فصلنامه مدیریت بحران و وضعیت های اضطراری
پیاپی 31 (بهار 1396)

هدف ازپژوهش حاضر، شناسایی میزان تاثیر عوامل اثرگذار سازمانی بر عملکرد کارکنان سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری کرمان می باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه-ی آماری این پژوهش را کلیه ی کارکنان عملیاتی ( آتش نشانان) سازمان آتش نشانی شهر کرمان در سال 1396 تشکیل می دهند که تعداد آن ها 173 نفر می باشد و در 10 ایستگاه آتش نشانی این شهر مشغول به فعالیت هستند. با توجه به حجم کم جامعه ی مورد نظر، برای نمونه گیری از روش سرشماری استفاده گردید. برای جمع آوری داده ها، پرسشنامه ی محقق ساخته عملکرد و عوامل اثرگذار سازمانی بر روی آزمودنی ها اجرا شد. پایایی پرسشنامه های مذکور به ترتیب 799/0 و 889/0 می باشد و روایی آن ها نیز توسط کارشناسان و اساتید به اثبات رسیده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای آماری SPSS24 و Smart PLS 2 استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که متغیرهای سازگاری، رهبری و رسالت سازمان بر عملکرد کارکنان تاثیر مثبت داشته اما عامل ارتباط با ذینفعان بر عملکرد کارکنان تاثیری ندارد.

مدیریت موفق بحران مستلزم برقراری ارتباط بین سیستم مدیریت کننده و ذینفعان دخیل در بحران، با هدف اطلاع رسانی، توجیه، آرام سازی، ایجاد انگیزه برای انجام رفتار مناسب و مانند اینهاست. احتمالا مهمترین تم ارتباطی مورد استفاده در این فرآیند، تم های مبتنی بر هیجان ترس است. اثر بخشی این نوع پیام ها در ارتباطات اقناعی و از جمله ارتباطات در بحران، همواره مورد اختلاف بوده و پژوهش های مختلفی را سبب شده است. در این مقاله، با تشریح چهار رویکرد مطالعاتی اصلی درباره اثر بخشی اقناعی پیام های ترس برانگیز، نقش این گونه پیام ها در ارتباطات در بحران بررسی شده است. سپس با اشاره به برخی متغیرهای میانجی موثر در اثربخشی یاد شده تلاش گردیده است تا درکی کلی از نقش محرک های ترس برانگیز در ارتباطات بحرانی ارائه گردد.

بحران ها همواره در طول حیات کره زمین وجود داشته و ادامه خواهد داشت. وقوع بحران ها و بلایا در اغلب موارد تاثیرات مخربی بر روان و روحیه انسانی باقی می گذارد و آسیب های روانی سنگین و پردامنه ای بر جوامع بشری تحمیل می کند. هدف ما در این تحقیق، مفهوم شناسی آرامش روانی پس از بحران از دیدگاه قران است. این تحقیق از نوع بنیادی است که با روش کیفی و با رویکرد تحلیل محتوا انجام گردید. جامعه آماری این تحقیق کلیه آیات قرآن و تفسیرهای قرآنی است. نمونه آماری شامل کلیه آیات قرآن کریم که به نحوی مستقیم یا غیرمستقیم به موضوع آرامش در ارتباط است. نتایج نشان داد که مفهوم آرامش روانی در 77 آیه از سوره های قرآن آمده است. از ترجمه آیات ذکرشده 89 مضمون و تعداد 106 مفهوم، اعم از تکراری و غیرتکراری احصا گردید که با ادغام و حذف مفاهیم تکراری به 40 مفهوم (سکینه- حاکمیت الهی- همسر داشتن- امیدوار کردن - یاد الهی و...) رسیدیم. با توجه به اینکه قرآن نسخه شفابخشی از طرف خدا برای انسان هاست استفاده از مفاهیم فوق سبب آرامش و زدودن غم از چهره مردم غم زده می شود.

یکی از مشکلات مهم در ارتباط با برداشت بی رویه آب از سفره های آب زیرزمینی افت سطح آب و متراکم شدن لایه ها و رسوبات است . این پدیده باعث نشست سطح زمین به صورت ناگهانی(درسفره های ماسه ای ) و یا بطور تدریجی(در سفره های رسی ) می گردد. این امر به صورت بالقوه می تواند باعث مشکلاتی مانند ایجاد درز و شکاف در سطح زمین، تخریب ابنیه و لوله زایی (بالا آمدن لوله های آب ازسطح زمین)، تغییر شیب رودخانه ها و جاده ها، فرو رفتن تدریجی دکل ها و سازه ها، ریزش جداره چاه ها، تغییر شیب زمین و افزایش سیل خیزی منطقه گردد.
برداشت بی رویه از سفره آب زیرزمینی دشت، پیامدهایی همچون تغییر کیفیت آب زیرزمینی، افزایش مصرف انرژی استحصال آب زیرزمینی، افزایش آسیب پذیری دشت نسبت به خشکسالی، نشست زمین، از بین رفتن اکوسیستم منطقه و خشک شدن باغات و... را نیز به دنبال داشته است. هدف و دغدغه اصلی ما در این تحقیق ؛ بررسی پیامدهای ناشی از افت آبهای زیرزمینی تهران بود که با استفاده از تجارب و مصاحبه با مسئولین ذیربط شهرداری به بررسی پیامد های ناشی از بحران افت آب های زیر زمینی پرداخته که در پایان به این نتیجه رسیدیم که فرونشست زمین بر ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی وسیاسی وامنیتی تاثیر خواهد گذاشت که نیاز به دقت و توجه بیش از پیش مسئولین را می طلبد.

دیگر چیزی به عنوان راهبرد معنی ندارد و باید به مدیریت بحران پرداخت. عرصه بحران، عرصه بازی هوشمندانه نخبگان و هنر نمایی و فن آزمایی آنان است. به قول هگل، روح دولت ها و ملت ها، در ورطه بحران ها شکل می گیرد. در جهان امروز گستره تغییر و تحولات حادث، یکی از پراهمیت ترین دانش واژه های شناخته شده مفهوم بحران است. در واقع جوهره و مدیریت سیاسی رهبران در کنترل بحران ها خلاصه می شود، چون بی تدبیری و بی کفایتی رهبران در هدایت و کنترل بحران ها باعث سقوط و از بین رفتن یک کشور می شود. در چنین بستری، ظرفیت، کارآمدی و قدرت اندیشه ولایت در مواجهه با چالش های پیچیده و چند وجهی، نمود عینی به خود گرفت و منطق، درایت و دوراندیشی خاص رهبری را به نمایش گذارد. رهبر معظم انقلاب اسلامی قبل از آغاز فعالیت های انتخاباتی با تیزبینی و دوراندیشی، رهنمودهای جالبی را برای هدایت ملت ایراد نمود. ایشان در سخنان خود نکاتی کلیدی و بنیادی را مطرح نمودند که عمل و توجه به آن راهگشای مردم، جریان ها و گروه های سیاسی در مدیریت بحران سال 88 بود. هدف از اجرای این تحقیق تشریح و توصیف نقش عظمای ولایت و سبک مدیریت ایشان در مهار و کنترل بحران قبل از انتخابات می باشد.

بحران های حقیقتا ویران گر از قبیل بوپال یا سانحه شاتل فضایی آن چنان نادر و اتفاقی به نظر می رسند که مدیران انجام اقدامات پیش گیرانه را باعث ضرر برمی شمرند. بسیاری حتی به این باورندکه صنایع آنان به نحوی از مصونیت برخوردار است و دچار آسودگی کاذب گردیده اند. نویسنده در یک سری یادداشت برای یک مدیر اجرایی خیالی، این سوال را مطرح می کند: «آیا روش معقولی برای انتخاب این که سازمان باید آماده چه بحران بالقوه ای باشد و کدام بحران را می توان به آسودگی نادیده گرفت، وجود دارد؟ نویسنده به این سوال پاسخ مثبت می دهد. این مقاله مدلی برای مدیریت بحران و کمک به مدیران جهت غلبه بر این گرایش قابل درک اما خطرناک که «برای ما اتفاقی نمی افتد» ارائه می کند.