مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال چهارم شماره 1 (پیاپی 11، بهار و تابستان 1383)

دانشگاه های ایران، فاقد یک نظام ارزشیابی مدون، علمی و نهادینه شده برای ارزشیابی کیفیت و مشروعیت بخشی به اهداف و عملکردهای خود می باشند. پاسخگویی به مواردی از قبیل: نرخ ترک تحصیل، میزان اتلاف، نرخ ماندگاری، متوسط طول تحصیل و نرخ مردودی، با بررسی کارآیی درونی نظام آموزشی امکان پذیر است. این مطالعه در پی تعیین برخی شاخص های کارآیی درونی نظام آموزشی رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان است.
در یک مطالعه توصیفی، برای تشخیص کارآیی درونی به محاسبه شاخص های کارکرد تحصیلی، تعداد 101 دانشجوی پزشکی ورودی 1372 از زمان ثبت نام تا مرحله دانش آموختگی مورد بررسی قرار گرفتند. با مراجعه به پرونده تحصیلی دانشجویان، داده های لازم جمع آوری گردید. اطلاعات و داده های مربوط به هر دانشجو با استفاده از نرم افزار SPSS داده پردازی و تحلیل شد.
میزان اتلاف دانشجویان مذکر 4.4 درصد، دانشجویان مونث 7/0 درصد، دانشجویان بدون سهمیه 2/2 درصد و دانشجویان با سهمیه 5/6 درصد بوده است. با احتساب نیم سال تابستانی، به طور متوسط، دانشجویان مذکر 63/17، دانشجویان مونث 56/17، دانشجویان بدون سهمیه 31/17، دانشجویان با سهمیه 41/18 نیم سال مشغول به تحصیل بوده اند. بیشترین نرخ مردودی در نیم سال اول 1373 و بیشترین نرخ شکست در دروس پایه و تخصصی با 6/5 درصد دیده شده است.
بحث: تفاوت بارز میان دانشجویان سهمیه و دانشجویان بدون سهمیه در کارآیی، بیانگر این است که تنها اعطای سهمیه ای از ظرفیت دانشگاه ها به نهادها کافی نیست، بلکه لازم است در جهت استیفای این حق نیز، گام هایی برداشت. احتمالا با اجرای برنامه هایی مثل: برنامه آشنایی با دانشگاه، برنامه تعیین فعالیت های آموزشی و درسی و برنامه مشاوره و راهنمایی و تقویت پایه تحصیلی، می توان برخی کمک ها را به این گروه دانشجویان ارایه کرد.

چگونگی ارتباط پزشک و بیمار، نقش موثری در رضایتمندی بیمار و نتایج درمان دارد. شواهد حاکی از آن است که مهارت های ارتباطی در برنامه رسمی آموزش پزشکی ایران گنجانده نشده، پزشکان بطور موثری ارتباط برقرار نمی کنند و نیازمند آموزش مداوم این مهارت ها هستند. در این مطالعه، پس از طراحی یک دوره آموزش مهارت های ارتباطی برای پزشکان عمومی، تاثیر آن در رضایتمندی بیمارانشان مورد بررسی قرار گرفت.
این پژوهش، مطالعه ای نیمه تجربی با طراحی دو گروهی قبل وبعد از مداخله است. نمونه های مورد مطالعه پزشکان شاغل در شهر اصفهان و بیماران آنها بودند که شامل دو گروه 16 نفری پزشک (مجموعا 32 نفر) و 153 بیمار، 72 بیمار در گروه تجربی و 81 بیمار در گروه شاهد) می شدند. مهارت های عمومی ارتباط با بیمار با استفاده از روش های نوین آموزشی در ترکیب با روش های متداول آموزش این مهارت ها در قالب کارگاه سه روزه به پزشکان گروه تجربی آموزش داده شد. گروه شاهد برنامه آموزشی دریافت ننمودند. با کمک پرسشنامه روا و پایا، میانگین نمره رضایت بیماران پزشکان دوره دیده درمقایسه با رضایت بیماران پزشکان دوره ندیده با آزمون T در نرم افزار SPSS مورد مقایسه قرارگرفت.
میانگین و انحراف معیار نمره به دست آمده از پرسشنامه رضایت بیماران پزشکان دوره دیده برابر 3/10±2/86 بود که در مقایسه با پزشکان دوره ندیده 58/9±5/81 بطور معنی داری بیشتر بود. رضایت بیماران پزشکان دوره دیده از مهارت های کلی ارتباطی، شروع و ختم جلسه ملاقات با پزشکشان بیش از بیماران مراجعه کننده به پزشکان دوره ندیده بود.
بحث: آموزش مهارت های ارتباطی به پزشکان عمومی به رضایت بیشتر بیمارانشان انجامید و با توجه به عدم ارائه این آموزش ها قبل از دانش آموختگی، توصیه می شود به عنوان جزیی موثر و کاربردی در فرایند آموزش مداوم پزشکان عمومی وآموزش های دوره تحصیلی لحاظ شود.

مطالعاتی در زمینه مقایسه روش آموزش برنامه ای و سخنرانی در دنیا انجام گرفته، لیکن با توجه به شرایط خاص آموزش در حرفه پرستاری، اثرات بکارگیری این دو روش در این محیط، کمتر بررسی شده است. مطالعه ای به منظور مقایسه این دو روش بر میزان یادگیری دانشجویان پرستاری از اصول کنترل عفونت انجام گردید.
دراین مطالعه نیمه تجربی، تعداد 103 نفر از دانشجویان سال دوم پرستاری با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب و بطور تصادفی به دو گروه تجربی (52 نفر) و کنترل (51 نفر) تقسیم گردیده و با دو روش مختلف ولی محتوایی کاملا یکسان، تحت تعلیم قرار گرفتند. گروه تجربی، تحت آزمون مقدماتی، مطالعه خودآموزها و پس آزمون قرار گرفته و فرم نظرخواهی از آموزش برنامه ای را تکمیل کردند. گروه کنترل (سخنرانی) تحت آزمون مقدماتی، تدریس به روش سخنرانی با همان محتوا و پس آزمون قرار گرفتند. پس از دو هفته یک آزمون تاخیری مجدد، بدون اطلاع قبلی، برای دو گروه، برای تعیین دوام یادگیری برگزار شد. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS به صورت فراوانی، میانگین و انحراف معیار و آزمون های T، T زوج، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج مطالعه اختلاف معنی داری را بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون دو گروه نشان داد. همچنین مقایسه میانگین نمرات پس آزمون دانشجویان در دو گروه تجربی و کنترل نشان داد دانشجویانی که در گروه آموزش برنامه ای بوده اند، در پس آزمون، نمرات بالاتری نسبت به گروه کنترل کسب کرده اند. میانگین نمرات پس آزمون و آزمون یادداری در گروه تجربی تفاوت معنی داری داشت ولی در گروه کنترل، این تفاوت معنی دار نبود. میانگین زمان لازم برای مطالعه گروه خودآموز 6/35 دقیقه کمتر از گروه ارایه سخنرانی بود و 4/85 درصد دانشجویان از روش آموزش برنامه ای رضایت داشتند.
بحث: این مطالعه نشان داد که یادگیری به روش آموزش برنامه ای، یک روش قابل قبول برای آموزش اصول اساسی کنترل عفونت به دانشجویان پرستاری بوده است و پیشنهاد می شود از این روش، بیشتر در آموزش دانشجویان استفاده گردد.

در سیستم آموزشی کنونی، در نظر گرفتن جنبه های اقتصادی و استفاده منطقی از نیروی انسانی، یک ضرورت است و در این راستا شناسایی نیازهای آموزشی و معین نمودن اولویت ها و روش های مناسب و نوین آموزشی در برنامه های آموزش مداوم، امکان استفاده بهینه از منابع محدود و در دسترس را فراهم می کند. هدف از این مطالعه، تعیین اولویت های آموزشی مورد نیاز و روش های موثر آموزشی متخصصین جراحی عمومی با استفاده از نظرات آنان بود.
این مطالعه از نوع پیمایشی- مقطعی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه معتبر (اعتبار محتوی) و پایا (آزمون مجدد) و خود اجرا بوده است. نمونه ها 143 نفر از جراحان عمومی بوده اند که در هنگام شرکت در برنامه های مدون و دریافت گواهی نهایی آموزش مداوم از دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1380، در این مطالعه شرکت کرده اند. روش نمونه گیری سرشماری و از نرم افزار SPSS-9 برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. یافته ها به صورت توزیع فراوانی ارایه گردیده اند.
مهمترین اولویت آموزشی مورد درخواست جراحان عمومی، روش های جدید جراحی (17/25 درصد) و پر اهمیت ترین روش آموزشی مورد درخواست، سخنرانی همراه با پرسش و پاسخ (3/57 درصد) بوده است. اکثر پزشکان جراح (5/61 درصد) ترجیح می دادند که مدت اجرای برنامه کمتر از 3 روز باشد.
بحث: روش های جدید جراحی به عنوان اولین اولویت آموزشی با نیازهای شغلی جراحان مطابقت دارد. آموزش به روش سخنرانی همراه با پرسش و پاسخ ممکن است در نتیجه فقدان دانش لازم در رابطه با سایر روش ها باشد. پیشنهاد می گردد در برنامه های آتی آموزش مداوم، با توجه به ماهیت رشته، از سایر روش های آموزش بهره گیری و برنامه های مدون نیز، در مقایسه با سایر برنامه ها، بیشتر اجرا شود.

تدریس بالینی، یکی از مهمترین بخش های فرایند آموزش پرستاری و مامایی است، زیرا، قسمت اعظم یادگیری های حرفه ای در بالین تکمیل می گردد. بدین لحاظ، اثربخشی تدریس بالینی و ویژگی های مدرس اثربخش مورد توجه بسیاری از محققین پرستاری و مامایی در دنیا بوده است. این مطالعه به منظور تعیین و مقایسه ویژگی های مدرسین بالینی اثربخش از دیدگاه مدرسین و دانشجویان پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفته است.
در یک مطالعه ترکیبی، به صورت کیفی و کمی، در دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، 93 مدرس و 475 دانشجو در سال1381مورد بررسی قرار گرفتند. در مرحله اول با روش دلفی و با استفاده از مصاحبه با دانشجویان و مدرسین، دیدگاه ها درمورد ویژگی ها تعیین و سپس پرسشنامه ای با 56 سوال و در پنج حیطه شامل: ویژگی های حرفه ای، شخصی، ارتباطی، تدریس و ارزشیابی با مقیاس رتبه بندی 1 تا 7 تدوین گردید. در مرحله دوم، با استفاذه از پرسشنامه تدوین شده، نظرات دانشجویان و مدرسین تعیین شد. نتایج با نرم افزار SPSS به صورت میانگین و انحراف معیار و با آزمون T مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین امتیازات دانشجویان برای ویژگی های مدرسین بالینی اثربخش 98/0±15/6 و میانگین امتیازات مدرسین برای این ویژگی ها 48/0±19/6 که تفاوت آنها از لحاظ آماری معنی دار بود. مهمترین ویژگی از نظر دانشجویان و مدرسین، مسوولیت پذیری در مقابل اعمال خود و کمترین امتیاز، برای ویژگی آموزش به کارکنان بخش بود.
بحث: کلیه ویژگی های مطرح شده در پرسشنامه مورد تایید دانشجویان و مدرسین قرار گرفت. به علاوه، میانگین امتیازات از نظر مدرسین بیشتر از دانشجویان بود. توصیه می شود این ویژگی ها بیشتر مورد توجه مدرسین قرار گرفته و ارزشیابی مدرسین نیز با استفاده از این ویژگی ها صورت گیرد.

رضایتمندی بیماران، یکی از مشخصه های اثربخشی خدمات بیمارستان محسوب می شود. لازمه دستیابی به رضایتمندی بیماران، رعایت حقوق آنها است. این پژوهش با هدف بررسی میزان آگاهی بیماران و پزشکان نسبت به حقوق بیمار و میزان رعایت این حقوق در بیمارستان شهید بهشتی اصفهان در سال 1382 انجام شده است.
در یک مطالعه توصیفی، پرسشنامه ای که با روایی صوری و محتوا و پایایی آزمون مجدد تایید شده بود، بین 160 بیمار (تصادفی منظم) بیمارستان شهید بهشتی اصفهان و کلیه پزشکان شاغل این بیمارستان (30 نفر) توزیع و توسط آنان تکمیل شد. داده ها با نرم افزار SPSS به صورت میانگین و انحراف معیار، توزیع فراوانی و با بکارگیری آزمون های T و مجذور کای و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد.
میزان آگاهی بیماران از حقوق خود 0.32±0.17 از یک امتیاز (در حد ضعیف)، میزان آگاهی پزشکان از حقوق بیمار 12/0±90/0 از یک امتیاز (در حد عالی) و میزان رعایت این حقوق در بیمارستان 1/0±33/0 از یک امتیاز (در حد ضعیف) بود.
بحث: بیماران نسبت به حقوق خود آگاهی نداشته و نیازمند آموزش می باشند. با اینکه آگاهی پزشکان از حقوق بیمار در سطح خیلی عالی بود ولی کلا در بیمارستان حقوق بیمار در سطح ضعیف رعایت می شود. ضرورت آشنا نمودن بیمار با حقوق خود و اصلاح و ارتقای شرایط رعایت حقوق بیمار در بیمارستان وجود دارد.

در کشور ما روش های نوین تدریس در دانشجویان پرستاری کمتر مورد توجه واقع شده است. با توجه به اهمیت ارتقای آموزش پرستاری و استفاده موفقیت آمیز از روش های نوین تدریس، بخصوص تفحص گروهی، این تحقیق به منظور تعیین مقایسه ای تاثیر روش های آموزش سخنرانی و تفحص گروهی بر میزان یادگیری دانشجویان پرستاری در درس بهداشت جامعه (یک) در دانشگاه شاهد سال 81-1380 انجام گرفت.
این پژوهش، مطالعه نیمه تجربی است که به صورت سرشماری بر روی 49 دانشجوی پرستاری دریافت کننده واحد بهداشت جامعه (یک) در سال 1380 انجام گرفت. پس از همسانی متغیرهای: سن، جنس، معدل ترم گذشته و استفاده از خوابگاه، به صورت تصادفی در دو گروه: 24 نفر تدریس به شیوه تفحص گروهی و 25 نفر تدریس به شیوه سخنرانی قرار گرفتند. یک مدرس در ساعت صبح در طی 16 جلسه 105 دقیقه ای به آنها آموزش داد. ابزار گردآوری داده ها فرم اطلاعات دموگرافیک و آزمون بهداشت جامعه به صورت چهار گزینه ای بود که در اولین جلسه درس فرم اطلاعات و پیش آزمون و در جلسه نهایی پس آزمون از دانشجویان به عمل آمد. داده ها با نرم افزار SPSS-9.5 و نتایج به صورت توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار و مقایسه گروه ها با آزمون من ویتنی (Mann Withney) و ساین (Sign) انجام شد.
میزان یادگیری در هر دو گروه تدریس به شیوه سخنرانی و تفحص گروهی افزایش معنی داری یافته بود ولی میزان یادگیری در گروه تفحص گروهی از گروه تدریس به روش سخنرانی بطور معنی داری بیشتر بود. معدل ترم گذشته در گروه تدریس به شیوه سخنرانی با میزان یادگیری همبستگی متوسط مثبت داشت.
بحث: شیوه تفحص گروهی با توجه به فعال کردن دانشجو در یادگیری، رشد مهارت های اجتماعی، برقراری ارتباط در فراگیران می تواند جایگزین شیوه آموزشی به روش سخنرانی شود. به مدرسان و برنامه ریزان آموزش پرستاری پیشنهاد می شود که در آموزش دانشجویان، آن را بکار گرفته و برای شناخت نقاط ضعف و قوت آن مطالعات بیشتری انجام شود.

گسترش روز افزون دسترسی به سخت افزارها و نرم افزارهای مناسب برای آموزش الکترونیکی، بخصوص توسعه شبکه جهان گستر وب، افق جدیدی را پیش روی موسسات آموزشی نهاده است. به نظر می رسد استفاده از این امکانات برای آموزش، به تحقق برخی از آرمان هایی که به عنوان ملاک های کیفیت آموزش از آن نام برده می شود، از جمله: فراگیرمحوری، یادگیری مادام العمر، یادگیری فعال، تعامل در یادگیری و چند رسانه ای بودن، کمک کند. هرچند برخی از موسسات آموزشی، در سال های اخیر، نسبت به ارایه کامل دوره های آموزشی به صورت الکترونیک اقدام نموده اند، اما هنوز شواهد زیادی در مورد نتایج ارزشیابی این برنامه ها منتشر نشده است. با توجه به مزایای عمومی آموزش الکترونیکی و قابلیت های ویژه آن در آموزش پزشکی، به نظر می رسد ادغام آن در برنامه های جاری آموزشی دانشگاه ها، به طوری که آموزش متداول به شکل تلفیقی از آموزش سنتی و آموزش الکترونیک ارائه شود، اجتناب ناپذیر باشد. این امر، بخصوص در مورد آموزش مداوم جامعه پزشکی، که مخاطبین فراوان و با تنوع گسترده علائق، تجارب، و نیازهای آموزشی دارد، بیشتر محسوس است. اهمیت تغییر در آموزش دانشگاهی، همراه با پر هزینه بودن تهیه زیر ساخت های آموزش الکترونیکی، بویژه نرم افزارهای لازم، ضرورت رویکرد برنامه ای و دراز مدت را در ادغام آموزش الکترونیک در نظام جاری آموزش پزشکی کشور، بیش از پیش نشان می دهد. در این راستا، استفاده از تجارب سایر دانشگاه ها و سازمان د هی امکانات و فعالیت ها و بکارگیری توانمندی های موجود در هر دو بخش دولتی و خصوصی، الزامی است. لازمه این رویکرد، ایجاد بینش علمی نسبت به جنبه های مختلف انواع آموزش الکترونیک و طراحی فرایند تغییر بر اساس شرایط موجود و آرمان های منطقی در آموزش پزشکی است. چنان که این بینش با عزم جدی مسوولین و سیاستگزاران آموزش پزشکی کشور همراه گردد، امید می رود در آینده ای نه چندان دور، بتوان گام های ارزشمندی برای بهبود کیفیت آموزش پزشکی و بهره وری بیشتر آن برداشت.

مساله اشتغال دانش آموختگان آموزش عالی، یکی از مسایل مهم اقتصادی و اجتماعی کشور است و برای پیش بینی برنامه های آینده ضروری می باشد. این مطالعه، با هدف تعیین وضعیت اشتغال بکار دانش آموختگان مامایی دانشگاه علوم پزشکی بابل انجام شد.
در این مطالعه توصیفی- مقطعی، برای کلیه دانش آموختگان مامایی (120 نفر) ورودی سال های 1371 تا 76 دانشگاه، پرسشنامه ای ارسال گردید که 82 پرسشنامه بازگشت داده شد. داده ها با نرم افزار SPSS-10 به صورت توزیع فراوانی و مقایسه وضعیت اشتغال گروه ها با آزمون مجذور کای تجزیه و تحلیل گردید.
پنجاه و یک و سه دهم درصد از واحدهای پژوهشی شاغل بودند که نیمی از این شاغلین را طرحی ها تشکیل می دادند. آزمون آماری بین سال فراغت از تحصیل با اشتغال به کار واحدهای پژوهشی ارتباط معنی داری نشان داد. بیست و دو و نیم درصد از شاغلین در مشاغل غیر مرتبط با مامایی مشغول به کار بودند، 2/89 درصد از دانش آموختگان شاغل در بخش دولتی و 1/17 درصد در بخش خصوصی جذب شده بودند و 9/75 درصد دانش آموختگان دفتر کار نداشتند. آزمون آماری نشان داد بین سهمیه پذیرش با فراوانی تمایل به کار در مناطق محروم ارتباط معنی داری وجود دارد. اکثریت ماماها تمایل به کار در مناطق محروم نداشتند و در صورت امکان انتخاب مجدد، این رشته را انتخاب نمی نمودند.
بحث: آمار بی کاری در بین دانش آموختگان مامایی دانشگاه علوم پزشکی بابل نسبتا بالا و از مهارت آنان استفاده مطلوب نمی شود. لازمست زمینه های مناسب اشتغال، و بخصوص امکان بکارگیری نیروهای جوان در کلینیک های مشاوره ای بهداشت زنان و مادران، انجام گیرد.

افزایش ناموزون و بی رویه تعداد پزشکان عمومی در کشور، یکی از مسایل حاد و مشکل آفرین جامعه ما است. نگرانی در مورد رشته تحصیلی و آینده شغلی از معضلات دانشجویان پزشکی می باشد. این مطالعه با هدف تعیین نگرش دانشجویان پزشکی نسبت به رشته تحصیلی و آینده شغلی خود در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد تا برنامه ریزان آموزشی و بهداشتی را نسبت به آن آگاه سازد.
در یک مطالعه پیمایشی- مقطعی، دانشجویان رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در حال تحصیل در چهار مقطع علوم پایه، فیزیوپاتولوژی، بالینی و کارورزی در سال 82-1381 مورد بررسی قرار گرفتند. حجم نمونه 321 نفر بود که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها، پرسشنامه معتبر حاوی 42 سوال براساس طیف لیکرت بود. داده ها با نرم افزار SPSS و به صورت توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار آزمون T و همبستگی پیرسون ارایه گردید.
میانگین و انحراف معیار نمره نگرش دانشجویان پزشکی نسبت به آینده شغلی خود 1/6±2/65 به دست آمد. هشتاد و نه درصد دانشجویان، تحصیل در رشته پزشکی را به دیگران توصیه می کنند، 2/74 درصد آنها به هیچ وجه تمایل به انصراف از رشته تحصیلی خود ندارد، 8/78 درصد از دانشجویان رشته پزشکی را انتخاب اول خود در آزمون سراسری معرفی کردند و 71 درصد دانشجویان در صورت شرکت مجدد در آزمون سراسری، مجددا پزشکی را به عنوان انتخاب اول خود برمی گزیدند.
بحث: نتایج حاصل حاکی از نگرش منفی دانشجویان رشته پزشکی نسبت به آینده شغلی خود بود در حالی که اکثر دانشجویان نگرش در حد مطلوب نسبت به رشته تحصیلی خود داشتند. تعدیل ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی، توزیع مناسب نیروی انسانی، آشنایی کامل تر دانش آموزان با رشته های تحصیلی دانشگاهی قبل از شرکت در آزمون سراسری، حمایت مالی پزشکان جوان و ایجاد مراکز مشاوره و حمایت از دانشجویان می تواند در بهبود نگرش آنها مفید واقع شود.

چندی پیش، در یک بحث آموزشی، سوالی مطرح شد که ارتباط نمره کسب شده در امتحان جامع علوم پایه کشوری با دروسی که دانشجویان در مقطع علوم پایه می گذراند، چیست؟و آیا تفاوتی در این نمرات وجود دارد یا خیر؟ این مطلب از جنبه های متفاوتی قابل بررسی است، اما آنچه که بیشتر مد نظر می باشد، تطابق نمرات کسب شده در این دو قسمت است. بنابراین، مطالب زیر به عنوان یک مطالعه مقدماتی به استحضار می رسد...

با توجه به تولید بسیار عظیم اطلاعات در علوم گوناگون، موضوع تدوین اهداف آموزشی برای موسساتی که رسالت پرورش دانش آموختگان، به ویژه در رشته های حرفه ای را به عهده دارند، اهمیت افزون تری می یابد. محدودیت منابع و محدودیت زمان موجب می شود که نظام آموزشی در مورد هدف های آموزشی به انتخاب بپردازد و موضوعات اولویت دار در محدوده زمانی کوتاه آموزش، در اهداف آموزشی گنجانده شود.
تعیین و تدوین اهداف آموزشی در زشته های گوناگون علوم پزشکی، یک مساله لوکس و فرعی نیست، بلکه از اصلی ترین وظایف نهادهای آموزشی و استادان محسوب می شود، تا از این طریق، از منابع آموزشی، حداکثر استفاده به عمل آید...

یییییییییییییییییییییی h ttp://www.ull.ac.uk/subjects/guides/psycscales.shtml این پایگاه متعلق به کتابخانه تحقیقاتی دانشگاه لندن است و در آن فهرستی از انواع پرسشنامه هایی که در تحقیقات روان شناسی مورد استفاده قرار می گیرد، آمده است. به علاوه، لینک هایی برای ارتباط با این ابزارها قرار داده شده است. http://www.measurementexperts.org/ اگر در جستجوی ابزارهای مناسب برای انجام یک پژوهش پیمایشی هستید، می توانید قبل از انتخاب پرسشنامه یا چک لیست مورد نظرتان، سری به آدرس فوق بزنید. در این پایگاه، که توسط مرکز منابع اطلاعاتی آموزش و اندازه گیری وابسته به بخش تحقیق و توسعه امور نظامیان امریکا سرپرستی می شود، علاوه بر ارائه فهرست ابزارهای مختلف، تک نگاشتی نیز در مورد هر ابزار ارائه شده است که در بردارنده مشخصات آن، منابع علمی موجود در مورد کاربرد، و نحوه دسترسی به متن کامل ابزار مورد نظر می باشد. از جمله ابزارهایی که در این پایگاه معرفی شده است، می توان به مقیاس ها و پرسشنامه های مختلف بررسی درد، افسردگی، اضطراب، جو سازمانی، مراعات مسائل اخلاقی در سازمان، و... اشاره کرد. http://www.uncc.edu/cimc/ پایگاه فوق، توسط انجمن کتابخانه های کالج پژوهشی امریکا، که زیر مجموعه ای از انجمن کتابداری آمریکا است، هدایت می شود. در این پایگاه، فهرست مفصلی از وب سایت های مهم که مورد استفاده محققین در آموزش می باشد، ارائه شده است. از جمله، می توان به آدرس پایگاه های معتبر در زمینه ارزیابی و ارزشیابی، مدیریت آموزشی، روش های تدریس، استانداردهای آموزشی، اشاره نمود. لازم به ذکر است که در این پایگاه، آموزش های دبستانی و دبیرستانی از آموزش عالی جدا نشده است. http://classweb.gmu.edu/ndabbagh/Resources/IDKB/instruct_design.htm اگر در صدد هستید تا برای انجام طراحی یک دوره آموزشی، مسیری علمی را طی کنید، پیشنهاد می شود مروری اجمالی به صفحات مختلف پایگاه فوق داشته باشید. در این پایگاه، که توسط یکی از اساتید طراحی آموزشی دانشگاه میسون راه اندازی شده، مجموعه بسیار ارزشمندی از مطالب مربوط به طراحی آموزشی به شکلی بسیار زیبا و کاربردی سازمان دهی و ارائه می شود. استفاده از این پایگاه را می توان به مدرسین دوره های طراحی آموزشی نیز توصیه نمود. http://www-jime.open.ac.uk/ اگر به طراحی رسانه های تعاملی برای آموزش علاقمندید، می توانید به متن کامل مقالات Journal of Interactive Media in Education از طریق آدرس فوق بطور رایگان دست یابید. http://www.nyerrn.com/simulators.htm یکی از مشکلات مدرسین علوم پایه و بالینی در گروه پزشکی، تهیه رسانه مناسب آموزشی برای ارائه در کلاس درس است. این رسانه ها، بخصوص اگر از نوع دیداری- شنیداری و به صورت تعاملی باشند، ارزش فراوانی برای تجسم ذهنی و عینی بهتر در مورد موضوع تدریس خواهند داشت. در این پایگاه، که فهرست مفصلی از سایر پایگاه ها و منابعی که به عنوان Simulator در یادگیری مفاهیم پایه و بالینی علوم پزشکی می تواند به کار رود، ارائه شده است. بسیاری از این منابع به صورت رایگان، قابل استفاده است و حداقل می تواند به عنوان مکمل کلاس درس و یا در کلاس های عملی، مورد استفاده دانشجویان قرار گیرد.