ماهنامه شباک
پیاپی 31 (اسفند 1396)

کیفیت زندگی در مدرسه مولفه ای که در دهه اخیر به دلیل اهمیتی که در زندگی دانش آموزان داشته، مورد توجه قرارگرفته است و به عنوان سطح کیفیت ابعاد مختلف مرتبط با زندگی در مدرسه تعریف میگردد. با توجه به اینکه دانش آموزان زمان زیادی از وقت خود را در فضاهای کلاس صرف می کنند، کیفیت معماری داخلی و مبلمان کلاس های درس اهمیت زیادی پیدا میکند. این مقاله با توجه به این مهم، در نظر دارد ارتباط میان طراحی محیط داخلی کلاس ها و کیفیت زندگی در مدرسه بسنجد. برای دستیابی به این هدف تعداد 144 دانش آموز به وسیله پرسشنامه استاندارد سنجش کیفیت زندگی و پرسشنامه محقق ساخته کیفیت محیط داخلی کلاس ها مورد پرسش واقع شدند. همبستگی متغیرهای اصلی پژوهش به روش پیرسون سنجیده و مشخص شد. میان تمام متغیرهای موثر در طراحی داخلی کلاس ها و کیفیت زندگی در مدرسه رابطه معناداری برقرار است.

قدمت سازه های چادری به زمانی باز میگردد که انسان برای محافظت در برابر عوامل جوی به چادرها پناه بردند. قدیمی ترین چادرها شناخته شده در سیبری، ایسلند و آلاسکا می باشد. سازه چادری یکی از انواع سازه های کششی است که بشر از دیرباز برای ساخت محل زندگی خود از آن استفاده کرده است. امروزه به مدد پیشرفته ایی که در زمینه فن آوری صورت گرفته است این سیستم ساختمانی قابلیت به وجود آوردن فرم های آزاد و بسیار متنوعی را داراست. مکان ها معمولا کلیت های محیطی هستند، همچون کشورها، مناطق، چشم اندازها، سکونتگاه ها و ساختمان ها هستند. مکان به عنوان یک مجموعه دارای پتانسیل و کمک کننده به روندی است که در آن افراد حس مکان، تعلق و هویت را توسعه می دهند و آنها را حفظ می نمایند. انسان دارای ارتباط تنگاتنگی با محیط است و همانگونه که ظرفیت های محیط تغییر می کند نوع ارتباط نیز تغییر می کند. تعلق به مکان از جمله تجربیات احساسی و قابل درک است و شامل اعتقادات فرهنگی و فعالیت هایی است که انسان را به محیط پیوند می دهد. لذا باید قبل از هر تغییر در محیط تاثیرات آن در کوتاه مدت و بلند مدت در نظر گرفته شود.

فضای سبز شهری از دیدگاه شهرسازی در برگیرنده بخشی از سیمای شهر است که از انواع پوشش های گیاهی تشکیل شده است و به عنوان یک عامل زنده و حیاتی در کنار کالبد بی جان شهر، تعیین کننده ساخت مرفولوژیک شهر است. در شرایط حاضر، بافت قدیم شهر ارومیه با معضل کمبود فضای سبز مواجه می باشد که این وضعیت نارضایتی و نزول تدریجی کیفیت زندگی و سلامت افراد را به دنبال خواهد داشت. پژوهش صورت گرفته از نوع توصیفی- تحلیلی است و محتوا و ماهیت کاربردی دارد. و هدف از آن تعیین مکان بهینه برای احداث بوستان و فضاهای سبز شهری جهت کاهش کمبودهای موجود در بافت قدیم شهر ارومیه می باشد. اطلاعات اولیه و نقشه های این مقاله به صورت کتابخانه ای و میدانی از منابع معتبر جمع آوری گردیده است و سپس با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و مدل index overlay به تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود پرداخته شده است. بعد از اعمال وزن دهی از هر یک از معیارهای مورد بررسی 1. فاصله از مراکز آموزشی 2. فاصله از مراکز آموزش عالی 3. فاصله از پارک ها و فضای سبز موجود 4. فاصله از شبکه های ارتباطی شهری 5. فاصله از مناطق مسکونی 6. فاصله از مراکز تجاری 7. فاصله از مراکز ورزشی 8. فاصله از مراکز بهداشتی- درمانی 9. فاصله از مراکز جهانگردی- پذیرایی، اقدام به شناسایی پهنه های مناسب برای کاربری فضای سبز شده است. و در نهایت خروجی داده ها تولید نقشه هایی بوده که مکان های بهینه جهت ایجاد فضای سبز را نمایش می دهند.

گرم شدن کره ی زمین ،افزایش روز افزون آلودگی محیط زیست و تغییرات غیر قابل برگشت آن بر اثر دخالت های بشر ،ضرورت توجه به مسائل زیست محیطی را برای آینده اجتناب ناپذیر کرده است. در این میان آموزش مباحث مربوط به پایداری به عنوان اولین گام در جهت آشنایی با ضرورت پایداری و تلاش در جهت آگاه سازی و ترجیح این مباحث محسوب می شود. از طرفی این کودکان هستند که سرمایه ی آتی هر کشوری محسوب می شوند و نقش مهمی را در ساختن جامعه ایفا می کنند. مدرسه به عنوان خانه ی دوم کودک موجب باروری فکری ،جسمی،احساسی و اجتماعی او می شود،بنابراین آموزش مسائل مربوط به پایداری و توسعه ی پایدار با اجرای صحیح معماری پایدار در محیط یادگیری کودکان)مدرسه( می تواند به عنوان الگویی برای استفاده کنندگان سرلوحه معماری پایدار قرار گیرد همچنین آموزش اصول مربوط به معماری پایداربدون صرف هزینه های کلان باعث می شود تا پایداری زیست محیطی به جزئی تفکیک ناپذیر از معماری آینده بدل گردد. روش تحقیق به کار گرفته شده در این نوشتار مبتنی بر مطالعات اسنادی و مرور متون، منابع، تجارب و تحلیل آنها است. نخست سعی شده است با آگاهی به مبانی نظری تحقیق شامل شناخت روحیات ،افکار و استعداد های کودک فضای لازم جهت آموزش و پرورش اوبررسی شود،سپس با درک اصول معماری پایدار ،ضرورت آموزش این معماری را در قالب چند اصل طراحی معماری در ساخت مدرسه مانند محیط و کالبد تغییر پذیر،ایجاد کارگاه های جنبی در فضای باز به منظور تعامل بیشتر با طبیعت ،استفاده ی حداکثر از نور طبیعی و... را متذکر شد.

برنامه درسی قلب نظام تعلیم و تربیت و ابزاری در جهت تحقق اهداف تعلیم و تربیت است. برنامه درسی به عنوان یکی از حوزه های بحث بر انگیز در سال 1918 به وسیله فرانکلین بوبیت با انتشار کتابی تحت عنوان برنامه درسی هویت یافت. این حوزه تخصصی نسبتا جوان از دهه های اغازین بیستم تا کنون در مسیر رشد و توسعه ای شتابان قرار گرفته است. رویکردها معاصر چالش های جدیدی را جهت فهم افرینی و توسعه بسترهای فهم برنامه درسی ایجاد کرده اند و با عث بوجود امدن هویت های جدیدی در برنامه درسی شده اندکه هرکدام مبحثی نوین در برنامه درسی را باعث شده اندکه این محورها عبارتند از هویت سیاسی / انتقادی، هویت فمینیستی، هویت اتوبیوگرافیکال، هویت زیبایی شناختی/ هنری، هویت بین المللی، هویت پدیدارشناختی، هویت پست مدرن / پساساختارگرایی. مقاله حاضر به بیان هویت بین المللی برنامه درسی می پردازد تا زمینه ای جهت تامل و اندیشه ورزی در مواجهه با هویت های نوین برنامه درسی فراهم اورد.

امروزه بیش از 50 درصد جمعیت کره زمین در شهرها زندگی میکنند. مطابق آمار رسمی جهانی، این نسبت در سال 2050 به 70 درصد خواهد رسید. بنابراین نقش شهرها در زندگی آینده مردم کره زمین و لزوم توجه به حفاظت و توسعه پایدار در شهرها و مفاهیم و رویکردهای مرتبط با آن، برای رفع نیازها و پذیرش این جمعیت بزرگ، انکار ناپذیر مینماید. رویکرد منظر شهری تاریخی یونسکو در پاسخ به تهدیدات روز افزون حاصل از افزایش جمعیت و رشد ناموزون مناطق شهری برمنظر و مناطق فرهنگی تاریخی شهری تدوین گردیده است، با این هدف که کاهش دهنده مضرات تغییرات سریع در شهرها و مناطق تاریخی بوده و بتواند زمینه پایداری فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را در مناطق تاریخی شهری فراهم گرداند. پژوهش حاضر، سعی در تبیین اصول، ابعاد، مفاهیم و بهروزترین ابزار و روش های آن به منظور معرفی و آشنایی هرچه بیشتر پژوهشگران با این رویکرد ممتاز جهانی و تبیین لزوم بکارگیری و توجه به آن در کشور دارد. همچنین با توجه به اهمیت بازآفرینی شهری در مقوله مداخلات شهری، به مقایسه این دو مفهوم پرداخته و اهمیت و تفاوت ها و شباهت ها و رابطه میان آنها را بررسی میکند. روش تحقیق از نوع کیفی، هدف آن از نوع توصیفی و روش جمع آوری اطلاعات در آن، کتابخانه ای میباشد. این پژوهش موجب تببین اهمیت و جایگاه رویکرد منظر شهری تاریخی در برنامه ریزی های مدیریتی شهری و روشن شدن ارتباط آن با مفهوم بازآفرینی شهری میگردد. این پژوهش همچنین، میتواند موجب توجه هرچه بیشتر به رویکرد منظر شهری تاریخی و بتبع آن مناظر فرهنگی- تاریخی و اهمیت آنها در جامعه گردد. بعلاوه کاربست این چنین مفهومی موجب تقویت زیرساختهای شهری بویژه فرهنگی اجتماعی و همچنین تقویت صنایع مهمی چون گردشگری گردد.