فصلنامه دانش و پژوهش حسابداری
پیاپی 51 (زمستان 1396)

رسوایی های حسابداری، حسابداری ساختگی و تقلب همواره وجود دارند بطوریکه گستره آنها در تمامی عصر ها و کشور ها وجود داشته و از بین النهرین باستان تا جنوب دریای بابل در سال1720 تا انرون و پارمالات[1] امروزی می باشد. بنابراین سرمایه گذاران ، اعتبار دهندگان و تمامی ذینفعان هر کدام به نوبت خود نگران منافع خود در شرکت ها می باشند. با توجه به اینکه رقم سود جهت اتخاذ تصمیم های اقتصادی ، پاداش دهی، ترفیع، اخراج و ابقاء مدیران متاثر می باشد، این امر سبب نگرانی مدیران از آینده شرکت، پاداش و آینده شغلی می شود. پر واضح است رقم سود از عوامل زیادی تاثیر می پذیرد. مدیریت سود به مجموعه اقداماتی اطلاق می شود که مدیر را در راه نیل به اهداف از پیش تعیین شده خود راهنمایی می کند و حسابداری ساختگی مجموعه روش هایی است که جهت رسیدن به این هدف وی را یاری می کند. بطور کلی مدیریت سود و حسابداری ساختگی هر دو یک عمل با نام های متفاوت هستند. در ادامه ابتدا به تبیین مفاهیم مستتر در سود ، مدیریت سود و حسابداری ساختگی ، انگیزه ها و روش های اجرای آن پرداخته می شود.

در زمان کنونی، که بازارها به سمت پیچیدگی و جهانی شدن در حرکت هستند و اختلافات بین دو مجموعه استانداردهای ملی و بین المللی به موضوعی با اهمیت تر و از منظر سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان اطلاعات، به امری غامض تبدیل شده است، این عوامل منجر به تمایل به هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری در میان کشورها شده است. از آنجا که درک صحیح اهمیت استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی از الزام های پذیرش آن است و مسئله رفع چالش های پیش روی استقرار IFRS در کشورها، از عوامل مهم موفقیت در پیاده سازی آن محسوب می شود؛ لذا در این مقاله با عنوان « به کارگیری تفکر انتقادی در آموزش حسابداری؛ لازمه کاربرد استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی» به بیان چالش های مهم آموزشی پیاده سازی IFRS از جمله مفهوم ارزش منصفانه و به کارگیری آن و نیز مبتنی بودن این استانداردها بر اصول پرداخته شده و سعی گردیده تا ضرورت به کارگیری تفکر انتقادی در سیستم آموزشی حسابداری به خصوص آموزش IFRS را نمایان سازد؛ در این مقاله این ضرورت استنتاج گردید که بالتبع برای رفع نیازهای محیط کسب و کار، نگاهی کارآمد به سیستم آموزش حسابداری لازم است.

نظریه محدودیت ها را نگرش منظم نوینی در فرایند تفکر می نامند. تمرکز برای بدست آوردن مشکلات سازمان فرآیند بهبود مستمر نامیده و مهمترین مرحله آن شناسایی محدودیت هاست. فلسفه اصلی نظریه محدودیت، استفاده بهینه از محدودیت ها و گلوگاه تولیدی است و فرضیه اساسی محدودیت ها این است که هر سازمانی می تواند با سه مقیاس مالی مانند عملکرد، سرمایه گذاری در موجودی ها و هزینه های عملیاتی، ارزشیابی و کنترل شود. هدف این نظریه بیشتر کردن عملکرد شرکت از طریق بهره وری از محدودیت های موجود در سیستم است و از آنجایی که گلوگاه ظرفیت حقیقی کارخانه را معین می کنند، لذا شناخت آنها اولین گام برای پذیرش تغییرات ناشی از نظریه محدودیتها خواهدبود. تاکید اصلی نظریه محدودیت بر افزایش بهره وری از طریق مدیریت محدودیت و افزایش خروجی تولید یا دستیافت سازمان است. نظریه محدودیت ها معتقد است که هر سیستم لااقل دارای یک محدودیت می باشد و وجود محدودیت ها نشان دهنده ی توان، برای رشد و انجام تغییرات نتیجه بخش است .

در این پژوهش به بررسی تاثیر مکانیزم حاکمیت شرکتی بر رابطه بین معاملات با اشخاص وابسته و مدیریت سود پرداخته شد. جامعه آماری پژوهش، شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران می باشد که نمونه ی آماری متشکل از 110 شرکت ، در بازه ی زمانی 1389- 1394 با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره با الگوی اقتصاد پنل دیتا می باشد. نتایج پژوهش نشان داد ، شرکت هایی که معاملات با اشخاص وابسته دارند نسبت به شرکت هایی معاملات با اشخاص وابسته ندارند، مدیریت سود بیشتری دارند و هرچه حجم ریالی معاملات با اشخاص وابسته افزایش یابد، مدیریت سود افزایش پیدا خواهد کرد. از طرفی ترکیب هیئت مدیره و سهامداران نهادی بر رابطه بین معاملات با اشخاص وابسته و مدیریت سود به ترتیب اثر منفی و مثبت دارد. همچنین با توجه به نتایج متغیرهای کنترلی، اهرم مالی و عمر شرکت رابطه منفی(معکوس) و متغیر اندازه شرکت رابطه مثبت و معناداری با مدیریت سود دارند اما بین فرصت های رشد با مدیریت سود رابطه ای وجود ندارد.