فهرست مطالب

پژوهش های دانش زمین - پیاپی 34 (تابستان 1397)

مجله پژوهش های دانش زمین
پیاپی 34 (تابستان 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/06/13
  • تعداد عناوین: 10
|
  • مهدی زارعی *، راضیه مهدیزاده صفحات 1-14

    گنبد نمکی جهانی، یکی از 122 رخنمون گنبدهای نمکی جنوب ایران، در منطقه جنوب استان فارس با آب و هوای گرم و خشک واقع شده است. سنگ نمک این گنبد نمکی متعلق به سازند هرمز با سن پرکامبرین-کامبرین میانی می باشد که در بخش های شمالی و خاوری گنبد رخنمون بارزی دارد. گنبد نمکی جهانی از نظر زمین شناسی یک گنبد نمکی فعال است و شامل دو بخش مرتفع و پست که نتیجه خروج نمک در دو مرحله می باشد. در این تحقیق تاثیر گنبد نمکی جهانی بر کیفیت منابع آبی مجاور با استفاده از روش های زمین شناسی و هیدروژئولوژیک مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که این گنبد در تخریب کیفیت آب رودخانه فیروزآباد تاثیر قابل توجهی دارد به طوری که هدایت هیدرولیکی رودخانه که قبل از تماس 700 میکروزیمنس بر سانتیمتر است در ایستگاه پایین دست به 13000 میکروزیمنس بر سانتیمتر افزایش می یابد. همچنین آبرفت دشت آزادگان در جنوب و آبخوان آهک سروک در تاقدیس مجاور گنبد نمکی نیز تحت تاثیر شورابه های گنبد نمکی جهانی قرار گرفته اند.

    کلیدواژگان: فارس، فیروزآباد، کیفیت، گنبد نمکی جهانی
  • زینب اعتمادخواه *، محمد مهدی خطیب، محمدحسین زرین کوب صفحات 15-28

    گرانیتوئید بی بی مریم با روند کلی شمال باختر- جنوب خاور به درون مجموعه ی افیولیتی نهبندان، در شمال پهنه ی جوش خورده سیستان نفوذ کرده است. این توده با جنبش هم زمان با زمین ساخت در خلال جایگیری و سردشدگی، ثبت کننده ی رویدادهای زمین شناختی هر چند کوتاه مدت مرتبط با دگرریختی پوسته است. گسترش ریزساختارهای حالت ماگمایی تا حالت جامد دما پایین در این توده، گویای فرگشت ریزساختاری با کاهش محتوای مذاب در هنگام تبلور است. وجود شواهد آشکار از دگرریختی در حضور مذاب و ریزساخت های حالت جامد دمای بالا روشنگر گسترش فابریک ها در هنگام و یا اندکی پس از تبلور کامل ماگما است. با ادامه ی دگرریختی، فابریک های دما پایین همچون چرخش در دانه های دوباره تبلور یافته ی کوارتز، سوگیری خرد دانه های کوارتز و ریزگسل ها در فلدسپار گسترش یافته اند. تراژکتوری برگوارگی ها در سراسر توده نمایانگر راستای عمومی شمال باختر- جنوب خاور است. وجود ریزساخت های هم زمان ماگمایی و سازگاری فابریک های صفحه ای حالت جامد مزوسکوپی با راستای عمومی ساختارهای اصلی، گویای پیوستگی زمانی گسترش فابریک ها با دگرریختی در این بخش از پهنه ی سیستان است.

    کلیدواژگان: پهنه ی جوش خورده سیستان، جهت یابی ترجیحی، ریزساخت، گرانیتوئید، نهبندان
  • مهدی یزدی، علی بهرامی *، حسین وزیری مقدم، فرانسیسکو وگا صفحات 29-52

    بررسی افق های مهره داران سازند پابده در برش های پل نعل اشکنان، کوهانک، قنبر سینی و امیدآباد (منطقه کوهرنگ) منجر به شناسایی 8 خانواده از ماهی های استخوانی Sternoptychidae، Gonostomatide، Fistularidae، Photichthyidae، Gempylidae، Myctophidae، Clupeidae، Acanthuridae، و 3 گونه از میگوهای فسیل Eopabdehus babaheydariensis، Eogordonella iranianiensis، Parsacus eocenicus گردید. هم چنین براساس فرامینیفر های ایزوله شناسایی شده از بالای افق های ماهی دار در برش های کوهانک و پل نعل اشکنان سن افق های مورد مطالعه ائوسن میانی تعیین گردید.

    کلیدواژگان: افق های ماهی دار، ائوسن، سازند پابده، منطقه کوهرنگ
  • لیلی بسطامی *، میررضا موسوی، محبوبه حسینی برزی صفحات 53-74

    در این تحقیق سازند روته با سن پرمین میانی به منظور بررسی فرآیندهای دیاژنتیکی موثر و کانی شناسی اولیه در برش های خور (با ضخامت 212 متر) و سنگسر (با ضخامت 106 متر) واقع در دامنه ی جنوبی البرز مرکزی و برش مکارود (با ضخامت 222 متر) واقع در دامنه ی شمالی البرز مرکزی مورد مطالعات پتروگرافی (385 مقطع نازک) و ژئوشیمیایی (60 نمونه) قرار گرفته است. طی مطالعات پتروگرافی با استفاده از میکروسکوپ پلاریزان و کاتدولومینسانس شواهد مربوط به محیط های دیاژنتیکی دریایی، متائوریکی و تدفینی در سازند روته شناسایی شده است. سیمانی شدن، سیلیسی شدن، دولومیتی شدن، تبلور مجدد و انحلال مهم ترین فرآیندهای موثر در سازند روته می باشند. تغییرات عناصر فرعی آهک های سازند روته و مقایسه ی آنها با نتایج ارائه شده توسط دیگر محققین نشان دهنده ی کانی شناسی اولیه ی آراگونیتی است. تغییرات 1000*Sr/Ca (wt) در برابر Mn حاکی از یک سیستم دیاژنتیکی باز در هر سه برش مطالعه شده است. براساس شواهد پتروگرافی و ژئوشیمیایی تاثیر دگرسانی در برش سنگسر کمتر از برش های خور و مکارود بوده است.

    کلیدواژگان: آراگونیت، سازند روته، دیاژنز، عناصر اصلی و فرعی
  • محسن لیاقت *، محمدحسین آدابی صفحات 75-96

    رسوب گذاری کربنات های کم عمق در خلال تریاس پیشین در شمال شرق ایران (سازند سفید کوه: در پنجره آق دربند) شاخص است. این سازند به سن اسکیتین پسین در برش نمونه با ناپیوستگی بر روی سازند قره قیطان واقع شده و به طور ناپیوسته نیز در راس با سازند نظر کرده پوشیده می شود. این سازند به منظور ارزیابی مدل رسوبی، کانی شناسی اولیه کربناته و فرآیند های دیاژنزی در برش های کال فقیر (215 متر) ، کال انگور (75 متر) ، کال غالک (70 متر) و کال عنابه (30 متر) با استفاده از مطالعات پتروگرافی و آنالیز های ژئوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات پتروگرافی منجر به تشخیص 12 ریز رخساره که در چهار کمربند رخساره ای: جزرومدی، لاگون و سد واقع در رمپ داخلی و ریز رخساره های دریای باز مربوط به رمپ میانی و خارجی، شد. فراوانی رسوبات جزرومدی همراه با رخساره ااییدی سدی و نبود سد بزرگ ریفی و رسوبات توربیداتی (calciturbidite) حاکی از رسوب گذاری این سازند در یک سیستم رمپ هم شیب کربناته می باشد. فراوانی اجزاء اسکلتی و غیر اسکلتی از جنس آراگونیت همراه با سیمان آراگونیتی، اایید قالبی (oomold) و حضور دولومیت همراه با مقدار بالای عنصر استرانسیوم (Sr) اشاره به کانی شناسی اولیه آراگونیت در کربنات های سازند سفید کوه در زمان تشکیل دارد. فرآیند های دیاژنزی در این سازند شامل: سیمانی شدن، دولومیتی شدن، ددولومیتی شدن، میکریتی شدن، آشفتگی زیستی، هماتیتی شدن، فشردگی، انحلال، پر شدگی رگه، فسفاتی شدن، پیریتی شدن و استیلولیتی شدن می باشند. مهم ترین فرآیند دیاژنزی در این سازند سیمانی شدن و دولومیتی شدن بوده که نهشته های سازند سفید کوه را تحت تاثیر قرار داده اند. مقادیر عناصر اصلی (Ca و Mg) و عناصر فرعی (Sr،Na Fe و Mn) (همچون مقادیر بالای Sr) نشان از رسوب گذاری سازند سفید کوه در محیط نیمه حاره ای کم عمق بوده و آراگونیت مینرالوژی اولیه بوده است. تغییرات Sr/Ca حاکی از رخداد دگرسانی دیاژنز در سیستم بسته تا کاملا باز، با واکنش بالای آب/سنگ است که دولومیتی شدن، انحلال و سیمانی شدن در مطالعات پتروگرافی موید آن است.

    کلیدواژگان: آق دربند، دیاژنز، ژئوشیمی، سازند سفید کوه، مدل رسوبی
  • پرویز عبدی نژاد *، سادات فیض نیا، حمیدرضا پیروان، فرج الله فیاضی، امیر علی طباخ شعبانی صفحات 97-113

    واحدهای مارنی در حدود 4438 کیلومترمربع از سطح استان زنجان معادل 20 درصد را تشکیل می دهند. هدف از این مطالعه بررسی مهم ترین خصوصیات فیزیکوشیمیایی موثر در طبقه بندی واحدهای مارنی استان زنجان با استفاده از تحلیل عاملی است. برای این منظور با گروه بندی و تلفیق نقشه های شیب، اقلیم و واحدهای مارنی سازندهای زمین شناسی 18 واحد کاری تعریف شد. 120 نمونه از مواد مارنی از عمق 30-0 سانتیمتری برداشت شد و ویژگی های فیزیکوشیمیایی اندازه گیری گردید. بر اساس روش تحلیل عاملی متغیرهای فیزیکوشیمیایی برای واحدهای مارنی در سه عامل خلاصه شد. به طوریکه عامل اول مربوط به خصوصیات فیزیکی و به ویژه بافت خاک واحدهای مارنی می باشد. متغیرهای پتاسیم و سدیم محلول می تواند به عنوان معرف و متغیر اصلی عامل دوم باشد و پتاسیم محلول متغیر اصلی این عامل است. درصد مواد آلی (OC) و حد خمیری می توانند به عنوان متغیر اصلی عامل سوم انتخاب شود. بنابراین متغیرهای بافت خاک، پتاسیم و سدیم محلول و درصد مواد آلی و حد خمیری مهم ترین متغیرهایی هستند که با توجه به بیشترین ضریب همبستگی با عامل‏ها در منطقه ی مورد مطالعه انتخاب شدند. بدیهی است که هر یک از عامل‏های فوق به نحوی در خصوصیات فیزیکوشیمیایی و تفکیک و متمایز کردن واحدهای مارنی استان زنجان موثر می باشند.

    کلیدواژگان: مارن، طبقه بندی، خصوصیات فیزیکوشیمیایی، تحلیل عاملی، استان زنجان
  • اسمعیل پودینه، برومند صلاحی *، محمود خسروی، محسن حمیدیان پور صفحات 114-128

    هدف از انجام این تحقیق بررسی روند تغییرات سرعت باد در ایستگاه سینوپتیک زابل با استفاده از روش های ناپارامتری است. دو آزمون من-کندال و شیب تخمین سن جهت تحلیل روند داده های سرعت متوسط ماهانه باد و باد بیشینه و فراوانی باد بیشینه در مقیاس ماهانه ی ایستگاه زابل با دوره مطالعاتی 1963-2014 استفاده گردید. نتایج حاصل از به کارگیری دو روش در کلیه ماه ها در سطح اطمینان 99% با یکدیگر مطابقت داشتند اما در سطح اطمینان 95%، آماره آزمون من-کندال روند خاصی را نشان نمی داد در حالی که روش شیب تخمین سنچنین روندی را تایید می کرد. در بررسی نتایج فراوانی باد بیشینه روش شیب تخمین سن در سطوح اطمینان 95% و 99% هیچ گونه روندی را نشان نداد ولی نتایج آماره من-کندال برای ماه اوت در سطح اطمینان 95% وجود روند را در این ماه تایید نمود. بررسی نتایج تغییرات کمیت سرعت متوسط و بیشینه باد در ایستگاه سینوپتیک زابل نشان داد که سرعت متوسط و بیشینه این ایستگاه طی دوره مطالعاتی مذکور 1963-2014 در دوره گرم سال که مصادف با دوره استیلای بادهای 120 روزه است دارای روند مثبت و افزایشی بوده است که این روند افزایشی در سرعت بیشینه بادها محسوس تر از متوسط سرعت بادها است. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان دهنده وجود روند افزایشی معنی دار توسط هر دو آزمون به کار گرفته شده در کمیت سرعت متوسط و بیشینه باد است.

    کلیدواژگان: باد 120 روزه سیستان، تحلیل روند، روش شیب تخمین سن، روش من، کندال
  • رضا خوش رفتار * صفحات 129-144

    می توان گفت در همه فرهنگ ها، داستان های فولکلور بیانگر میزان آگاهی مردم از نیروهای طبیعت و هم چنین ارتباط بین انسان و طبیعت است. سایت های زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی، به دلایلی مانند عجیب و غریب بودن، عظمت و رنگ های متنوع، بیشتر مورد توجه انسان ها بوده و بخشی از فرهنگ مردم را طی قرون متمادی تشکیل داده اند. در ژئومورفولوژی فرهنگی، ارتباط بین بعضی از بخش های فرهنگی یک سرزمین با زمینه های ژئومورفولوژیکی که این بخش های فرهنگی در آن شکل گرفته اند، بررسی می شود. علاوه بر این، تعدادی از این سایت ها ممکن است در بین اهالی منطقه، از احترام خاصی برخوردار بوده و از جنبه اعتقادی، دارای اهمیت باشند. در این پژوهش، طی یک دوره 10 ساله (1387-1396) ، عمدتا براساس مطالعات میدانی و تحلیلی، تعدادی از ژئومورفوسایت های کارستی، شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت. بررسی فولکلور استان زنجان در زمینه شکل گیری لند فرم هایی مانند تنگ اندآباد، چشمه اژدها تو و غار خرمنه سر، نشان دهنده نقش لند فرم های کارست در باورهای مردم و هم چنین بیانگر یکی از ویژگی های معیشتی و اقلیمی منطقه، یعنی کمبود آب است.

    کلیدواژگان: ژئوسایت، فولکلور، لندفرم کارست، ژئومورفولوژی فرهنگی، زنجان
  • فرانک سعیدی فرد *، محمد تقی رضویان، مرتضی قورچی صفحات 145-164

    رانت امتیازی انحصاری، ثروت، مازاد و سودی غیر تولیدی، درآمدی بی تلاش و خارج از فعالیت های مولد اقتصادی همراه با بهره گیری از نفوذ سیاسی یا اقتصادی می باشد. در کشورهای دارای اقتصاد رانتی، عملا تولید فضا در چارچوب مدیریت فک شده، رانت و اقتصاد برگرفته از آن می باشد و تخریب فضا به علت فشار بورژوازی مستغلات، گتو بندی کالبدی، فضاهای رانتی، سودمحور، بوم ستیز، مردم گریز، دوگانه و تخریبی دیده می شود. مناسبات قدرت و اقتصاد فک شده فضا را می سازند و شهرساز، آلتی برای قدرت شده است و طبقات نوکیسه فضا را با هدف سوداگری تولید و بازتولید می کنند. براساس نمود اقتصاد رانتی بر سازمان فضایی شهر تهران نظیر تراکم فروشی، سرمایه داری مسکن، رانت زمین، تغییر کاربری و غیره، هدف این مقاله بررسی نمود اقتصاد رانتی بر سازمان فضایی شهر تهران می باشد. در این پژوهش از روش شبه دلفی در مصاحبه با نخبگان و افراد متخصص و جهت میزان اثرگذاری و شدت تاثیرگذاری زیرمعیارها از مدل دیماتل استفاده شده است. برای جمع آوری اطلاعات از مطالعات میدانی و کتابخانه ای استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که در بین معیارهای اقتصادی، افزایش درآمد ناشی از تراکم فروشی با دارا بودن بیشترین ضریب وزنی و اثرگذاری مستقیم در جایگاه اول با کسب امتیاز 55/12، در بین معیارهای اجتماعی مولفه گتوسازی اجتماعی برابر (19/7) ، در بین معیارهای سیاسی-مدیریتی مولفه اقتصاد سیاسی رانتی 43/7، در بین معیارهای کالبدی مولفه افزایش فعالیت های ساختمانی و سرمایه گذاری های ملکی با کسب امتیاز 78/10و در نهایت در بین معیارهای زیست محیطی مولفه تخریب کاربری سبز و باغات با کسب امتیاز 194/7 قرار دارند.

    کلیدواژگان: اقتصاد رانتی، اقتصاد سیاسی فک شده، اقتصاد سیاسی حک شده، سازمان فضایی شهر، تهران
  • محمد مهدی حسین زاده *، نیکو شیرود عیسی، رضا اسماعیلی صفحات 165-175

    رودخانه ها امروزه منافع بسیاری برای جوامع بشری دارند. یکی از این منافع برداشت شن و ماسه از بستر و کناره رودخانه ها است که آثار نامطلوبی بر مورفولوژی و اکوسیستم رودخانه به دنبال داشته است. رودخانه شیرود در شهرستان تنکابن جریان دارد که از کوه های البرز سرچشمه و به دریای خزر می ریزد. در حال حاضر در بخش جلگه ای رودخانه شیرود سه معدن شن و ماسه فعال است. معدن اول در روستای کشکو، معدن دوم در مجاورت روستای سلیمان آباد و معدن سوم نیز در روستای کچانک قرار دارد. در این پژوهش وضعیت ریخت شناسی و اثرات برداشت شن و ماسه بر کیفیت آب رودخانه مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، 8 سایت نمونه گیری آب در طول رودخانه انتخاب و در دو زمان کم آبی و پرآبی نمونه ها برداشت و پارامترهای کیفیت آب شامل دما، pH، TSS، TDS، هدایت الکتریکی (EC) ، کدورت و سختی اندازه گیری شد. جهت بررسی تفاوت مقادیر هر یک از متغیرها از روش های آماری شامل آزمون t تک نمونه ای، ویلکاکسون و فریدمن استفاده شد. بررسی تفاوت مقادیر متغیرها با استفاده از آزمون t تک نمونه ای نشان می دهد که مقادیر هریک از این متغیرها در سایت های مختلف از بالادست به سمت پایین دست تفاوت معناداری را نشان می دهد. هم چنین تغییرات در نمونه های صبح و عصر با استفاده از آزمون ویلکاکسون نیز نشان می دهد که به جز یک نمونه از NTU و سختی آب، مقدار سایر متغیرها دارای تفاوت معنی دار هستند. بررسی هر یک از نمونه ها در چهار زمان مورد برداشت با استفاده از آزمون فریدمن نشان دهنده تفاوت مشخص بین همه متغیرها در نمونه های مختلف است. با وجود معناداری تغییرات در هریک از نمونه ها، مقدار هیچ یک از متغیرها بیش از مقدار استاندارد نبوده و رودخانه در شرایط نرمال قرار دارد. مهم ترین پیامد ژئومورفولوژیک این برداشت ها، پایین رفتن و افت بستر رودخانه، فرسایش کرانه ای و ناپایداری کانال شیرود را طی سیلاب های زمستانه فراهم کرده است.

    کلیدواژگان: اکوسیستم رودخانه، برداشت شن و ماسه، تنکابن، رودخانه شیرود، زیست محیطی
|
  • M. Zarei *, R. Mahdizadeh Pages 1-14

    Jahani salt diapir is located in the south of Fars province, a hot and dry region. The salt rock of the diapir which belongs to the Hormuz Formation (Precambrian–Middle Cambrian) has significant outcrops in the northern and eastern margins of the diapir. Geologically, the Jahani diapir is an active diapir and dissected to two high and low morphological sections which is the consequence of two-phase salt extrusion. Geomorphological features of the Jahani salt diapir have been studied and the impact of the Jahani diapir on the adjacent water resources, including Firouzabad River and surrounding aquifers, has been investigated. The results indicate that the diapir substantially degrades water quality of the Firozabad River from 700 µS/cm to 13000 µS/cm. In addition, the diapir has influence on water quality of the Azadegan alluvial aquifer and the western karstic aquifer.

    Keywords: Fars Province- Firozabad- Jahani salt diapir- water resources
  • M. Yazdi, A. Bahrami *, H. Vaziri, Moghaddam, F. Vega Pages 29-52

    Systematic investigation of vertebrate bearing horizons of Pabdeh Formation in Kuhrang area (Pole-Naal-Eshkanan, Kuhanak, Omid-Abad and Qanbar-Sini) leading to indentification of 8 families of Teleostis which includes: Fistularidae, Photichthyidae, Gempylidae, Myctophidae, Sternoptychidae, Gonostomatide, Clupeidae and Acanthuridae. Future to the fishes assemblages within the studied fauna 3 species of shrimp fossils were discriminated (Eopabdehus babaheydariensis, Eogordonella iranianiensis, Parsacus eocenicus). Based on the collected benthic and planctonic forminifers from the acid washing residues the Middle Eocene age can be assigned to the studied intervals.

    Keywords: Pabdeh Formation- Fish bearing horizons- Eocene- Kuhrang area
  • M. Liayaghat *, M.H. Adabi Pages 75-96

    Shallow marine carbonate sedimentation prevailed during the Early Triassic in the north-east of Iran (Sefid Kuh Formation; Agh Darband tectonic window). This formation with the age of Late Schythian overlies conformably the Qara Gheithan Formation and is unconformably covered by the Nazarkardeh Formation in the type section. To evaluate the depositional model, original carbonate mineralogy and diagenetic processes in Kale Faqir (250m), Kale Angur (90m), Kale Ghalk (70m) and Kale Anabeh (30m), the Sefid Kuh Formation was investigated by petrographic and geochemical analyses. Based on sequence stratigraphy in this formation, four 3rd sequence in Kale Faqir detected. Three sequence in Kale Angur, two sequence in Kale Ghalk and one sequence in Kale Anabeh detected. Petrographic studies led to the recognition of 12 microfacies that were deposited in four facies belts: tidal flat, lagoon, and shoal in inner ramp and shallow open marine in mid to outer ramp environment. Of these microfacies, eight belong to inner ramp, one belong to mid ramp and three are located in the outer ramp setting. The wide distribution of tidal flat sediments along with the oolitic shoal facies and lack of a large shoal reef and calciturbidite indicate a homoclinal-ramp system. Mud mounds are one of the most sedimentary structure in the shallow-marine carbonates of the Sefid Kuh Formation and contained biotubation, worm tube and ostacod debries. Abundant aragonite skeletal and non-skeletal components, aragonite cements, oomold and presence of dolomites in Sefid-Kuh carbonates indicate original aragonite mineralogy. Cementation, dolomitization, dedolomitization, micritization, bioturbation, hematitization, compaction, dissolution, vein filling, phosphatitization, pyritization and stylolitization are diagenetic processes in the Sefid Kuh Formation, occurring in marine to meteoric and burial diagenetic environments. Cementation and dolomitization are the main diagenetic processes that affected the original texture. Values of major (Ca and Mg) and minor (Sr, Na, Fe and Mn) elements (such as high Sr value) shoes that the Sefid Kuh carbonates were deposited in a shallow warm-water subtropical environment and aragonite was the original carbonate mineralogy. Variations of Sr/Ca suggest that diagenetic alteration must have occurred in an open diagenetic system, with high water/rock interaction which dolomitization, dissolution and cementation support this conclusion.

    Keywords: Sefid Kuh Formation- Depositional model- Diagenesis- Geochemistry- Agh Darband
  • P. Abdinezhad *, S. Faiznia, H.R. Pyrowan, F. Faiazi, A.A. Tabbakh Shaabani Pages 97-113

    Marly units cover about 4438 square kilometers, i. e. 20 per cent, of Zanjan province territory. In this article, the volume of runoff within marly units in Zanjan province was studied using a rain simulator. In this regard, by overlying slope, climate, and marly units of geological formation maps, a number of 18 homogeneous units were distinguished using ArcGis 9.3 software.In the field, 120 samples were depth of 30-0 cm. Physicochemical data obtained from the analysis using SPSS statistical program was used for analysis.Based on a factor analysis of all variables defined physicochemical marl units can be summarized in three factors.Where the first factor is related to the physical properties, soil texture marl units. Variables can be dissolved potassium and sodium, and potassium solution as a reagent and is the second major variable is the main variable. Organic matter (OC) and the Plastic limits(Pl) as the main variables can be selected in the third and particular organic matter. The parameters of soil texture, organic matter content and soluble potassium and sodium are important variables too Plastic limits according to the highest correlation with the selected study area. It is obvious that each of these factors somehow separate and distinct physiochemical characteristics and marl units are effective in Zanjan province.

    Keywords: Marl- classification- physicochemical properties- factor analysis- Zanjan
  • E. Poudineh, B. Salahi *, M. Khosravi, M. Hamidianpour Pages 114-128

    The aim of this article is the examination of trend of wind speed changes in Zabol synoptic station by using of nonparametric ways. Mann-kendall and Sens Estimators slope two tests which are the commonest nonparametric ways used for trend analysis in month scale. These two upper tests on date month speed wind and maximum wind and maximum win frequency in mention station during 1963-2014 the period applied. The results showed that two ways in all months. In%95 confidence level were nearly in the same. Besides Mann-Kendall test has not shown special trend while in the ways of Sens Estimators slope has shown special trend. the results of study has shown non-trend in maximum wind speed in Sens Estimators slope in%95 confidence level and%99. While in Mann-Kendall test during August confidence level was different. The results of speed changes in Zabol synoptic station during 1963-2014 which the 120 days winds increased were increasingly and positive which this increase in the wind maximum speed were sensible than average wind speed. The results of this study shows that there is significance increasingly trend in both average quantity speed wind and maximum wind.

    Keywords: 120 days wind, Man-kendall method, Sens estimators slope method, Sistan, trend analysis
  • R. Khoshraftar * Pages 129-144

    Geology and geomorphologic sites (geosites) have been more attentive to humans for reasons such as exoticism, the magnitude and diversity of colors. Throughout human history, these sites have formed part of the culture of people in different societies. In cultural geomorphology, the relationship between some cultural parts of a territory with geomorphic backgrounds is examined. In addition, some of these geosites may be important because they are part of the folklore and beliefs of the people. In this research, based on field and analytical studies, a number of karst geosites in Zanjan province during a 10-year period were investigated. The study of folklore about the formation of landforms such as And-Abad gorge, Egdaha too Spring and Kharmaneh-sar Cave illustrates the role of karst landforms in people's livelihoods and beliefs. These stories also indicate water scarcity, which is one of the geographic and climatic characteristics of the area.

    Keywords: Geosites, Folklore, Karstic landforms, Geomorphology, Zanjan
  • F. Saeedifard *, M. Razavian, M. Ghourchi Pages 145-164

    Rent as an economic reforms are said to be earnings Achieved without the efforts of manual and intellectual. Countries have economic rent, Production actually rent space in the framework of Its economy is derived from And the destruction of the bourgeois pressure due to real space And dual spaces And such wealth destruction seen with the wrong location. The relationship between power and economy make space jaw And Urban Development, to power the instruments. The floors need to market their upstart and space to produce and reproduce the speculation. In this study, interviews with experts and specialists in Delphi, The impact and the effectiveness of sub-criteria for Dematel model is used. In this study, the To examine the effects of a rentier economy and speculative in space, Optimal model based on principles of human-centered urban planning To achieve sustainable cities. Type of application and the method used, is analytic. To collect data from field studies And the library is used. The findings suggest Among economic criteria, Increased revenue from retail density with the highest weight factor And direct effect in the first place And so on in social criteria component of social ghettoization, In the politico-administrative criteria Political economy of rent component, Increasing construction activity and investment in physical criteria civilian component And finally the environmental standards Mvlghh User destruction and gardens are green.

    Keywords: human-centered planning, rentier economy- jaw political economy- carved political economy- spatial organization of the city
  • M.M. Hosseinzadeh *, N. Shirud Isa, R. Esmaili Pages 165-175

    Today rivers have many benefits to human societies, but due to this exploitation, negative effects on the rivers have been created and the river system is out of balance. One of these benefits is the harvesting of sand from the floor and riverside boundaries, which has grown with increasing urbanization, which has adverse effects on the morphology and river ecosystem. One of the rivers whose sand and gravel harvesting have caused a morphological and environmental imbalance in Mazandaran province is the Shirud River in the city of Tonekabon, which originates from the Alborz mountains and flows into the Caspian Sea. Now in the plain section of the Shirud River, three sandy mines are active that harvest sand from the bed and the sides of the river. The first mine in Kashkou village, the second mine near the village of Solayman Abad and the third mine is located in the village of Kechanak. In this study, the morphology and changes in sand and gravel on the bed and side of the river were studied first through field observations. In the following, the effects of sand and gravel on river water quality were investigated. To do this, eight water sampling sites along the river were selected and in two dehydrated and high water samples were taken and water quality parameters including temperature, pH, TSS, TDS, electrical conductivity (EC), turbidity and hardness were measured.The statistical methods including one-sample t-test, Wilcoxon and Friedman were used to examining the differences in the values of each of the variables. Investigating the differences in the values of variables using the t one-sample test shows that the values of each of these variables in different sites show a significant difference from upstream downstream. Also, variations in morning and evening samples using the Wilcoxon test show that except for a sample of NTU and hardness of water, the amount of other variables has a significant difference. Examining each of the samples in the four times taken by using Friedman test indicates a distinct difference between all the variables in different samples. Despite the significant changes in each of the samples, the value of any of the variables is not more than the standard value and the river is in normal condition. The most important geomorphological outcomes of these observations are the downfall and fall of the river bed, coastal erosion and instability of the Shirud canal during winter floods.

    Keywords: River ecosystem-Sand, gravel harvesting- Tonekabon- Shirud River- Environmental