فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی
سال سوم شماره 1 (بهار 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/02/12
  • تعداد عناوین: 7
|
  • صابر صبوری*، لیلا رحیمی صفحات 7-35
    با توجه به ضرورت و اهمیت طراحی معماری متناسب با اقلیم این مطالعه سعی دارد ضمن معرفی آسایش حرارتی و تدابیر انرژی، بهترین تدابیر انرژی را بر اساس ویژگی های اقلیمی برای شهرهای مورد مطالعه معرفی کند. در این تحقیق از روش تحلیل اطلاعات آماری اقلیمی شهرها بر مبنای استاندارد اشری 55-2004 برای مجموعه های مسکونی استفاده شده است. طبق نتایج، در بندرعباس، کاراترین و بهترین تدبیر غیرفعال از لحاظ زمانی، به ترتیب سایه اندازی و کسب گرمای داخلی است. در اصفهان و شیراز، اکتساب گرما از داخل بنا و سرمایش تبخیری به ترتیب بیشترین کارایی را دارند. در تهران و یزد، ابتدا سرمایش تبخیری و بعد اکتساب گرما از داخل بنا و در تبریز، اکتساب گرما از داخل بنا بیشترین زمان از سال می توانند بکار روند. کاربرد این تدابیر، نیاز به انرژی گرمایشی و سرمایشی فعال در این شهرها را به حداقل می رساند.
    کلیدواژگان: آسایش اقلیمی، تدابیر انرژی، استاندارد اشری، معماری زیست اقلیمی (بیوکلیماتیک)
  • محمدحسن طرازکار *، محمد بخشوده صفحات 37-62
    به منظور بررسی اثر حذف یارانه گاز طبیعی بر خالص رفاه خانوار های روستایی و شهری در ایران، اثرات رفاهی افزایش قیمت گاز طبیعی بر تغییرات جبرانی و خالص رفاه از دست رفته خانوارها مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور کشش قیمتی و درآمدی تقاضای گاز طبیعی برای دوره 1392-1368، با استفاده از روش خود رگرسیون با وقفه های گسترده (ARDL) برآورد شد. نتایج مطالعه نشان داد که صرفا با پرداخت مبلغی معادل 50 هزار ریال (11 درصد از کل مبلغ یارانه پرداختی فعلی) به هر نفر می توان اثر افزایش قیمت گاز، پس از هدفمندی یارانه ها را جبران کرد
    کلیدواژگان: حذف يارانه انرژي، تغييرات جبراني، خالص رفاه از دست رفته، رگرسيون با وقفه هاي گسترده
  • رضا فتاحی * صفحات 63-84
    در این تحقیق ارزیابی فنی، اقتصادی و مالی مدل بهینه دریافت حرارت از نیروگاه هسته ای بخاری دو مداره رآکتور آب تحت فشار (PWR) برای کاربرد در آب شیرین کن حرارتی تقطیری چند مرحله ای (MED) توسعه داده شده است. ارزیابی مدل شبیه ساز این طرح در نرم افزار DE-TOP نشان می دهد که مدل بهینه سیستم بر اساس استخراج بخشی از بخار زیرکش هیتر شماره 3 نیروگاه برای تغذیه آب شیرین کن حرارتی و بازگردش آن با دمای پایین تر به هیتر شماره 2 نیروگاه به عنوان گزینه برتر این یکپارچه سازی می باشد. تحلیل نتایج این مدل در نقطه بهینه یکپارچه سازی نیروگاه هسته ای به ظرفیت MWe1007 با آب شیرین کن با ظرفیت 70 هزار مترمکعب، افزایش راندمان کلی بهره گیری از انرژی حرارتی به میزان 3% و کاهش تولید توان الکتریکی خالص سیکل تولید توان به میزان MWe16 را نشان می هد. هزینه سرمایه گذاری اولیه احداث تاسیسات در حدود 165 میلیون دلار و مطابق نرخ بازده داخلی 30 % مورد انتظار سرمایه گذار در دوره بهره برداری 15 ساله، قیمت تمام شده هر مترمکعب آب تولیدی برابر 30،375 ریال برآورد می گردد.
    کلیدواژگان: نیروگاه هسته ای دو مداره رآکتور آب تحت فشار (PWR)، آب شیرین کن حرارتی تقطیری چند مرحله ای (MED)، یکپارچه سازی نیروگاه و آب شیرین کن، توسعه مدل بهینه
  • ویدا ورهرامی*، زهرا سجادی صفحات 85-114
    بخش صنعت یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی و بزرگ ترین بخش مولد (درکنار بخش کشاورزی) کشور به شمار می رود. مصرف بالای انرژی در تولید محصولات صنعتی پدیده ای است که کشورهای در حال توسعه از جمله ایران با آن رو به رو هستند. به دلیل گستردگی مصرف حامل های انرژی، تغییر قیمت این حامل ها تاثیرات زیادی بر روی تمامی ابعاد و اجزاء اقتصاد خواهد داشت. صنعت نیز یکی از بخش های مهم اقتصادی است که تحت تاثیر تغییر قیمت حامل های انرژی قرار می گیرد. از آنجایی که عمده بخش صنعت در کشور ایران مربوط به کارگاه های صنعتی 50 نفر کارکن و بیشتر می باشد، در مطالعه حاضر تاثیر نوسان قیمت حامل های انرژی بر تقاضای سرمایه و نیروی کار کارگاه های صنعتی طی سال های 1392-1374 مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری توابع تقاضا برآورد شد و توابع عکس العمل آنی و تجزیه واریانس استخراج گردیدند. طبق نتایج مقاله حاضر تاثیر افزایش و کاهش قیمت حامل های انرژی بر تقاضای نیروی کار و سرمایه کارگاه های صنعتی نامتقارن می باشد. همچنین تاثیر افزایش قیمت حامل های انرژی بر تقاضای سرمایه بیشتر از تقاضای نیروی کار است
    کلیدواژگان: تقاضای نیروی کار، تقاضای سرمایه، تغییرات قیمت حامل های انرژی، کارگاه های صنعتی
  • حمزه سلطانعلی، امین نیکخواه، عباس روحانی* صفحات 115-134
    بخش دامپروری به عنوان یکی از عوامل اصلی آلودگی زیست محیطی شناخته شده است. این در حالی است که بخش دامپروری به صورت بالقوه قابلیت تولید انرژی از منابع سازگار با محیط زیست را دارا می باشد. بر این اساس، هدف از این مطالعه بررسی امکان کاهش انتشار گازهای گلخانه ای با بکارگیری سامانه های بیوگاز در واحدهای تولیدی شیر در کشور ایران می باشد. با توجه به این که نهاده های سوخت دیزل و الکتریسیته در این واحدها سهم نسبتا بالایی از کل انرژی مصرفی را به خود اختصاص می دهند، از این رو بخش قابل توجهی از انتشار گازهای گلخانه ای را در بر می گیرند. بررسی ها به منظور تعیین روند آلاینده های متصاعد شده ناشی از مصرف این نهاده ها، در پنج سناریو 1%، 5%، 10%، 50% و 100% استفاده از انرژی بیوگاز در تامین انرژی مورد نیاز واحدهای تولیدی شیر صورت گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که امکان کاهش انتشار گازهای گلخانه ای با استفاده از انرژی بیوگاز در سناریوهای مختلف به ترتیب معادل 86/1، 92/4، 91/9، 90/49 و 57/99 درصد می باشد. از این رو، بکارگیری سامانه های بیوگاز در واحدهای تولیدی شیر علاوه بر تامین انرژی مورد نیاز می تواند در کاهش گازهای گلخانه ای موثر واقع شود
    کلیدواژگان: گازهای گلخانه ای، سامانه بیوگاز، واحدهای تولید شیر، هاضم
  • علیرضا باستانی، سید محمد جواد رزمی، علی اکبر ناجی میدانی، مرتضی بکی حسکویی صفحات 135-169
    هدف این مطالعه تعیین سهم بهینه صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی می باشد. برای این منظور در چارچوب مدل کینز- رمزی و تحت شرایط عدم اطمینان، یک مدل تعادل عمومی پویا طراحی و کالیبره شده و مسیر بهینه پس انداز، سرمایه گذاری و مصرف درآمدهای نفتی کشورمان برای دوره 1458-1394 در قالب سناریوهای مختلف بهبود بهره وری استخراج شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد نرخ بهینه سرمایه گذاری بر مبنای قاعده طلایی، معادل 15 درصد، نرخ بهینه پس انداز در صندوق 33 درصد، نرخ بهینه مصرف دولت معادل52 درصد از درآمد نفتی می باشد و حداکثر میزان منابع ذخیره شده در صندوق طی دوره به 83/4 برابر درآمد اولیه می رسد. نتایج حاصل از بهینه سازی در قالب سناریوهای مختلف نشان می دهد با بهبود بهره وری، ریسک سرمایه گذاری کاهش یافته و نرخ بهینه سرمایه گذاری افزایش می یابد در نتیجه اقتصاد از ظرفیت های مناسبی برای مقابله با شوک های دائمی قیمت نفت برخوردار شده و نیاز به اندوخته سازی منابع در صندوق و همچنین تبعات شوک های دائمی منفی قیمت نفت کاهش می یابد.
    کلیدواژگان: شوک دائمی، صندوق توسعه ملی، معادله بلمن، پس انداز احتیاطی، بهره وری
  • سید کمال صادقی*، سکینه سجودی، فهیمه احمدزاده دلجوان صفحات 171-202
    افزایش انتشار گاز های گلخانه ای و لزوم اتخاذ سیاست های مناسب جهت کاهش آن و همچنین ضرورت دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر در کشورهای در حال توسعه ، توجه اکثر کشورها را به سمت انرژی های تجدید پذیر سوق داده است. در واقع انرژی های تجدیدپذیر یک راه حل مناسب برای دستیابی به توسعه پایدار تلقی می شود. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر افزایش مصرف انرژی تجدید پذیر (RES) ، بر تولید ناخالص داخلی (GDP) و انتشار گاز دی اکسیدکربن (CO2) می باشد. بر این اساس با استفاده از داده های سری زمانی ایران (2012-1980) و بر مبنای الگوی خود رگرسیون ساختاری (SVAR) به تحلیل رابطه پویا میان سه متغیر انرژی تجدید پذیر، رشد اقتصادی و انتشار CO2 پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن می باشد که بروز شوکی مثبت در مصرف انرژی تجدیدپذیر، منجر به افزایش رشد اقتصادی و انتشار CO2 می شود، از طرفی تحلیل تجزیه واریانس نیز حاکی از آن است که سهم انرژی تجدید پذیر در توضیح واریانس خطای پیش بینی GDP و CO2 در سطح پایینی قرار دارد. از این رو با توجه به مزیت های انرژی های تجدید پذیر توصیه می شود افزایش سهم این نوع انرژی از کل انرژی تولیدی کشور در افق کار سیاستمداران قرارگیرد
    کلیدواژگان: انرژی های تجدید پذیر، رشد اقتصادی، انتشار دی اکسیدکربن، الگوی SVAR، توسعه پایدار
|
  • Saber Saburi* Pages 7-35
    Using thermal comfort information planners and designers can contribute to energy conservation. This paper tries to analyze climate condition, thermal comfort and energy strategies for Iranian selected cities including Tehran, Tabriz, Isfahan, Shiraz, Yazd and Bandar Abbas. The research methodology is based on the analysis of typical meteorological year data in accordance with ASHRAE 55-2004 standard for residential functions. The results showed that windows shading and internal heat gains are most appropriate passive strategy for Bandar Abbas. In Isfahan and Shiraz, internal heat gains and evaporative cooling are most applicable strategies respectively. In Tehran and Yazd, evaporative cooling and internal heat gain are the most appropriate passive strategies. In Tabriz, internal heat gain has the first place among passive strategies
    Keywords: Climate comfort, Energy strategies, Internal heat gain, ASHRAE
  • Mohammadhasan Tarazkar* Pages 37-62
    In this study, the welfare effects of natural gas subsidy removal has been explored calculating compensating variation (CV) for Iranian households during 2010-2015. For this purpose, price and income elasticities were estimated using auto-regressive distributed lag (ARDL) method for 1989–2013 period. Acooring to the Results, the payment of 11% of the subsidy as a direct cash compensative to each person can compensate the natural gas price increase
    Keywords: Targeted energy subsidies, Compensating variation (CV), Deadweight loss (DWL), Auto, regressive distributed lag (ARDL)
  • Reza Fattahi* Pages 63-84
    This research is a tecno-economic analyses of heat recovery PWR nuclear power plant used for MED desalination plant. Using DE-TOP software simulation model, we conclude that inlet live steam of heater should be fed into MED plant and then the dead steam of desalination plant should be reinjected into 2nd heater of the power plant heat exchangers networks. This integration of a 1,007MWe nuclear power plant with a 70,000 m3/day MED plant increases the overall thermal efficiency by 3% and decreases net power production by 16 MWe . With a total investment cost of $165 million in desalination plant, 15 years life cycle IRR of 30%, the levelized cost of fresh water is estiated to be 30,375 Rials/m3
    Keywords: PWR Nucluar power plant, MED desalination plant, PWR, MED integration
  • Vida Varhami* Pages 85-114
    In this paper, the effects of energy price volatilities on capital and labor demand are surveyed in industrial sector for the period of 1996-2014. Demand functions are estimated using a VAR model. Impulse response functions and variance decomposition have been analyzed. According to the results, positive and negative energy price have assymetric effects on industrial capital and labor demand. Moreover, labor demand is much sensitive to energy price shooks than capital demand
    Keywords: Labor demand, Capital demand, Energy price volatilities
  • Abbas Rouhani* Pages 115-134
    The livestock sector is known as one of the key sectors affecting the environment. while, it can potentially produce energy from environmentally friendly resources. The purpose of this study is to investigate the role of biogas systems in greenhouse gas (GHG) emissions reduction in dairy firms. This study develops five scenarios, including %1, 5%, 10%, 50% and 100% shares for biogas systems to meet the energy needs of diary sector. The result showed that GHG emissions would decrease by 1.86%, 4.92%, 9.91%, 49.90% and 99.57%, respectively under different scenarios
    Keywords: Greenhouse gas emissions, Diary sector, Diesel fuel, Electricity, Biogas system
  • Pages 135-169
    This paper tries to determine the optimal share of National Development Fund (NDF) in oil export income. To this aim, it develops and calibrates a dynamic general equilibrium model in the Keynes-Ramsey tradition under uncertainty condition. Optimal path of oil revenues allocation is derived for the period of 1394-1458 under different Total Factor Productivity (TFP) assumptions. The results show that golden rule saving rate in the NDF and government share in oil income are 15 and 52 percent, respectively and maximum reserves of NDF reaches to 4. 83 times of its initial level
    Keywords: Productivity, Permanent shocks, National Development Fund, Precautionary saving, Bellman equation
  • Seyyed Sadegh Kamali* Pages 171-202
    The increase in greenhouse gas emissions, the necessity of appropriate adaptation policies and the necessity of achieving higher economic growth in developing countries provokes the renewable energy growth. In fact, the renewable energy is an effective approach towards sustainable development. This paper tries to evaluate the effect of increasing the consumption of renewable energy (RES) , on the gross domestic product (GDP) and carbon dioxide (CO2) emissions. Using time series data of Iran (1980-2012) and structural regression model (SVAR) , dynamic interation of renewable energy, economic growth and CO2 emissions is analyzed. The results show that a positive shock in renewable energy, will lead to further economic growth and CO2 emissions, on the other hand a positive shock to economic growth will increase greenhouse gas emissions. Variance decomposition showed that renewable energy slightly explains the forecast error variance in GDP and CO2 . It is recommended to increase the share of renewable energy in total electrical energy produced
    Keywords: Renewable Energy, Economic Growth, Carbon Dioxide Emissions, SVAR Model, Sustainable Development