مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل
سال ششم شماره 3 (پیاپی 23، تابستان 1383)

MCNP یک کد مونت کارلو چند منظوره می باشد که برای شبیه سازی انتقال نوترون ها، فوتونها و الکترونها در مواد مختلف به کار می رود. به سبب سرعت پایین پردازنده های رایانه ای، اخیرا این کد برای محاسبات دوزیمتری و طراحی درمان در پرتو درمانی به کار رفته است. در این مطالعه سرعت پردازنده های موجود در محاسبه درصد دوز عمقی کبالت 60 با استفاده از کد MCNP4A, MCNP4B مورد بررسی قرار گرفت.
در این مطالعه هندسه سردستگاه پرتودرمانی Co60 و یک فانتوم آب با کد مونت کارلوMCNP شبیه سازی شد. برنامه مورد نظر با هر دو مدل 4A) MCNP و (4B و رایانه های پنتیوم 233، 800، 1500 و 1700 MHZP، همچنین آتلون با سرعت 1300 MHzو دوران700 MHz و با استفاده از دو روش برآورد دوز F6, *F8 اجرا شد. درصد دوز عمقی برای میدان 10×10 cm با دقت آماری کمتر از 1% به دست آمد.
مقایسه مقادیر محاسبه شده با مقادیر تجربی، خطای کمتر از 2% را نشان داد. نتایج نشان دادند که با سریع ترین رایانه موجود می توان این محاسبه را با F6 و*F8 به ترتیب در مدت 2 و 120 دقیقه انجام داد. گرچه برآورد درصد دوز عمقی با F6 در حدود 60 بار سریع تر است اما این نوع برآورد قادر به محاسبه دوز در ناحیه عدم تعادل الکترونی نیست. همچنین سرعت محاسبه با کد MCNP4A حدود 5% بالاتر از MCNP4B می باشد.
نتایج این مطالعه استفاده از از پردازنده های آتلون و روش F6 را در محاسبات فوتونی برای کبالت 60 در مواقعی که دوز ناحیه عدم تعادل الکترونی مورد نظر نیست و سرعت عامل تعیین کننده است، پیشنهاد می کند.

کنترل درد بعد از عمل که یکی از اهداف اصلی بی هوشی می باشد موجب رضایت بیشتر بیمار، کاهش هزینه و مدت بستری در بیمارستان می شود. در مراکز مختلف، بی دردی بعد از بی حسی نخاعی با تزریق داروهای گوناگون داخل نخاعی انجام می گیرد. این مطالعه به منظور مقایسه طول بی دردی پس از عمل جراحی با لیدوکایین + بوپرنورفین و لیدوکایین تنها در روش داخل نخاعی (اسپاینال) انجام شده است.
این مطالعه به روش تجربی بر روی 100 بیمار کلاس I انجمن بیهوشی متخصصین آمریکا بین80 17 ساله انجام شد. بیماران به طور تصادفی به دو گروه 50 نفری تقسیم شدند. در گروه یک 100-75 mg لیدوکایین 5% به همراه 0.5 ml آب مقطر و در گروه دوم 100-75 mg لیدوکایین به همراه 50 میکروگرم بوپرنورفین با حجم مساوی به صورت داخل نخاعی تزریق شد. بیماران به مدت 24 ساعت از نظر علایم حیاتی، شدت درد و تعداد تنفس مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس با هم مقایسه شدند.
نتایج این تحقیق نشان داد که متوسط طول بی دردی و نیاز به مسکن در گروه شاهد 2.07 ساعت و در گروه مورد 22.7 ساعت بوده است (P=0.000). دامنه تغییرات همودینامیک در دو گروه از نظر آماری معنی دار نبود. در هیچ موردی تضعیف تنفسی مشاهده نشد.
در این مطالعه متوسط بی دردی بعد از عمل به روش داخل نخاعی با لیدوکایین + بوپرنورفین بسیار طولانی تر از بی دردی ناشی از لیدوکایین تنها بود و تغییرات همودینامیک در دو گروه تفاوتی نداشت.

تهوع و استفراغ از شکایت های شایع دوران بارداری می باشد که به طور معمول در 14 هفته اول بارداری روی می دهد و مصرف داروهای گیاهی یکی از راه های بهبود این سندرم می باشد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مصرف زنجبیل بر تهوع و استفراغ دوران بارداری انجام شده است.
این مطالعه کارآزمایی بالینی دو سو کور متقاطع و تصادفی بر روی 44 خانم با اولین بارداری دارای تهوع و استفراغ انجام شده است. در این مطالعه کپسول های حاوی 250 میلی گرم زنجبیل یا پلاسبو به مدت 3 روز توسط افراد تحت مطالعه مصرف و با در نظر گرفتن یک فاصله 3 روزه قطع مصرف، کپسول دیگر پلاسبو یا زنجبیل مصرف شده است. سپس داده ها از نظر تهوع و استفراغ با هم مقایسه شدند.
نتایج بیانگر آن است که اختلاف میانگین مدت، شدت و دفعات تهوع و شدت و تکرار استفراغ پس از مصرف دارو و دارونما تفاوت معنی داری داشته است (P<0.001).
به نظر می رسد مصرف 750 میلی گرم زنجبیل به طور روزانه روش مناسبی جهت بهبود تهوع و استفراغ دوران بارداری باشد، ولی با توجه به اهمیت سلامتی مادر و جنین، پژوهش های بیشتری در زمینه مقدار مصرف روزانه و مدت درمان ضروری به نظر می رسد.

پاپ اسمیر اولین اقدام تشخیص ضایعات بیش تهاجمی سرویکس محسوب می شود که دارای دقت تشخیصی 85% می باشد و کولپوسکوپی همراه با بررسی هیستولوژی جهت تشخیص قطعی این ضایعات انجام می گیرد. هدف از این مطالعه، بررسی یافته های غیرطبیعی سیتولوژی در پاپ اسمیر و مقایسه آن با یافته های هیستولوژی بدست آمده از بیوپسی سرویکس به دنبال کولپوسکوپی می باشد.
این مطالعه مقطعی به روش غیر تصادفی آسان بر روی مراجعه کنندگان به درمانگاه زنان بیمارستان یحیی نژاد بابل انجام گردید. از بین 7050 پاپ اسمیر، بیماران با سیتولوژی غیر طبیعی تحت کولپوسکوپی و بیوپسی قرار گرفتند و یافته های سیتولوژی با هیستولوژی آنان مقایسه گردید.
از کل بیماران 1.04 % (74 مورد) پاپ اسمیر غیر طبیعی داشتند که 79% (58 نفر) دچار آتیپی واکنشی و 21% آنان دچار ضایعات پیش تهاجمی و سرطانی بودند و فراوانی کانسر در بین کلیه مراجعین0.22% بوده است. همچنین در بررسی هیستولوژی بیماران 87.8% (65 بیمار) دارای سرویسیت مزمن با یا بدون متاپلازی اسکواموس غیر بالغ بودند و 12.2% بقیه (9 نفر) دارای ضایعات پیش تهاجمی سرویکس بودند LSIL %5.4)، HSIL %1.4، (Carcinoma %5.4 ارتباط معنی داری بین نتایج حاصل از سیتولوژی و هیستولوژی وجود داشت (P<0.05).
با توجه به نتایج این مطالعه حتی در موارد تغییرات واکنشی و ترمیمی پاپ اسمیر باید ارزیابی تکمیلی به صورت کولپوسکوپی و نمونه برداری از سرویکس جهت تشخیص قطعی به عمل آید.

بیماری هیرشپرونگ شایع ترین علت انسداد دستگاه گوارش تحتانی نوزادان می باشد، که در ابتدا تنها روش تشخیص، بیوپسی تمام ضخامت رکتوم بود، سپس ساکشن بیوپسی با هزینه و عوارض جراحی کمتری ابداع شد. با توجه به اینکه در ایران هنوز برای تشخیص بیماری از روش بیوپسی تمام ضخامت استفاده می شود، این مطالعه به منظور بررسی و مقایسه بیوپسی ها از نظر وجود سلول گانگلیون در زیر مخاط و عضله انجام شده است.
این مطالعه مقطعی بر روی 239 نمونه ارسالی به بخش پاتولوژی بیمارستان شهید بهشتی بابل طی سالهای 80-1370 انجام شد و برشهای متوالی نمونه های بیوپسی زیرمخاط و عضله (حداکثر 60 برش) مطالعه میکروسکوپی شدند.
از 239 نمونه مورد مطالعه، 61 نفر دارای بیماری تشخیص داده شدند (19.3%) و 172 مورد در هر دو قسمت محتوی سلول گانگلیون بودند (54.4%). حساسیت زیر مخاط برای سلول گانگلیون 96.6% و هماهنگی دو ناحیه در فقدان سلول 100% بود. همچنین در مورد وجود سلول در دو لایه همبستگی معنی داری دیده شد (P<0.05).
با توجه به نتایج این مطالعه که هماهنگی بین برشهای متوالی عضله و زیر مخاط را از نظر وجود سلول گانگلیون نشان داد، می توان از آن در تایید انجام روش ساکشن بیوپسی برای تشخیص بیماری بهره گرفت. همچنین فرض مساوی بودن احتمال وجود سلول در دو لایه تایید می شود.

تهوع و استفراغ از عوارض ضمن عمل سزارین تحت بیحسی نخاعی می باشد و روش های متفاوتی جهت پیشگیری از آن پیشنهاد شده است. هدف از این مطالعه مقایسه اثرات اندانسترون و متوکلوپرامید در پیشگیری از تهوع و استفراغ حین عمل سزارین تحت بی حسی نخاعی می باشد.
این مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار دو سوکور بر روی 150 بیمار کلاس 1 و 2 که جهت عمل انتخابی سزارین تحت بی حسی نخاعی قرار گرفتند، انجام شد. بیماران به سه گروه مساوی 50 نفره تقسیم شدند. به گروه اول 4 میلیگرم اندانسترون و به گروه دوم 10 میلیگرم متوکلوپرامید و به گروه سوم نرمال سالین به عنوان پلاسبو بلافاصله پس از کلامپ بند ناف به طور وریدی تزریق شد. در صورتی که بعد از تزریق این داروها، بیمار دچار تهوع و استفراغ در حین عمل می شد و بعد از 5 دقیقه تهوع و استفراغ آنها بهبود نمی یافت، آنها را با دروپریدول وریدی درمان می کردیم. سپس گروه ها با هم مقایسه شدند.
در 91.8% بیماران گروه اندانسترون و در 91.6% بیماران گروه متوکلوپرامید استفراغ مشاهده نشد و در مقابل تنها در60% بیماران گروه پلاسبو تهوع و استفراغ دیده نشد (P<0.001). تفاوت معنی داری بین دو گروه اول و دوم نداشتیم. علایم تهوع و استفراغ را اغلب بعد از کلامپ بند ناف(25.9%) داشتیم و در سایر موارد16.3% بود (P<0.05).
با توجه به نتایج این مطالعه و عدم تفاوت معنی دار بین اندانسترون و متوکلرپرامید، توصیه می شود جهت جلوگیری از تهوع و استفراغ حین عمل سزارین تحت بی حسی نخاعی، از داروی متوکلوپرامید استفاده گردد.

انحناهای ستون مهره ای در جذب فشارهای وارده به ستون مهره ای و همچنین در استحکام بخشیدن به آن نقش اساسی دارند، این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین جنس و چاقی با اندازه لوردوز سگمنتال و کامل کمر انجام شده است.
این مطالعه بر روی 100 نفر داوطلب (54 نفر مرد و 46 نفر زن) بدون کمر درد با سن بین 70-20 سال انجام شده است. از ناحیه کمری ستون مهره ای هر یک از داوطلبین بصورت نیمرخ و در حالت ایستاده X-ray تهیه گردید و با استفاده از روش Cobb لوردوز کامل و سگمنتال کمر از روی گرافی ها اندازه گیری شد. سن، جنس، وزن و قد کلیه شرکت کنندگان ثبت گردید و همچنین شاخص B.M.I برای هر یک از آنها محاسبه گردید. سپس اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون آماری t-test تجزیه و تحلیل و p<0.05 معنی دار تلقی شد.
میانگین لوردوز کامل کمر در زنان 57° و در مردان 52.5° بود و لوردوز سگمنتال کمر زنان در مقابل مردان به ترتیب عبارت بودند از 5°: L1-L2 در مقابل 4°، 9°: L2-L3 در مقابل 8°، 10.5°: L3-L4 در مقابل 9°، 15°: L4-L5 در مقابل13° و 19.5°: L5-S1 در مقابل 22°. میانگین لوردوز کامل کمر و لوردوز سگمنتال L1-L2 و L2-L3 در زنانی که اضافه وزن داشتند به طور معنی داری بیشتر از زنانی که وزن نرمال داشتند، بود (p<0.05).
لوردوز کامل کمر و لوردوز سگمنتال L3-L4 در زنان به طور معنی داری بیشتر از مردان است. اضافه وزن در زنان بر میزان لوردوز کامل و لوردوز سگمنتال L1-L2 و L2-L3 اثر گذار است.

مصرف بی رویه و نامناسب آنتی بیوتیک از عوامل احتمالی تاثیرگذار بر انتقال مقاومت آنتی بیوتیکی می باشد. از آنجایی که سودومونایی آئروژینوزا از جدی ترین باکتری های بیماری زا در محیط های بیمارستانی و مقاوم به آنتی بیوتیک می باشد که در درمان مشکل ایجاد می کند. این مطالعه به منظور تعیین مقاومت های چندگانه سودوموناس به آنتی بیوتیک ها، آرستات و فلزات انجام شده است.
در این مطالعه، 23 سویه از سودوموناس آئروژینوزا از نمونه های کلینیکی جداسازی شد. جهت بررسی مقاومت این باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیک های گروه پنی سیلین از روش کربی - بائر استفاده شد. میزان حداقل غلظت بازدارنده (M.I.C) و حداقل غلظت کشنده (M.B.C) آنتی بیوتیک ها و فلزات سنگین (کادمیوم، جیوه) و آرسنات به ترتیب به روش های سری رقت لوله ای، آگار و رشد در پلیت آگاردار انجام شد.
در این مطالعه بیشترین و کمترین مقدار MIC به دست آمده در سودومونا آئروژینوزا برای فلزات به ترتیب کادمیوم (0.6 و 4.9 میکروگرم در میلی لیتر)، جیوه (0.12> و 4 میکروگرم در میلی لیتر) و آرسنات 8×102) و 256×102 میکروگرم در میلی لیتر) بودند. از 23 سویه 84% به آنتی بیوتیک کاربنی سیلین، 63% پیپراسیلین و 100% به آرسنیک و کادمیوم مقاوم بودند. همچنین 82.6% سویه ها نسبت به جیوه مقاوم بودند.
نتایج مطالعه نشان داد که سویه های سودومونا آئروژینوزا دارای مقاومت چندگانه به آرستات، فلزات و آنتی بیوتیک های کارپنی سیلین و پیپراسیلین می باشند.

روی از عناصر کمیاب و ضروری بدن می باشد که نقش اساسی در سیستم ایمنی دارد. کمبود روی در بروز، شیوع، شدت و طول مدت اسهال دخالت داشته و سبب تاخیر رشد می شود، این مطالعه به منظور تعیین سطح سرمی فلز روی در کودکان مبتلا به اسهال انجام گرفته است.
این مطالعه توصیفی تحلیلی و مقطعی، بر روی 100 کودک بستری شده به علت اسهال در بیمارستان کودکان امیرکلا در ماه های تیر و مرداد ماه 1379 انجام گرفته است. در این مطالعه با گرفتن 5 cc خون از بیماران سطح سرمی روی اندازه گیری شد. همچنین سن، جنس، طول مدت اسهال، تاخیر رشد نیز مورد بررسی قرار گرفت. سپس داده ها با استفاده از آزمون X2، Fishers exact t-test و ضریب همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل و P<0.05 معنی دار تلقی شد.
از 100 بیمار، 42 نفر دختر و بقیه پسر بودند که در محدوده سنی 2 ماه تا 12 سالگی با میانگین سنی 45.9 ماه و میانگین سطح سرمی روی 105.8? g/dl بوده اند. بین سطح سرمی روی و صدک رشد کودکان ارتباط معنی داری دیده شد P=0.012)، 0.25=ضریب همبستگی اسپیرمن). افراد با سطح سرمی روی پایین (کمتر از (63.8? g/dl اسهالی با طول مدت بیشتر و قابل داشته اند. به علاوه، شیوع اسهال و کمبود روی در کودکان کمتر از 6 سال بیشتر از سایر گروه های سنی بود.
بیماران با کمبود سطح سرمی روی دوره اسهال طولانی تری نسبت به بیماران بدون کمبود روی داشتند و نیز کودکانی که تاخیر رشد داشتند سطح سرمی روی در آنها پایین بوده است.

کمر درد یکی از مشکلاتی است که بسیاری از انسان ها را در طول زندگی و به خصوص در سنین بالا درگیر می کند. 80% مردم در طول زندگی خود کمر درد را تجربه کرده اند. با توجه به شیوع بالای کمردرد این مطالعه با هدف بررسی یافته های رادیولوژیک در بیماران مبتلا به کمر درد مزمن (بیشتر از دو هفته) به انجام رسیده است.
این مطالعه به صورت مقطعی بر روی 547 بیمار مبتلا به کمر درد مزمن مراجعه کننده به بیمارستان شهید یحیی نژاد بابل در سال 1380 به انجام رسید. کلیشه ساده رخ و نیمرخ لومبوساکرال و در موارد مشکوک به اسپوندیلولیزیس، گرافی مایل راست و چپ از بیماران به عمل آمد و یافته های رادیولوژیک آنها ثبت شد. داده ها با استفاده از آزمونهای مجذور کای و فیشر تجزیه و تحلیل و P<0.05 معنی دار در نظر گرفته شد.
در این مطالعه 408 زن (74.6%) و 131 مرد (25.4%) مورد بررسی قرار گرفتند. در 286 نفر از بیماران هیچ یافته رادیوگرافیک دیده نشد. بیشترین یافته ها مربوط به اسپوندیلولیزیس (21.6%) و باریک شدن فضای بین مهره ای(%7.9) L4-L5 بود. ارتباط مستقیمی بین اسپوندیلولیستزی و باریک شدن فضاهای بین مهره ای بالاتر از L4 و flat back و باریک شدن فضای بین مهره ای L4-L5 و سن دیده شد (P<0.05). همچنین اسپوندیلولیستزی(p=0.005)L4-L5 و باریک شدن فضای بین مهره ای(p=0.041) L5-S1 در زنان بیشتر از مردان بود.
با توجه به اینکه بیش از نیمی از بیماران دارای یافته های مثبت رادیولوژیک بودند، قبل از انجام هر گونه اقدام درمانی در بیماران مبتلا به کمردرد (بیشتر از 2 هفته) انجام رادیوگرافی ساده لومبوساکرال ضروری به نظر می رسد.

ترمیم حالب به دنبال عوارض جراحی یک مشکل عمده در جراحی ارولوژی می باشد. روش های درمانی براساس طول، محل، علت ضایعه و وضعیت بیمار متفاوت می باشد. موارد گزارش شده به بررسی اثرات درمانی و عوارض جایگزینی حالب توسط ایلئوم می پردازد.
در این مطالعه 16 بیمار که به علت عوارض جراحی و در واقع ضایعه حالب طی سال های 79-1374 به بخش ارولوژی بیمارستان شهید لبافی نژاد تهران، مراجعه نموده و تحت جایگزینی ایلئوم در حالب قرار گرفتند، اثرات درمانی و عوارض آن مورد بررسی قرار گرفت. در سونوگرافی IVP،DTPA قبل از عمل در همه بیماران هیدرونفروز متوسط تا شدید مشهود بود. از 16 بیمار مورد مطالعه، 12 نفر مرد و بقیه زن با متوسط سنی 28 سال (47-3 سال) بودند. علت بستری در 11 بیمار عوارض جراحی و یورتروسکوپی (یاتروژنیک)، 2 بیمار سل دستگاه ادراری و یک بیمار به علت ضربه بوده است. بیماران از 60-9 ماه (27.5 ماه) پیگیری شدند، اما در سونوگرافی بعد از عمل 11 بیمار کاهش چشمگیر هیدرونفروز مشاهده گردید و در 2 بیمار هیدرونفروز نسبتا شدید و پایدار بود که نفروکتومی انجام شد.
در صورت درگیری طولانی مدت حالب در اثر بیماری های مختلف که نتوان از دستگاه طبیعی یورتلیال مانند Boari Flap جهت جایگزینی حالب استفاده نمود، ایلئویورتروپلاستی به عنوان یک راه درمانی بی خطر، بدون عوارض و آسان برای جراح جهت جایگزینی حالب می باشد.

سرطان داخل اپیتلیومی فرج (VIN) ضایعه نادری است که با نشانه های بدخیمی محدود به اپیتلیوم فرج تظاهر می کند، به علت نادر بودن VIN، چهار بیمارVIN که درعرض یک سال به درمانگاه مشترک انکولوژی و زنان بیمارستان قائم (عج) و امید مراجعه کرده بودند، معرفی می شود.
گزارش مورد: چهار بیمار با متوسط سنی 30 سال با شکایت عمده خارش و توده ولو همگی با ضایعات متعدد و چند کانونی مراجعه نمودند. بررسی عوامل خطر از نظر HIV،STD و مصرف سیگار منفی بود. گرچه بررسی HPV مقدور نبود، ولی دو بیمار تغییرات کرپلوسیتوز را در بررسی آسیب شناسی نشان دادند. همه بیماران از نظرCIN و سایر سرطان های همراه بررسی شده و نتایج حاصله منفی بود. درمان جراحی به صورت حذف ضایعه ضمن تجویز اسیداستیک در اتاق عمل انجام شد. در دو نفر از بیماران، حاشیه بافت برداشته شده از نظر بدخیمی مثبت بودند، که تحت رادیوتراپی، ارتوولتاژ قرار گرفتند. عود ضایعه در یک بیمار بعد از یک سال دیده شد که تحت عمل Skinning ولوکتومی قرار گرفت.
با توجه به اینکه عامل اصلی VIN بیماری های مقاربتی و در بیشتر از 80% موارد HPV می باشد، کاهش شیوع بیماری های مقاربتی به خصوص HPV میتواند منجر به کاهش VIN و در نتیجه کاهش سرطان ولو شود.

تاکنون واریاسیون های مختلفی از شبکه بازویی و عصب رادیال گزارش شده است و در بعضی از موارد واریاسیون ها از نظر کلینیکی می توانند با اهمیت باشند. از آنجایی که موقعیت آناتومیکی شبکه بازویی و عصب رادیال نقش مهمی در بررسی آسیب های وارده و علایم نورولوژیک آنها دارد توجه به واریاسیون شبکه های عصبی ضروری به نظر می رسد.
گزارش مورد: مورد معرفی شده یک نوع واریاسیون کمیاب است که در آن طناب خلفی شبکه بازویی دوتایی است یعنی به جای یک طناب خلفی دو طناب وجود دارد و عصب رادیال در سطحی پایین تر از محل معمول خود یعنی از محل اتصال این دو طناب در زیر شریان زیر کتفی شروع می شود.
با توجه به آسیب های طناب خلفی و عصب رادیال در مواقع مختلفی نظیر سندرم شب شنبه و استفاده نادرست از عصای زیر بغل که وابسته به موقعیت آناتومیکی آنهاست، تغییر این موقعیت می تواند انتظارات جدیدی را از نظر چگونگی آسیب و علایم نورولوژیک آن ایجاد کند.