فهرست مطالب

جامعه، فرهنگ، رسانه - پیاپی 24 (پاییز 1396)

فصلنامه جامعه، فرهنگ، رسانه
پیاپی 24 (پاییز 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/09/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • محمد مهدی رحمتی، فرناز گرجیان، حمید عباداللهی چنذانق صفحات 11-33
    این پژوهش تلاش دارد با بررسی بازتاب رسانه ای تعدادی از مسابقات فوتبال که در شرایط حساس سیاسی و اجتماعی در دهه های 40، 50 و 60 شمسی انجام شده، اولا تحلیلی از کشمکش بین گفتمان ها در هر دوره به دست دهد؛ و ثانیا الگوی گفتمان هژمونیک در هر دوره را شناسایی کند. بدین منظور، با تکیه بر روش تحلیل گفتمان لاکلو و موف ، سه مسابقه فوتبال از سه دهه از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و بررسی شده است. این سه مسابقه عبارت است از مسابقه ایران و اسرائیل در اردیبهشت 1347، مسابقه ایران و هلند در خرداد 1357 و مسابقه ایران و کره جنوبی در مهر ماه سال 1369. یافته ها نشان می دهند که روایت ها از مسابقه ایران و اسرائیل درسال 47 بیشتر واقعه نگار است و لحن اسطوره ای در آن ناپخته و خالی از رجزخانی است؛ متن های مربوط به خرداد 1357 در شیوه ی روایت و بیان حامل عناصر آرمانی و انقلابی است، و در دهه شصت پخته تر و تا حد زیادی ایدئولوژیک می شود. در نهایت، بر اساس یافته های این پژوهش در دهه 40 و 50 شاهد نوسان گفتمان میان «واقع گرایی» و «آرمان گرایی» هستیم؛ پس از انقلاب در گفتمان آرمان گرایان «هویت ملی» تبدیل به «هویت دینی» می شود و «مرزهای ایدئولوژیک» جایگزین «مرزهای جغرافیایی» می گردد. همچنین مفاهیمی چون امت و اسلامیت جایگزین ملت و ایرانیت میشود. بنابراین در متون سه دهه 40 ، 50 و 60 گفتمان های «واقع گرا» ، «آرمان گرا» و «دینی» قابل شناسایی است.
    کلیدواژگان: تحلیل گفتمان، واقع گرایی، آرمان گرایی، گفتمان مذهبی، هژمونی
  • حسین مهربانی فر، ادریس راموز صفحات 31-50
    جورج لوکاچ [1] ، فیلسوف، منتقد ادبی و جامعه شناس انتقادی معاصر، از جمله نظریه‎پردازان مارکسیست است. او نقشی جدی در اصلاح و بازخوانی نظریات مارکس داشته و با بهره‎گیری فراوان از میراث فکری آلمان و تلفیق نظریات منتقدین فرهنگ آلمانی به نقدی منسجم و نظام‎مند از فرهنگ مدرن و ساختارهای جامعه سرمایه‎داری دست یافته است. لوکاچ به‎دلیل اتخاذ رویکردهای ادبی و رومانتیک در مواجهه با سرمایه‎داری مدرن، بعدها توجه اندیشمندان آلمانی؛ همچون هایدگر را به خود جلب کرد. لوکاچ با استفاده از روش مارکسیستی متمایز خود توانست عناصر گوناگون زندگی اجتماعی را به‎مثابهلو یک کلیت واحد درک کند. در همین راستا، او معتقد بود که شناخت کلیت زمانی ممکن است که فرهنگ (ذهن) و جامعه (عین) معرفتی همسو باشند. از همین رو، این مقاله جهت شناخت مفهوم فرهنگ و جامعه و نسبت میان آن ها از دید این اندیشمند، به مطالعه و واکاوی آراء و نظریات انتقادی او در باب جامعه سرمایه‏داری مدرن پرداخته است. این امر از آن‎رو است که لوکاچ در عین اعطای نقشی فعال و مستقل به فرهنگ، مفهومی دیالکتیکی از جامعه ارائه داده و فرهنگ و جامعه را در وابستگی متقابل با یکدیگر و تعامل دوسویه در نظر می‎گیرد. بر این اساس، می‏توان با تکیه بر اندیشه لوکاچ در زمینه شناخت کلیت واقعیت اجتماعی، از طریق تعامل دوسویه فرهنگ و جامعه به توضیح مبانی روش شناسی مارکسیسم غربی در مطالعات فرهنگی پرداخت. [1] جورج لوکاچ سال 1885 در مجارستان زاده شد و سال 1971 از دنیا رفت. سال 1918 به حزب کمونیست مجارستان پیوست. لوکاچ به‎دلایل فکری و نیز خارجی که تا حدی ناشی از مشکلات زندگی و کاری او بود، میان باورهای ماتریالیستی و ایده آلیستی نوسان داشت. با تمام این احوال، او در اثر برجسته اش کتاب تاریخ و آگاهی طبقاتی از جناح ماتریالیستی مارکسیسم جدا شد و جریان فکری جدیدی را پایه گذاری کرد (شرت، 1387:270). لوکاچ نقشی عمده در کشف دوباره و ترویج دست نوشته های اقتصادی و فلسفی مارکس که تقریبا فراموش شده بود، ایفا کرد و از این طریق به وجه فرهنگی مارکسیسم مشروعیت بخشید. از این‎روست که لوکاچ اغلب یکی از چهره های محوری در مارکسیسم غربی محسوب می شود (اسمیت، 1387:68). او تاثیری عمده در شکل گیری مارکسیسم غربی (یعنی مارکسیسم عمدتا هگلی که در اروپای غربی شکل گرفت) گذاشت و در عین‎حال، تیزبین ترین منتقد ادبی در اتحاد شوروی نیز بود. زندگی او را می‎توان به سه دوره تقسیم کرد: اول، دوره غیرمارکسیستی؛ دوم، دوره مارکسیستی و سوم دوره به‏کارگیری و بسط نوعی نقد ادبی مبتنی بر رئالیسم سوسیالیستی (ادگار و سجویک، 1389:136).
    کلیدواژگان: جامعه، فرهنگ، دیالکتیک، مارکسیسم، آگاهی طبقاتی، شیء وارگی
  • پدرام الوندی صفحات 51-72
    گسترش رسانه های شهروندی و محتوای تولیدشده توسط کاربران، افراد زیادی را وارد زیست بوم رسانه ها کرده است. حضور شهروندان در این فضا در عمل به تحول در فرآیند دروازه بانی وبرجسته سازی اخبار انجامیده است و همانگونه که کاستلز توصیف می کند با مفهوم جدیدی به نام ارتباطات خودگزین در زیست بوم جدید رسانه ها روبرو هستیم. در این زیست بوم با افزایش وسیع حجم اطلاعات، خواسته و ناخواسته تولید اطلاعات گمراه کننده و غلط افزایش یافته است و خبرجعلی را به مساله محور دنیای خبر و رسانه تبدیل کرده است تا جایی که از آن به عنوان «زیست بوم گمراهی» یاد می شود. در این مقاله ضمن مرور این روند، و روند بسط و گسترش خبرجعلی، شش قالب نشر و گسترش آن بررسی شده است. مروری بر مقالات منتشرشده درباره خبرجعلی در نشریات علمی در سال های اخیر، نشان می دهد که خبرجعلی از 6 مسیر تعریف عملیاتی شده است. این 6 مسیر عبارتند از: طنز و هجو ، تقلید ، اخبار ساختگی ، دستکاری ، پروپاگاند ا، تبلیغات
    کلیدواژگان: خبرجعلی، زیست بوم رسانه ها، زیست بوم گمراهی، ارتباطات خودگزین
  • فاطمه نوری راد* ، وحیده شاه حسینی صفحات 73-89
    در عصر حاضر کودکان و نوجوانان به شدت تحت تاثیر بازی های رایانه ای قرار گرفته‎اند. بازی های رایانه‎ای به صورت اجتناب ناپذیری سهم عمده‎ای از جامعه پذیری کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص داده است که نه تنها بخش قابل توجهی از اوقات فراغت ایشان را پر می کند، بلکه اوقاتی را نیز که آنها بایستیبه حضور در جمع خانواده و یا یادگیری زندگی اجتماعی صرف کنند، پوشش داده است.
    از آنجاست که این مقاله در صدد مطالعه نگرش والدین و به ویژه مادران به بازی های رایانه ای و استفاده کودکانشان از این بازی هاست و همچنین به بررسی پیامدهای استفاده کودکان از بازی های رایانه ای از دیدگاه والدین می پردازد، چراکه مادران می توانند نقش کلیدی در پیشگیری از وابستگی کودکان به بازی های رایانه ای و کاهش عوارض نامطلوب حاصل از آن ایفا کنند. در این راستا با 20 تن از مادران کودکان خردسال پیش دبستانی (دختر و پسر) مصاحبه عمقی گرفته و مضامین اصلی آنها، استخراج شد. یافته ها حاکی از آن است که والدین به دلایلی چون بالا رفتن تشخص اجتماعی، پر کردن ساعت فراغت کودکان، گرفتاری های شغلی و فکری و درنتیجه عدم داشتن وقت و حوصله برای بازی با کودکان و گفت وگو با آنان، تمایل روزافزون به استفاده کودکانشان از بازی های رایانه ای نشان می دهند.
    کلیدواژگان: ازی‎های رایانه ای، والدین کودکان خردسال، نگرش به بازی های رایانه ای، پیامدهای بازی های رایانه‎ای، وابستگی به بازی‎های رایانه ای
  • محمد اسکندری نسب، نسترن دادخواه صفحات 91-108
    هدف اصلی این مقاله بررسی شیوه تعامل یا مقابله با شبکه های ماهواره ای در درون خانه که توسط مادران تهرانی، درجهت نگاهداشت فرزندان از مواجهه با محتوای نامتعارف می باشد. فرض محوری این مقاله این است که خانواده های تهرانی با توجه به تفاوت های طبقاتی، اجتماعی و سطح تحصیلات سازوکارهای متنوعی اتخاذ می‎کنند. برای بررسی این مسئله، 4 منطقه فقیرنشین و مرفه تهران برای بررسی انتخاب گردید. جامعه آماری در این پژوهش، 80 خانواده دارای ماهواره در 4 محله‎ی تهران می باشند. در بستر خانواده، مصاحبه های باز و عمیقی با این خانواده ها صورت داده ایم. نتایج پژوهش نشان می‎دهد که خانواده‎های تهرانی در برابر ماهواره‎ها از روش‎های عینی و ذهنی محدودکننده و نیز روش‎های تشویقی و ترغیبی استفاده می‎کنند. روش‎ها اتخاذشده، متاثر از جایگاه طبقاتی افراد و انواع سرمایه‎های اجتماعی و فرهنگی افراد می‎باشند. همچنین می توان ادعا کرد که هرچه سطح سواد، و طبقه اقتصادی افراد بالاتر باشد استفاده از روش‎های ترغیبی و ذهنی بیشتر می‎گردد.
    کلیدواژگان: مدیریت رسانه، خانواده های تهرانی، فرهنگ، کودکان، شبکه های ماهواره ای
  • مهرداد متانی، حمیدرضا ساعدی، راحله سادات خاتمی صفحات 109-123
    در دنیای کسب و کار امروز، سازمان ها با شرایطی از قبیل بازارها به شدت متغیر، رقابت جهانی ، کاهش سیکل نوآوری فناوری، دسترسی جهانی و به موقع به طالاعات ، همچنین تغییرات گسترده در محیط های فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی مواجه هستند که مزیت رقابتی پایدار و مهمتر از آن حیات و بقای آنها را به چالش کشیده اند،شرکت ها به ناچار با چالش هایی بزرگی مانند رقابت بالای در میان شرکت و تغییرات غیر قابل پیش بینی در روند مصرف و خواسته مشتریان مواجه هستند. تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر کسب دانش از رسانه های اجتماعی و جهت گیری بازار با نقش تعدیل کنندگی توانایی استراتژیک رسانه های اجتماعی بر نوآوری برند رسانه اجتماعی (مطالعه موردی: شرکت های شهر سمنان) انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و نحوه گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل 250 شرکت است که به صورت الکترونیکی در شهر سمنان فعالیت می نمایند. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار آماری به روش معادلات ساختاری PLS2 انجام شد. نتایج تحقیق حاکی از تاثیر منفی نقش تعدیل کنندگی توانایی استراتژیک بر کسب دانش از رسانه اجتماعی برنوآوری برند رسانه اجتماعی می باشد.
    کلیدواژگان: کسب دانش از رسانه اجتماعی، جهت گیری بازار، توانایی استراتژیک رسانه اجتماعی، نوآوری برند رسانه اجتماعی
  • حبیب راثی تهرانی صفحات 125-144
    ژورنالیسم سلامت علم جدیدی در دنیاست که سابقه تدریس آکادمیک آن در مقایسه با بسیاری از علوم دیگر بسیار کوتاه است. این رشته حاصل تلفیق پزشکی بعنوان یک «علم» و روزنامه نگاری به عنوان یک «هنر» است. تعداد معدودی از دانشگاه های معتبر دنیا در حال حاضر این رشته را به صورت آکادمیک ارائه می کنند. یکی از وجوه برجسته ای که نشان از اهمیت ژورنالیسم سلامت دارد این است که مخاطبان به اخبار ارائه شده در روزنامه ها اعتماد بیشتری دارند و این اخبار از سایر پیام های سلامت محور که در قالب های دیگر (مانند آگهی ها یا برنامه های غیررسمی) ارائه می شوند، از اعتبار بیشتری برخوردارند. اخبار سلامت می تواند به عنوان محرکی برای برقراری ارتباط بین فردی در مورد مسائل موردعلاقه قلمداد شود که نهایتا موجب تقویت و افزایش تاثیر کمپین های سلامت می شود و احتمال تغییر رفتار را در افراد بیشتر می کند. وظیفه خبرنگاران و روزنامه نگاران شاغل در این سرویس پوشش موضوعات متنوع مربوط به پزشکی، سلامت و دارو است که شامل طیف موضوعاتی همچون بحث درباره پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری ها، سیاست های مراقبت های بهداشتی، اقتصاد موثر بر سلامت و جراحت های قهرمانان حرفه ای ورزشی و بیماری یا سرطان افراد مشهور (سلبریتی ها) می شود.
    کلیدواژگان: ارتباطات سلامت، ژورنالیسم سلامت، سواد سلامت، رسانه های جمعی، رسانه های جدید
  • مگان لومسوریه ترجمه: علی شاکر صفحات 145-166
    سرعت بخش مهمی از ماهیت روزنامه نگاری امروز است و در دوره ای که همین سرعت اثرات مخربی روی روند تولید اخبار داشته، نوع جدیدی از روزنامه نگاری، رویکرد تازه ای به تولید اخبار و اطلاعات دارد. این گفتمان تازه، مخالف گفتمان سرعت محور حاکم است و برخی روزنامه نگاران، سردبیران و ناشران و دست اندرکاران رسانه ای از آن حمایت می کنند. آنها حامی «روزنامه نگاری آهسته» هستند.
    در عرصه پژوهش های دانشگاهی در زمینه روزنامه نگاری آهسته کارهای معدودی انجام شده است. مقاله حاضر هم هرچند نتوانسته تعریف جامع و مانعی از این شیوه روزنامه نگاری ارائه کند، ولی شاخصه های کلیدی آن را برشمرده است. همچنین در این مقاله می بینیم که در بلاگ ها، پایگاه های اینترنتی، فروم های عمومی و ادبیات دانشگاهیان درباره روزنامه نگاری آهسته چه گفته اند. سپس سراغ نمونه هایی می رویم که ادعای پیش گرفتن روزنامه نگاری آهسته دارند. (البته به خاطر کمبود جا، بیشتر سراغ ناشران سردبیران و روزنامه نگارانی رفته ایم که شیوه کارشان را روزنامه نگاری آهسته توصیف کرده اند.)
    این را هم بگویم که این مقاله ادعای پیشگویی درباره روزنامه نگاری در فضای پرسرعت و پر از اطلاعات و اخبار را ندارد؛ چون با وجود فضای رسانه ای و اشباع شده از اخبار و همچنین جوی که در آن ساختارهای سرمایه دارانه در حال تازیدن هستند، گفتن از اینکه روزنامه نگاری آهسته می تواند با جو حاکم رقابت کند، کاری عبث است. ولی با توجه به شکل گرفتن فضایی انتقادی و جدید در برخی از رسانه های مستقل می توان به شکل گیری و ادامه حیات روزنامه نگاری آهسته امیدوار بود.
    کلیدواژگان: روزنامه نگاری آهسته، خبر آهسته، روزنامه نگاری سریع، روزنامه نگاری جایگزین
|
  • Mohammad mahdi rahmati, farnaz gorjian, hamid ebadollahi chanzanagh Pages 11-33
    This research aims to study media reflections of some soccer matches that have been played in the sensitive political and social situation in the 60s, 70s and 80s. First, it discusses an analysis of the struggles between the discourses of each period. Second, it identifies Hegemonic discourse in each decade. In addition, the following research aims to analyze and comment on the discourses that seek after a national identity that has been formed in different historical ages.
    For this purpose, we have chosen three soccer matches of these three decades with targeted sampling method to be discussed based on Laclau and Mouffe's discourse analysis.
    These three matches are Iran vs. Israel on May 1968, Iran vs. Netherlands on June 1978 and Iran vs. South Korea on October 1990. The way of reporting Iran, Israel match is in a more realistic view and the mythical tone is naïve and without any ranting, whereas the texts on June 1978 are narrated in a revolutionary way with idealistic elements and in the 1990s it gets more ideological and experienced.
    In conclusion, based on the result of this research, between the 1960s and 1970s we can see a vacillation in discourse between "Realistic View" and "Idealistic View", after the Islamic revolution "National Identity" changes into "Religious Identity" and "Ideological Borders" replace "Geographical Borders" in idealistic discourse.Also definitions like "The Ummah" and "Islamism" replaced "nation" and "Iranism". Accordingly, in the texts of the 60s, 70s and 80s "Realistic", "Idealistic" and "Religious" discourses can be identified.
    Keywords: Discourse Analysis, Realism, Idealism, Religious Discourse
  • Alvandi Pedram Pages 51-72
    The expansion of citizen media and the content produced by users have brought many people into the media ecosystem.
    Keywords: Fakenews, Media Ecosystem, Misinformation Ecosystem, Mas Self Communication
  • fateme noorirad*, vahide shahoseini Pages 73-89
    In the present age, children and adolescents are heavily influenced by computer games. Inevitably, computer games have made a major contribution to the socialization of children and adolescents, which not only fill a significant part of their leisure time, but also has covered the periods they must attend to family gathering or learning social life.
    So this article seeks to study the attitude of parents and especially mothers to computer games and their children's use of these games, and also examines the consequences of the use of children of computer games from the perspective of parents, because mothers can play a key role in preventing children's dependence on these games and reducing their undesirable effects. In this regard, 20 mothers of pre-school children (girls and boys) were profoundly interviewed and their main themes were extracted. The findings indicate that parents are increasingly inclined to their children use of computer games for reasons such as rising social identity, completing the leisure time of children, occupational and intellectual involvements, and consequently, lack of time and patience for playing with children and talking with them.
    Keywords: Computer Games, Parents of Young Children, Attitudes towards Computer Games, Computer Games Consequences, Computer Games Dependency
  • Mohammad Eskandari, Nasab, nastaran dadkhah Pages 91-108
    Media management in the Family: Study of Tehranian Moders's Experiments facing with satellite's Channels The main objective of this article is investigate interactive method or interaction satellite's channels confronting in family by Tehranian mothers to keep children from being exposed to unconventional content. The central assumption of the paper is that Tehranian families adopt various mechanisms according to social and educational class differences. To investigate the problem, four poor and prosperous regions of Tehran were selected. The statistical population of the study include 80 families in 4 neighborhoods of Tehran who used satellite chanels. The family's had been interview as open and deeply. The results shown that Tehranian families usees objective and subjective limiter methods, as well as encouraging methods. These methods have been influenced by the class positions of individuals, types of social and cultural capital of individuals. It can also argue that with higher educational level and economic class, using of intensive and subjective methods are increased.
    Keywords: Media Management, Tehranian's family, culture, children, Satellite's Channels
  • Mehrdad Matani, Hamid Reza saedi, Rahele Sadat Khatami Pages 109-123
    In today's business world, organizations face competitive contexts such as highly volatile markets, global competition, reduced technology innovation cycles, global and timely access to information, as well as widespread changes in cultural, social and political environments. Sustained and, more importantly, challenge their survival and life, companies have inevitably faced with big challenges such as high competition among the company and unpredictable changes in customer demand and consumption trends. The present study aims to investigate the impact Acquiring knowledge of social media and market orientation with the role of moderating the strategic media capability Social innovation and social media brand (CASE STUDY: Semnan) is done. The present study is a descriptive-survey method in terms of applied purpose and how to collect information. The statistical population of this research includes 250 companies that operate electronically in Semnan. Data analysis was performed by statistical software using structural equation PLS2. The results of the research indicate that the role of moderating the strategic ability to acquire knowledge of the social media is the role of moderating the social media brand.
    Keywords: Knowledge of social media, market orientation, strategic ability, social media, brand innovation
  • habib Rasi Tehrani Pages 125-144
    Health Journalism is news reporting of medical news and features. Health Journalism is diverse, and reflects its audience. The main division is into (1) medical journalism for the general public, which includes medical coverage in general news publications and in specialty medical publications, and (2) Health Journalism for doctors and other professionals, which often appears in peer-reviewed journals.The accuracy of Health Journalism varies widely. Reviews of mass media publications have graded most stories unsatisfactory, although there were examples of excellence. Other reviews have found that most errors in mass media publications were the result of repeating errors in the original journal articles or their press releases.The new media landscape represents a great opportunity in this regard. Journalists now have more space (compared to the limited real estate of print media) online to explain the science behind news, and we can update our stories as science evolves. Instead of just publishing what’s new for next morning’s edition, we can publish evergreen stories that explain the body of research.
    Keywords: health communication_health journalism_Health literacy_mass & new media
  • Pages 145-166
    the writer in the abstract has written and explained:In an era of fast and instantaneous journalism and concerns about the deleterious effects of speed, it can be easy to lose sight of the other kinds of journalism being practiced, other temporalities for its production. There has been little scholarly work on slow journalism, so the first aim of this article is, if not to define, then at least to describe some key characteristics of what slow journalism might be. It will look at how the term has been used on blogs, websites, public forums, and in the minimal scholarly literature available.
    It will also explore some examples by producers who identify with the term to see what slow journalism looks like in practice. The proliferation of independent journalism using Slow as a way of thinking about production suggests that we are witnessing a new alternative emerging in the mediascape
    Keywords: Alternative Journalism, Fast Journalism, Magazine Journalism, Slow, Slow Journalism