نشریه علوم دامی (پژوهش و سازندگی)
پیاپی 117 (زمستان 1396)

تعیین رژیم غذایی دام های چراکننده در مرتع، یکی از ملزومات اساسی مدیریت دام در مناطق مختلف آب و هوایی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین رژیم غذایی گوسفند ماکویی در مراتع کوهستانی کلیدداغی جلفا به عنوان مراتع معرف مناطق پراکنش گوسفند ماکویی در آذربایجان شرقی انجام شد. ابتدا از یک گله 300 راسی، سه راس میش بالغ (سه ساله)، انتخاب و علامت گذاری شدند. در مرحله بعد با روش فیلمبرداری، مدت زمان چرا از هر گونه ثبت شد. سپس سهم هر گونه در ترکیب رژیم غذایی، از نسبت مدت زمان چرا بر روی هر گونه به مجموع زمان چرا از گونه های گیاهی محاسبه شد. به منظور حذف اثر کم یا زیاد بودن سهم هر گونه گیاهی بر خوشخوراکی، بجای درصد خوشخوراکی از شاخص رجحان استفاده شد و با استناد به مقادیر آن، کلاس خوشخوراکی هر یک از گونه های گیاهی تعیین گردید. نتایج نشان داد ارجحیت غذایی دام ها در طول فصل چرا، به ترتیب شامل فورب ها، بوته ها و گراس ها می باشد. در طول دوره آزمایش، گونه های Carthamus oxyacantha، Tanacetum pinnatum، Silene aucheriana، Salvia hydrangea، Helichrysumrubicundum، Annualgrasses(BromustectorumوBromusrubens)، Festucaovina، Astragalus effusesوGaliumverumبه ترتیب بیشترین شاخص رجحان را داشتند. مقدار شاخص رجحان آنها، 4/1≤ می باشد و به عنوان گونه های کلاسІ در نظر گرفته شد. شاخص رجحان گونه های Serratulacoriacea، Centaureavirgata، Thymuskotschyanus، Astragalusonobrychis، Resedaaucheri، Centaureaxanthocephalaو Noaeamucronata 3/1-7/0 می باشد که به عنوان گیاهان کلاسΠ در نظر گرفته شد. گونه های Acanthophyllummucronatum، Artemisia sieberi، Agropyrontauri، Tucriumpolium، Acantholimonatropatanum، Stipabarbata وStachysinflata نسبت به دیگر گونه ها، کمترین مقدار شاخص رجحان را داشتند (6/0≥) و به عنوان گونه های کلاسШ در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که خوشخوراکی گونه ها، متناسب با تغییر در ترکیب گیاهی، در طول فصل چرا یکسان نبود. بنابراین در نظر گرفتن کلاس یکسان خوشخوراکی برای هر یک از گونه ها در مراحل مختلف رشد، صحیح نمی باشد و ضرورت دارد در شرح خدمات طرح های مرتعداری به این موضوع توجه بیشتری گردد.

به منظور درجه بندی مزارع مرغ تخمگذار با استفاده درجه بندی واحدهای مرغداری تخمگذار با استفاده از روش مدیریتی تصمیم گیری چند شاخصه، این مزارع در استان البرز به دو گروه (ظرفیت کمتر از 30000 قطعه و ظرفیت بالاتر ار 3000 قطعه) تقسیم بندی شدند و از گروه اول تعداد 8 واحد مرغداری و از گروه دوم 10 واحد مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مزارع از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید. برای درجه بندی واحدها از صفات عملکردی مانند خوراک مصرفی، وزن توده تخم مرغ تولیدی، درصد تلفات و قیمت تمام شده استفاده شد. جهت درجه بندی مزارع از روش های تصمیم گیری چند شاخصه SAW استفاده گردید. مزارع با ظرفیت بالاتر و کمتر از 30000 قطعه بر اساس امتیاز به 3 گروه خیلی خوب(امتیاز بالای 90)، خوب ( امتیاز بالای 80) و متوسط( امتیاز بالای 70) طبقه بندی شدند. در پایان این سیستم درجه بندی می تواند با ایجاد رقابت در بین تولید کنندگان، سبب افزایش بهره وری و کاهش هزینه های تولید گردد.

با افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش تقاضا و ارتقای استاندارد سطح زندگی، کاربری انرژی در صنعت مرغداری رو به افزایش است. با توجه به اهمیت انرژی به عنوان نهاده ای موثر در مرغداری، تحقیق حاضر به منظور تحلیل کارایی انرژی و شاخص های مدیریتی واحدهای تولیدی مرغ گوشتی در منطقه آزاد ماکو انجام گرفت. اطلاعات مورد نیاز از 21 واحد مرغداری با تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری در دوره جوجه ریزی آبان، آذر و دی ماه 1394 جمع آوری شد. کارایی انرژی با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها با مدل های بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس بر اساس 5 نهاده انرژی شامل جوجه، دان مصرفی، سوخت، الکتریسیته و کارگر و 2 ستانده انرژی شامل گوشت مرغ و کود مرغی محاسبه شد. بر اساس مدل بازده ثابت نسبت به مقیاس، از 21 واحد مرغداری مورد بررسی، 13 مرغداری (9/61%) دارای امتیاز کارا و 8 مرغداری (1/38%) دارای امتیاز ناکارا بوده اند. همچنین بر اساس مدل بازده متغیر نسبت به مقیاس، 15 واحد (42/71%) کارا و 6 واحد (57/28%) ناکارا بوده اند. به علاوه، بیشترین و کمترین مصرف انرژی از کل انرژی مصرف شده به ترتیب مربوط به سوخت گازوئیل (2/66 درصد) و نیروی کار (07/0 درصد) می باشد. همچنین، مرغداران در مصرف سوخت بیشترین میزان ناکارایی و در مصرف جوجه کمترین میزان ناکارایی را داشته اند. ناکارایی مصرف گازوئیل به دلیل همزمانی دوره جوجه ریزی مورد بررسی با دوره سرما، عدم مدیریت صحیح مصرف به ویژه در سیستم گرمایشی سالن ها و استفاده از گازوئیل بعنوان سوخت گرمایشی خانه های کارگری می باشد.

این آزمایش به منظور تعیین اثرات منابع مختلف پودر چربی و دو منبع فسفر بر عملکرد رشد و خصوصیات لاشه جوجه های گوشتی در دوره رشد و پایانی، با 120 قطعه جوجه گوشتی نر سویه تجاری راس 308 در قالب طرح بلوک کامل تصادفی به صورت فاکتوریل (سه منبع مختلف چربی × دو منبع فسفر) با شش تیمار و چهار تکرار انجام شد. منابع چربی شامل پودر چربی با منشا گیاهی، پودر چربی خالص پالم و پودر چربی مخلوط گیاهی - حیوانی و منابع فسفر شامل دی کلسیم فسفات و اسید فسفریک بودند. میانگین خوراک مصرفی روزانه، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی در کل دوره پرورش تحت تاثیر منابع چربی قرار نگرفت (05/0P>). دو منبع دی کلسیم فسفات و اسید فسفریک از لحاظ میانگین خوراک مصرفی روزانه، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی در کل دوره پرورش تفاوت معنی داری نداشتند (05/0). مقایسه تیمارها از لحاظ سهم هزینه خوراک در تولید یک کیلوگرم وزن زنده در کل دوره پرورش نشان داد که جیره حاوی پودر چربی با منشا گیاهی دارای بیشترین و پودر چربی مخلوط گیاهی – حیوانی دارای کمترین هزینه خوراک می باشند. نتایج این آزمایش نشان داد که تفارت معنی داری از لحاط عملکرد و خصوصیات لاشه پرندگان بین منابع مختلف پودر چربی وجود نداشت.

کلیدواژگان: جوجه گوشتی، پودر چربی، فسفر، عملکرد، خصوصیات لاشه

این مطالعه با هدف تعیین اثرات استفاده از ترکیب عصاره دو گیاه دارویی نعناع فلفلی و آویشن بر عملکرد، ویژگی های لاشه و میکروفلورای دستگاه گوارش جوجه های گوشتی انجام شد. آزمایش در 42 روز در قالب طرح کاملا تصادفی با آزمایش فاکتوریل 3×3 با 540 قطعه جوجه گوشتی (سویه راس) شامل 9 تیمار، 3 تکرار و 20 قطعه در هر تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: جیره پایه (شاهد) و به ترتیب جیره پایه همراه با 1/0 درصد عصاره نعناع فلفلی، 2/0 درصد عصاره نعناع فلفلی، 1/0 درصد عصاره آویشن ، 2/0 درصد عصاره آویشن ، 1/0 درصدآویشن + 1/0 درصد نعناع فلفلی ، 1/0 درصد نعناع فلفلی + 2/0 درصد آویشن ، 2/0 درصد نعناع فلفلی+ 1/0 درصد آویشن ، 2/0 درصد نعناع فلفلی + 2/0درصد آویشن بود. نتایج نشان داد اثر سطوح مختلف عصاره آویشن و نعناع فلفلی بر خوراک مصرفی، افزایش وزن بدن و ضریب تبدیل خوراک، معنی دار نبود(05/0P>). تفاوت معنی داری بین تیمارهای آزمایشی از نظر ویژگی های لاشه مشاهده نشد (05/0P>). سطوح مختلف آویشن و نعناع فلفلی در مقایسه با تیمار شاهد درصد تلفات را به طور معنی داری تحت تاثیر قرار داد (05/0P<). باکتری اشرشیاکلی فقط در تیمار شاهد مشاهده شد. درنتایج پژوهش حاضر استفاده از عصاره های نعناع فلفلی و آویشن به صورت جداگانه یا بصورت ترکیبی تاثیر معنی داری بر عملکرد رشد، ویژگی های لاشه و میکروفلورای دستگاه گوارش جوجه های گوشتی نداشت.

هدف از انجام این تحقیق تعیین ارزش مغذی سه غله ی گندم، جو و ذرت با استفاده از روش های مختلف عمل آوری و تعیین ارزش تغذیه ای بخش های پروتئین آن ها با سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کرنل پس از عمل آوری به روش های آسیاب، غلطک خشک، ورقه کردن با بخار آب و پلت می باشد.در غلات عمل آوری شده بیشترین مقدار پروتئین خام (درصد در ماده خشک) مربوط به گندم غلطک شده (2/14)، جو غلطک شده (6/12) و ذرت پلت شده (5/9) بود. کمترین مقدار بخش Aمربوط به گندم پلت (8/0)، جو آسیاب شده (5/0) و ذرت ورقه شده با بخار (1/0)، بیشترین مقدار 1B مربوط به گندم پلت (5/6%)، جو غلطک شده (2/8%) و ذرت پلت (4/6%)، بیشترین مقدار 2B مربوط به گندم غلطک شده (7/6)، جو پلت (4/4) و ذرت پلت (5/2)، بیشترین مقدار 3B مربوط به گندم ورقه شده با بخار (5/0)، جو پلت شده (5/0) و ذرت پلت (3/0) بود. کمترین مقدار C مربوط به گندم آسیاب شده (01/0)، جو آسیاب شده (07/0) و ذرت غلطک شده (02/)0درصد از ماده خشک بود. در مجموع، با توجه به هزینه و تجهیزات مورد نیاز، در عمل آوری گندم، جو و ذرت به ترتیب روش های ورقه کردن با بخار، پلت و آسیاب کردن، پیشنهاد می شود.

ارتقاء بهره وری در صنعت طیور به عنوان یکی از زیر بخش های مهم و اساسی بخش کشاورزی اهمیت ویژه ای دارد. مطالعه و مقایسه بهره وری عوامل تولید در استان های مختلف کشور، زمینه برنامه ریزی دقیق تر برای ارتقاء بهره وری را فراهم می کند. در این مقاله، شاخص های مناسب اندازه گیری بهره وری جزئی (انرژی و مواد اولیه) و کل عوامل تولید مرغ گوشتی طی سال های 79-94 (شانزده سال) تعریف و اندازه گیری شده است. مقایسه استان های کشور با شانزده مقدار بهره وری دشوار است. برای غلبه بر آن از خاصیت کاهش بعد رویکرد روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. به کمک روش تحلیل عاملی، داده های شاخص های بهره وری هر استان طی سال های مختلف در دو عامل خلاصه شده که در آنها اثر زمان (سال ها) حذف شده است. رویکرد خوشه بندی، استان های کشور را از منظر تشابه مقادیر بهره وری دسته بندی می کند. نتایج نشان می دهد استان های بوشهر، زنجان، سیستان و بلوچستان و کلکیلویه وبویراحمد در استفاده بهره ورانه از منابع انرژی و استان بوشهر از جنبه استفاده بهتر از مواد اولیه نمونه های موفق هستند. در مجموع استان تهران بالاترین بهره وری استفاده از منابع تولید را دارد. در پایان نیز به ارزیابی کارایی استان های مختلف درون هرخوشه با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها پرداخته شده است.

تریتیکاله یک غله هیبرید مشتق از تلاقی گندم با چاودار است. در مناطقی که آب و خاک به عنوان عوامل محدود کننده برای رشد گیاه باشند، از سیلاژ تریتیکاله می توان به عنوان جایگزین مناسبی برای سیلاژ ذرت استفاده نمود. این مطالعه به منظور بررسی اثر افزودنی میکروبی بر خصوصیات ظاهری، ترکیبات شیمیایی و آزمون گاز سیلاژ علوفه تریتیکاله، در قالب یک طرح آماری کاملا تصادفی با 3 تیمار و 5 تکرار انجام شد. تیمارها شامل: سیلاژ تریتیکاله بدون تلقیح باکتری (شاهد)، سیلاژ تریتیکاله با تلقیح باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم و سیلاژ تریتیکاله با تلقیح باکتری های انتروکوکوس فاسیوم، لاکتوباسیلوس برویس و لاکتوباسیلوس پلانتاروم بودند. ماده خشک، پروتئین خام، pH، آزمون تولید گاز، نیتروژن آمونیاکی، نیتروژن کل، میزان پساب و آزمون حسی سیلاژها تعیین شد. میانگین ماده خشک، پروتئین خام، نیتروژن کل، میزان پساب، خصوصیات ظاهری، میزان گاز تولیدی در زمان 96 ساعت وفراسنجه های تولید گاز (B، C) در گروه های آزمایشی اختلاف معنی داری نشان ندادند (05/0P>). همچنین، میانگین pH سیلاژهایی که در تهیه آن ها از افزودنی میکروبی استفاده شده بود به طور معنی داری کمتر از گروه شاهد بود (05/0P<). ضایعات ماده خشک گروه آزمایشی که در آن از باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم استفاده گردید به طور معنی داری کمتر از گروه های آزمایشی دیگر بود (05/0P<). می توان نتیجه گرفت سیلاژهای تریتیکاله که دارای تنها باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم بودند در مقایسه با سیلاژهای دیگر به دلیل کمتر بودن ضایعات ماده خشک بهتر بودند.

به منظور بررسی اثرتفاله هسته انارفرآوری شده با هیدروکسید کلسیم بر فراسنجه های عملکرد، صفات کیفی و کلسترول تخم مرغ و فراسنجه های بیوشیمیایی خون و وضعیت ضداکسیدانی مرغ های تخم گذار در پیک تولید آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. در این تحقیق از تعداد 200 قطعه مرغ تخمگذار های –لاین W-36 در مرحله پیک تولید و سن 32 هفته در قالب 4 تیمار با 5 تکرار و 10 قطعه مرغ در هر تکرار استفاده شد. مرغ ها با جیره های آزمایشی شامل سطوح 0، 4، 7 و 10 درصد تفاله هسته انار فرآوری شده با هیدروکسید کلسیم به مدت سه دوره 28 روزه تغذیه شدند. داد. تحلیل داده ها نشان داد که تفاله هسته انار فرآوری شده با هیدروکسید کلسیم باعث بهبود درصد تولید، وزن تخم مرغ، توده تخم مرغ، ضریب تبدیل و مصرف خوراک مرغ های تخم گذار گردید صفات کیفی تخم مرغ نیز شامل شاخص شکل تخم مرغ، شاخص زرده و ضخامت پوسته تحت تاثیر سطح تفاله انار فرآوری شده قرار نگرفتند ولی واحد هاو سفیده تخم مرغ در مرغ های تغذیه شده با سطح 10 درصد تفاله انار فرآوری شده با هیدروکسید کلسیم افزایش یافت. ضخامت پوسته و مقاومت پوسته تخم مرغ در گروه تغذیه شده با تفاله انار فرآوری شده افزایش یافت غلطت کلسترول زرده و خون و غلظت مالون دی آلدئید خون با افزودن تفاله هسته انار فرآوری شده کاهش یافت. بنابراین افزودن تفاله انار فرآوری شده با هیدروکسید کلسیم در جیره مرغ های تخم گذار، احتمالا باعث بهبود عملکرد، صفات کیفی پوسته تخم مرغ و کاهش کلسترول و بهبود وضعیت ضداکسیدانی مرغ های تخم گذار گردد

این آزمایش به منظور بررسی تاثیر عصاره آویشن شیرازی و چربی جیره ای بر عملکرد و ثبات اکسیداتیو لاشه جوجه های گوشتی (سویه راس 308، با نسبت مساوی نر و ماده) انجام شد. طرح مورد استفاده در آزمایش، طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار، 4 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر تکرار بود. مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک به صورت دوره ای و در پایان دورهای آغازین، رشد و پایانی اندازه گیری شدند. در پایان دوره آزمایش (روز 42) از گوشت ناحیه ران 2 قطعه جوجه کشتار شده نمونه گیری انجام و ذخیره سازی نمونه ها به مدت 45 و90 روز در دمای فریزر (20- درجه سانتی گراد) صورت گرفت. جهت اندازه گیری ثبات اکسیداتیو نمونه های گوشت ناحیه ران، از میزان مواد واکنش دهنده با اسید تیوباربیتوریک (TBARS) استفاده شد. در تمامی دوره ها، جیره های حاوی چربی، افزایش وزن و خوراک مصرفی روزانه بیشتر و ضریب تبدیل خوراک کمتری در مقایسه با جیره های بدون چربی داشتند (05/0>P). با وجود عدم معنی داری اثر عصاره آویشن شیرازی بر عملکرد رشد جوجه های گوشتی (05/0P) و افزایش غیر معنی دار در غلظلت سوپراکسید دیسموتاز شد. به عنوان نتیجه گیری کلی، استفاده از چربی جیره ای و عصاره آویشن شیرازی به ترتیب منجر به بهبود در عملکرد جوجه ها و کاهش میزان اکسیداسیون و افزایش کیفیت گوشت در طی ذخیره سازی شد.

کلیدواژگان: ثبات اکسیداتیو گوشت، جوجه های گوشتی، چربی، عملکرد، عصاره آویشن شیرازی

این آزمایش به منظور تعیین سطح احتیاجات اسیدآمینه لوسین کل برای جوجه خروس های گوشتی ‏سویه راس 308 انجام گرفت. تعیین احتیاجات اسیدآمینه لوسین براساس شاخص های عملکردی جوجه ‏خروس های گوشتی در قالب طرح کاملا تصادفی با250 قطعه جوجه خروس گوشتی یک روزه سویه راس ‏‏308 از سن 24 تا 39 روزگی در 5 تیمار و 5 تکرار (در هر تکرار 10 پرنده) انجام گردید. جیره غذایی ‏پایه حاوی ذرت، گندم و کنجاله سویا برای مقادیر کافی تمام مواد مغذی به جز اسید آمینه لوسین بر اساس ‏کتابچه راهنمای مدیریتی راس 308 تنظیم شد. سطوح افزایشی اسیدآمینه لوسین به جیره غذایی پایه جهت ‏ایجاد 5 سطح اسیدآمینه لوسین در دامنه 16/1 الی 36/1 درصد تامین گردید. افزایش وزن بدن، مصرف ‏خوراک، ضریب تبدیل غذایی و راندمان غذایی در طی دوره آزمایشی اندازه گیری شدند. نتایج این تحقیق ‏نشان داد که مدل خطوط شکسته خطی برای برآورد احتیاجات لوسین جوجه های گوشتی سویه راس 308 ‏بخوبی روی داده های افزایش وزن، خوراک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی برازش داده شد و میزان لوسین ‏مورد نیاز برای این سه صفت به ترتیب 217/1، 218/1 و 213/1 درصد جیره غذایی برآورد گردید. میانگین ‏مقادیر شاخص خونی اسید اوریک بطور معنی داری تحت تاثیر افزودن اسیدآمینه لوسین قرار گرفت ‏‏(01/0>p). نتایج این آزمایش نشان می دهد که میزان احتیاجات اسیدآمینه لوسین برای حداکثر عملکرد ‏جوجه های گوشتی بین 213/1 الی218/1 متغیر می باشد و در این بازه، مقدار اسید اوریک خون در حداقل ‏قرار دارد.‏

به منظور بررسی توان پرواری بره ها با استفاده از چرای مستقیم علوفه جو از 21 راس بره نر نژاد آتابای (دالاق) با وزن اولیه 0.4 ±22.5 کیلوگرم در قالب یک طرح کامل تصادفی، با 3 تیمار و 7 تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار اول (شاهد): استفاده از جیره پرواری، تیمار دوم: یک ماه چرا و 2 ماه جیره پروار و تیمار سوم: دو ماه چرا و یک ماه جیره پروار بودند. تاثیر تیمارها بر وزن نهایی و مصرف خوراک در طول آزمایش معنی دار نبود، با این حال میانگین افزایش وزن روزانه بره ها در ماه اول، دوم و سوم آزمایش بین تیمارها تفاوت معنی داری (0.05>P) داشت. راندمان، وزن و طول لاشه، سطح مقطع و ضخامت چربی راسته تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. همچنین بره هایی که به ترتیب یک و دو ماه تحت چرا قرار داشتند، بیشترین وزن ران را به خود اختصاص دادند و این اختلاف با بره های تغذیه شده با جیره پروار معنی دار بود (0.05>P). وزن پیش سینه + قلوه گاه نیز در تیمار یک ماه چرا نسبت به سایر تیمارها به طور معنی داری بیشتر بود (0.05>P).

بیوچار یک ماده غنی از کربن است که از سوختن مواد آلی در حضور کم و یا عدم حضور اکسیژن تولید می شود و دارای ساختار متخلخل و نواحی سطحی زیاد برای اتصال میکروب ها می باشد. این آزمایش به منظور بررسی تاثیر استفاده از جیره حاوی یک درصد بیوچار محصول فرعی پسته بر عملکرد، تولید پروتئین میکروبی و برخی از فراسنجه های تخمیری شکمبه و خون در بره های نر پرواری نژاد کرمانی انجام شد. به این منظور 12 راس بره نر با میانگین وزن اولیه 37/1±70/21 کیلوگرم به دو گروه شش راسی با میانگین وزن یکسان تقسیم شدند. بره ها در قالب یک طرح کاملا تصادفی به مدت 91 روز با جیره های آزمایشی شامل سطوح صفر و یک درصد بیوچار محصول فرعی پسته تغذیه شدند. خوراک مصرفی روزانه و افزایش وزن هر دو هفته یک بار اندازه گیری شد. نتایج نشان داد خوراک مصرفی تحت تاثیر جیره های آزمایشی قرار نگرفت، اما جیره حاوی بیوچار محصول فرعی پسته سبب افزایش وزن روزانه، بهبود راندمان تبدیل خوراک و افزایش تولید پروتئین میکروبی بره ها گردید (05/0p<). تفاوتی در pH شکمبه بره ها با جیره های آزمایشی مشاهده نشد، در حالی که نیتروژن آمونیاکی در شکمبه بره های با جیره حاوی بیوچار بیشتر بود (03/0=p). تفاوتی در غلظت آنزیم های کبدی و تری گلیسرید خون بره ها در گروه های آزمایشی مشاهده نشد، هرچند در بره های با جیره حاوی بیوچار غلظت گلوکز، نیتروژن اوره ای و پروتئین کل خون بیشتر بود (01/0p<). نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از بیوچار محصول فرعی پسته در جیره بره های پرواری سبب افزایش سرعت رشد و بهبود راندمان تبدیل خوراک می گردد.

هدف از این مطالعه بررسی اثرات فصل و سن هنگام اولین زایش بر پارامترهای منحنی شیردهی برازش شده با تابع وود (از قبیل تداوم شیردهی، زمان اوج تولید و مقدار تولید در اوج تولید)، برای گاوهای شیری هلشتاین شکم اول ایران بود. در این مطالعه از 580980 رکورد روز آزمون 58098 راس گاو شیری هلشتاین، متعلق به 953 گله، که طی سال های 1391-1374 زایش داشتند استفاده گردید. آنالیز ژنتیکی پارامترهای منحنی شیردهی با روش مدل دام تک صفتی توسط نرم افزار تخصصی DMU انجام شد. نتایج نشان داد اثرات گله، سال و فصل زایش، سن هنگام اولین زایش و درصد ژن هلشتاین بر پارامترهای منحنی شیردهی تاثیر معنی دار داشتند (01/0P<). بیشترین تعداد شکل نامطلوب منحنی شیردهی در فصول بهار و تابستان و کمترین تعداد شکل نامطلوب منحنی شیردهی در فصول پائیز و زمستان مشاهده شد. وراثت پذیری پارامترهای منحنی شیردهی در دامنه کم تا متوسط (03/0 تا 26/0) برآورد گردید. روند ژنتیکی تولید شیر 305 روز و مقدار شیر جزئی از روزهای 100-5، 200-101 و 305-201 شیردهی، زمان اوج تولید و مقدار تولید در اوج شیردهی مثبت و معنی دار بود (05/0P<). گاوها در فصل بهار زودتر و در فصل زمستان دیرتر به اوج تولید می رسند و تداوم شیردهی در بهار کمترین و در زمستان بیشترین است. همچنین گاوهای جوان تر تداوم شیردهی بیشتری دارند و دیرتر به اوج تولید می رسند و شکل منحنی شیردهی نامطلوب کمتری نیز دارند. بنابراین فصل زایش مناسب و سن مطلوب هنگام اولین زایش برای گاوهای هلشتاین ایران، به-ترتیب فصل زمستان و سن 24 ماه است.

این مطالعه باهدف برآورد پارامترهای ژنتیکی برای ارزیابی استراتژی اصلاح نژادی برخی صفات مهم تولیدی و تولید مثلی مرغ های بومی یزد انجام شد. به این منظور اطلاعات جمع آوری شده 12 نسل(سالهای 1380-1394) مرغ های بومی ایستگاه اصلاح نژاد استان یزد مورد استفاده قرار گرفت. آنالیز اطلاعات با استفاده از مدل دام چند صفته در در نرم افزارWOMBAT انجام شد و ارزش های اصلاحی همه پرنده ها پیش بینی شد. بیشترین و کمترین وراثت پذیری به ترتیب مربوط به صفات وزن بلوغ جنسی (02/0±58/0) و وزن اولین تخم مرغ (01/0±19/0) برآورد شد. ضرایب تابعیت میانگین ارزش اصلاحی برآورد شده بر نسل برای وزن بدن در سن یک روزگی، 8 هفتگی و 12 هفتگی، سن بلوغ جنسی،وزن بلوغ جنسی، تعداد تخم مرغ، وزن اولین تخم مرغ و میانگین وزن تخم مرغ به ترتیب 39/0 ، 79/15، 98/25، 78/1- ، 65/26 ، 87/1 ،24/0، و 69/0 بدست آمد، که همگی معنی دار بودند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که برنامه اصلاح نژاد اعمال شده در مرکز اصلاح نژاد مرغ بومی یزد، ساختار ژنتیکی صفات را بهبود بخشیده است. همچنین در این تحقیق، 6 مدل حیوانی مختلف برازش و معنی داری آثار مدل ها با آزمون نسبت درستنمایی بررسی شد و نتایج آن نشان داد که صفات اقتصادی مرغهای بومی یزد، به طور معنی داری تحت تاثیراثرات مادری قرار دارند ولذا گنجاندن این اثرات در مدل ها، سبب افزایش دقت تخمین وراثت پذیری مستقیم می شود. لذا می بایست که در برنامه انتخاب در آینده، آنالیز صفات تحت انتخاب ، با مناسبترین مدل انجام شود.

برای انجام این آزمایش از تعداد 140 قطعه مرغ مادر آرین و 20 قطعه خروس در سن 26 هفتگی استفاده شد. آزمایش به روش فاکتوریل 2×2 در قالب طرح کاملا تصادفی با 20 واحد آزمایشی و به مدت 40 هفته انجام شد. جیره های آزمایشی با دو سطح انرژی شامل 2740 (پیشنهادی سویه آرین) و 2540 کیلوکالری در کیلوگرم و دو سطح اسید آمینه لیزین قابل هضم شامل 54/0 و 61/0 درصد تنظیم شد. سطح انرژی جیره تاثیری بر تولید تخم مرغ، وزن تخم مرغ و ضریب تبدیل خوراک نداشت، اما مرغ هایی که جیره با سطح انرژی پایین تر دریافت کردند افزایش وزن روزانه کمتری داشتند (05/ 0> p). افزایش سطح لیزین جیره سبب افزایش وزن تخم مرغ به میزان 5/1 درصد شد ( 74/62 در مقابل 63/68؛ 05/ 0> p). اما درصد تولید تخم مرغ، ضریب تبدیل غذایی و افزایش وزن روزانه این مرغ ها تغییری نکرد. جیره های با سطح انرژی معمول نسبت به جیره با انرژی کم تر درصد جوجه درآوری از کل تخم مرغ ها ( 39/65 در مقابل 40/73؛ 05/0> p) و همچنین از تخم مرغ های بارور ( 27/73 در مقابل 91/ 88؛ 001/0> p) کم تری داشت. همچنین کاهش سطح انرژی جیره سبب افزایش باروری ( 62/50 در مقابل 05/ 80؛ 001/0> p) و افزایش تعداد جوجه درجه یک ( 38/75 در مقابل 26/92؛ 001/0> p) گردید. نتایج نشان می دهد که استفاده از سطح کمتر انرژی و لیزین در جیره دوره تولید مرغ مادر گوشتی سویه آرین سبب بهبود عملکرد تولید مثلی می شود.

هدف از این پژوهش، بررسی جایگزینی بخشی از کنجاله سویا با منبع نیتروژن غیر پروتئینی آهسته رهش در گاوهای شیری بر تولید شیر، ترکیب شیر و پیامدهای اقتصادی آن بود. بدین منظور، 44 راس گاو شیرده با میانگین روزهای شیردهی 39±193 و میانگین تعداد زایش 1/4±1/3 به صورت تصادفی به دو تیمار آزمایشی (جیره شاهد (جیره حاوی کنجاله سویا) و جیره حاوی نیتروژن غیر پروتئینی آهسته رهش (حاوی 0/75 درصد ماده خشک جیره منبع نیتروژن غیر پروتئینی آهسته رهش)) اختصاص یافتند. جیره ها به صورت کاملا مخلوط شده و در حد اشتها خورانده شدند. تولید شیر، ترکیبات شیر و نیتروژن اوره ای خون اندازه گیری گردیدند. تولید شیر، درصد چربی، درصد پروتئین، تعداد سلول های بدنی شیر و نیتروژن اوره ای خون بین دو تیمار تفاوت معنی داری نداشتند (0/05P). شبیه سازی اقتصادی، با استفاده از پاسخ تولید شیر مشاهده شده، نشان داد که تغییر در درآمد مازاد بر هزینه خوراک در تکمیل بخش باقی مانده با سبوس گندم بالاترین بود. تحت شرایط این پژوهش، جایگزینی بخشی از کنجاله سویا با منبع نیتروژن غیر پروتئینی آهسته رهش منجر به بهبود پیامدهای اقتصادی شد.

کلیدواژگان: منبع نیتروژن غیر پروتئینی آهسته رهش، درآمد مازاد بر هزینه خوراک، تولید شیر، گاو شیرده

اسپرم مورد استفاده در مطالعه حاضر از اپیدیدیم بیضه های قوچ های فراهانی کشتار شده جمع آوری و به چهار گروه تقسیم شد. در هر نمونه، 106× 5 اسپرم وجود داشت. تیمارهای آزمایشی شامل اسپرم های لحظه صفر، اسپرم های لحظه 180 دقیقه (شاهد)، اسپرم های تیمار شده با کلرید کادمیوم (10 میکرومولار) به مدت 180 دقیقه و اسپرم های تیمار شده با سیلیمارین (5 میکرومولار) همراه با کلرید کادمیوم (10 میکرومولار) به مدت 180 دقیقه بودند. برای بررسی جنبه های مورفولوژیکی آپوپتوز در هسته اسپرم از رنگ آمیزیDiff-Quick استفاده گردید. همچنین برای برآورد شکست DNA از رنگ آمیزی اکریدین اورنژ و تست SCD استفاده شد. آنالیز داده ها از طریق روش تجزیه واریانس یک طرفه صورت گرفت. مقایسه میانگین تیمارها با استفاده از آزمون توکی در سطح خطای 05/0 انجام شد. در این پژوهش، قطر هسته اسپرم در گروه تیمار شده با کلرید کادمیوم نسبت به گروه شاهد به طور معنی داری (05/0P<) کاهش یافت. استفاده از سیلیمارین همراه با کلرید کادمیوم توانست کاهش قطر هسته اسپرم را نسبت به گروه تیمار شده با کلرید کادمیوم به طور معنی داری جبران کند. همچنین نتایج نشان دادند که درصد شکست DNA در گروه تیمار شده با کلرید کادمیوم در مقایسه با گروه شاهد (001/0>P) و گروه تیمار شده با سیلیمارین همره با کلرید کادمیوم (01/0>P) به طور معنی داری افزایش یافت

تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر نوع منبع چربی و نوع افزودنی خوراکی ، بر عملکرد تولیدی، خصوصیات کیفی تخم مرغ و سطح پراکسیداسیون چربی های زرده انجام شد. به همین منظور تعداد 108 قطعه مرغ تخم گذار های لاین سویه 36W- در دومین دوره تخم گذاری در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل 3×2 مورد استفاده قرار گرفتند. فاکتورهای مورد مطالعه شامل دو منبع چربی(روغن گیاهی سوخته رستوران و آمیزه ای تجاری از اسیدهای چرب غیراشباع محافظت شده با کلسیم) وسه نوع افزودنی خوراکی(بدون افزودنی، آنتی بیوتیک ویرجینیامایسین و مکمل گیاهی بیوهربال) بودند. دوره 70 روزه آزمایش پس از یک دوره عادت دهی10روزه آغاز گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد، نوع چربی جیره بر درصد تولید، توده تخم مرغ و مصرف خوراک تاثیر معنی داری داشته است(05/0P<)، به طوری که بیشترین پاسخ مربوط به تیمار حاوی روغن سوخته بوده است. استفاده از مکمل گیاهی افزایش خوراک مصرفی را در مقایسه با دو دیگر افزودنی به دنبال داشت. منبع چربی نتوانست درصد و استحکام پوسته تخم مرغ را تحت تاثیر قرار دهد(05/0P>). مرغ های دریافت کننده روغن سوخته تخم مرغ های با پوسته ضخیم تری تولید کردند(05/0P<). هیچ گونه اثر اصلی و متقابل معنی داری بر خصوصیات سفیده مشاهده نشد(05/0P>). تیمارهای حاوی روغن سوخته باعث افزایش شاخص رنگ زرده شد(05/0P<). اثر معنی داری در میزان سطح مالون دی آلدئید نمونه های زرده درتخم مرغ های تازه وجود نداشت(05/0P>). تحت شرایط القا کننده اکسیداسیون بالاترین میزان اکسیداسیون مربوط به تیمارهای حاوی پودر چربی بود(05/0P<). نتایج این آزمایش نشان داد مصرف چربی رستورانی بر کلیت عملکرد تولیدی طیور و گیاهان دارویی بر ماندگاری تخم مرغ تاثیر بهتری داشتند.

این آزمایش با هدف مطالعه اثر استفاده از سطوح مختلف ساپونین خالص(Loba Chemie Ltd.) بر قابلیت هضم، فراسنجه های تخمیری، جمعیت پروتوزوآی شکمبه ای و فراسنجه های خونی در گوسفندان نر بلوچی انجام شد. از 4 راس گوسفند نر بلوچی با میانگین وزن زنده 2/2±3/40 کیلوگرم و دارای فیستولای شکمبه ای در قالب طرح چرخشی استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل 1-جیره پایه (شاهد)، 2-جیره پایه + 75 میلی گرم ساپونین در هرکیلوگرم ماده خشک جیره، 3-جیره پایه + 150 میلی گرم ساپونین و 4-جیره پایه + 300 میلی گرم ساپونین بودند. ساپونین، تاثیری بر قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، چربی خام، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی و خنثی (ADF وNDF) جیره نداشت (05/0P>). غلظت استات، پروپیونات، بوتیرات، والرات و نیز pH مایع شکمبه تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت (05/0P>)، اما سطح 300 میلی گرم ساپونین باعث افزایش کل اسیدهای چرب فرار در مقایسه با تیمار شاهد شد (05/0>P). با افزایش ساپونین در جیره، میانگین غلظت نیتروژن آمونیاکی و جمعیت پروتوزوآ کاهش یافت (05/0>P). همچنین میانگین سطح تری گلیسیرید خون با افزایش ساپونین در جیره، کاهش یافت (05/0>p) ولی سطح کلسترول، لیپوپروتئین های با چگالی کم یا زیاد (LDL و HDL) تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت (05/0P>). هرچند استفاده از ساپونین تا سطح 300 میلی گرم در جیره گوسفندان در کوتاه مدت، اثر سوئی بر سلامت دام نداشت، اما در میان فراسنجه های مورد مطالعه، غلظت نیتروژن آمونیاکی، کل اسیدهای چرب فرار، تری گلیسرید، و شمار پروتوزوآی شکمبه ای تحت تاثیر مصرف ساپونین قرار گرفت. با این وجود برای اثبات اثرات مفید ساپونین بر عملکرد دام، نیاز به مطالعات بیشتر می باشد.