فصلنامه چشم انداز مدیریت بازرگانی
سال پانزدهم شماره 2 (تابستان 1395)

پژوهش حاضر با رویکردی کمی سعی دارد تاثیر مولفه های سرمایه فکری بر قابلیت یادگیری سازمانی و نوآوری به عنوان متغیر میانجی و سپس ارتباط آن با عملکرد توسعه محصول جدید به عنوان متغیر وابسته اصلی پژوهش را آزمون کند؛ همچنین در این پژوهش بر تاثیر تعدیلی متغیر ایستایی دانش تاکید می شود. 10 فرضیه، تبیین کننده روابط این متغیرها است. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS19 و SmartPLS2 استفاده شده است. جامعه موردمطالعه، شرکت های فعال در مراکز رشد واحدهای فناوری تهران است که نمونه ای 124 تایی به روش تصادفی انتخاب شد. پرسشنامه ای با طیف پنج گانه لیکرت که از منابع معتبر برای طراحی آن استفاده شده و روایی آن با نظر اساتید به تایید رسید در این موسسه ها توزیع و به روش خود گزارشی تکمیل شد. پایایی ابزار مورداستفاده با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ برای بخش سرمایه فکری 910/0، قابلیت یادگیری سازمانی 916/0، نوآوری 896/0 عملکرد توسعه محصول جدید 881/0 و رکود دانش 517/0 به دست آمد که نشان دهنده مطلوبیت مناسب ابزار است. الگوی پژوهش با استفاده از روش الگوی معادلات ساختاری و با رویکرد حداقل مربعات جزئی آزمون شد. نتایج، ضمن برازش خوب الگو، همه فرضیه های پژوهش به جز یک مورد را تایید کرد.

قابلیت نوآوری یکی از مهم ترین قابلیت های سازمانی است که به ایجاد برتری رقابتی در عرصه کسب وکار منجر می شود؛ از سوی دیگر ایجاد و استقرار قابلیت نوآوری در سازمان، مستلزم شناخت عوامل اثرگذار بر این قابلیت مهم است. پژوهش حاضر ضمن مطالعه عمیق و منتقدانه مبانی علمی این موضوع، نشان داده است که قابلیت نوآوری به قابلیت عملیاتی، قابلیت انسانی و قابلیت ساختاری وابسته است. این پژوهش ضمن تایید رابطه مستقیم میان قابلیت نوآوری و این سه قابلیت، مولفه های موثر بر هر یک از این قابلیت ها را استخراج کرده است. ظرفیت یافت فرصت محیطی، ظرفیت ساخت ایده، ظرفیت دانش فردی، ظرفیت دانش سازمانی، ظرفیت مدیریتی، ظرفیت فرهنگی، ظرفیت ارتباطی، ظرفیت فناورانه و ظرفیت پشتیبانی، مولفه های استخراج شده در این پژوهش هستند. الگوی نهایی قابلیت نوآوری در سازمان نشان می دهد که قابلیت نوآوری در سازمان به سه بعد و نه مولفه و 22 شاخص وابستگی مستقیم و معنادار دارد؛ همچنین این شاخص ها در 60 شرکت بزرگ و فعال در صنعت مواد غذایی مورد نظرخواهی قرار گرفتند تا بدین وسیله میزان اثرگذاری و اهمیت هر یک از این شاخص ها سنجیده و به کمک روش معادلات ساختاری، الگوی نهایی پژوهش تبیین شود؛ به علاوه رتبه اهمیت هر یک از این شاخص ها از منظر مخاطبان صنعت مواد غذایی از دیگر نتایج این پژوهش بود.

با توجه به اهمیت یافتن جایگاه برند و به تبع آن ارزش ویژه برند در سال های اخیر، شناسایی سازه های تشکیل دهنده ارزش ویژه برند و بررسی فعالیت های مختلف بازاریابی که باعث تقویت این سازه ها می شود و ارائه الگو هایی برای اندازه گیری ارزش ویژه برند برای شرکت ها و صنایع مختلف به امری انکار ناپذیر تبدیل شده است. در این پژوهش تلاش شد، ارتباطات میان مفاهیم ارزش ویژه برند مبتنی بر مشتری، ارزش ویژه رفتاری مشتری، عملکرد برند در بازار، در سطح برندهای منتخب صنعت لبنیات در شهر تهران موردبررسی و آزمون قرار گیرد. 10 برند اصلی در شهر تهران که بیش از 80 درصد سهم بازار را در اختیار دارند انتخاب شد. با توجه به محدودیت این تعداد، از روش آماری تحلیل همبستگی کانونی برای بررسی ارتباط جمعی متغیرهای آن ها و از نرم افزارهای SAS 9 و STATISTICA 7 برای تحلیل استفاده شد؛ درنهایت رابطه بین سازه های اصلی پژوهش مورد تایید قرار گرفت و مشخص شد تقویت هر یک از سازه های ارزش ویژه برند مبتنی بر مشتری، ارزش ویژه رفتاری مشتری، می تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم در بهبود وضعیت عملکرد برند در بازار (سهم بازار) برندها موثر باشد.

جذب، حفظ و ارتباط بلندمدت مشتری با سازمان ازجمله مولفه هایی است که بازاریابی رابطه مند بر آن تاکید زیادی دارد. برنامه های رابطه مند ارائه شده توسط سازمان باید به نحوی باشند که موردپذیرش مشتریان قرار گیرند تا به سازمان، وابسته و متعهد شوند؛ ازاین رو پژوهش حاضر که مطالعه ای توصیفی و از نوع پیمایشی است، تاثیر عوامل مشتری که شامل تنوع طلبی، حریم خصوصی، تکرار خرید و درگیری است را بر وابستگی و تعهد آنان بررسی می کند؛ بدین منظور، بر اساس الگوی مفهومی پژوهش، روابط علی بین متغیرهای عوامل مشتری، پذیرش برنامه های رابطه مند، تعهد و وابستگی مسافران به هتل و نوع تاثیرگذاری عوامل مشتری به صورت مستقیم و غیرمستقیم فرضیه سازی و بررسی شد و اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه به صورت غیرتصادفی دردسترس در میان مسافران هتل های 5 ستاره مشهد با حجم نمونه 384 عدد جمع آوری شد و با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که تمامی عوامل مشتری بررسی شده در این پژوهش بر وابستگی و تعهد آنان به سازمان تاثیر مثبت و معناداری دارد.

مصرف مثل دیگر رفتارهای انسان می تواند عقلانی یا غیرعقلانی باشد؛ ولی نظریه های کنونی در حوزه تحلیل عقلانیت مصرف کننده فاقد معیاری میان ذهنی(مشترک بین همه افراد) برای تفکیک رفتارهای عقلانی و غیرعقلانی مصرف هستند. در این پژوهش کوشش شده است تا با استفاده از روش های ترکیبی کیفی و کمی، یک معیار میان ذهنی برای سنجش عقلانیت مصرف شناسایی و تدوین شود. در فاز اول پژوهش مصاحبه های عمیق با یازده نفر از خبرگان حوزه اقتصاد، رفتار مصرف کننده و جامعه شناسی انجام شد. با اجرا و بررسی مصاحبه های صورت گرفته، 12 شاخص برای تعریف مصرف غیرعقلانی استخراج شد. این شاخص ها با مراجعه مجدد به خبرگان مورد تایید قرار گرفت؛ سپس با طراحی پرسشنامه ای مبتنی بر این شاخص ها این پرسشنامه در میان نمونه ای 450 نفری از مصرف کنندگان تهرانی توزیع شد که 428 پرسشنامه گردآوری و درنهایت 417 پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت. 12 شاخص شناسایی شده در مصاحبه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به سه مفهوم تقسیم بندی شد. این مفاهیم به ترتیب عقلانیت مالی، عقلانیت اجتماعی و عقلانیت کارکردی نام گذاری شدند. آزمون های انجام شده نشان داد که ابزار سنجش طراحی شده توانایی و استحکام لازم برای سنجش مقوله مصرف غیرعقلانی را دارد.

هدف پژوهش حاضر، طراحی و تبیین الگویی برای ارزیابی تاثیر سبک بازاریابی و نظام های محیطی بازاریابی بر عملکرد بازارهای هدف صادراتی در صنعت سنگ های تزئینی کشور است. در این مطالعه، پژوهشگر با استفاده از رویکرد منابع، روابط بین اجزای الگو که شامل سبک بازاریابی، نظام های محیطی بازاریابی و عملکرد صادراتی در بازارهای هدف صنعت سنگ های تزئینی است را بررسی می کند. الگوی مفهومی پژوهش حاضر 3 عنصر عمده در مدیریت بازاریابی بین المللی را با هم ادغام می کند. روش پژوهش از نوع توصیفی و از شاخه پیمایشی و شیوه گردآوری داده ها پرسشنامه است. بررسی و تحلیل داده های پرسشنامه پژوهش نیز با استفاده از فنون تحلیل عاملی و مدل سازی معادلات ساختاریافته اصلاح و پس از تعدیل، تایید شد. بر اساس نتایج ، تاثیر نظام های محیطی بازاریابی 63/0 نسبت به سبک بازاریابی 29/0 بر عملکرد صادراتی بیشتر است و همچنین از نظر ابعاد شکل دهنده سازه های اصلی پژوهش، بعد مشوق های صادراتی بیشترین اثر را بر عملکرد صادراتی دارد.

امروزه بیشتر شرکت های بیمه گر خدمات خود را از طریق وب سایت های رسمی ارائه می دهند. با توجه به نقش مهم کیفیت وب سایت در جلب نظر مشتریان، این پژوهش می کوشد تا با اتکا به الگوی ای کوال، کیفیت وب سایت «شرکت بیمه پارسیان» را از منظر کاربران آن تحلیل کند؛ بدین منظور پرسشنامه ای استاندارد از طریق پست الکترونیک برای 400 نفر از کاربران وب سایت شرکت ارسال شد. تحلیل داده های 232 پرسشنامه معتبر گردآوری شده نشان دهنده فاصله ای معنا دار بین وضع موجود و وضع آرمانی وب سایت از منظر کاربران بود. با توجه به نتایج تحلیل های رگرسیونی، پیشنهاد می شود برای دستیابی به سطح آرمانی موردنظر کاربران ابتدا بر قابلیت استفاده، سپس تعامل خدمات و درنهایت کیفیت اطلاعات وب سایت تمرکز شود؛ درضمن از تحلیل واریانس عاملی با اندازه های تکراری برای رتبه بندی عوامل موثر بر هر مولفه استفاده شد. نتایج این تحلیل نشان داد که در بعد قابلیت استفاده عامل «سهولت استفاده» در رتبه نخست و عامل «جذابیت ظاهری» در رتبه انتهایی، در بعد تعامل خدمات عامل «صداقت و پاسخگویی در ارائه خدمات» در رتبه نخست و عامل «امنیت تراکنش ها» در رتبه انتهایی و در بعد کیفیت اطلاعات عامل «بهنگام بودن اطلاعات» در رتبه نخست و «قابل فهم بودن اطلاعات» در رتبه انتهایی قرار دارند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش هیجانی و عشق به برند مشتریان «برند ال جی» است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر جمع آوری داده ها، پیمایشی - توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه مصرف کنندگان «برند ال جی» تشکیل می دهد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی محدود، متناسب با حجم جامعه، پرسشنامه در میان بانک ایمیل 107 هزارتایی کاربران فعال اینترنت توزیع و درنهایت 1772 پرسشنامه قابل استفاده بررسی و تحلیل شد. برای بررسی و تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار Lisre l8.8 برای انجام تحلیل عاملی تاییدی و آزمون الگوی پژوهش و همچنین به منظور بررسی پایایی و آمار توصیفی از نرم افزار SPSS21 استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که رابطه مثبت و معناداری بین هوش هیجانی و عشق به برند وجود ندارد و هوش هیجانی اثر مثبت و معناداری بر اعتماد به برند دارد؛ همچنین یافته ها رابطه مثبت و معنادار اعتماد به برند بر عشق به برند را نشان می دهد.

در محیط متغیر و پویای امروزی، شرکت ها نیازمند طراحی و بهره گیری از راهبرد هایی هستند که بتواند آن ها را در بهبود روز افزون عملکردشان یاری رساند؛ از سوی دیگر ارائه بهترین عملکرد در زمینه ی بازاریابی به اساسی ترین دغدغه ی مدیران تبدیل شده است و می کوشند تا به عملکرد برتر دست یابند؛ بنابراین بهره گیری راهبرد مناسب ازجمله موارد مهم هر شرکتی است. هدف این مقاله بررسی رابطه بین راهبردهای کسب وکار و راهبردهای بازاریابی در شرکت های کوچک و متوسط است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و جزو پژوهش های همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری شامل 345 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت ها است که با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس و بهره گیری از فرمول کوکران حجم نمونه 182 نفر لحاظ شد. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه پژوهشگر ساخته استفاده شد که روایی صوری آن توسط استادان دانشگاه و اعتبار سازه نیز از طریق تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار لیزرل موردبررسی قرار گرفت. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از آلفای کرونباخ مناسب تشخیص داده شد. نتایج حاکی از آن است که در سطح اطمینان 95 درصد بین راهبرد های کسب و کار و راهبرد های بازاریابی همبستگی قوی وجود دارد.

در پژوهش حاضر تاثیر چند عامل مختلف (تبلیغات توصیه ای مثبت، تصویر فروشگاه و ریسک ادراکی از برند فروشگاهی) بر تمایل خرید از برند فروشگاهی بررسی شد. برای جمع آوری داده ها، تعداد 420 پرسشنامه در میان مشتریان «فروشگاه اتکا» توزیع شد که تعداد 387 عدد از پرسشنامه ها صحیح بودند و برای بررسی و تحلیل استفاده شدند. طبق نتایج پژوهش، تاثیر تبلیغات توصیه ای مثبت بر تصویر فروشگاه، تبلیغات توصیه ای مثبت بر تمایل خرید از برند فروشگاهی، تصویر فروشگاه بر ریسک ادراکی از برند فروشگاهی و ریسک ادراکی از برند فروشگاهی بر تمایل به خرید از برند فروشگاهی تایید شد؛ ولی تاثیر تصویر فروشگاه بر تمایل خرید از برند فروشگاهی تایید نشد.