فهرست مطالب

مدیریت استاندارد و کیفیت - سال هفتم شماره 3 (پیاپی 24، پاییز 1396)

نشریه مدیریت استاندارد و کیفیت
سال هفتم شماره 3 (پیاپی 24، پاییز 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/09/30
  • تعداد عناوین: 7
|
  • الناز ایل بیگی، علی ناظری*، رضا نادری کیا صفحه 6

    بر همگان مبرهن است که بسیاری از تهدیدهای زیست محیطی، تخریب منابع و آلودگی ها نتیجه فعالیت های غیرمنطبق با محیطزیست هستند. از این رو آگاه سازی و آموزش آحاد جامعه به خصوص برنامه ریزان، مدیران و سیاستگزاران در جهت آشنایی با ارزش و اهمیت حفظ محیط زیست برای ادامه حیات بشری امری مهم است . آموزش مدیران خود به تنهایی هدف نبوده بلکه ابزاری کلیدی و راهبردی مناسب جهت زمینه سازی تغییر در دانش و نگرش آن ها نسبت به آثار و پیامدهای تصمیمات آن ها بر روی محیط زیست و تحقق توسعه پایدار می باشد. هدف پژوهش حاضر« بررسی تاثیر سیستم مدیریت زیست محیطی بر عملکرد مالی شرکت با در نظر گرفتن نقش میانجی متغیر مزیت رقابتی و تعدیلگر متغیر هزینه تعویض » می باشد. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری در این پژوهش مدیران، معاونین و کارشناسان مالی شرکت می باشند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه است. روایی پرسشنامه ها محتوایی که با استفاده از نظرات افراد خبره و اساتید صاحب نظر در علم مدیریت استفاده شد و پایایی پرسشنامه ها با استفاده ازآلفای کرونباخ و ضریب پایایی مرکب به ترتیب مورد تایید قرار گرفته است. داده ها توسط نرم افزارهای SPSS و Smart PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از آزمون همبستگی و رگرسیون برای آزمون فرضیه ها و آزمون کولموگروف- اسمیرنوف جهت تشخیص نرمال بودن داده ها استفاده شده است و براساس نتایج به دست آمده تمامی فرضیه های موجود در پژوهش تایید گردیدند.

    کلیدواژگان: سیستم مدیریت زیست محیطی، عملکرد مالی، مزیت رقابتی، هزینه تعویض
  • محمد ثابت مطلق، سید علی ایازی، سید جلال الدین حسینی دهشیری * صفحه 19

    تجزیه و تحلیل حالات خرابی و آثار آن1 یک روش ساختار یافته است که میتواند به ما در شناسایی حالتهای شکست در یک سیستم، ارزیابی تاثیر آنها و برنامهریزی برای اقدامات اصلاحی کمک نماید. با وجود کاربرد گسترده این روش در بسیاری از صنایع، این روش کمبودهایی نیز دارد. در روش سنتی تجزیه و تحلیل حالات خرابی و آثار آن، برای هر حالت شکست سه شاخص ریسک: شدت2 ، احتمال وقوع3 و قابلیت تشخیص4 ارزیابی می شود و از حاصلضرب این اعداد نمره اولویت ریسک5 بدست میآید. هنگامی که دو یا چند حالت شکست دارای نمره اولویت مشابهی باشند تیم ارزیابی در مقیاس رتبهبندی این سه شاخص دچار اختلاف نظر می شود. ضعف دیگر این روش این است که برای هر کدام از این سه شاخص وزن یکسانی در نظر گرفته میشود. هدف این پژوهش این است که یک رویکرد جدیدی را برای غلبه بر این کمبودها ارائه نماید. بنابراین، در این مقاله یک کد اولویتبندی ریسک6 برای رتبه بندی حالتهای شکست در زمانی که دو یا چند حالت شکست دارای نمره اولویت ریسک مشابهی باشند، مورد استفاده قرار میگیرد. برای وزن دهی سه فاکتور ریسک نیز از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شده است. نهایتا برای اعتبار بخشی مدل مطرح شده، تلاش گردید تا آن را در یک کارخانه تولیدی بکار بگیریم.

    کلیدواژگان: ارزیابی ریسک، تجزیه و تحلیل حالات خرابی و آثار آن، نمره اولویت بندی ریسک، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی
  • سیامک طهماسبی*، حمیدرضا فرتوک زاده، علیرضا بوشهری، سیدکمال طباییان، جعفر قیدر خلجانی صفحه 31

    اهمیت «قابلیت های فناورانه» در پیشرفت صنایع و شرکت های مختلف صنعتی هر روز بیشتر از قبل نمایان می شود. پژوهشگران حوزه مدیریت فناوری این مفهوم را نه تنها عامل کلیدی در توسعه شرکت ها، بلکه عامل مهمی در توسعه و پیشرفت کشورها ذکر می کنند. علی رغم این تاکیدها، ادبیات این حوزه از پراکندگی رنج برده و تعاریف گوناگونی از آن ارائه شده است. این امر باعث می شود استفاده مدیران و مسئولین صنعتی از این موضوع دشوار گردد. در این مقاله تلاش داریم تا با واکاوی عمیق تعاریف ارائه شده در خصوص «قابلیت های فناورانه» زمینه را برای استفاده هرچه بیشتر سیاست گذاران و مدیران صنعتی فراهم کنیم. در این راستا با استفاده از روش تحقیق «مرور نظام مند» پژوهش های مختلف انجام شده در سطح بین المللی از پایگاه اطلاعاتی «Article Gate» شناسایی شده و ضمن تحلیل آنها، مفهوم قابلیت های فناورانه تبیین شد. نتایج نشان می دهد که مفهوم قابلیت های فناورانه متناسب با شرایط و اقتضائات شرکت ها متفاوت بوده لذا سه ساحت برای آن درنظر گرفته شد که عبارتند از «توانمندی تقلید و کپی سازی»، «توانمندی بهبود» و «توانمندی نوآوری».

    کلیدواژگان: قابلیت، قابلیت های فناورانه، مدیریت فناوری، مرور نظام مند
  • عزت الله اصغری زاده *، ایمن قاسمیان صاحبی، علیرضا عرب، سیده نگین حیدری صفحه 45

    هدف این پژوهش، بررسی اثرات متقابل اقدامات مدیریت کیفیت فراگیر و نوآوری سازمانی هست. قلمرو مکانی این پژوهش، صنعت کاشی و سرامیک و نمونه پژوهش 131 نفر از خبرگان این صنعت بوده که به روش تصادفی طبقه ای- سهمیه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد و برای تحلیل داده ها، آزمون همبستگی پیرسون و همبستگی کانونی مورداستفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که رابطه معنی داری میان اقدامات مدیریت کیفیت فراگیر و نوآوری سازمانی وجود دارد. همچنین اغلب شاخص های اقدامات مدیریت کیفیت فراگیر و نوآوری سازمانی دارای همبستگی نسبتا خوبی با یکدیگر می باشند. در میان ابعاد اقدامات مدیریت کیفیت فراگیر، ابعاد نقش مدیران عالی، مدیریت فرایند و مدیریت کیفیت عرضه کنندگان به ترتیب دارای بالاترین نقش و ابعاد روابط کارکنان و داده های کیفیت دارای کمترین نقش و در میان ابعاد نوآوری سازمانی، نوآوری در فرایند، نوآوری در محصول و نوآوری در مدیریت به ترتیب دارای بیشترین نقش در ایجاد رابطه معنادار بین دو مجموعه اقدامات مدیریت کیفیت فراگیر و نوآوری می باشند.

    کلیدواژگان: مدیریت کیفیت فراگیر، نوآوری سازمانی، همبستگی کانونی، صنعت کاشی و سرامیک
  • حامد محمدی*، محمدحسن یحیی نژاد صفحه 54

    هدف اصلی نوشتار حاضر، سنجش میزان آمادگی شرکت گاز مازندران در پیاده سازی مدیریت دانش می باشد. در همین راستا، جهت سنجش میزان آمادگی یا سنجش سطح بلوغ مدیریت دانش از الگوی اسکیرم (1999) به عنوان چارچوب نظری مطالعه استفاده شده است و بر این اساس 10 بعد مدیریت دانش در شرکت مورد مطالعه مورد سنجش قرار می گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهند که شرکت مورد مطالعه در ابعاد رهبری، فرهنگ و ساختار، فرآیندها، کارکنان و مهارت ها، دانش پنهان، دانش آشکار و مراکز و کانون های دانش دارای نقطه ضعف؛ و در ابعاد اهرم ها و تقویت کنندگان بازار و اندازه گیری دارای ضعف خفیف می باشد. به منظور بهبود نقاط ضعف شناسایی شده و نیز چالش های دانشی حال و آینده در شرکت مورد مطالعه، اهداف استراتژیک حوزه دانشی تعریف و تبیین گردیدند.

    کلیدواژگان: سنجش، مدیریت دانش، الگوی اسکیرم، شرکت های دولتی
  • فاطمه اثناعشری، مسعود براتی * صفحه 65

    در محیط پرتلاطم و رقابتی امروز، سازمان هایی در عرصه ی رقابت پیشرو خواهند بود که در برآوردن نیازها و خواسته های مشتریان گوی سبقت را از سایر رقبای بازار بربایند. ولی بدون تردید ایجاد رضایت در مشتریان، در وهله ی اول نیازمند شناخت نیازها و خواسته های ایشان و سپس انتقال این خواسته ها به موقعیتی است که محصولات و خدمات تولید می شود. هدف این پژوهش، تعیین مشخصه های کیفی محصول چرخ دستی خرید برای شرکت مهرآوه است. به این منظور، رویکرد ترکیبی گسترش کارکردهای کیفیت و کارت امتیازی متوازن مورد استفاده قرار گرفته است. در مرحله ی نخست، نیازهای مشتریان، شناسایی و رتبه بندی شده است. نمونه آماری این مرحله، 95 نفر از مصرف کنندگان نهایی چرخ دستی خرید بوده اند که از 4 منطقه پرفروش شهر اصفهان انتخاب شده اند. در این مرحله، 25 نیاز مشتری شناسایی و در سه گروه قیمت، زیبایی و عملکرد، دسته بندی شده اند که منظر مشتری کارت امتیازی متوازن را تشکیل داده است. در مرحله بعدی، ارزیابی رقبا و تعیین جایگاه شرکت در هر یک از نیازهای مشتری صورت گرفته و با روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی رتبه بندی شده اند. مرحله سوم، به شناسایی الزامات فنی اختصاص یافته است. نمونه آماری این مرحله 3 نفر از کارشناسان خبره شرکت بوده اند. در این مرحله 24 الزام فنی برای تولید محصول شناسایی و بر اساس رویکرد کارت امتیازی متوازن به سه منظر مالی، فرایندهای داخلی، و رشد و یادگیری، طبقه بندی شده اند. در مرحله چهارم، ماتریس ارتباطات بین نیازهای مشتری و الزامات فنی به دست آمده است. نتایج این مرحله نشان می دهد چهار الزام فنی افزایش حجم تایرها، استفاده از مواد نرم در اطراف تایرها، طراحی دستگیره متناسب و کاهش هزینه مواد اولیه مهم ترین مواردی است که باید در طراحی محصول مد نظر قرار گیرند. در مرحله پایانی، ماتریس همبستگی الزامات فنی نیز تکمیل شده و پیشنهادهایی برای بهبود طرح محصول ارائه شده است.

    کلیدواژگان: گسترش کارکردهای کیفیت، کارت امتیازی متوازن، مشخصه کیفی، چرخ دستی خرید
  • محمد صبوری مطلق، ابراهیم. پورحسینی *، امین رحیمی کیا صفحه 81

    تحقیق حاضر با هدف طراحی و آزمون الگوی اندازه‌گیری سرمایه فکری مدیران در سازمان‌ها انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه مدیران آموزش و پرورش به تعداد 4933 نفر (2564 مرد و 2369 زن) بود که با استفاده از جدول کرجسی- مورگان تعداد 357 نفر (186 مرد و 171 زن) به عنوان نمونه آماری تعیین و با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل مصاحبه، پرسشنامه روش دلفی و پرسشنامه‌ی محقق ساخته با پایایی 90/0 به شکل کلی و پایایی 80/0 برای مولفه‌ی سرمایه انسانی، پایایی 72/0 برای مولفه‌ی سرمایه ساختاری، پایایی 82/0 برای مولفه‌ی سرمایه ارتباطی، پایایی 81/0 برای مولفه‌ی سرمایه اجتماعی- فرهنگی و پایایی 78/0 برای مولفه‌‌‌‌‌ی سرمایه بازآفرینی بود. در تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های توصیفی فراوانی، درصد و نمودار و شاخص‌های پراکندگی برای داده‌های جمعیت‌شناختی و آزمون‌ استنباطی ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری (تحلیل مسیر) استفاده شد. یافته‌های به‌دست آمده نشان داد که مدل سرمایه فکری از 70 کد، 18 شاخصه و 5 بعد تشکیل شده است. مدل طراحی شده‌ی سرمایه فکری از برازش مناسب برخوردار است. بین مولفه‌های پنجگانه‌ی سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه ارتباطی، سرمایه اجتماعی- فرهنگی و سرمایه بازآفرینی با سرمایه مدیران رابطه‌ای معنادار و مستقیم وجود دارد.

    کلیدواژگان: سرمایه فکری، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه ارتباطی، سرمایه اجتماعی- فرهنگی، سرمایه بازآفرینی