فهرست مطالب

طب و تزکیه - سال دوازدهم شماره 3 (پیاپی 50، پاییز 1382)

فصلنامه طب و تزکیه
سال دوازدهم شماره 3 (پیاپی 50، پاییز 1382)

  • 132 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1382/08/15
  • تعداد عناوین: 21
|
  • مقالات پژوهشی
  • راهنمای نویسندگان
    صفحه 4
  • رهنمودها
    صفحه 6
  • سخن سردبیر
    صفحه 7
  • توسعه منابع انسانی در بیمارستان
    سید جمال الدین طبیبی صفحه 9
    پیشرفت در توسعه نیروی انسانی در بخش بهداشت و درمان و پژوهش در توسعه نیروی انسانی در این بخش به رغم همه تلاش های اندیشمندان و صاحبنظران بسیار کند بوده است. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل توسعه منابع بیمارستان و پرداختن به متغیرهای اصلی که در این توسعه نقش اساسی دارند، به ویژه برنامه ریزی و آموزش نیروی انسانی بیمارستانی و مزایای ناشی از آنها برای بیمارستان می باشد. بدین منظور در پژوهشی که بنیادی و توصیفی و بر اساس منابع مورد مطالعه، پژوهشگر به بررسی عوامل کلیدی در توسعه نیروی انسانی پرداخته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد اساس توسعه را چهار عامل سرمایه، نیروی انسانی، تجهیزات و برنامه تشکیل می دهد که همراه با مدیریتی بخردانه به شکوفایی و رونق سازمان ها منجر می شود. از بین عوامل مختلفی که توسعه منابع انسانی را سبب می شوند، دو امر برنامه ریزی انسانی و آموزش در زمره اهرمهای کلیدی هستند. البته موانعی فرا راه توسعه منابع انسانی وجود دارند که باید دقیقا مورد توجه قرار گیرند. لذا تخصیص اعتبارات لازم و طراحی برنامه ریزی استراتژیک و آموزش نیروی انسانی در بیمارستان می تواند به ارتقا کیفیت خدمات بیمارستان، افزایش رضایت مردم و اقتصادی تر اداره شدن بیمارستان منتهی می شود.
    کلیدواژگان: بیمارستان، منابع انسانی، توسعه
  • تعیین هزینه تمام شده اقدامات درمانی بیمه شدگان صندوق های اداره کل بیمه خدمات درمانی استان تهران بستری در بیمارستان غیر طرف قرارداد و مقایسه آن با تعرفه های مصوب دولتی
    ابوالفضل جاریانی، ایرج کریمی صفحه 24
    جهت ایجاد تحول در بیمه خدمات درمانی ضروری است که تحلیل اقتصادی هزینه های درمان صورت گیرد بدین منظور پژوهشی کاربردی با روش توصیفی - تحلیلی به صورت آینده نگر بر روی 1081 نفر بیمه شده اداره کل بیمه خدمات درمانی استان تهران که در سال 77 در یکی از بیمارستان های غیر طرف قرارداد بستری و جهت دریافت هزینه درمان به اداره کل بیمه مراجعه نمودند انجام گیرد. اطلاعات بیمه شدگان از طریق تکمیل پرسشنامه و ثبت اقلام خدمات درمانی و هزینه های آن بر اساس صورت حساب بیمارستانها و پرداخت های اداره کل بیمه جمع آوری و به وسیله نرم افزاری SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و از آزمونهای Chi- Square و T. Test استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد میانگین هزینه بستری بیماران 2070046 ریال با میانگین مدت بستری 4.67 روز بوده است و میانگین هزینه درمان طبق تعرفه دولتی 697539 ریال بوده که اداره کل بیمه خدمات درمانی معادل 90 درصد هزینه طبق تعرفه دولتی برابر با 627785 ریال پرداخت نموده است که 30.3 درصد آن توسط بیمار پرداخت شده است و تفاوت معنی داری بین مقدار پرداخت بر اساس تعرفه های مصوب دولتی بین بیمه شده زن و مرد نیز وجود داشت (P<0.00003) و مشارکت مالی بیماران بیمه شده در پرداخت هزینه ها 69.7 درصد بوده است. هم چنین 94 درصد از بیمه شدگان مربوط به صندوق بیمه ای کارکنان دولت 3.06 درصد مربوط به صندوق خویش فرمایان بوده که میانگین هزینه درمان مربوط معادل 3151414 ریال را داشته اند و تنها 2.4 درصد تحت پوشش صندوق بیمه ای سایر اقشار بوده اند و نیز 63.5 درصد از بیماران در بیمارستانهای درجه 1 با میانگین 2332741 ریال و 20.5 درصد بیمارستانهای درجه 2 بستری بوده اند و 85.6 درصد از بیماران عقیده داشته اند که میزان هزینه های درمان زیاد است و به سختی قادر به پرداخت آن می باشند. لذا نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیماران بخش مهمی از هزینه درمان را خود پرداخت می نمایند (70 درصد) که به این ترتیب بیمه درمانی با مفهوم واقعی و استاندارد آن عملا فاصله زیادی دارد.
    کلیدواژگان: بیمه، تعرفه دولتی، تعرفه آزاد، حق سرانه، مشارکت مالی
  • بررسی مکانیسم کنترل درمان و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران بر نحوه ارایه خدمات بیمارستانهای خصوصی تحت پوشش در سال 1380
    بهرام دلگشایی، سد جمال الدین طبیبی، مهدی جعفری صفحه 32
    این پژوهش به منظور بررسی مکانیسم کنترل معاونت درمان و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران بر بیمارستان های خصوصی تحت پوشش در سال 1380 انجام پذیرفت. در این مطالعه توصیفی، مقطعی و موردی جامعه پژوهش شامل روسا، مدیران، مترون ها و مسئولین فنی بیمارستان های خصوصی تحت پوشش و کارشناسان نظارت و ارزشیابی معاونت درمان و داروی این دانشگاه بود. تعداد 125 نفر از جامعه مورد پژوهش در این مطالعه شرکت داشته اند. چهار مرحله فرآیند کنترل (تدوین اهداف و استانداردهای کنترل، سنجش عملکرد، تشخیص انحرافات و تحلیل علل آنها و اقدامات اصلاحی) که به وسیله این معاونت اعمال شده است، مورد تحلیل قرار گرفت. داده ها به وسیله پرسشنامه جمع آوری و تحلیل با بهره گیری از تکنیک های آمار تحلیلی و نرم افزار SPSS انجام گردید. پاسخ دهندگان میزان موفقیت این معاونت را در مراحل چهارگانه فرآیند به ترتیب 52 درصد، 44.8 درصد، 45.6 درصد و در حد متوسط دانسته اند. حال آن که 41.6 درصد پاسخ دهندگان میزان کنترل معاونت را پیش از اجرای این فرایند، کم دانسته اند، اما 41.6 درصد آنها میزان کنترل در حین اجرای فرآیند و 54 درصد آنها میزان کنترل را بعد از اعمال فرآیند، متوسط شمرده اند. در ضمن 40 درصد پاسخ دهندگان میزان تشویق به اعمال خود کنترلی بیمارستان های خصوصی را کم دانسته اند. در مجموع 40 درصد موفقیت مکانیزم کنترل بدون اعلام قبلی را متوسط دانسته اند. در نهایت 49.6 درصد پاسخ دهندگان میزان بازخورد مکانیسم کنترل فعلی این معاونت را در ارتقای عملکرد بیمارستان های خصوصی در حد متوسط ارزیابی کرده اند. برقراری روابط برون بخشی و تشریک مساعی معاونت درمان و دارو در اجرای مراحل چهارگانه فرآیند کنترل، به ویژه تعیین اهداف و استانداردهای کنترل می تواند در ارتقای کارآیی و اثر بخشی مکانیسم کنترل نقش سازنده ای ایفا نماید.
    کلیدواژگان: مکانیسم کنترل، استاندارد، بیمارستان خصوصی
  • بررسی عملکرد مدیران پرستاری خط مقدم در مورد روش های برقراری ارتباط در بخش های بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی همدان
    مرضیه حسنیان صفحه 41
    در فرآیند ارتباطی، مدیران پرستاری عقاید، نظرات و هدایتهای مؤثر خود را به کارکنان انتقال می دهند. بدین منظور آنها برای از بین بردن مشکلات عملی که مانع پیشرفت تبادل اطلاعات در سازمان پرستاری می شود بایستی روش های ارتباطی مناسبی را انتخاب نمایند. این پژوهش از نوع مطالعه توصیفی - مقطعی است که به منظور بررسی عملکرد مدیران پرستاری در مورد روش های برقراری ارتباط در دانشگاه علوم پزشکی همدان صورت گرفته است. جامعه پژوهش در این مطالعه کلیه مدیران پرستاری بخشها بودند و به طریق سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه دو قسمتی بود، در قسمت اول 6 سوال مشخصات فردی را مورد پرسش قرار می داد و در قسمت دوم، بیست سوال عملکرد واحدها را در مورد روش های برقراری ارتباط ارزیابی می کرد. بیشترین میزان عملکرد خوب مدیران پرستاری در مورد ارتباط نوشتاری 85.4%، چند جانبه 80.5% و افقی 78.1% بود و کمترین میزان عملکرد خوب واحدها در مورد ارتباط عمودی 9.8% بود. از فعالیتهای اصولی مدیران پرستاری تبادل اطلاعات عقاید و ایده ها و نگرش ها با سایر کارکنان است که به روش های مناسبی صورت می گیرد و در نتیجه آن فعالیتهای آنها به سهولت انجام می پذیرد، مراقبتهای کیفی توسط پرستاران ارائه می شود و انگیزه و رضایت شغلی کارکنان افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: ارتباط، روش های برقراری ارتباط، عملکرد، مدیران پرستاری
  • عوامل موثر در عدم اجرای مدیریت کیفیت در سازمان های ارایه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی کشور و ارایه راهکارهای لازم جهت رفع آن
    حسین درگاهی، مصطفی رضاییان صفحه 49
    مدیریت کیفیت از طریق فرایند ارتقاء مستمر کیفیت بر روی افزایش رضایت مشتری و ارائه صحیح خدمات - تامین نیاز مشتری ها - مناسب بودن تولید (خدمات) و کاهش هزینه ها تاکید داشته و در نهایت سعی در اصلاح و بهبود عملکرد و کیفیت تولید و افزایش بهره وری در سازمان ها دارد. در قرن بیست و یکم که قرن کیفیت نامیده می شود سازمان های ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی کشور نیز همسو با سایر سازمان ها باید به دنبال تغییر و تحول مناسب و به سمت و سوی آینده باشند و با توجه به شرایط فرهنگی و زیست بوم شناختی استقرار مدیریت کیفیت را در پیش گیرند. مشکلات بسیاری در راه اجرای مدیریت کیفیت در این سازمان ها وجود دارد از جمله مشکلات ساختاری - مشکلات فرآیندی - ارزیابی و پایش عملکرد و نیروی انسانی - راهکارهای مناسب جهت رفع مشکلات فوق با اجرای تغییر فرهنگ - تعهد مدیریت - نگرش رهبری مدیریت خوب - پیشگیری - ارتقا مستمر و بعضی دیگر ممکن می شود که در این مقاله به طور مشروح بیان خواهد شد.
    کلیدواژگان: مدیریت کیفیت فراگیر، سازمان های ارائه دهنده خدمات بهداشتی درمانی، فرآیند ارتقاء، رضایت مشتری
  • بررسی شیوه فعلی ارزیابی بیمارستانهای دولتی و خصوصی شهر تهران از دیدگاه مدیران ارشد بیمارستانهای دولتی و خصوصی و ارایه الگوی مناسب
    احمد عامریان، شهرام توفیقی صفحه 62
    ارزیابی جزء لاینفک هر گونه فعالیت و کار اجرایی به شمار می رود زیرا با استفاده از اطلاعات قابل اندازه گیری، بهبود فعالیت های اجرایی که هدف اصلی است دنبال می شود و بدون آن که منابع افزون تری را اقتضاء یا پیشنهاد کند به اثر بخشی و بازده مناسب و بهره وری مورد انتظار عنایت دارد یکی از مهمترین مراکز بهداشتی و درمانی بیمارستانها می باشند که ارزیابی این مراکز به جهت وظایفی که بر عهده دارند بسیار حائز اهمیت می باشد با توجه به اهمیت ارزیابی بیمارستانها تحقیقی با هدف تعیین شیوه ارزیابی فعلی در بیمارستانهای دولتی و خصوصی شهر تهران انجام گرفت نوع مطالعه توصیفی به روش مقطعی می باشد در این تحقیق 61 نفر از مدیران ارشد بیمارستانهای دولتی و خصوصی شهر تهران شامل رئیس بیمارستان، مدیر بیمارستان و مدیر یا مدیره پرستاری مورد سؤال قرار گرفتند ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه می باشد و در نهایت اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت نتایج تحقیق نشان دهنده این است که مدیران ارشد بیمارستانها به ویژه بیمارستانهای خصوصی با شیوه فعلی ارزیابی موافق نیستند و خواستار تغییر این شیوه می باشند که نهایتا به استناد این تحقیق و نظرخواهی از افراد مطلع و ذیصلاح الگوی پیشنهادی ارائه گردید.
    کلیدواژگان: ارزیابی، بیمارستان، مدیران ارشد
  • کاربرد انفورماتیک در بیمارستان های قرن 21
    فرشید منجمی، رضا صفدری صفحه 70
    انفورماتیک بهداشتی - درمانی یک تکنولوژی نسبتا جدید است که با ظهور میکرو کامپیوترها به سرعت در سیستمهای بهداشتی - درمانی نفوذ کرده است. امروزه انفورماتیک در سیستمهای بهداشتی - درمانی و آموزشی کشورهای صنعتی نقش مهمی بر عهده دارد، اما این تصور که فقط کشورهای پیشرفته صنعتی می توانند از تکنولوژی کامپیوتری بهره بگیرند یک سوء تفاهم است. همه کشورها از جمله کشورهای در حال توسعه می توانند از انفورماتیک استفاده مناسب به عمل آورند. اگر بخواهیم وضعیت بهداشت و درمان در دنیای آینده را بیان کنیم لازم است مجموعه تغییراتی را که به صورت پراکنده در همه زمینه ها در حال شکل گیری است مورد توجه قرار دهیم و هر اندازه که با زمان جلو می رویم تغییرات بیشتری را انتظار داشته باشیم که تاثیر آن بر بخش بهداشت را با وسعت و سرعت بیشتری مشاهده خواهیم کرد و اهم آن مربوط به: الف) رابطه پزشک و بیمار، ب) رابطه جامعه و ارائه کنندگان خدمات بهداشتی - درمانی، ج) رابطه بین مجریان برنامه ها و مقامات تصمیم گیرنده، آخرین جریان عمده در مسیر تحول آینده بهداشت و درمان، بیمارستانها هستند. در حال حاضر سیستم HIS به طول کامل برای گزارش نتایج آزمایشگاه، دستورات پزشکی، ملاحظات دارویی و موارد مشابه در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به این مطالب استفاده از کامپیوتر در بیمارستان را می توان در سه رده، امور مالی، امور اجرایی و امور بالینی خلاصه نمود. توجه به مدارک پزشکی بیمار که در کامپیوتر ذخیره شده باشد به صورت بسیار زیادی در اولین دسترسی به کامپیوترهای دیجیتال در دهه 1960 رو به فزونی گذاشت، به طوری که در دهه 1970 یک سری نوآوری در سیستمهای کامپیوتری ساخته شده متاثر از آن طرز تلقی بودند. از چند مورد نظیر COSTAR، سیستم مدارک پزشکی، سیستمTMR، ARION به عنوان چند نوع از موفق ترین آن سیستم ها می توان نام برد. زیرا هر بیمار در هر نقطه جهان قادر خواهد بود از خدمات تشخیصی - درمانی نقاط دیگر جهان استفاده نماید و بدون شک در آن دهکده جهانی همه بیماران می توانند با پرونده پزشکی جهانی خود از خدمات این بیمارستان واحد قرن 21 بهره بگیرند.
    کلیدواژگان: بیمارستان قرن 21، پرونده کامپیوتری پزشکی، انفورماتیک بهداشتی
  • آزمون فرضیه (مقاله بازآموزی)
    محمد فشارکی، عباس داننده پور، احمد عامری صفحه 86
  • تاثیر صدا بر کاهش شنوایی شغلی و سلامتی کارگران (مقاله بازآموزی)
    سید جلال میر محمدی میبدی صفحه 93
  • مقالات و مطالب فرهنگی و اجتماعی
  • صفات اخلاقی مدیران از دیدگاه حضرت علی (ع)
    نازی نجات صفحه 106
    در دین مبین اسلام به مدیریت اهمیت خاصی داده شده است و مدیریت اسلامی مدیریتی است که زمینه رشد انسان به سوی الله (الی الله المصیر) را فراهم نماید و مطابق کتاب و سنت و سیره و روش پیامبر (ص) و امامان معصوم و علوم و فنون و تجارب بشری جهت رسیدن به هدفهای یک نظام در ابعاد مختلف، همانند یک محور و مدار و قطب عمل کند و مدیران اسلامی خدمتگزاران مردم هستند و باید با تیغ تیز مدیریت در جهت خدمتگزاری، اقامه حق و عدل و دفع باطل و ظلم تلاش نمایند، و این مهم با رعایت اخلاق اسلامی همانند مراعات حقوق و احکام اسلام میسر می باشد. امام علی (ع) در فرمایشات گهربارشان صفات اخلاقی پسندیده مدیران اسلامی را خدا محوری، تقوی گرایی، بصیرت، بینش سیاسی، رعایت عدل و انصاف و امانتداری، حسن خلق، رفق و مدارا، قاطعیت، انتقادپذیری، تغافل، امیدواری، صبر و استقامت، مردم گرایی، تواضع و فروتنی، رعایت تساوی و عدالت رفتاری، بی توجهی به لذایذ دنیوی، عقل، نظم، رسیدگی به حال محرومان مطرح نموده اند و همواره عمل به آنها را به مدیران و کارگزاران خود به صورت نامه و دستور العمل آموزش داده و گوشزد نموده اند.
    کلیدواژگان: صفات اخلاقی، مدیر، حضرت علی (ع)
  • جایگاه توانبخشی در آموزش پیش دبستانی
    فاطمه بهنیا صفحه 112
  • پرتو حسن
    صفحه 118
  • صدای سخن عشق
    صفحه 122
  • گروه های مباحثه علمی و دانشگاهی
    صفحه 124
    پست الکترونیکی به یکی از ضروری ترین ابزارهای ارتباط در زمان ما تبدیل شده است. یکی از کاربردهای آن گروه های مباحثه است. این مقاله به گروه های مباحثه در کل و گروه های مباحثه دانشگاهی به طور خاص نگاهی می اندازد. در آن تعدادی از راهنماهای بسیار مهم گروه های مباحثه، هم شامل نسخه های چاپی و هم الکترونیکی است - امانه محدود شده به گروه های مباحثه دانشگاهی و علمی - را مورد تاکید قرار می دهد.
    کلیدواژگان: پست الکترونیکی، ارتباطات، اینترنت
  • دانش آموختگان دانشگاه شهادت
    صفحه 126
  • فرم اشتراک مجله
    صفحه 130
  • فرم درخواست ثبت نام بازآموزی
    صفحه 131
  • پاسخنامه
    صفحه 132