فهرست مطالب

فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی
سال هشتم شماره 32 (تابستان 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/05/14
  • تعداد عناوین: 7
|
  • ناصر خیابانی*، محمد امین نادریان صفحات 7-54
    در این مقاله با استفاده از یک الگوی خودرگرسیون برداری ساختاری با پارامترهای متغیر در زمان به بررسی تغییر ساختار بازار نفت در بازه زمانی 2016-1985 پرداخته شده است. در این الگوی ساختاری مقدار عرض از مبدا و شیب توابع عرضه و تقاضای نفت در طول زمان تغییر می کند و یکی از عوامل تغییر تقاضا علاوه بر رشد اقتصاد جهانی، ناشی از انتظارات عرضه و تقاضای آینده در قالب تقاضای سفته بازی است. در این چارچوب فرض بر این است که انتظارات جلونگر نسبت به تغییرات متغیرهای بنیادین عرضه و تقاضای نفت، در متغیر ذخیره سازی منعکس شده و از این طریق بر تعادل بازار نفت تاثیر می گذارد. بنابراین این امکان وجود دارد که علاوه بر تکانه های ساختاری عرضه و تقاضای جاری، تکانه تقاضای سفته بازی نفت نیز با استفاده از اضافه شدن متغیر ذخیره سازی به الگوی ساختاری بازار نفت شناسایی شود. تخمین الگوی خودرگرسیون برداری ساختاری متغیر در زمان با استفاده از روش زنجیره های مارکوف مونت کارلو این امکان را ایجاد می کند تا علاوه بر بررسی تاثیر تکانه های عرضه و تقاضای جاری بر متغیرهای درونزای الگو (تولید نفت خام، حجم فعالیت های اقتصادی حقیقی، قیمت حقیقی نفت خام و ذخیره سازی نفت) امکان ارزیابی واکنش این متغیرها به تکانه تقاضای سفته بازی نفت نیز میسر گردد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که واکنش همزمان تولید نفت خام به هر سه تکانه ساختاری در طول زمان روندی کاهنده را طی نموده است. بخش قابل توجه این کاهش مربوط به دوره قبل از سال 1995 است که بازار دارای مازاد عرضه نفت بیشتری بود. پس از این دوره، مقدار واکنش همزمان تولید نفت خام به هر سه تکانه ساختاری شناسایی شده، دامنه تغییرات محدودی را داشته و تقریبا ثابت بوده است. علاوه بر این، تکانه های عرضه جاری نفت، تقاضای سفته بازی و تقاضای جاری نفت به ترتیب در همه دوره ها تاثیر همزمان بیشتری را بر تولید نفت داشته اند. واکنش همزمان قیمت حقیقی نفت به تکانه های ساختاری بازار نفت دارای جهش هایی بوده که مربوط به دوره های بحران بازار نفت و افزایش درجه ریسک گریزی کارگزاران اقتصادی است. اهمیت تکانه عرضه جاری نفت تا قبل از سال 2000 بیشتر از تکانه های تقاضا بوده اما پس از آن تا ابتدای سال 2015 تکانه تقاضای جاری نفت تاثیر همزمان بیشتری را بر قیمت حقیقی نفت داشته است. پس از سال 2014، مقدار واکنش همزمان قیمت حقیقی نفت خام به تکانه عرضه جاری نفت بار دیگر بیشتر از تکانه تقاضای جاری نفت شده است. تاثیر همزمان تکانه سفته بازی نفت بر قیمت حقیقی نفت خام در دوره های بحران در بازار نفت همراه با افزایش درجه نااطمینانی از آینده بیشتر شده اما در مجموع مقدار این واکنش همزمان همواره کمتر از مقدار متناظر برای تکانه های عرضه و تقاضای جاری نفت بوده است
    کلیدواژگان: الگوی خودرگرسیون برداری ساختاری با پارامترهای متغیر در زمان، کشش قیمتی کوتاه مدت عرضه و تقاضا، تقاضای سفته بازی نفت خام، ذخیره سازی
  • محسن مهرآرا*، حبیب سهیلی صفحات 55-90
    هدف این مطالعه بررسی پویایی های ریسک اطلاعات در بورس تهران است. بدین منظور، احتمال روزانه معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی برای 22 شرکت از 11 صنعت متفاوت بورس تهران در طول چهار سال تخمین زده شد. متوسط این احتمال برای شرکت های نمونه طی دوره 1 3 9 2 تا 1 3 9 5 معادل 2 7 درصد برآورد شد. پایین ترین میانگین احتمال روزانه معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی 2/20 درصد و بالاترین میانگین نیز 4/39 درصد است. در این مطالعه، پایین ترین احتمال روزانه معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی در نمادهای مورد بررسی 2/1 درصد و بالاترین میزان آن نیز 3/93 درصد به دست آمد. این موضوع نشانگر تغییرات قابل توجه ریسک اطلاعاتی در طول زمان و لزوم استفاده از مدل های پویا برای بررسی آن است. در مجموع، اینگونه استنباط می شود که ریسک اطلاعات در بورس تهران دارای سطح میانگین و حداکثر بسیار بالاتری در مقایسه با بازارهای توسعه یافته است. دو صنعت پتروشیمی و فلزات اساسی پایین ترین سطح ریسک اطلاعات، و دو صنعت بیمه و سیمان بالاترین سطوح آن را ثبت کرده اند
    کلیدواژگان: ریسک اطلاعات، اطلاعات خصوصی، مدل های ریزساختار بازار، بورس اوراق بهادار تهران
  • پرویز رستم زاده *، روح الله شهنازی، محمد صادق نیسانی صفحات 91-128
    ریسک اعتباری ناشی از این است که دریافت کنندگان تسهیلات، عمدی و یا غیر ارادی، توانایی بازپرداخت اقساط بدهی خود به بانک را ندارند که وضعیت این ریسک در ایران در مقایسه با میانگین جهانی در وضعیت بحرانی قرار دارد. به همین دلیل، هدف این پژوهش بررسی میزان تاثیرگذاری متغیرهای کلان اقتصادی بر ریسک اعتباری صنعت بانکداری ایران طی سال های 1385 تا 1395 و شبیه سازی و پیش بینی وضعیت ریسک اعتباری در سال 1396 تحت سناریوهای استرس مختلف با بهره گیری از آزمون استرس می باشد. داده های استفاده شده در این پژوهش، سری زمانی و فصلی است. به منظور پیاده سازی آزمون استرس و رسیدن به هدف پژوهش، ابتدا با استفاده از مدل خود توضیحی با وقفه های توزیعی گسترده (ARDL) متغیرهای کلان اقتصادی تاثیرگذار بر ریسک اعتباری شناسایی و میزان تاثیرگذاری هر یک بر این متغیر مشخص شده است. بر این اساس متغیرهای نرخ تورم، نرخ ارز، نرخ بیکاری و شاخص مسکن در مجموع تاثیر مثبت و متغیرهای تولید ناخالص داخلی، نرخ سود تسهیلات بانکی و حجم تسهیلات اعطایی به بخش های دولتی و غیر دولتی، اثر منفی بر ریسک اعتباری دارن در ادامه با بهره گیری از آزمون استرس، شبیه سازی وضعیت های بحرانی و پیش بینی مقادیر ریسک اعتباری در 4 فصل سال 1396 انجام شده که این امر در قالب سه سناریو با عناوین سناریوهای استرس خفیف، استرس شدید و ابر استرس صورت گرفته است که در هر کدام، شوک های متفاوتی بر متغیرهای تاثیرگذار بر ریسک اعتباری اعمال می شود. نتایج به دست آمده از آزمون استرس و سناریوسازی ها نشان می دهند که کاهش دستوری سود تسیلات بانکی در هر سه سناریو ابتدا در فصل اول سال 1396 منجر به کاهش ریسک اعتباری می شود اما افزایش نرخ ارز، افزایش نرخ تورم، کاهش رشد اقتصادی و همچنین انباشت مقادیر گذشته ریسک اعتباری، باعث افزایش سریع و در سناریو هایی با شوک های شدیدتر، منجر به افزایش افسار گسیخته ریسک اعتباری در دوره های بعد می شود.
    کلیدواژگان: آزمون استرس، ریسک اعتباری، ARDL، تسهیلات بانکی، متغیرهای کلان اقتصادی
  • یونس سلمانی، کاظم یاوری*، حسین اصغرپور، بهرام سحابی صفحات 129-177
    یکی از مشکلات اساسی اقتصاد ایران کسری مستمر تراز عملیاتی بودجه بدلیل اندازه غیربهینه دولت است. دولت همواره بخشی از این کسری را با ایجاد بدهی تامین مالی کرده است. بدهی-های دولت بسته به اندازه و نوع آنها پیامدهای متفاوتی در اقتصاد کلان دارند. از اینرو، در مطالعه-ی حاضر پیامدهای اقتصاد کلان انواع بدهی های دولت ایران طی دوره ی زمانی 1352-1393 با رویکرد SVAR بررسی شده است. یافته های تجربی نشان می دهد بدهی دولت به نهادهای خارج از نظام بانکی به مازاد تقاضای کل، افزایش نسبت قیمت کالاهای غیرقابل تجارت به قابل تجارت و کاهشGDP منجر می شود. بدهی دولت به بانک مرکزی نیز تورم زا بوده و GDP را کاهش می دهد. بدهی دولت به سایر نهادهای سپرده پذیر منجر به افزایش نرخ ارز حقیقی، کاهش نسبت قیمت کالاهای غیرقابل تجارت به قابل تجارت، کاهش سطح عمومی قیمت ها و افزایش GDP می شود. همچنین بر اساس نتایج تجزیه واریانس، دولت می تواند با مدیریت بدهی های خود بخش قابل توجهی از تغییرات متغیرهای اقتصاد کلان را در کوتاه مدت و بلندمدت کنترل کند
    کلیدواژگان: اقتصاد کلان، بدهی دولت، نهادهای سپرده پذیر، نهادهای غیرسپرده، پذیر، SVAR
  • ام البنین جلالی، زهرا نصراللهی *، مجید هاتفی مجومرد صفحات 179-215
    هدف اصلی مطالعه بررسی اثر پاداش بر رفتار بازیکنان در یک فعالیت تیمی است. در این چارچوب با انجام 12 بازی متوالی و همزمان در محیطی آزمایشگاهی اثر پاداش بر رفتار بازیکنان بررسی می شود. دانشجویان دانشگاه های یزد، جامعه مورد بررسی است و نمونه مورد بررسی 182 نفر از دانشجویان در قالب گروه های 2 نفره است که با توجه به انجام 12 بازی در مجموع 2184 مشاهده جمع آوری شده است. نتایج نشان می دهد که افزایش در پاداش های بازی، منجر به کاهش تلاش بازیکن اول در بازی می شود. همچنین ساختار بازی مبنی بر همزمان یا متوالی بودن تصمیم گیری، اثری بر تصمیم بازیکن اول ندارد؛ اما تصمیم بازیکن دوم را تحت تاثیر قرار می دهد. علاوه بر این اثرات متقابل پاداش و ساختار فقط بر تصمیم بازیکن دوم اثرگذار است. نتایج این مطالعه، رخداد چرخش انگیزه ها به ازای افزایش پاداش های پولی را تایید کرد
    کلیدواژگان: چرخش انگیزه ها، نظریه بازی ها، تولید گروهی، مطالعه آزمایشگاهی، اقتصاد رفتاری
  • یونس گلی* صفحات 217-243
    یکی از اهداف اصلی بسیاری از خانوارها بهبود کیفیت فرزندان به واسطه افزایش مخارج تحصیلات بر روی آنها است. مطالعه حاضر، با استفاده از داده های هزینه-درآمد خانوار برای دوره 1389 تا 1393 و مدل اقتصاد سنجی توبیت، به بررسی عوامل موثر بر مخارج تحصیلات به عنوان معیاری از کیفیت فرزندان می پردازد. نتایج حاصل از برآورد مدل توبیت نشان می دهد که با اضافه شدن یک نفر در تعداد فرزندان، میزان مخارج تحصیلی بر روی هر فرزند به اندازه 0064/0 میلیون ریال کاهش می یابد. اما این اثر برای افزایش یک واحد در سال های تحصیل سرپرست و مادر خانوار به ترتیب باعث افزایش مخارج تحصیلی به اندازه 038/0 و 0548/0 میلیون ریال می شود. بنابراین نظریه بکر در مورد جایگزینی کیفیت با کمیت فرزند تایید شده است، طوری که خانوارها تمایل دارند با کاهش تعداد فرزندان، میزان مخارج تحصیلی را بر روی هر فرزند افزایش دهند و از این طریق کیفیت آنها را افزایش دهند. بنابراین با توجه به افزایش کیفیت فرزندان، توسعه زیربناهای تولید برای بکارگیری نیروی کار باکیفیت گامی مهم برای افزایش کارایی نیروی کار و توسعه اقتصادی در سطح کلان است
    کلیدواژگان: مخارج آموزش، توبیت، کیفیت فرزندان، هزینه، درآمد خانوار، نظریه بکر
  • نغمه هنرور، همایون رنجبر *، سارا قبادی صفحات 245-277
    در این مطالعه به بررسی رابطه بلند مدت بین مولفه کارایی (کارایی بازار کالا و کارایی بازار نیروی کار) در شاخص رقابت پذیری جهانی و متغیرهای کامیابی اقتصادی (رشد اقتصادی و بیکاری) با استفاده از روش های جدید اقتصادسنجی در کشورهای منتخب آسیا با شاخص رقابت پذیری جهانی متوسط روبه بالا پرداخته می شود. این مطالعه در چارچوب الگوی تصحیح خطای برداری تابلویی (PVECM) به بررسی رابطه بلند مدت بین متغیرها طی دوره 2016-2008 می پردازد. برآورد ضرایب بلند مدت با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) و برآورد ضرایب جز تصحیح خطا با استفاده از روش گروه میانگین ادغام شده (PMG) و تصحیح خطای برداری تابلویی انجام شده است. تخمین ضرایب متغیرهای کارایی بازار کالا و کارایی بازار نیروی کار با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی پویا نشان می دهد که تاثیر کارایی بازار کالا و کارایی بازار نیروی کار بر رشد اقتصادی در بلند مدت مثبت و معنادار است. تاثیر کارایی بازار کالا و کارایی بازار نیروی کار بر بیکاری در بلند مدت منفی و معنادار است. همچنین نتایج برآورد ضرایب لگاریتمی در روش حداقل مربعات معمولی پویا نشان می دهد که موثرترین متغیر بر متغیرهای کامیابی اقتصادی (رشد اقتصادی و بیکاری) مربوط به کارایی بازارکالاست. تخمین ضرایب جز تصحیح خطا با استفاده از روش گروه میانگین ادغام شده و تصحیح خطای برداری تابلویی نشان می دهد که زمانی که نرخ رشد اقتصادی متغیر وابسته باشد، از آنجایی که ضریب جز تصحیح خطا برای این متغیر منفی و معنادار است، بنابراین یک رابطه بلند مدت میان نرخ رشد اقتصادی، کارایی بازار کالا و کارایی بازار نیروی کار وجود دارد. زمانی که نرخ بیکاری متغیر وابسته باشد، از آنجایی که ضریب جز تصحیح خطا برای این متغیر منفی و معنادار است، بنابراین یک رابطه بلند مدت میان نرخ بیکاری، کارایی بازار کالا و کارایی بازار نیروی کار وجود دارد
    کلیدواژگان: کارایی بازار کالا، کارایی بازار نیروی کار، کامیابی اقتصادی، شاخص رقابت پذیری جهانی، الگوی تصحیح خطای برداری تابلویی
|
  • Naser Khiabani*, Mohammad Amin Naderian Pages 7-54
    In this paper, we have utilized a time-varying parameter vector autoregressive model in order to examine the structural changes in the transmission mechanisms of oil price shocks in the global crude oil market over the period of 1985-2016. In this setting, the contemporaneous response of real oil price and crude oil production to flow oil supply shock, flow oil demand shock, and speculative demand shocks are explored. Results obtained from using Monte Carlo Markov Chain estimation method along with the identification approach proposed by Killian and Murphy (2014) reveal that the impact responses of oil production to the structural shocks follows a decreasing trend throughout the past three decades mainly due to the erosion of global oil production spare capacity. The reaction of oil production to flow oil supply shock is also estimated to be greater than other demand shocks over all dates. Moreover, the contemporaneous impact of structural shocks on real oil prices fail to show a clear pattern, however, jumps experienced in periods where uncertainty heightened and risk aversion strengthened is distinct. The reaction of real crude oil price to flow oil supply shock was more pronounced in 1990s and the period subsequent to oil price plunge in 2014. By contrast, the role of flow oil demand shock in real crude oil price fluctuations was dominant over the period of 2000-2014. While the oil production reacted more strongly to speculative demand shock rather than flow oil demand shocks, the response of real oil price to these two oil demand shocks is completely reversed
    Keywords: Time, Varying Parameter Structural Autoregressive Model, Speculative demand Shock, Flow Oil Supply Shock, Flow Oil Demand Shock
  • Mohsen Mehrara *, Habib Soheyli Pages 55-90
    The aim of this study is to investigate the dynamics of information risk at the Tehran Stock Exchange (TSE). We estimated the daily probability of information based trade (PIN) for 22 stocks from 11 different industries of TSE over 4 years. The total average of the daily PIN for all stocks was 27% from 2013 to 2016. The lowest and the highest average of PIN estimates for individual stocks are 20.2% and 39.4%, respectively. In this research, the lowest and the highest daily PIN for individual stocks are estimated as 1.2% and 93.3%, respectively, which indicate that information risk varies substantially along time and there is a substantial need to use dynamic models to study this risk. Generally, it seems that the average and the maximum of information risk at TSE are much higher than in developed markets. Results showed that petrochemical and metal industries benefit from the lowest information risk and the highest is recorded for insurance and cement industries
    Keywords: Information Risk, Private Information, Market Microstructure Models, Tehran Stock Exchange
  • Parviz Rostamzadeh*, Ruhollah Shahnazi, Mogammad Sadeq Neisani Pages 91-128
    Credit risk is due to that recipients of the facility, deliberately or involuntarily, don’t have ability to repay their debts to the banking system that this risk is critical in Iran compared to the global. Therefore, the purpose of this study was to investigate the effect of macroeconomic variables on credit risk of Iranian banking industry during the 2006-2016 years and also simulation and prediction of credit risk situation in 2017 under different stress scenarios, bu using stress test. Data used in this research is time series and seasonal. In order to implement a stress test and achieve the purpose of the research, first, the effective macroeconomic variables and the rate of each one's influence on the credit risk are determined using Auto-Regressive Distributed Lags (ARDL). Accordingly, the inflation rate, exchange rate, unemployment rate and housing index in total have a positive effect and variables GDP, the interest rate of bank facilities and the volume of concessional facilities to both government and non-governmental sectors, have a negative impact on credit risk. In the following, using the stress test, simulation of critical situations and prediction of credit risk values in 2017. This was done in three scenarios with titles of mild stress, extreme stress, and hyperstress that in each scenario, different shocks are applied to the variables affecting credit risk. The results of the stress test and scenarios show that the compulsory reduction of interest rates on bank facilities in all three scenarios, initially in the second quarter of 2017, leads to a reduction in credit risk, but rising exchange rates, rising inflation, falling economic growth, as well as accumulation of past values of credit risk, has led to a rapid increase in credit risk and also in scenarios with more severs shocks, has led to catastrophic increase of credit risk in later periods in all scenarios
    Keywords: Stress Test, Credit Risk, ARDL, the Banking Facilities, Macroeconomic Variables
  • Yunes Salmani Candidate, Kazem Yavari*, Hossein Asgharpour, Bahram Sahabi Pages 129-177
    One of the major problems in Iranian economy is continuous deficit in the budget operating balance due to the non-optimal government size. The government often financed a part of this deficit by debt cearation. Government debts depends on its size and decomposition have variety macroeconomic effects. So, this study investigated the macroeconomic effects of government debt in iran during 1352-1393 by a SVAR model. the result showed that government debt to Nondepository Institutions leads to aggregate demand surplus, increasing of relative price of nontradable goods to tradable goods and decreasing of gdp. The debt to central bank increase price level and decrease gdp. Finally, government debt to other Depository Institutions leads to aggregate demand surplus, increasing of real exchange rate, decreasing of relative price of nontradable goods to tradable goods, decreasing of general price level and increasing of gdp. Also, according to the results of variance decomposition, the government can control a significant part of short run and long run macroeconomic fluctuations by managing its debts
    Keywords: Macroeconomic, Government Debt, Depository Institutions, SVAR, Nondepository Institutions
  • Omolbanin Jalali, Zahra Nasrollahi*, Madjid Hatefi Madjumerd Pages 179-215
    The main goal of the study is to examine the effect of rewards on the behavior of players in a team activity. In this framework, by performing 12 sequential and simultaneous games in a laboratory environment examine the rewarding effect on player's behavior. Students from Yazd universities surveyed and the sample of 182 students is in the form of two groups, which collected in total for 2184 matches in 12 games. The results show that the increase in game rewards leads to a reduction in the player's first attempt in the game. Also, the structure of the game for simultaneous or sequential decision making does not affect the decision of the first player, but the decision of the second player is affected. In addition, the reciprocal effects of rewards and structure only affect the decision of the second playe
    Keywords: Incentive Reversal, Game Theory, Group Production, Laboratory Study, Behavioral Economics
  • Younes Goli* Pages 217-243
    One of the main goals of many households is to improve the quality of their children by increasing their education expenditure. This study investigates the factors affecting on education expenditure as measure of quality of children by using the Households’ Income and Expenditure survey dataset over 2010-2014 and utilizing Tobit models. The result of Tobit shows that with addition of one person to the number of children, amount of education expenses per child reduces about 0.0064 billion Rial. But the effect of increasing one unit in the years of education of the head and mother of the household increases the educational expenditures by as much as 0.038 and 0.0548 billion Rial respectively. Therefore Becker’s theory of child quality-quantity tradeoff is confirmed, so the household has tendency increase educational expenditure per child and improve the quality of child by decreasing the number of children. Therefore, given the increasing quality of children, the development of production infrastructure for employing high-quality labor is an important step in increasing labor productivity and economic development in macro-level
    Keywords: Education Expenditure, Tobit, Quality of Children, Household's Income, Expenditure, Becker Theory
  • Naghmeh Honarvar, Homayoun Ranjbr*, Sara Ghobadi Pages 245-277
    This study examines the long run relationship between the efficiency component (good market efficiency and labor market efficiency) in the global competitiveness index and the variables of economic success (economic growth and unemployment) by using new econometric methods in selected countries of Asia with the average upward Global Competitiveness Index. This study, in the framework of the Panel Vector Error Correction Model (PVECM), examines the long run relationship between variables over the period 2008-2016. Estimation of long run coefficients by using Dynamic Ordinary Least Squares (DOLS) and estimating error correction temr coefficients by using the Pool Mean Group Method (PMG) and Panel Vector Error Correction Model has been done. Estimations of the coefficients of the variables of the good market efficiency and labor market efficiency by using DOLS method show that the effects of good market efficiency and labor markets efficiency on the economic growth in the long run are positive and significant. The impacts of good market efficiency and labor market efficiency on unemployment in the long run are negative and significant. Also, the results of estimating logarithmic coefficients in the DOLS method show that the most effective variable on economic success variables (economic growth and unemployment) is related to good market efficiency. The estimation of the coefficients of error correction term by using the PMG and PVECM method show that when the economic growth rate is dependent variable, since the coefficient of error correction term for this variable is negative and significant, therefore, There is a long run relationship between the rate of economic growth, good market efficiency and labor market efficiency. When the unemployment rate is dependent variable, since the coefficient of error correction term is negative and significant for this variable, there is a long run relationship between the unemployment rate, good market efficiency and labor market efficienc
    Keywords: Good Market Efficiency, Labor Market Efficiency, Economic Success, Global Competitiveness index, Panel Vector Error Correction Model