فهرست مطالب

روانشناسی پیری - سال سوم شماره 3 (پیاپی 10، پاییز 1396)

نشریه روانشناسی پیری
سال سوم شماره 3 (پیاپی 10، پاییز 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/10/08
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مقاله پژوهشی
  • پروانه شهیدی، سیدمحمدحسین موسوی نسب*، مسعود فضیلت پور صفحات 159-166
    دو نوع حافظه درازمدت آشکار یعنی حافظه رویدادی و معنایی قابل تمایز هستند. عوامل زیادی از جمله سن می توانند با این دو نوع حافظه ارتباط داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی حافظه رویدادی و معنایی در گروه های سنی مختلف بزرگسال از جوان تا سالمند انجام شد. جامعه مورد بررسی عبارت از تمامی افراد گروه های سنی 25-20، 35-30، 45-40، 55-50 و 65-60 سال در شهر کرمان بودند که در هر گروه سنی 60 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس مورد ارزیابی قرار گرفتند. افراد به آزمون های حافظه آینده نگر، بازشناسی چهره و اسم، و یادآوری جملات جهت بررسی حافظه رویدادی و آزمون های یادآوری حروف جهت بررسی حافظه معنایی پاسخ دادند. نتایج حاصل از تحلیل واریانس نشان داد که بین حافظه رویدادی در سنین 55-50 و 65-60 در مقایسه با گروه های سنی 25-20، 35-30 و 45-40 تفاوت معناداری وجود دارد، درحالی که بین سنین 55-50 و 65-60 تفاوت معناداری وجود ندارد. مقایسه گروه های سنی در حافظه معنایی نشان داد که بعد از کنترل تحصیلات تفاوت معناداری بین گروه های مختلف سنی وجود ندارد. با توجه به یافته های این پژوهش می توان گفت بعد از سن 50-45 سالگی عملکرد حافظه رویدادی ضعیف می شود ولی افزایش سن با عملکرد حافظه معنایی رابطه ای ندارد. افت در عملکرد حافظه رویدادی می تواند با کاهش کارآیی مغز، تفاوت های مرتبط با سن در ظرفیت حافظه فعال، سرعت پردازش و عملکردهای بازداری قابل تبیین باشد.
    کلیدواژگان: سن، حافظه رویدادی، حافظه معنایی، جوانی، پیری
  • سمیرا حبیب اللهی، شیدا سوداگر *، شکوه سادات بنی جمالی، ناصر صبحی قراملکی صفحات 167-179
    با توجه به افزایش جمعیت سالمندان ایرانی، بررسی تعیین کننده های سلامت روان و اضطراب مرگ آنها ضرورت می یابد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل ساختاری روابط بین معنویت با سلامت روان و اضطراب مرگ: نقش میانجی گری منبع کنترل و حمایت اجتماعی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، زنان و مردان سالمند شهر تهران بودند که 350 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه های معنویت پارسیان و دونینگ، سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر، اضطراب مرگ تمپلر، منبع کنترل لوینسون و حمایت اجتماعی واکس، فیلیپس و هلی پاسخ دادند. داده ها با استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS و AMOS تحلیل شدند. یافته ها نشان داد معنویت، منبع کنترل و حمایت اجتماعی، سلامت روان و اضطراب مرگ را پیش بینی می کنند. تمام ضرایب مسیر به غیر از ضریب رگرسیون بین منبع کنترل درونی بر اضطراب مرگ از نظر آماری معنادار بوده و معنویت علاوه بر تاثیر مستقیم، از طریق متغیرهای میانجی بر سلامت روان و اضطراب مرگ سالمندان تاثیر داشت. حمایت اجتماعی تاثیر مستقیم بر سلامت روان و اضطراب مرگ داشت اما تاثیر منبع کنترل درونی بر اضطراب مرگ تایید نشد. متغیرهای پیش بینی کننده بر 41 درصد از واریانس سلامت عمومی و 19 درصد از واریانس اضطراب مرگ اثر غیر مستقیم داشتند. منبع کنترل درونی و حمایت اجتماعی به صورت نسبی رابطه بین معنویت با سلامت روان و اضطراب مرگ را میانجی گری می کنند. مدل با داده های مشاهده شده برازش مطلوب داشت. رشد و تقویت منبع کنترل درونی، حمایت اجتماعی و معنویت از جمله روش های مناسب برای پبشگیری و کاهش آسیب پذیری نسبت به مشکلات سلامت روان در سالمندان است. بهتر است این متغیر ها برای کاهش اضطراب مرگ در سالمندان و نیز بهبود بهزیستی روان شناختی آنها مورد توجه قرار گیرند.
    کلیدواژگان: معنویت، منبع کنترل، حمایت اجتماعی، سلامت روان، اضطراب مرگ، سالمندان
  • محمد عباسی *، عزت الله قدم پور، محمد حجتی صفحات 181-188
    امروزه شیوع افسردگی نزدیک به 16 درصد برآرود شده که در سالمندی و به خصوص در بیماران قلبی نیز بیشتر است و در مواردی به 50 درصد می رسد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی نقش خودمراقبتی، تاب آوری و ناامیدی در افسردگی سالمندان مبتلا به بیماری های قلبی بود. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود که در شش ماهه اول سال 1396 انجام شد. شرکت کنندگان پژوهش شامل 129 نفر از بیماران قلبی مراجعه کننده به بیمارستان ها و کلینیک های شهر خرم آباد بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه های رفتارهای خودمراقبتی مومنی، افسردگی بک، مقیاس ناامیدی بک و مقیاس تاب آوری کونور و دیویدسون بود. داده های حاصل از اجرای پرسشنامه ها با استفاده از روش های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به منظور بررسی توان نقش پیش بینی کنندگی خودمراقبتی، تاب آوری و ناامیدی در افسردگی سالمندان مبتلا به بیماری های قلبی تحلیل شدند. یافته های حاصل از رگرسیون نشان داد که متغیرهای پیش بین در مجموع 49 درصد واریانس افسردگی سالمندان مبتلا به بیماری های قلبی را پیش بینی می کنند. بر اساس نتایج می توان گفت که خودمراقبتی و تاب آوری بالا منجر به کاهش افسردگی، و ناامیدی بالا منجر به افزایش افسردگی در سالمندان مبتلا به بیماری قلبی می شود.
    کلیدواژگان: خودمراقبتی، تاب آوری، ناامیدی، افسردگی
  • الهام پیری*، بهنام قاسمی، رضوان صالحی صفحات 189-198
    افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات روان پزشکی و از شایع ترین عوامل خطر خودکشی در سالمندان است که مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار دارد. بنابراین هدف این مطالعه، بررسی تاثیر یک دوره تمرینات منتخب یوگا بر افسردگی زنان سالمند بود. پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری را کلیه زنان سالمند شهرکرد تشکیل داد. نمونه پژوهش را 30 نفر از زنان سالمند مبتلا به افسردگی با دامنه سنی 85-60 سال که معیارهای ورود به مطالعه را دارا بودند و به صورت هدفمند انتخاب شده بودند تشکیل داد که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. از پرسشنامه افسردگی بک به عنوان ابزار در این پژوهش استفاده شد.اعضایگروه تجربی به مدت 8 هفته هر هفته سه جلسه (70-45 دقیقه ای) زیر نظر مربی متخصص یوگا مورد مداخله قرار گرفتند. پس از گذشت یک ماه آزمون پیگیری گرفته شد. به منظور بررسی فرضیه پژوهش از تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج نشان داد پس از هشت هفته تمرینات تنفسی و آرام سازی یوگا،تفاوت نمرات دو گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون (001/0P=) و مرحله پیگیری (001/0P=) معنی دار بود. با توجه به یافته های این پژوهش می توان از تمرینات تنفسی و آرام سازی یوگا به عنوان یک درمان مکمل جهت کاهش افسردگی در سالمندان استفاده نمود.
    کلیدواژگان: تمرینات تنفسی، آرام سازی، یوگا، افسردگی، سالمندی
  • محمد نریمانی، حمیدرضا صمدی فرد * صفحات 199-206
    تاکید سازمان بهداشت جهانی بر اهمیت سلامت اجتماعی، در کنار سلامت فیزیکی، سبب شده تا امروزه سلامت اجتماعی به دغدغه ی مشترک جامعه شناسان و برنامه ریزان اجتماعی در هر جامعه ای تبدیل شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش عزت نفس، خودکارآمدی و شادکامی در پیش بینی سلامت اجتماعی سالمندان صورت پذیرفت. این مطالعه یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه سالمندان مرد بالای 60 سال شهر اردبیل در سال 1395 بودند که به روش نمونه گیری در دسترس 116 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از ابزارهای عزت نفس کوپراسمیت، خودکارآمدی شوارزر و جروسالم، شادکامی آرگایل و مقیاس سلامت اجتماعی کییز و شپیرو استفاده شد. داده های پژوهش با روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 23 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین عزت نفس (61/0r=)، خودکارآمدی (57/0r=) و شادکامی (53/0r=) با سلامت اجتماعی در بین سالمندان رابطه معنی داری وجود داشت. همچنین نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که عزت نفس، خودکارآمدی و شادکامی در سالمندان، سلامت اجتماعی آنان را پیش بینی می کنند (05/0p<). می توان نتیجه گرفت که عزت نفس، خودکارآمدی و شادکامی در زمره متغیرهای مرتبط با سلامت اجتماعی سالمندان بوده و توانایی پیش بینی آن را دارند. بنابراین با افزایش عزت نفس، خودکارآمدی و شادکامی، می توان سلامت اجتماعی را در سالمندان افزایش داد.
    کلیدواژگان: عزت نفس، خودکارآمدی، شادکامی، سلامت اجتماعی، سالمندان
  • حسن یعقوبی *، احمد محمودی، امید حسنی صفحات 207-217
    مطالعه حاضر با هدف رابطه رویدادهای استرس زا با مشکلات روانشناختی سالمندان با واسطه گری جهت گیری مذهبی انجام گردید. مطالعه حاضر بر حسب روش مطالعه توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی زنان و مردان سالمند 60 سال به بالای ساکن در خانه سالمندان شهر سنندج و همدان بود. حجم نمونه 101 نفر (58 نفر مرد و 43 نفر زن) و بر حسب روش نمونه گیری هدفمند بود. پرسشنامه هایی که برای تحقیق حاضر استفاده شد شامل پرسشنامه رویدادهای استرس زای زندگی(پیکل و همکاران، 1971)، پرسشنامه مشکلات روانشناختی (دراگوتیس و همکاران،1973) و جهت گیری مذهبی(آلپورت،1950) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمونهای آماری تحلیل مسیر و ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزارهای SPSS.22 و اسمارت PLS.2 صورت گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد بین رویدادهای استرس زای زندگی با مشکلات روانشناختی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد(05/0>p). بین رویدادهای استرس زای زندگی با جهت گیری مذهبی رابطه منفی و معنی داری وجود دارد(01/0>p). همچنین بین جهت گیری مذهبی با مشکلات روانشناختی رابطه منفی و معنی داری وجود دارد(01/0>p). همچنین جهت گیری مذهبی به عنوان عامل واسطه ای نقش معناداری بین رویدادهای استرس زا و مشکلات روانشناختی داشت(01/0 >p). نتیجه تحقیق گویای این موضوع بود که اگرچه رویدادهای استرس زا نقش مهمی در بروز مشکلات روانشناختی در دوران سالمندی دارد، اما جهت گیری مذهبی به عنوان یک متغیر میانجی در کاهش مشکلات روانشناختی در اواخر زندگی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
    کلیدواژگان: رویدادهای استرس زا، جهت گیری مذهبی، مشکلات روانشناختی سالمندان
  • قدسیه ابراهیم پور * صفحات 219-228
    سالمندی دوره ای از رشد انسان است که با فراز و فرودهای مختلفی همراه میباشد و این در حالی است که سبک زندگی متفاوت زنان و مردان سالمند در دوران کهولت میتواند منجر به حفظ یا کاهش سلامت روان آنان گردد. هدف پژوهش حاضر مقایسه رضایت از زندگی، سازگاری اجتماعی و خوشبینی بین سالمندان ساکن در منزل و ساکن در سرای سالمندان شهر ساری بود. طرح پژوهش از نوع علی- مقایسه ای بود و جامعه آماری پژوهش کلیه سالمندان شهر ساری بودند که از طریق نمونه گیری تصادفی ساده 60 نفر سالمند سرای سالمندان (30زن و 30مرد) و 60 نفر از سالمندان ساکن خانه (30زن و 30مرد) انتخاب شدند و با ابزارهای اندازه گیری رضایت از زندگی داینر ، سازگاری اجتماعی بل و خوش بینی پترسون مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش چندمتغیری مانوا در سطح معناداری 001/0>p استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که سطح رضایت از زندگی، سازگاری اجتماعی و خوش بینی سالمندان ساکن منزل بیشتر از سالمندان ساکن در سرای سالمندان است. پیشنهاد می شود که مطالعات بیشتری در مورد سالمندان انجام و خدمات مراقبتی، بهداشتی و روان شناختی مناسب در مراکز مراقبتی سالمندان به افراد ارائه شود تا سطح رضایت از زندگی ، سازگاری اجتماعی و خوش بینی در این قشر از جامعه افزایش یابد.
    کلیدواژگان: رضایت از زندگی، سازگاری اجتماعی، خوش بینی، سالمندان
|
  • Parvaneh Shahidi, S. M. Hossein Mousavi Nasab *, Masoud Fazilat Pour Pages 159-166
    The aim of this study was to compare episodic and semantic memory in adults with different ages from young to beginning of old age. The numbers of participants were 300 that were chosen by convenience sampling method and their ages were ranked: 20-25, 30-35, 40-45, 50-55, 60-65 ages. The participants completed the prospective memory, face and name recognition, free recall of actions and sentences to investigate episodic memory and letter verbal fluency in order to investigate the semantic memory. The results showed significant difference between different age groups 50-55, 60-65 in term of episodic memory when compared to other ages 20-25, 30-35, and 40-45; whereas in 50-55 and 60-65 age groups there was no significant difference. The comparison among ages in terms of semantic memory showed that after controlling their education level there was no significant difference among age groups. Findings revealed that by increasing of age after 45-50 the performance in episodic memory becomes weaker, whereas the increase of age doesnt affect semantic memory performance.
    Keywords: Age, Episodic memory, Semantic memory, young age, old age
  • Samira Habibollahi, Sheyda Sodagar *, Shokoh Sadat Bani Jamali, Naser Sobhigjaramaleki Pages 167-179
    This study examined the relationship between spirituality with mental health and death anxiety in the elderly by mediating the locus of control and social support using the structural equation modeling method. The statistical population included the population of the study, elderly women and men in Tehran, which 350 were selected by available sampling method. And Spiritual Questionnaire for Parsian and Dunning (2009), Goldberg's General Health (Goldberg and Hillier, 1988), Temple's Death Anxiety (Templer, 1970), Levinson's locus of control (1973), and Philips Social Support (Wax, Phillips and Hell, 1977). ) Responded. Findings show that spirituality, the locus of control and social support, predited mental health and death anxiety. All path coefficients other than the regression coefficient between the internal locus of control and the death anxiety were statistically significant and predictive variables explained 41% of the general health variance and 19% of the variance of death anxiety. The internal locus of control and social support mediates the relationship between spirituality with mental health and death anxiety. The model was fitted with observable data. Spirituality, the locus of control and social support for preventing mental health problems and the anxiety of death in the elderly and improving their psychological well-being should be considered.
    Keywords: Spirituality, locus of control, social support, mental health, death anxiety, the elderly
  • Mohammad Janjani *, Ezatolah Ghadampour, Mohammad Hojati Pages 181-188
    Nowadays the prevalence of depression is estimated 16 percent and even higher in the elderly period and in particular in cardiovascular patients and in some cases it approaches 50 percent. So this investigation seeks to study the role of self-care, resilience and despair in the depression of the elderly with heart diseases. This study is a descriptive- correlative type that was conducted in the first half of 2017. The statistical community of the study consisted of 129 of cardiovascular patients who referred to the clinics and hospitals of Khoramabad city whom were selected with purposeful and accessible sampling method. The data collection tools consisted of Momeni’s self-care behavior questionnaire, Beck Depression Inventory and Connor and Davidson resilience Scale. Data from the questionnaires were analyzed using Pearson correlatonal statistical methods and multiple regression for the purpose of predicting the role of self-care, resilience and despair in the elderly with heart diseases. Regression result revealed that predictor variables totally predict 49 percent of depression variance in the elderly with heart diseases and according to results, it could be said that high self-care and resilience result in a reduction in depression and high despair results in an increase in the elderly with heart diseases.
    Keywords: self-care, resilience, Despair, Depression
  • Elham Piri *, Behnam Ghasemi, Rezvan Salehi Pages 189-198
    Depression is one of the most common psychiatric (psychological) disorders and the most common risk for suicide in the elderly which has been the subject of many studies by researchers. Hence, this investigation aims to study the effect of a course of Yoga exercises on depression in elderly women. Present study is semi-experimental with pre-test and post-test and follow-up design. The statistical society of the study consisted of all elderly women of Shahrekord. The study sample included 30 elderly depressed women aged 60 to 85 who had the required criteria for the investigation and were selected purposefully for this study. They were divided into two groups randomly, that is experiment group (15) and control group (15). Beck Depression Questionnaire was used as a data collection tool in this research. The experimental group members were trained for 3 sessions (45- 70 min) per week for 8 weeks under the supervision of a specialist Yoga coach. After one month, the follow-up test was conducted. Multivariate covariance analysis was used to study the study hypothesis. After eight weeks of breathing and relaxation Yoga exercises, results revealed that the difference in the scores of the experiment and control groups in post-test stage (p= 0.001) and follow-up stage (p= 0.001) was significant. According to the findings of this study, It could be said that the breathing and relaxation exercises of Yoga could be used as a complementary treatment for reducing depression in the elderly women.
    Keywords: Breathing exercises, relaxation, Yoga, Depression, elderliness
  • Mohammad Narimani, Hamidreza Samadifard* Pages 199-206
    The emphasis of World Health Organization (WHO) on the importance of social health, along with physical health, have turned social health into a common concern for sociologists and social planners in all societies. Thus, present study attempts to study the role of self-esteem, self-efficacy and happiness in predicting the social health of the elderly. This is a descriptive correctional study. The statistical community of this study consists of all the elderly men over 60 years old in Ardabil city in 2016 of which 116 subjects were selected as the sample of the study using available sampling method. The self-esteem scale of Cooper smith, Self-efficiency scale of Schweitzer and Jerusalem, Happiness Scale of Argyle and social scale of keyes and Shapiro were used to collect data. The data were analyzed using Pearson correlation coefficient and stepwise regression and analyzed SPSS version 23 software. Results showed that there is a significant relationship between self-esteem (r= 0.61), self-efficacy (r=0.57), happiness (r=0.53) and social health among the elderly. Also, the results of step-wise regression revealed that self-esteem, self-efficacy and happiness predict the social health of the elderly (p
    Keywords: Self-esteem, Self-efficacy, Happiness, Social Health, The Elderly
  • Hassan Yaghoubi *, Ahmad Mahmodi, Omid Hassani Pages 207-217
    The purpose of this study was to investigate the relationship between stressful events and psychological problems of elders with religious orientation mediation. The present study was descriptive and correlational. The statistical population of the study consisted of all males and females aged 60 years and older living in nursing homes in Sanandaj and Hamedan. The sample size was 101 people (58 men and 43 women) and were Purposive sampling method. The questionnaires that were used for the present research included the Stressful Life Events Questionnaire (Pequel et al., 1971), the Psychological Problems Questionnaire (Dragotis et al., 1973) and Religious Orientation (Allport, 1950). Data were analyzed using Pearson correlation and Pearson correlation coefficient tests using SPSS.22 and Smart PLS.2 software. The results of this study showed that there is a positive and significant relationship between stressful life events and psychological problems (p
    Keywords: stressful events, religious orientation, psychological problems of elders
  • Ghodsieh Ebrahimpour * Pages 219-228
    Elderly is a period of human growth that is accompanied by various ups and downs, while the different lifestyles of elderly women and older men can lead to their mental health. The purpose of this study was to compare life satisfaction, social adjustment and optimism among the elderly living in the home and living in the elderly homes of Sari. The research design was causal-comparative and the population was all elderly in Sari. Sixty elderly patients (30 women and 30 men) and 60 elderly residents (30 women and 30 men) were selected randomly. Measured by Diner's life satisfaction measurement tools, Bell's social adaptation, and Patterson's optimism were evaluated. Mana multivariate method was used for analyzing the data at a significant level of p
    Keywords: Satisfaction with Life, social adjustment, Optimism, elderly