارکت سازمانی در بالاترین سطح ملاحظه نمود. رابطه مشاهده شده بین ابعاد نوع دوستی و وجدان در اکثر موارد با ابعاد فرهنگ سازمانی دارای رابطه معنی داری نیست ، فقط بعد نوع دوستی می تواند در ثبات و یکپارچگی بعد فرهنگ سازمانی موثر باشد و وجدان نیز می تواند در رشد بعد انعطاف پذیری فرهنگ سازمانی موثر باشد. ابعاد جوانمردی، رفتار مدنی و ادب و ملاحظه از ابعاد شهروندی سازمانی قطعا می تواند موجب رشد همه ابعاد مشارکتی، ثبات، انعطاف پذیری و ماموریتی فرهنگ سازمانی شود. نتایج مدل رگرسیون هم نشان می دهد که مدل ارائه شده می تواند تا 14 درصد بیانگر فرهنگ سازمانی باشد.

امروزه حمل و نقل شهری و آثار و پیامدهای آن علاوه بر حوزه های کالبدی و زیست محیطی، در حوزه های اجتماعی و فرهنگی مساله ساز بوده، به طوری که این موضوع در کلان شهرهای کشورهای در حال توسعه از ابعاد پیچیده تری نیز برخوردار است. بدین ترتیب با توجه به این که شهر تهران به عنوان بزرگترین کلان شهر با حجم و تراکم جمعیتی و حجم انبوه جابجایی و حمل و نقلی درون و برون شهری مواجهه بوده و در بعد فنی و زیرساختی نیز در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته، اما کماکان تبعات و پیامدهای حمل و نقلی در حوزه های زیست محیطی و سلامت، به عنوان یکی از مهمترین مسائل شهر تهران پابرجاست. حال با توجه به اهمیت این موضوع، مساله محوری مطالعه حاضر این است که آیا بعد اجتماعی حمل و نقل شهری و تقویت این بعد، تاثیری در توسعه اجتماعی دارد. در این راستا استدلال مقاله این بوده که تقویت بعد اجتماعی حمل و نقل شهری به مثابه سرمایه اجتماعی، که منجر به شکل گیری توسعه اجتماعی در شهر می شود. به منظور بررسی و تحلیل این امر با استفاده از روش تحقیق اسنادی و کتابخانه ای و با بهره گیری از ابزار فیش برداری نظری و تحلیل مضمون، سعی شد ضمن بررسی نظری مفاهیم مرتبط با ابعاد اجتماعی حمل و نقل شهری و توسعه اجتماعی، نقش بعد اجتماعی حمل و نقل شهری در سرمایه اجتماعی و در نتیجه شکل گیری توسعه اجتماعی مبتنی بر استنباط های نظری، تحلیل شود. یافته های مطالعه نشان داد که در بعد مفهومی وسیع، توسعه اجتماعی یعنی بهتر شدن و ارتقای وضعیت زندگی انسان، که تقویت شاخص های امنیت اجتماعی، مشارکت اجتماعی، آموزش و فرهنگ سازی و هویت اجتماعی، در راستای تعدیل و کاهش آسیب های اجتماعی فضاهای مرتبط با حمل و نقل شهری عمل کرده و منجر به ایجاد سرمایه اجتماعی می شود و محصول نهایی این فرایند شکل گیری توسعه اجتماعی در شهر است و در نتیجه سرمایه اجتماعی به عنوان بعد اجتماعی حمل و نقل شهری، نقش و سهم مهمی در توسعه اجتماعی شهر تهران دارد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی نقاط اهرمی فرهنگ سازمانی آن با رویکرد اصلاح اخلاق کار و طراحی الگوی توسعه و تغییر آن در سازمان های دولتی استان گلستان انجام شد. نوع پژوهش کیفی و روش پژوهش گراندد تئوری بود. جامعه آماری پژوهش شامل 17 نفر از مدیران سازمان های دولتی استان گلستان بود که با استفاده از مصاحبه داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش گردآوری شد. یافته ها در سه مرحله کدگذاری 1- کدگذاری باز 2- کدگذاری محوری و 3- کدگذاری انتخابی اجرا شد که در مجموع 73 مفهوم از مصاحبه ها استخراج و در قالب 7 مقوله اصلی حول محور اخلاق کار تقسیم بندی شد. نتیجه پژوهش نشان داد: مقوله اول، که رویکرد راهبردی به اصلاح اخلاق کار نام دارد با نتیجه (600/0)، مقوله دوم که مدیریت ارزش های سازمان نام دارد با نتیجه (446/0)؛ مقوله سوم که مدیریت عملکرد تغییر مدار نام دارد با نتیجه (505/0)؛ مقوله چهارم که مهارتهای رهبری تحول گرا نام دارد با نتیجه (729/0)؛ مقوله پنجم که کارکنان حامی تغییر نام دارد با نتیجه (618/0)؛ مقوله ششم که مدیریت دانش و اطلاعات تغییر نام دارد با نتیجه (730/0)؛ و مقوله هفتم که سازماندهی متناسب باز نام دارد با نتیجه (646/0)، هرمقوله بیشترین و کمترین ضریب مسیر نسبت به پیامدهای اصلاح اخلاق کار را به خود اختصاص داده اند.