فهرست مطالب

نشریه روانشناسی شناختی
سال پنجم شماره 3 (پیاپی 13، پاییز 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/09/30
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سعیده خسروی، ایمان الله بیگدلی *، مهرداد مظاهری صفحات 1-10
    تکالیف حافظه فعال می توانند با هدایت توجه مستقیم به یک گویه از حافظه، هنگامی که توجه به محتوای حافظه فعال قبل از آزمون کشیده شود، عملکرد را بهبود بخشد. (به اصطلاح اثر سرنخ پس گستر نامیده شده است). این پژوهش مزایای سرنخ پس گستر را در طی دو آزمایش که با نرم افزار سوپرلب طراحی شده، بررسی می کند: آزمایش اول، اثر سرنخ پس گستر معتبر در مقایسه با بدون سرنخ با وجود و عدم وجود سرنخ قبل از آزمون حافظه ، آزمایش دوم، این فرضیه که آیا اثر سرنخ پس گستر در حافظه فعال دیداری نیاز به توجه مداوم به گویه نشانه دار دارد، از طریق قرار دادن یک تکلیف خواستار وقفه ی توجه بین سرنخ و آزمون بررسی شد. در این مطالعه که از نوع شبه آزمایشی با اندازه های مکرر بود، تعداد 30 نفر (15 نفر برای هر آزمایش) از میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و مورد آزمون قرار گرفتند. داده های پژوهش با روش تحلیل واریانس با اندازه های مکرر و آزمون t برای نمونه های همبسته تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که سرنخ پس گستر معتبر نسبت به دو شرایط بدون سرنخ هم در زمان واکنش و هم در درصد پاسخ صحیح عملکرد بهتری داشت. همچنین، مزایای سرنخ پس گستر با تغییر توجه از حافظه تضعیف نمی شود و برای حفظ افزایش دست یابی به بازنمایی گویه های نشانه دار نیازی به توجه مداوم و پیوسته نیست. نتایج نشان داد که سرنخ پس گستر موجب بهبود عملکرد حافظه فعال دیداری فرد می شود.
    کلیدواژگان: سرنخ پس گستر، حافظه فعال دیداری، توجه دیداری، بازیابی
  • مهناز شاهقلیان * صفحات 11-20
    هدف پژوهش، بررسی امواج مغزی افراد با رگه زودانگیختگی در هنگام انجام تکلیف شناختی بود. از میان 140 دانشجوی دختر که فرم تجدید نظر شده پرسشنامه شخصیتی آیزنک را تکمیل کردند، بعد از کنترل معیارهای ورود، 2 گروه 15 نفره شامل زودانگیخته بالا (Imp+) و زودانگیخته پایین (Imp-) انتخاب شدند. از آزمودنی های انتخاب شده در دو موقعیت شامل الف) حالت استراحت (بدون انجام تکلیف) و ب) انجام تکلیف شناختی (آزمون ویسکانسین)،EEG گرفته شد. نتایج نشان داد در افراد Imp+ فعالیت نواحی پیش پیشانی، پیشانی و گیجگاهی هر دو نیمکره، هنگام انجام تکلیف شناختی افزایش معنادار می یابد. مقادیر موج آلفا و تتا نشان داد در هنگام انجام تکلیف شناختی میزان فعالیت تمام نواحی هر دو نیمکره، در گروه Imp+ بیشتر از گروه - Imp است. در مورد موج بتا نتایج حاکی از فعالیت بیشتر پیش پیشانی و گیجگاهی نیمکره چپ و پیشانی نیمکره راست در گروه Imp+در مقایسه با گروه دیگر بود. نتایج بر لزوم در نظر داشتن رگه های شخصیتی هنگام بررسی فعالیت ناحیه ای مغز و نیز بررسی زودانگیختی کنش ور و تمایز آن با زودانگیختگی ناکنش ور تاکید می کنند.
    کلیدواژگان: امواج مغزی، زودانگیختگی، تکلیف شناختی
  • حسین زارع، معصومه اسماعیلی * صفحات 21-30
    پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد حافظه سرگذشتی و ارتباط آن با مسئله گشایی ناکارآمد در افراد افسرده و مضطرب صورت گرفت. بدین منظور45 نفر نمونه( 15 فرد افسرده، 15 فرد مضطرب و15فرد سالم) از بین مراجعه کنندگان به مرکز مشاوره دانشگاه پیام نور انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها ، پس از تکمیل پرسشنامه افسردگی و اضطراب بک، از آزمون حافظه شرح حال (سرگذشتی) وآزمون حل مسئله وسیله-غایت استفاده شد. جهت تحلیل داده های پژوهش، تحلیل واریانس یک متغیره برای مقایسه بیش کلی گرایی ومسئله گشایی در 3 گروه افسرده، مضطرب وسالم وآزمون توکی برای مقایسه دو به دو به کار برده شد. برای محاسبه ضریب های همبستگی بین بیش کلی گرایی وکارایی مسئله گشایی، روش همبستگی پیرسون به کار رفت. نتایج پژوهش نشان داد که بیش کلی گرایی در حافظه سرگذشتی افراد افسرده بیشتر از افراد مضطرب و سالم است. افراد افسرده در حل مسائل راه حل های ناکارآمدی را نسبت به افراد مضطرب و سالم به کار می گیرند و بین بیش کلی گرایی در حافظه سرگذشتی و مسئله گشایی ناکارآمد در افراد افسرده رابطه معنادار وجود دارد. بنابراین طبق مدل ویلیامز افراد افسرده به دلیل خلق منفی و سوگیری در پردازش اطلاعات نه تنها در بازیابی خاطرات سرگذشتی به طور اختصاصی دچار مشکل می شوند بلکه این مشکل در بازیابی، حل مسائل و مشکلات آنها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و باعث می شود که راه حل های کمتر موثری را تولید کنند.
    کلیدواژگان: حافظه سرگذشتی، مسئله گشایی، افسردگی، اضطراب
  • سیمین زغیبی قناد، سیروس عالیپور *، منیجه شهنی ییلاق، علیرضا حاجی یخچالی صفحات 31-40
    سرگردانی ذهنی پدیده فراگیر و متداولی در شناخت بشری است که نقش آن در حیطه های مرتبط با ذهن انکارناپذیر می باشد. مطالعه حاضر قصد دارد به بررسی رابطه علی ذهن آگاهی با سرگردانی ذهنی با میانجیگری تنظیم التزام راهبردی، اضطراب، افسردگی و حافظه فعال در بین دانشجویان بپردازد. از این رو، 434 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه شهیدچمران اهواز به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و مقیاس هشیاری به توجه ذهن آگاهانه، مقیاس تنظیم التزام راهبردی، نسخه کوتاه مقیاس حالتی پرسشنامه اضطراب حالتی-خصلتی اسپیلبرگر، مقیاس افسردگی اضطراب استرس، پرسشنامه حافظه فعال و مقیاس سرگردانی ذهنی عامدانه/خود به خودی در اختیار آنان قرار گرفت. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS (ویراست 21) و به کارگیری روش تحلیل مدلیابی معادلات ساختاری آزمون شدند. به منظور کسب شاخص های برازش مناسب برای الگوی پیشنهادی از روش دسته بندی ماده ها در مورد متغیر ذهن آگاهی استفاده شد. در نهایت، بر اساس مقادیر برخی شاخص ها (برای مثال، 06/0 RMSEA = و 98/0GFI =) مدل از برازش خوبی برخوردار بود. همچنین، تمام مسیرهای مدل به جز دو مسیر اضطراب به حافظه فعال و اضطراب به سرگردانی ذهنی معنی دار بودند. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان داد که ذهن آگاهی نقش مهمی در پیش بینی سرگردانی ذهنی دارد که این اثر را از طریق مکانیزم هایی از جمله خودتنظیمی، خلق، و حافظه فعال انتقال می دهد.
    کلیدواژگان: ذهن آگاهی، تنظیم التزام راهبردی، اضطراب، افسردگی، حافظه فعال، سرگردانی ذهنی
  • رضا کاظمی *، عزت الله قدم پور، رضا رستمی، ساناز خمامی، مهدی رضایی صفحات 41-50

    هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تحریک دو طرفه مکرر مغناطیسی فراجمجمه ای (rTMS) بر روی عملکرد شناختی بیماران مبتلا به افسردگی دو قطبی بود. در یک طرح آزمایشی یک سو کور 20 بیمار مبتلا به افسردگی دو قطبی مراجعه کننده به مرکز علوم اعصاب آتیه از فروردین تا شهریور 1394 با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. rTMS دوطرفه را در طی 10 جلسه بر روی قشر خلفی جانبی پیش پیشانی چپ (فرکانس Hz10) و قشر خلفی جانبی پیش پیشانی راست (Hz1) دریافت کردند. آزمودنی ها از طریق آزمون سیالی کلامی، آزمون یادگیری شنوایی- کلامی ری، آزمون استروپ، آزمون دسته بندی کارتهای ویسکانسین، مقیاس افسردگی بک در قبل و در بعد از درمان ارزیابی شدند و در نهایت داده ها به کمک روش آماری t همبسته تحلیل شدند.rTMS دوطرفه باعث تغییرات معناداری در عملکرد اجرایی و حافظه کلامی و علائم افسردگی شد. هیچ تغییر معناداری در توجه انتخابی و سیالی کلامی مشاهده نگردید (05/0 < p). rTMS دو طرفه باعث بهبودی معناداری در علائم شناختی و کاهش علائم افسردگی بیماران مبتلا به افسردگی دو قطبی می گردد.

    کلیدواژگان: اختلال دو قطبی، تحریک مکرر مغناطیسی فراجمجمه ای، عملکرد شناختی
  • سعید طولابی *، حمیدرضا حسن آبادی، بلال ایزانلو صفحات 51-60
    هدف
    پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه تاب آوری پنسیلوانیا بر ارزیابی های شناختی و رفتارهای پیشرفت در دانشجویان انجام شد.
    روش
    در این پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون، 51 دانشجوی کارشناسی دانشگاه خوارزمی که در سال 95-94 مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش حاضر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. و بعد از آن بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش(25 نفر) و کنترل(26 نفر) منتسب شدند. از طریق 6 جلسه دو ساعته، آموزش برنامه تاب آوری به شیوه گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. آزمودنی ها، قبل و بعد از آموزش به نسخه تجدیدنظر شده ابزار ارزیابی شناختی استرس (SAM-R؛ رویلی، روسچ، جاریکا و واگان، 2005) و پرسشنامه راهبردهای مدیریت منابع (MSLQ، پینتریچ، اسمیت، گارسیا و مک کیچی، 1991) پاسخ دادند..
    یافته ها
    نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که با کنترل پیش آزمون بین گروه های آزمایش و کنترل در افزایش ارزیابی های شناختی مبتنی بر چالش و منابع و رفتارهای پیشرفت تحصیلی شامل کمک طلبی، مدیریت زمان و محیط، یادگیری از همسالان و نظم دهی به تلاش) و نیز در کاهش ارزیابی های شناختی مبتنی بر تهدید تفاوت معنی داری وجود دارد(05/0 >P).
    نتیجه گیری
    به طور کلی، نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که برنامه تاب آوری پنسیلوانیا از طریق 1)کمک به فراگیران برای شناسایی توانمندی های فردی خویش (احساس فردی، نگرش ها و باورها) و2) همچنین غنی سازی مهارت های رابطه بین فردی، در بهبود ارزیابی های شناختی و رفتارهای پیشرفت دانشجویان موثر بوده است
    کلیدواژگان: برنامه تاب آوری پنسیلوانیا، ارزیابی های شناختی، رفتارهای پیشرفت
  • سیدعلی کاظمی رضایی، صابر سعیدپور *، زبیر صمیمی، مهدی پارویی، جواد افزون صفحات 61-70
    پژوهش حاضر باهدف مقایسه عدم تحمل بلاتکلیفی و ظرفیت حافظه کوتاه مدت در افراد وسواس فکری-عملی و افراد عادی صورت گرفت. تعداد 30 نفر (16 زن و 14 مرد) از بیماران وسواسی به صورت در دسترس از مراکز و کلینیک های روان پزشکی شهر تبریز انتخاب و با 30 نفر (16 زن و 14 مرد) از افراد سالم که از طریق اطلاعات جمعیت شناختی همتا سازی شده بودند، با استفاده از مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی باهر و داگاس (2002) و آزمون خرده مقیاس فراخنای ارقام وکسلر مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) و با نرم افزار SPSS نسخه 19 تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که در متغیر عدم تحمل بلاتکلیفی در سطح (01/0p ) تفاوت معناداری بین گروه های مورد مقایسه، به نفع گروه بالینی وجود دارد؛ و همچنین در متغیر ظرفیت حافظه کوتاه مدت در سطح(01/0p ) تفاوت به نفع گروه عادی است؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که بیماران مبتلابه OCD نسبت به افراد عادی توانایی تحمل بلاتکلیفی کمتری رادارند و ظرفیت حافظه کوتاه مدت در این افراد پایین تر از افراد عادی است و اینکه عدم تحمل بلاتکلیفی و ظرفیت حافظه کاری پایین دو مولفه هستند که ممکن است بر علائم OCD تاثیر گذاشته و موجب تشدید و تداوم این اختلال شوند.
    کلیدواژگان: اختلال وسواس فکری، عملی، عدم تحمل بلاتکلیفی، ظرفیت حافظه کوتاه مدت
|
  • Saeede Khosravi, Imanollah Bigdeli Dr *, Mehrdad Mazaheri Dr Pages 1-10
    In working memory (WM) tasks, performance can be boosted by directing attention to one memory object: When a retro-cue in the retention interval indicates which object will be tested, responding is faster and more accurate (theretro-cue benefit). This study tests explanations of the retro-cue benefits in 2 experiment desined by superlab software: Experiment 1, the effect of valid and invalid retro-cues compared with no-cues were tested before the memory test. Experiment 2, We tested whether the retro-cue benefit in WM depends on sustained attention to the cued object by inserting an attention-demanding interruption task between the retro-cue and the memory test. In this quasi-experimental study, with a series of repeated measurements, 30 individual (15 for each test) from graduate students of Ferdowsi University of Mashhad were selected by convenience sampling and were tested. Data analysis of variance with repeated measurements and t-test for paired samples were also analyzed. The result showed that valid retro-cue compared to the no-cue was better. Also, it was shown when visual interference was held constant, retro-cue benefits were still obtained whenever the retro-cue enabled retrieval of an object from VWM but delayed response selection. The results showed that retro-cue improved visual working memory performance.
    Keywords: retro-cue, visual working memory, visual attention, retrieval
  • Mahnaz Shahgholian * Pages 11-20
    The purpose of study was to determine the brain waves of subjects with impulsivity trait in performing cognitive task. 140 female students who completed the Revised Eysenck Personality Questionnaire, after control of the inclusion criteria, two groups of 20 people, including high impulsive (Imp) and low impulsive (Imp-) were selected. The subjects in two status: (a) resting (without doing the task); and (b) performing a cognitive task (Wisconsin test), taking EEG. The Results showed, when performing a cognitive task, activity of the prefrontal, frontal, and temporal areas of both hemispheres increased significantly in Imp. Alpha and Theta wave showed that during cognitive task, the activity of all regions of both hemispheres in Imp was greater than Imp-. About Beta wave, the results indicated that the left prefrontal, temporal and the right frontal was more activated in Imp than the other group. The results emphasize to consider personality traits when examining the brain regional activity, as well as investigate of the functional impulsivity and its differentiation with dysfunctional impulsivity .
    Keywords: Brain waves, Impulsivity, Cognitive task
  • Hossein Zare Doctor, Masomeh Esmaeili * Pages 21-30
    The present study attemps to investigate overgeneral autobiographical memory and relationship with problem- solving deficits in depressive and anxious individuals. For this reason, 15 depressive, 15 anxious and 15 normal individuals were chosen from the students of estahban payam noor university, that were the clients of the counceling clinic. In this study, after completing the Beck Anxiety Inventory(BAI) and Beck Depression Inventory(BDI), Autobiographical Memory Test And Means- ends Problem- solving task was used. To compare the overgeneral and problem- solving in 3 group of depressive, anxious and normal individual, data were analyzed with Analysis of Varience(ANOVA) And the Tukeys test was used to compare the pair groups. The results revealed that overgeneral in autobiographical memory depressive individuals is more than anxious and normal ones. Depressive individual are more inefficient problem solving solution to distressed and healthy people.So, according to Williams models depressed people because negative mood and bias in processing information not only in retrieving autobiographical memories are exclusively trouble but this was a problem retrieving, problem solving and also affect their problems and makes solutions less effective to produse.
    Keywords: autobiographical memory, Problem- solving, Depression, Anxiety
  • Simin Zeqeibi Ghannad, Sirous Alipour *, Manijeh Shehni Yailagh, Alireza Hajiyakhchali Pages 31-40
    mind wandering is a pervasive and common phenomenon of human cognition that its role in performance of any field related to mind is undeniable. This study plans to investigate The causal relationship of mindfulness and mind wandering with mediating strategical engagement regulation, anxiety, depression and working memory. To this, 434 female students of Shahid Chamran University of Ahvaz were selected by multistage random sampling method and They got Mindful Attention Awareness Scale, Strategic Engagement Regulation Scale, Stress Anxiety Depression Scale, Stress Anxiety Depression Scale, The Working Memory Questionnaire and The Mind Wandering: Deliberate and Mind Wandering: Spontaneous Scale. Collected data were analyzed by SPSS and AMOS (version 21) and using structural equations modelling method. In order to earn the suitable model fitness indices, the item parceling method was used about mindfulness variable. Finally, on the base of values of some indices (for example, RMSEA = 0/06 and GFI = 0/98), model had a good fit. Also, all paths of the model except two paths: anxiety to working memory and anxiety to mind wandering were significant. In sum, this research results showed that mindfulness plays important role in mind wandering anticipation that transfers this effect through mechanisms as self-regulation, mood and working memory.
    Keywords: mindfulness, strategic engagement regulation, anxiety, depression, working memory, mind wandering
  • Reza Kazemi *, Ezatollah Ghadampur Dr, Reza Rsotami Dr, Sanaz Khomami, Mehdi Rezaee Pages 41-50

    The aim of the present study was to investigate of the efficacy of bilateral repetitive transcranial magnetic stimulation on cognitive function in patients with bipolar depression. In a single-blind experimental trial, 20 patients with bipolar depression who had been referred to Atieh clinical neuroscience center were selected randomly from April to September 2015. The patients received bilateral repetitive transcranial magnetic stimulation on left dorsolateral prefrontal cortex (10Hz) and right dorsolateral prefrontal (1Hz) during 10 sessions. The subjects were evaluated through verbal fluency test, Rey Auditory-Verbal learning Test, Stroop Test, Wisconsin Card sorting Test, Beck depression inventory before and after the treatment. The data were analyzed by paired t test. Bilateral rTMS was caused to significant changes in executive function and verbal memory and depressive symptoms. No significant changes were observed in selective attention and verbal fluency (p>0/05). Bilateral repetitive transcranial magnetic stimulation is caused to significant improvement in cognitive symptoms and reduces the symptoms of depression in patients with bipolar depression.

    Keywords: bipolar disorder, repetitive transcranial magnetic stimulation, cognitive function
  • Saeed Toulabi *, Hamidreza Hassanabadi, Balal Izanloo Pages 51-60
    Aim: The purpose of this study was to examine the effective of the Pennsylvania resilience program training on cognitive appraisal and achievement behaviors among university students.
    Method
    In this pretest-posttest nonequivalent-group design, 51 undergraduate students at Kharazmi University in experimental and control groups responded to the Cognitive appraisal scale (CAS, Lazarus, and Folkman, 1984) and the motivation strategies for learning questionnaire (MSLQ, Pintrich, Smith, Garcia, & McKeachie, 1991). The experimental group received 6 resilience training sessions (2 hours a session).
    Results
    The results of multivariate covariance analysis indicated that the resilience program training was effective in increasing cognitive appraisal and achievement behaviors in short term.
    Conclusion
    These findings suggest that resilience program training improve the achievement behaviors of university by letting them: 1) find their personal power (personal feeling, attitudes and beliefs), 2) find and make full use of their external resources (development of security and feeling of protection), 3) master their interpersonal skills and problem solving ability (such as persistence, humor and communication).
    Keywords: The Effect of attribution retraining program (According to resilience program training) on cognitive appraisal, achievement behaviors among university students
  • Ali Kazemi Rezae Seyed, Saber Saeedpoor *, Zobair Samimi, Mahdi Parooi, Javad Afzoon Pages 61-70
    the present study aimed to the comparison of the intolerance of uncertainty (IU) and short-term memory capacity in patients with obsessive-compulsive disorder and normal individuals. a total of 30 patients (16 female, 14 male) with obsessive-compulsive were selected using convenience sampling from the psychiatric clinics and centers of Tabriz were matched with 30 patients (16 females and 14 males) of normal individuals by demographic information, and all of them were assessed through Baher & Dougas’s intolerance of uncertainty scale and the Wechsler Digit span test subscales .Data were analyzed by multivariate analysis of variance (MANOVA) and as well as SPSS version 19. The results showed that there is a significant difference between the two groups in terms of IU (P
    Keywords: Obsessive-compulsive disorder, intolerance of uncertainty, short-term memory capacity