فهرست مطالب

علم سنجی کاسپین - سال چهارم شماره 1 (بهار و تابستان 1396)

نشریه علم سنجی کاسپین
سال چهارم شماره 1 (بهار و تابستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/07/08
  • تعداد عناوین: 6
|
  • مقاله پژوهشی
  • طاهره ترکمان *، نسرین شیرمحمدی خرم صفحات 7-16
    سابقه و هدف
    امروزه استخراج شاخص‏ های علم سنجی در پیش‏ بینی وضعیت علمی پژوهشگران، سازمان و کشورها در عرصه ‏های گوناگون ملی، بین ‏المللی کاربردهای فراوانی پیدا کرده است. هدف مطالعه حاضر، تعیین میزان مشارکت در تولید علم و الگوی مشارکت پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی همدان بر اساس سه پایگاه اطلاعاتی Web of Science، Scopus و Google Scholar می ‏باشد.
    مواد و روش ها
    این مطالعه از نوع علم سنجی و کاربردی است و بر اساس اطلاعات 100 پژوهشگر برتر پایگاه اطلاعاتی ISI از نظر تعداد مقالات در سال 2014 انجام شد. تعداد مقالات، استنادات، شاخص اچ ایندکس برای این 100 نفر برتر از پایگاه های WoS، Scopus و Google Scholar از سال 2012 تا 2014 استخراج گردید. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار SPSS، Stata و R انجام شد.
    یافته ها
    تعداد انتشارات و استنادات در هر سه پایگاه طی سه سال روندی افزایشی داشته است. همبستگی تعداد انتشارات گوگل اسکالر با تعداد استنادات وب علوم و اسکوپوس ضعیف اما معنی دار بود. برازش مدل رگرسیون دوجمله ای منفی نشان داد، افزایش یک مقاله در گوگل اسکالر هفت درصد تعداد انتشارات وب علوم و اسکوپوس را افزایش می‏ دهد. برازش مدل رگرسیون دوجمله‏ ای منفی متورم در صفر نشان داد، شانس صفر بودن تعداد استنادات اسکوپوس و وب علوم با افزایش یک مقاله در گوگل اسکالر به ترتیب 0/66 و 0/27 برابر می‏ شود و با افزایش تعداد استنادات در گوگل اسکالر تعداد استنادات اسکوپوس و وب علوم به ترتیب 2% و 3% افزایش می یابد.
    نتیجه گیری
    تعداد انتشارات، استنادات و شاخص هرش در سه پایگاه داده ارتباط قوی مستقیم دارند. مدل دوجمله ای منفی و دو جمله ای منفی متورم در صفر می تواند به ترتیب مدلی مناسب برای تعداد انتشارات و استنادات در پایگاه اسکوپوس و وب علوم باشد.
    کلیدواژگان: وب علوم، گوگول اسکالر، اسکوپوس، شاخص هرش، پایگاه اطلاعاتی
  • نازنین محمد رومزپور، فریبا نظری *، بهنام مکوندی صفحات 17-25
    سابقه و هدف
    پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل مرتبط با اضطراب پژوهشی اعضای هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های ایران انجام گرفته است.
    مواد و روش ها
    جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی اعضای هیئت علمی تمام وقت شاغل در گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های کشور در سال تحصیلی 93-1392 است که تعداد کل آنها 181 نفر است. از این تعداد 139 نفر همکاری لازم را در تکمیل پرسشنامه داشتند. روش انجام پژوهش حاضر پیمایشی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده پرسشنامه اضطراب پژوهش هیگینز– کوترلیک می باشد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
    یافته ها
    یافته ها نشان داد که حدود 63 درصد از پاسخگویان میزان اضطراب بالایی دارند و در 37 درصد باقیمانده نیز سطح اضطراب در حد متوسط است. نتایج مربوط به آزمون های همبستگی حاکی از آن است که بین مولفه های دو متغیر پیش بین مهارت های آموزشی و عوامل محیطی با اضطراب پژوهش رابطه معنادار و منفی وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که مولفه های این دو متغیر قادرند 38 درصد از واریانس اضطراب پژوهش را تبیین کنند.
    نتیجه گیری
    بر مبنای تحلیل یافته های پژوهش حاضر، اضطراب می تواند بر بهره وری اعضای هیئت علمی تاثیر منفی گذاشته و از این طریق عدم پیشرفت اعضای هیئت علمی را به همراه داشته باشد. آشکار است که با تداوم چنین شرایطی، بازار تولیدات علمی در نظام آموزش عالی دچار رکود شده و سبب گردد این نظام نتواند به ایفای کارکردهای خود یعنی آموزش و پژوهش در جامعه ادامه دهد.
    کلیدواژگان: اضطراب پژوهش، مهارت های آموزشی، محیط حرفه ای، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی
  • سعید ملک محمدی * صفحات 26-35
    سابقه و هدف
    یکی از شیوه های مهم ارزیابی وضعیت بهره برداری منابع مورد استفاده دانشجویان در تدوین پایان نامه ها، تحلیل استنادی است. هدف این پژوهش، بررسی وضعیت استناد در پایان نامه های دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز طی سال های 1394- 1388 می باشد.
    مواد و روش ها
    برای انجام این پژوهش از روش تحلیل استنادی استفاده شده است و جامعه آماری این پژوهش را 3048 استناد تشکیل می دهد که از منابع و مآخذ 20 عنوان پایان نامه دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی در دانشگاه شهید چمران اهواز استخراج گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اکسل استفاده شد.
    یافته ها
    یافته ها نشان داد که نشریات با تعداد 1696 استناد (55/64%) بالاترین میزان استناد را دارند و میانگین متوسط استناد برای هر پایان نامه 152/4 استناد است، همچنین استناد به منابع لاتین بیشتر از میزان استناد به منابع فارسی است. زبان انگلیسی با 2050 استناد (67/27%) بیشترین استناد را دارد. الگوی نویسندگی مقالات فارسی و لاتین بیشتر به صورت یک نویسندگی می باشد. پراستنادترین مولفان و منابع، نیم عمر منابع شناسایی شدند. میزان استناد دانشجویان به تولیدات علمی استادان راهنما و مشاور بسیار کم است؛ به طوری که از مجموع 3048 استناد فقط 180 استناد (5/90 %)از کل استنادها مربوط به آثار علمی استادان راهنما و مشاور بوده است.
    نتیجه گیری
    در نگارش پایان نامه ها بیشتر از منابع لاتین استفاده شده است. منابع و مولفان پراستناد مشخص شده می تواند در انتخاب منابع کتابخانه به کار گرفته شود و با توجه به نیم عمر منابع که معیاری برای سنجش تازگی منابع است، می توان نتیجه گرفت که از منابع جدید استفاده نشده است.
    کلیدواژگان: تحلیل استنادی، نیم عمر منابع، پایان نامه های دکتری، دانشگاه شهید چمران اهواز، علم اطلاعات و دانش شناسی
  • خدیجه طهماسبی * صفحات 36-44
    سابقه و هدف
    هدف پژوهش حاضر تعیین میزان تولیدات علمی مرکز تحقیقات سل و بیماری های ریوی تهران و ترسیم شبکه هم نویسندگی در این مرکز است.
    مواد و روش ها
    روش شناسی این پژوهش علم سنجی است. جامعه آماری شامل کل مقاله های علمی مرکز سل و بیماری های ریوی تهران، نمایه شده در پایگاه Scopus می باشد. برای تحلیل و ترسیم شبکه هم نویسندگی از نرم افزار Ucinet و بسته مکمل آن Net draw استفاده شده است.
    یافته ها
    میزان نرخ رشد 29/28 درصدی نشان داد، تولیدات علمی در مرکز مورد مطالعه، رشد صعودی داشته است. چگالی شبکه برابر 0/0244 بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد نویسندگانی که دارای تولیدات علمی بیشتری هستند از نظر شاخص مرکزیت نیز در رتبه بالاتری قرار دارند.
    نتیجه گیری
    شبکه هم نویسندگی در مرکز مورد مطالعه از انسجام پایینی برخوردار بوده و ارتباط چندانی بین گره ها وجود ندارد. با توجه به اهمیت رشته های پزشکی در سلامت افراد جامعه، توجه به افزایش همکاری های داخلی و بین المللی و دسترسی هرچه سریعتر پژوهشگران به یافته های علمی روز ضروری به نظر می رسد.
    کلیدواژگان: تولیدات علمی، شبکه هم نویسندگی، چگالی، مرکزیت، مرکز تحقیقات سل و بیماری های ریوی تهران
  • همیلا تکلی * صفحات 45-51
    سابقه و هدف
    قدرت یک رشته دانشگاهی به بدنه دانش متمایزی است که بوسیله رشته دیگری فراهم نشده باشد. پژوهش ها در قالب پایان نامه و رساله می بایست بخش وسیعی از این بدنه را بسازند. تحقیق حاضر به بررسی این قالب ها در جهت ساخت دانش جدید در حوزه مدیریت ورزشی می پردازد.
    مواد و روش ها
    روش تحقیق توصیفی و مسیر اجرا تحلیل محتواست. جامعه آماری تحقیق متشکل از 167 پایان نامه و رساله است که از سال 1390 لغایت 1395 به چاپ رسیده اند. ابزار تحقیق، برگه کد گذاری متعلق به قاسمی و همکاران و ضریب توافق (پی اسکات) بین کدگذاران 0/79 بوده است. آزمون خی دو در سطح معناداری 0/05 نیز برای مقایسه گروه ها استفاده گردید.
    یافته ها
    52/8% پژوهش ها به هیچ رشته ورزشی اشاره نکرده اند. از بین مابقی مطالعات 14/8% در خصوص فوتبال یا فوتسال و بازیکنان و مربیان و یا سازمان های مدیریتی این رشته بوده است. اکثر عناوین از رشته های دیگر مانند مدیریت است و به موضوعات برخاسته از رشته تربیت بدنی که جزء ویژگی های آن محسوب می شود مانند وضعیت اردو (0/6%)، اوقات فراغت (0/6%) و رویداد ورزشی (1/7%) کمتر پرداخته شده است. اگرچه گرایش های بازاریابی، اماکن و رویدادهای ورزشی هم زمان در دانشکده افتتاح شدند، ولی در 10/3% از مستندات، بازاریابی آمیخته متغیر اول است و گرایش کمتری به دو عنوان دیگر بوده است. 51/7% پژوهش ها با فرضیه و 46/6% با سوال شروع شده است. بین موضوعات تحقیق و رشته های ورزشی بر اساس اساتید راهنما تفاوت معنی دار مشاهده شد.
    نتیجه گیری
    برای ساخت بدنه دانش در مدیریت ورزشی علاوه بر موضوعات مشترک می بایست توجه به موضوعات تخصصی تر که برخاسته از زمینه ورزش هستند، مد نظر دانشجویان، اساتید و برنامه ریزان این رشته قرار گیرد.
    کلیدواژگان: پایان نامه، تحلیل محتوا، تربیت بدنی، پژوهش
  • فاطمه عباسی نیاسر *، سعید غفاری صفحات 52-61
    سابقه و هدف
    علم سنجی حوزه ای نوین در علوم کتابداری و اطلاع رسانی است که جهت اندازه گیری کمی علوم در سطح ملی و بین المللی به منظور رتبه بندی نشریات، دانشگاه ها و کشورها استفاده می شود. هدف از این پژوهش تعیین وضعیت تولیدات علمی اعضای هیات علمی دانشگاه کاشان در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس از سال 2012 لغایت 2016 می باشد.
    مواد و روش ها
    پژوهش حاضر به روش علم سنجی و منبع گردآوری داده ها پایگاه اسکوپوس بوده است. تولیدات علمی اعضای هیات علمی دانشگاه کاشان طی سال های 2016-2012 مورد بررسی قرار گرفت. داده های تحقیق پس از استخراج با استفاده از نرم افزارهای آماری Excel و SPSS نسخه 20 توصیف و تحلیل شدند و برای پاسخ به فرضیه های پژوهش از آزمون های Anova و T-student استفاده شده است.
    یافته ها
    نتایج نشان داد بیشترین میزان تالیفات (89/3%) از نوع مقاله اصیل بوده که 85/49% آن توسط مردان تالیف شده است. اعضای هیات علمی با مرتبه استادی، بالاترین نرخ تولیدات علمی (41/2%) را به خود اختصاص دادند. گروه های مختلف آموزشی تفاوت معنی داری (P=0/31) از لحاظ تولید علمی با یکدیگر نداشتند؛ هر چند اعضای هیات علمی گروه علوم پایه با 59/55% و گروه مهندسی با 36/59% بیشترین مدارک علمی را تولید کرده اند.
    نتیجه گیری
    میزان تولیدات علمی دانشگاه کاشان در دوره مورد بررسی، روندی صعودی داشته است که خود عاملی موثر در بهبود و ارتقای جایگاه علمی این دانشگاه در میان دانشگاه های کشور و جهان می باشد.
    کلیدواژگان: تولیدات علمی، هیات علمی، پایگاه استنادی اسکوپوس، دانشگاه کاشان
|
  • Tahereh Torkaman *, Nasrin Shirmohammadi Khorram Pages 7-16
    Background And Aim
    Today, the extraction of scientometric indicators has been widely used in prediction of the scientific status of researchers, organizations and countries in various national and international fields. The aim of this study was to determine the participation in the production of science and partnership pattern of researchers in Hamedan University of Medical Sciences based on the databases of Web of Science (WoS), Scopus and Google Scholar.
    Material and
    Methods
    This applied and scientometric study was conducted on 100 top researchers of ISI in terms of the number of articles in 2014. The number of articles, citations and h-index were extracted from WoS, Scopus and Google Scholar from 2012 to 2014. Data were analyzed using SPSS, Stata and R.
    Findings: The number of publications and citations has increased over three years in three databases. The correlation between the number of publications in Google Scholar and the number of citations in WoS and Scopus was weak but significant. Negative binomial regression model indicated that the number of publications would be enhanced 7% in WoS and Scopus through the increase of one article in Google Scholar. Zero-inflation negative binomial model illustrated that odds of zero of the citation number in Scopus and WoS will be 0.66 and 0.27 times with increasing one article in Google Scholar and the citation number of Scopus and WOS is increased 2% and 3% with the increase of one article in Google Scholar, respectively.
    Conclusion
    The results show that there is a direct and strong relationship among the number of publications, citations and h-index in three databases. Negative binomial model can be used as a proper model for the number of publications and zero-inflation negative binomial model can be applied as an appropriate model for the number of citations in WoS and Scopus, too.
    Keywords: Web of Science, Google Scholar, Scopus, H-Index, Database
  • Nazanin Mohammad Romezpoor, Fariba Nazari *, Behnam Makvandi Pages 17-25
    Background And Aim
    The present study was conducted to determine the factors associated with the research anxiety among the faculties of knowledge and information science departments of Iranian universities.
    Material and
    Methods
    The study sample consisted of all full-time faculties working in the knowledge and information science departments of Iranian universities (181 individuals) in the academic year of 2013-2014. Among them, 139 participants had good cooperation in filling out the questionnaire. In this survey-analytical study, data were collected using Higgins-Kotrlik research anxiety inventory. Data were analyzed using SPSS 20.
    Findings: The results showed that about 63% of the respondents had high anxiety level and the remaining (37%) had the moderate level of anxiety. The results of the correlation tests revealed that two predictor variables of teaching skills and environmental factors had a negative significant relationship with the research anxiety. The results of the regression analysis indicated that the components of these two variables could explain 38% of the variance of anxiety research.
    Conclusion
    The findings illustrated that an anxiety can negatively affect the productivity of faculty members, leading to their slow improvement. It is clear that continuing such a situation may result in scientific recession in high education system; therefore, this system cannot continue to serve effectively its performance, namely, education and research in society.
    Keywords: Research anxiety, Teaching skills, Professional environment, Knowledge, Information Science Department
  • Saeed Malekmohammadi * Pages 26-35
    Background And Aim
    Citation analysis is one of the important ways to assess the status of utilizing references used by students in writing dissertations. The aim of this research was to study the status of references used in PhD theses of Knowledge and Information Science at Ahwaz Chamran University (2009-2015).
    Material and
    Methods
    The citation analysis method was used in this study, and the population was 3048 citations extracted from the references of 20 PhD dissertations at Ahwaz Shahid Chamran University. Data were analyzed using Excel.
    Findings: Findings showed that periodicals with 1696 citations (55.64%) had the highest rate of citation and the citation mean was 152.4 for each thesis. In addition, Latin resources were more cited than Persian resources. English language with 2050 (67.26%) citations had the highest rate of citations. The Persian and Latin references had only one author. The most cited authors, resources and half –life resources were identified. Citing scientific productions of supervisors and advisors were very low so that out of 3048 citations, only 180 (5.90%) citations were referred to the scientific productions of supervisors and advisors.
    Conclusion
    In writing the dissertations, Latin resources were mostly used. The highly cited resources and authors can be employed in the selection of library resources, and regarding half-life as a criterion for evaluating the novelty of resources, it is concluded that new resources are not used in writing the theses by PhD students.
    Keywords: Citation Analysis, Half-life of resources, PhD thesis, Shahid Chamran University of Ahwaz, Knowledge, Information Science
  • Khadijeh Tahmasbi * Pages 36-44
    Background And Aim
    The aim of this study was to determine the scientific outputs of Tuberculosis and Lung Disease Research Center of Tehran and map co-authorship network in the center.
    Material and
    Methods
    In this scientometric study, the population included all scientific papers of Tuberculosis and Lung Disease Research Center of Tehran, indexed in Scopus. Co-authorship network was analyzed and mapped using UCINET and NetDraw.
    Findings: The prevalence rate of 29.28% indicated that scientific outputs have been rising trend in this Center. The network density was 0.0244. The results showed the authors with more scientific outputs have higher rank in terms of centrality index.
    Conclusion
    Totally, co-authorship network in the studied center has poor cohesion and there is no relationship among nodes. Given the importance of medicine in public health, it is necessary to consider the increase of national and international cooperation and immediate access to the scientific outputs for researchers.
    Keywords: Scientific outputs, Co-authorship network, Density, Centrality, Tuberculosis, Lung Disease Research Center of Tehran
  • Fatemeh Abbasi Niasar *, Saeid Ghaffari Pages 52-61
    Background And Aim
    Scientometrics is a modern field of library and information science, which is used to measure the sciences quantitatively at national and international levels in order to rank the publications, universities and countries. The aim of this study was to determine the scientific outputs of faculty members in Kashan University as a sample of Iranian universities from 2012 to 2016.
    Material and
    Methods
    Data were collected from Scopus through scientometric method. Scientific outputs of faculty members in Kashan University were evaluated from 2012 to 2016. Data were analyzed using Excel and SPSS 20 via ANOVA and T-student tests.
    Findings: Results showed that the highest number of scientific outputs was original articles (89.3%) of which 85.49% were written by male researchers. Faculty members with degree of professor had the highest number of scientific outputs (41.2%). There was no significant relationship among different educational groups in terms of scientific outputs (P=0.31). Faculty members of the basic sciences (59.55%) and engineering (36.59%) had the highest scientific outputs, respectively.
    Conclusion
    The results indicated that scientific outputs of this University have been had ascending trend during recent five years, which is an effective factor in improving and promoting the scientific status of Kashan University among national and international universities.
    Keywords: Faculty Members of Kashan University, Scopus Citation Database, Kashan University, Scientometrics