فهرست مطالب

نشریه مدیریت محیط زیست و توسعه پایدار
پیاپی 1 (بهار و تابستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/04/20
  • تعداد عناوین: 6
|
  • مقاله مروری
  • حسین واعظ زاده *، آسیه صادقی مالواجردی صفحه 10
    هدف از این تحقیق تعیین رابطه بین تعداد خودرو های استفاده شده در طرح تفکیک از مبدا و میزان زائدات جمع آوری شده در منطقه 22 شهرداری تهران است. در این منطقه در حدود 25% از زباله های خشک مورد تفکیک قرار گرفته و به عنوان مواد اولیه به کارخانجات مورد نظر منتقل شده و مورد استفاده قرار گرفته و در چرخه تولید قرار می گیرد. . میزان سرانه زباله خشک تولیدی 115گرم در روز بوده است. برای ارزیابی و کنترل داده های حاصل از میزان وزن زائدات جمع آوری شده و میزان وزن برآورد شده بوسیله تعداد خودرو های بکار رفته در طرح تفکیک از مبدا از رگرسیون استاندارد چندگانه استفاده شده است. بررسی رابطه (Correlation) بین متغیرهای غیر مستقل (وزن زائدات جمع آوری شده) و مستقل (وزن زائدات برآورد شده) ، وابستگی پایداری را بین این دو متغیر را با ضریب 0. 973نشان می دهد. فرض Multicollinearity بین متغیرها نقض نشده و بوسیله ارزش 1= VIF حمایت می شود. در نمودار Normal P-P Plot داده ها در اطراف خط مورب مستقیم بطور منطقی از هر دو طرف راست و چپ قرار گرفته اند و داده ها انحراف زیادی نداشته و نرمال هستند. ماکزیمم ارزش برای Cook’s Distance برابر 716. بوده که نشان از عدم وجود هیچ مشکلی در توزیع داده است. مقدار R Square برابر 947. (94. 7 درصد) بوده 0001>p. , 6. 107 = (6, 1) F و نتایج قابل قبول است (میزان واریانس وزن زائدات مربوط به برآورد وزن زائدات). ارزیابی اهمیت نتایج آماری Model میزان قابل اهمیتی را نشان می دهد (0001>p. , 973. = Beta سهم زیاد قابل توجه برآورد داده ها در داده های واقعی است (0001>p.). با توجه به نتایج مشاهده شده می توان به سوال تحقیق جواب داد که 94. 7 درصد از واریانس بین دو متغیر مشترک است.
    کلیدواژگان: هر آموزش چهره به چهره، پسماند خشک، طرح تفکیک از مبدا، مدیریت مواد زائد
  • نوشین سجادی * صفحه 13
    کشاورزان پلاستیک های کشاورزی را به صورت گسترده و در سطح وسیعی استفاده می کنند. استفاده از پلاستیک ها در صنعت کشاورزی، باعث می شود تا 60 درصد میوه ها، سبزیجات و محصولات لبنی در معرض خطر باشند. هدف از تحقیق، کاهش هزینه های جمع آوری و دفع ضایعات پلاستیکی کشاورزی است. همچنین هدف دیگر این تحقیق، بهره برداری از پسماند ها به روش بازیافت و تاکید بر این واقعیت که کنترل ضایعات پلاستیکی کشاورزی باعث حفاظت از محیط زیست می شود. در گام نخست در راستای ایجاد سیستم مدیریت پسماند پلاستیک کشاورزی، تحلیل سیستم مبتنی بر آنالیزSWOT که منجر به فرایند تصمیم گیری، مدیریت و برنامه عملیاتی می شود بهترین راهکار را در پی خواهد داشت. نتایج آزمون، تفاوت قابل توجهی از وزن ها در چهار مولفه نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت را به صورت (005/0>p،74/16= ( 9=n،3=df) 2cنشان داده است. مقدار میانه افزایشی را در وزن نقاط ضعف و تهدید از (4=MD) تا فرصت ها (5=MD) و نقاط قوت (7=MD) را نشان داده است. میانگین وزن برای نقاط قوت در چرخه مدیریت پسماند پلاستیک کشاورزی 7؛ نقاط ضعف 3/3؛ فرصت ها 3/5 و تهدید ها 2/3است. بیتشرین میانگین رتبه بندی مربوط به نقاط قوت (67/3=Mean Rank) ، رتبه دوم مربوط به فرصت ها (89/2= Mean Rank) ونیز رتبه سوم مربوط به تهدید ها و ضعف ها (72/1=Mean Rank) است. ضایعات پلاستیک کشاورزی همچنین یکی از راه حل های استفاده از مواد خام و انرژی است. در صورتیکه سیستم مدیریتی پایداری به کار گرفته شود، مزیت های اقتصادی، و نیز مزیت های زیست محیطی برای تمامی طرفین دست یافتنی خواهد بود.
    کلیدواژگان: آنالیز SWOT، مدیریت پسماند پلاستیک کشاورزی، نقاط قوت و ضعف
  • مژگان زعیمدار * صفحه 17
    بطری های آب در سراسر جهان بسیار محبوب بوده؛ به ویژه در کشورهای خلیج فارس به عنوان منبع اصلی آب آشامیدنی استفاده می شود. . با این حال، نگرانی ها در مورد اشباع شدن مواد شیمیایی سمی در حال افزایش است. هدف کلی این تحقیق، بررسی ریسک زیست محیطی و سلامتی استفاده از بطری های پلاستیکی در مقایسه با بطری های شیشه ای و فلزی است. در ابتدا ریسک استفاده از بطری ها با روش Ad-hoc شناسایی شد و یک مدل رتبه بندی ریسک جهت تجزیه و تحلیل داده های کمی توسعه داده شده است. تکنیک تجزیه و تحلیل استفاده شده در این تحقیق روش PHL بوده و برای کمی نمودن نتایج از کد ارزیابی ریسک (RAC) استفاده شده است. در ستون وقایع خطرناک رویدادهای غیر قابل قبول یا ناخواسته مربوط به مصرف بطری ها و در ستون فاکتورهای سببی توصیف اینکه چرا و چگونه یک خطر ممکن است منجر به رویداد ناگوار شود ذکر شده است. در ستون اثرات بر سیستم چگونگی تاثیر ریسک بر روی محیط, اجتماع و همچنین کل سیستم شرح داده شده است. نتایج آزمون تفاوت قابل توجهی از شدت ریسک در بطری های پلاستیکی, شیشه ای و فلزی را بصورت (005. >p و χ2 ( n=20, df=2) =26. 35 نشان داده است. مقدار میانه افزایشی را در شدت ریسک از (4= MD) در بطری های فلزی و شیشه ای تا (1= MD) بطری های پلاستیکی نشان داده است.
    کلیدواژگان: ارزیابی ریسک، روش PHL، سمیت، نشت مواد شیمیایی، بطری های پلاستیکی، شیشه ای و فلزی
  • حسین واعظ زاده * صفحه 20
    هدف از تحقیق تعیین رابطه میزان اطلاعات زیست محیطی ساکنین مجتمع با انتخاب نوع روش تفکیک از مبدا با استفاده از نرم افزارSPSS تعیین شود تا امکانات لازم جهت ارتقاء سیستم بکار گرفته شود. در این پژوهش تجربی، نمونه ها از بین ساکنین مجتمع به روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند. بدین منظور تعداد 100پرسشنامه شامل 20 پرسش تهیه و بوسیله ساکنین مجتمع تکمیل شده است. آزمون قابلیت اطمینان میزان Cronbach’s Alpha آیتم ها را. 525 تعیین کرده است. در بخش نتایج برای تحلیل داده ها در جهت تعیین میزان تفاوت میانیگن بین دو متغیر غیر وابسته از آزمون Paired-sample t-test استفاده شده است. پرسش تحقیق این بوده است که آیا بالا بردن سطح اطلاعات زیست محیطی ساکنین مجتمع بوسیله آموزش در انتخاب روش تفکیک, افزایش میزان تفکیک و نوع تفکیک از مبدا مواد تاثیر گذار است ؟ Eta-squared نشان داد که اختلاف میانگین بین اطلاعات زیست محیطی ساکنین مجتمع و متغیر های غیر وابسته از نظر آماری معنادار بوده است (0005. > p) که بر اساس اختلاف میانگین ترتیب بدین صورت بوده است: روش تفکیک مواد خطرناک < بیرون گذاشتن مواد < تفکیک در صورت گذاشتن مخازن< افزایش آگاهی از وجود مخازن, انجام تفکیک و رسانه ها < نوع ماده تفکیک شده همانطور که مشاهده می شود اطلاعات زیست محیطی بر نوع ماده تفکیک شده بیشترین اثر و بر روش تفکیک مواد خطرناک کمترین اثر را داشته است.
    کلیدواژگان: تفکیک از مبدا، خدمات اجتماعی، آموزش، استفاده مجدد
  • مهیندخت دهدشتیان * صفحه 23
    تولید برق خورشیدی به عنوان یکی از پرطرفدارترین منابع برق مورد استفاده قرار گرفته است. برق خورشیدی در مقایسه با انواع دیگر انرژی مانند سوختهای فسیلی و ذخایر نفت، مزایای متعددی دارد. هدف از این تحقیق ارزیابی و رتبه بندی تاثیر عوامل مختلف خارجی در گسترش استفاده از سلول های خورشیدی است. پرسشنامه با روش Ad-hoc تکمیل شده و بوسیله آنالیز آماری friedman تجزیه و تحلیل شده است. مدل رتبه بندی سطح اثر برای مقایسه تاثیر عوامل سیاسی, اجتماعی, اقتصادی و فن آوری استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که تفاوت قابل توجهی از سطح اثر در عوامل سیاسی, اجتماعی, اقتصادی و فن آوری در گسترش استفاده از سلول های خورشیدی وجود دارد. نتایج (005. > p, 7. 545= ( 4=n, 3=df) 2c نشان داده است کهمقدار میانه سطح اثر با توزیع نرمال (Md = 2. 5) مربوط به عوامل اقتصادی, سپس عوامل سیاسی (Md = 1. 5) و کمترین سطح اثر مربوط به فن آوری و اجتماعی (Md = 1) بوده است. همچنین میانگین سطح اثر عوامل اقتصادی بر گسترش استفاده از سلول های خورشیدی (3. 75= Mean Rank) ؛ رتبه دوم عوامل سیاسی (2. 63= Mean Rank) ؛ رتبه سوم عوامل اجتماعی (2 = Mean Rank) ؛ رتبه چهارم عوامل تکنیکی (1. 63= Mean Rank) است. با توجه به نتایج بدست آمده ارائه سیاستهای خاص در زمینه حمایتهای مالی بویژه تسهیلات وامی، تسهیلات یارانه ای و معافیتهای مالیاتی و غیره برای سهولت تامین تجهیزات سیستم های خورشیدی برای تمامی سطوح درآمدی، می توان اقدامات موثری انجام داد. در این خصوص اعطاء یارانه های دولتی جهت ایجاد فرصت های اقتصادی در بازار در حال ظهور انرژی خورشیدی در بخش زیر ساخت ها موثر است. اگرچه نگرانی تکنیکی و زیست محیطی در مورد گسترش این صنعت وجود دارد ولی با اجرای آن در مقیاس وسیع می توان به مرور نگرانی های زیست محیطی حاصل از مصرف سوخت های فسیلی را کاهش داد. همچنین در جهت افزایش آگاهی عموم مردم درمورد اثرات مثبت سیستمهای انرژی خورشیدی بر محیط زیست از طریق رسانه های عمومی از جمله تلویزیون، روزنامه، رادیو، بنرها در خیابان, ایستگاه های مترو و اتوبوس و غیره اقدام نمود.
    کلیدواژگان: متغیرهای خارجی، سلول های خورشیدی، تجزیه و تحلیل PEST
  • مژگان زعیمدار * صفحه 26
    هدف از این تحقیق محاسبه میزان انتشار گازهای گلخانه ای و مقایسه صنایع پلاستیک با استفاده از روش تاپسیس (TOPSIS) برای اولویت بندی انتشارات گازهای گلخانه ای در کارخانه های مورد مطالعه است. تحقیق تلاش در شناسایی وضعیت کنونی صنایع پلاستیک در انتشار گازهای گلخانه ای از طریق برآورد کیلوگرم دی اکسید کربن معادل گازهای گلخانه ای داشته است. در اولویت بندی مصرف منابع (برق, بنزین و گازوئیل) در کارخانه های پلاستیک ، ترتیب اولویت گزینه ها به ترتیب RSS > PE > LDPE > PVC > PA > PET > PP است که کارخانه PP (لوله پلی پروپیلن) مناسب ترین و کارخانه RSS (لاستیک سازی) نامناسب ترین گزینه هستند. در اولویت بندی انتشارات گازهای گلخانه ای (kg Co2) در کارخانه های پلاستیک ، ترتیب اولویت گزینه ها به ترتیب RSS > PE > LDPE > PVC > PA > PET > PP است که به ترتیب کارخانه PP مناسب ترین و کارخانه RSS نامناسب ترین گزینه هستند. در رتبه بندی مصرف منابع و میزان انتشار گازهای گلخانه ای مشاهده می شود که ایندو با یکدیگر در ارتباط هستند و هرچه میزان مصرف منابع بیشتر باشد میزان انتشار گازهای گلخانه ای نیز بیشتر خواهد شد. کارخانجات تولید لاستیک و پلاستیک چند لایه از جمله کارخانه هایی هستند که می توانند میزان مصرف برق کمتری داشته باشند. بخش نیروگاهی بزرگترین تولید کننده گازهای گلخانه ای میباشد. پهناوری و جغرافیای ایران اجازه می دهد انواع انرژی های تجدیدپذیر در دسترس باشد. با استفاده از این انرژی ها میتوان نشر گازهای گلخانه ای را بسیار کاهش داد. با ایجاد مکانیسم توسعه پاک میتوان استراتژی محیط زیستی در این خصوص تدوین کرد که در رفع معضلات بسیار موثر خواهد بود.
    کلیدواژگان: گازهای گلخانه ای، مصرف منابع، صنایع پلاستیک، روش تاپسیس، توسعه پاک