فهرست مطالب

نشریه تدریس پژوهی
سال ششم شماره 3 (پاییز 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/08/07
  • تعداد عناوین: 12
|
  • حبیب سلیمانی*، نوشین خردمند صفحات 1-22
    هدف
    هدف از انجام این تحقیق اندازه گیریمیزان تاثیر شیوه تدریس بر اساس رویکرد تاملینسون بر روی توانایی نوشتاری زبان آموزان ایرانی(EFL) بود است.
    روش
    برای رسیدن به این هدف در یک پژوهش شبه آزمایشی کمی از میان 70 نفر زبان آموز یک موسسه آموزش زبان کرمانشاه یک نمونه ی 45 نفره از زبان آموزان سطح زبانی متوسط به بالا انتخاب شدند و به سه گروه 15 نفره آزمایش و گواه تقسیم شدند. به گروه های آزمایشی در طول ترم مهارت نوشتاری براساس شیوه ی " مدل پیوسته ی تاملینسون" و "ژانر پروسه" تدریس شد و به گروه کنترل بر اساس شیوه ی سنتی که اغلب توسط معلمان زبان انگلیسی در ایران به کار گرفته می شود آموزش داده شد. از آزمون تحلیل واریانس و آزمون همبستگی پیرسون و همچنین تحلیل رگرسیون برای تحلیل داده ها استفاده شد.
    یافته ها
    نتایج بدست آمده نشان دادند که عملکرد گروه تاملینسون و ژانر پروسه در فعالیتهای نوشتاری پس آموزن از گروه کنترل بهتر بوده و از لحاظ آماری تفاوت ها بصورت مثبت معنادار بودند . بنابراین ، شیوه تاملینسون و ژانر پروسه تاثیر معنا دار مثبتی در توانایی نوشتاری زبان آموزان داشته اند
    کلیدواژگان: تاملینسون، ژانر پروس، شیوه های نوشتاری، مهارت نوشتن، زبان آموزان ایرانی
  • علی اکبر امین بیدختی، محمود نجفی، فرهاد شریعتی * صفحات 23-38
    پژوهش حاضر با هدف شناسائی عوامل موثر بر کیفیت آموزش های فنی و حرفه ای انجام شد. روش پژوهش از نوع آمیخته با رویکرد اکتشافی متوالی بود. بخش کیفی مبتنی بر نظریه برخاسته از داده ها (طرح نظام مند) بود. در این بخش از پژوهش 18 نفر به عنوان مشارکت کننده به صورت هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری جهت مصاحبه نیمه ساختار یافته انتخاب شدند. در بخش کمی، جامعه آماری شامل کلیه مدیران، کارشناسان و مربیان دوره های آموزش غیر رسمی وابسته به سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در استان های کردستان، کرمانشاه، و همدان بودند که تعداد آنها 1268 نفر و با استفاده از فرمول کوکران 297 نفر آنها از طریق روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها در بخش کمی از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ ( 0.94) محاسبه و روایی سازه آن از طریق تحلیل عاملی تایید شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که به ترتیب اهمیت سه عامل کلی مدیریتی، آموزشی و شایستگی های حرفه ای مربیان که در مجموع از شانزده مولفه تشکیل شده اند، جزء عوامل موثر بر کیفیت آموزش های فنی و حرفه ای محسوب می شوند. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند به عنوان یک چارچوب در فرایند برنامه ریزی آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: آموزش فنی و حرفه ای، کیفیت بخشی آموزش، روش تحقیق آمیخته، شایستگی های حرفه ای مربیان
  • کیوان عزیزی*، اکبر عزیزی فر، حبیب گوهری، شهرام ولیدی صفحات 39-63
    یکی از موضوعات بحث برانگیزی که توجه بسیاری از محققان و کارشناسان را در دهه های اخیر به خود جلب کرده است، بحث رمزگردانی دو زبانه ها می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی جامعه شناسی پدیده رمزگردانی دوزبانه های کردی فارسی صورت پذیرفت. روش انجام این پژوهش، تلفیقی از روش های کمی و کیفی می باشد. جامعه آماری شامل کل دانش آموزان مقطع متوسطه پایه اول و دوم و پیش دانشگاهی شهرستان سرپل ذهاب در سال تحصیلی97-1396 به تعداد3896 نفر بود. که با استفاده از جدول مورگان 400 نفر(200دختر؛ 200 پسر) در مقطع اول ، دوم و سطح پیش دانشگاهی در بین دانش آموزان پسر و دختر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه الگوی پژوهشی پاراشر (1980) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از آزمون آزمون t دونمونه وابسته ، آزمون t دو نمونه مستقل و تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد استفاده از گویش فارسی در حوزه خانواده ، دوستان و همسایگان ، مدرسه و مکان های اداری بیشتر از گویش کلهری می باشد. بکارگیری گویش کلهری در سه پایه نحصیلی(اول ، دوم و پیش دانشگاهی) تفاوت وجود ندارد و نتایج آزمون آماری تفاوت جندانی را نشان می دهد . البته های در حوزه های مورد بحث میان جنس دختر و پسر در هر مورد اختلاف فاحشی وجود دارد و نتایج آماری تفاون معنی دار بین دو جنس را تاییید می کند
    کلیدواژگان: رمزگردانی، دوزبانه، جامعه شناسی، زبان کردی، زبان فارسی
  • فرهاد سراجی *، حمزه پری دار، عظیمه سادات خاک باز صفحات 64-82
    هدف
    معلمان در حین تدریس و اجرای برنامه درسی، عوامل متعددی را هماهنگ یا دستکاری می کنند تا محیط یادگیری اثربخش را برای دانش آموزان تدارک ببینند. این شرایط در کلاس های درس با وجود تشابهات دارای اختصاصات و ویژگی های خاص بومی است. هدف این پژوهش درک تجارب دبیران برگزیده، از تدریس در دوره دوم متوسطه شهر همدان است.
    روش
    این پژوهش با استفاده از روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسانه از نوع توصیفی انجام شده است. مشارکت کنندگان در این پژوهش 18 نفر از دبیران دوره دوم متوسطه شهر همدان بودند که از سال 90 تا 95 حداقل یک بار در سطح استان همدان به عنوان معلم نمونه انتخاب شده بودند. این افراد در مصاحبه نیمه ساختار یافته 45 تا 50 دقیقه ای شرکت کردند. تعداد مشارکت کنندگان بر اساس منطق اشباع نظری تعیین و داده های مصاحبه ها با استفاده از روش هفت مرحله ای کلایزی تحلیل و 86 کد اولیه شناسایی و در 18 مضمون فرعی طبقه بندی شد. جهت افزایش دقت و استحکام داده ها از روش ارجاع به مشارکت کنندگان استفاده شد.
    یافته ها
    این مفاهیم حول چهار مضمون اصلی شامل؛ تسلط علمی، ویژگی های شخصیتی و روحیه معلمی، تدریس و کلاسداری و صلاحیت در تلفیق فناوری طبقه بندی گردید. با توجه به ویژگی های بومی و تجارب مشارکت کنندگان، می توان بر اساس این یافته ها، پیشنهادهایی را برای تربیت معلم اثربخش ارائه نمود.
    کلیدواژگان: دبیران برگزیده، تجربه زیسته، تدریس، معلم اثربخش
  • رسول مرادی جز *، سعید کتابی، منصور توکلی صفحات 83-94
    هدف پژوهش حاضر بررسی تاتیر تدریس واژگان زبان انگلیسی با کارتون آموزشی Gogo به همراه ترجمه بینازبانی شفاهی و توضیحات متعاملی معلم و زبان آموزان بر میزان فراگیری زبان آموزان زبانسرای دیلماج زنجان بود. جامعه آماری مشتمل بر کلیه زبان آموزان زبانسرای دیلماج زنجان (138 نفر) بود که از میان آنها 40 نفر به عنوان نمونه و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد و در دو کلاس20 نفری (گروه کنترل و آزمایش) مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا پیش آزمون دانش واژگان از هر دو گروه کنترل و آزمایش به عمل آمد و سپس گروه آزمایش به مدت یک ترم (14 جلسه) با کارتون آموزشی Gogo به همراه ترجمه بینازبانی و توضیحات متعاملی معلم و زبان آموزان و گروه کنترل با همان کارتون ولی بدون ترجمه بینازبانی شفاهی معلم در معرض آموزش واژگان و عبارات مربوطه قرار گرفتند. در پایان ترم از هر دو گروه کنترل و آزمایش پس آزمون به عمل آمد. نتایج حاصله بیانگر این بود که استفاده از کارتون های آموزشی استانداردی همچون Gogo به همراه ترجمه بینازبانی شفاهی و توضیحات متعاملی معلم و زبان آموزان می تواند درون داد قابل فهم تر فراهم نماید و درنتیجه در فراگیری بهتر زبان آموزان موثر واقع گردد.
    کلیدواژگان: ترجمه بینازبانی، فرضیه درون داد، کرشن (Krashen، 1981)، کارتون آموزشیGogo
  • علی حسینی خواه * صفحات 95-122
    هدف
    هدف این پژوهش، مطالعه عمیق و تشریح مفاهیم کیفی "معنویت" و "تربیت معنوی" از زاویه نگاه برنامه درسی بود. برای رسیدن به پاسخ این پرسش که آیا معنویت و پرورش آن در ساحت نظام آموزشی، قابل تعریف و تبدیل به یک طرح برنامه درسی قابل دفاع و قابل اجرا است یا خیر؟
    روش
    روش انجام پژوهش، پژوهش فلسفی از نوع تحلیل مفهومی بود. از سطوح سه گانه پژوهش فلسفی-تحلیلی، دو سطح آغازین آن یعنی 1- تفسیر مفهوم 2- تدوین مفهوم (مفهوم پردازی) مورد استفاده قرار گرفت.
    یافته ها
    نتیجه تعمقات و تاملات محقق، رسیدن به یک چارچوب نظری-عملی برنامه درسی برای پرورش معنویت بوده است. در فرایند مفهوم نوردی و مفهوم پردازی معنویت، این یافته های حاصل آمد: تعریف معنویت و تربیت معنوی؛ تبیین جایگاه و ضرورت وجود تربیت معنوی؛ تشخیص ابعاد تربیت معنوی (دینی، غیر دینی، دینی-غیردینی)؛ تشریح عناصر برنامه درسی (مقاصد، مضامین آموزشی، محیط آموزش، رویکردهای تدریس).
    کلیدواژگان: معنویت، تربیت معنوی، طراحی برنامه درسی، آموزش
  • اسدالله عباسی* صفحات 123-146
    پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل اهداف تعلیم و تربیت عشایر با تکیه بر دیدگاه بهمن بیگی با روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. بررسی اهداف نظام های آموزشی موفق می تواند دست آورد خوبی برای دست اندر کاران نظامهای آموزشی و دانشجویان رشته های علوم تربیتی به ارمغان آورد یکی از این نظام ها که در زمان بروز و ظهور خود توجه زیادی از اندیشمندان و مسئولین اجرایی در سطح کشور و حتی نهادهای بین المللی را بخود جلب کرد تعلیمات عشایری به رهبری بهمن بیگی بود. این پژوهش با توجه به هدف خود که در صدر مطلب بیان شد با تحلیل محتوای کیفی بجا مانده از مرحوم بهمن بیگی و مصاحبه هایی که از دست اندر کاران این نظام صورت گرفت و با ترسیم شبکه مضامین به 9 هدف (مفهوم) سازمان دهنده و 94 مضمون پایه (اهداف جزیی) دست یافت در بررسی اولویت ها مشخص شدکه بعد از سواد آموزی اهداف تقویت کیفیت علمی، کاهش فاصله طبقاتی ترویج زبان فارسی، تقویت و ترویج روحیه شهامت و شجاعت، تکریم جایگاه زن در جامعه عشایری، در این نظام آموزشی از اولویت بیشتری برخوردار بوده اند و اهداف سیاسی و اعتقادی از اولویت کمتری برخوردار بوده اند.
    کلیدواژگان: تعلیمات، آموزش و پرورش عشایر، بهمن بیگی، اهداف تربیتی
  • مهدی آندش *، عبدالرحیم نوه ابراهیم، حمیدرضا آراسته، حسن رضا زین آبادی صفحات 147-174
     
    هدف
    هدف پژوهش حاضر شناسایی و اعتبار یابی شاخص های توسعه یافتگی آموزشی دانشگاه های دولتی شهر تهران بود.
    روش
    این پژوهش یک پژوهش توسعه ای و کاربردی است. بر این اساس، با تحلیل محتوای مبانی نظری و پیشینه پژوهش، مهم ترین و اساسی ترین شاخص ها و نشانگرهای توسعه یافتگی آموزشی دانشگاه ها شناسایی شدند. جامعه آماری پژوهش، برای اعتباریابی شاخص های شناسایی شده از ادبیات پژوهش را کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 96-95 تشکیل دادند. برای انتخاب نمونه پژوهش با توجه به حجم جامعه آماری، بر اساس جدول مورگان، تعداد 400 نفر از اعضای هیئت علمی این دانشگاه ها با روش نمونه گیری طبقه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل داده ها با آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS انجام شد.
    یافته ها
    نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد شاخص های توسعه یافتگی آموزشی دانشگاه های دولتی شهر تهران 3 شاخص اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، شاخص دانشجویان دانشگاه ها و شاخص فرآیند آموزشی دانشگاه ها می باشند و نتایج تحلیل عاملی تاییدی پس از حذف نشانگرهای شناسایی شده نامعتبر شاخص ها نشان داد که شاخص های اعتباریابی شده توسعه یافتگی آموزشی دانشگاه ها عبارت اند از: شاخص اعضای هیئت علمی دانشگاه با مولفه های فعالیت آموزشی اعضای هیئت علمی، فعالیت پژوهشی اعضای هیئت علمی و توانمندی های حرفه ای اعضای هیئت علمی با 17 نشانگر، شاخص دانشجویان دانشگاه با مولفه های امکانات آموزشی دانشجویان، وضعیت تحصیلی دانشجویان و وضعیت پژوهشی دانشجویان با 20 نشانگر و شاخص فرآیند آموزشی دانشگاه با مولفه های امکانات آموزشی و پژوهشی دانشگاه و وضعیت درآمدی دانشگاه با 20 نشانگر.
    کلیدواژگان: شاخص ها، اعتباریابی، توسعه یافتگی آموزشی، دانشگاه های دولتی
  • بتول فقیه آرام* صفحات 175-190
    تحقیق حاضر با هدف ((بررسی رابطه یادگیری مشارکتی و انفرادی با میزان رشد مهارتهای اجتماعی دانش آموزان سال سوم رشته علوم انسانی شهر ماهدشت(استان البرز)) به روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است. جامعه آماری در این پژوهش، 479 نفر از دانش آموزان سال سوم رشته علوم انسانی شهر ماهدشت بودند که به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای 136 نفر انتخاب کردند. جهت جمع آوری داده های مربوط به یادگیری مشارکتی از پرسشنامه مقیمی و رمضان(1392) ، برای یادگیری انفرادی از پرسشنامه محقق ساخته و پرسشنامه مهارت اجتماعی از پرسشنامه گرشام و الیوت (1999) استفاده گردید و پایایی آنها از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 80 /. ، 81/. و 84/. بدست آمد. جهت تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج آزمون همبستگی پیرسون حاکی از آن است که بین یادگیری مشارکتی و یادگیری انفرادی با میزان رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. این بدان معنی است که هر چه یادگیری مشارکتی و انفرادی در سطح بالاتری باشد، میزان مهارت های اجتماعی دانش آموزان و متغیرهای آن نیز بالا تر خواهد بود.
    کلیدواژگان: یادگیری مشارکتی، یادگیری انفرادی، مهارتهای اجتماعی
  • عباس خاک پور*، هدایت الله اعتمادی زاده، مرضیه محمدیان صفحات 191-205
     
    هدف
    این پژوهش به منظور مطالعه نقش عوامل فردی، ساختاری و فراساختاری در دانشگاه گریزی (غیبت و تمایل به غیبت) دانشجویان از کلاسهای درسی در دانشگاه بوعلی سینا طراحی و اجرا شده است. همچنین روابط بین متغیرهای جمعیت شناختی و دانشگاه گریزی مورد مطالعه قرار گرفته است.
    روش شناسی: روش پژوهش از نوع توصیفی و طرح پژوهش از نوع طرح های همبستگی چند متغیری می باشد که در آن روابط بین متغیرهای فردی، ساختاری و فراساختاری با متغیر دانشگاه گریزی مورد مطالعه قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان می باشد. حجم نمونه پژوهش برای جمع آوری داده ها با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 375 نفر محاسبه شده است که به روش طبقه ای تصادفی انتخاب گردیده اند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه محقق ساخته بود که در طیف لیکرت طراحی گردید. روایی ابزار پژوهش با استفاده از تحلیل عامل مورد تایید قرار گرفته و پایایی پرسشنامه و خرده مقیاس های آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید.
    یافته ها
    بر اساس نتایج پژوهش بین عوامل فردی، ساختاری و فراساختاری و دانشگاه گریزی دانشجویان از کلاس های درسی رابطه معناداری وجود دارد و عوامل فردی مهم ترین پیش بینی کننده غیبت دانشجویان از کلاس های درسی است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد بین سن، جنسیت، نوع سکونت، رشته و دانشگاه گریزی رابطه معنادار وجود ندارد، اما دانشجویان متاهل به طور معناداری نسبت به دانشجویان مجرد، دانشگاه گریزتر هستند.
    کلیدواژگان: دانشگاه گریزی، عوامل فردی، عوامل ساختاری، عوامل فراساختاری، عدم تمایل به شرکت در کلاس
  • رضا میرعرب رضی *، محسن حاجی تبار، فاطمه جعفری صفحات 206-217
     
    هدف
    با توجه به اهمیت پرداختن به اثربخشی تدریس، این پژوهش به ارزیابی و مقایسه اثربخشی تدریس می پردازد.
    روش
    روش پژوهش توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری 684 دانشجوی ترم شش به بالای هشت رشته تحصیلی در چهار دانشکده علوم پایه، علوم انسانی، هنر و معماری و الهیات دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 97-96 بود. حجم نمونه 242 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان (1987) با روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها یک پرسشنامه محقق ساخته با پایایی 74/0 بود و روایی محتوایی تحت نظر متخصصین مورد تایید و بررسی قرار گرفت. از آزمون های تی مستقل، آنووا جهت پاسخ به سوالات پژوهش استفاده شد.
    یافته ها
    نتایج نشان دهنده تفاوت در اثربخشی تدریس بین اعضای هیات علمی و مدرسان مدعو در رشته های مختلف تحصیلی است. کمترین اثربخشی متعلق به رشته تحصیلی زیست شناسی و علوم تربیتی و بیشترین اثربخشی متعلق به رشته فیزیک بوده است. برای اینکه بتوان اثربخشی تدریس را افزایش داد باید به نقاط قوت و ضعف اثربخشی تدریس اعضای هیات علمی و مدرسان مدعو توجه کرد.
    کلیدواژگان: تدریس اثربخش، اعضای هیات علمی، مدرسان مدعو، دانشجویان دانشگاه مازندران
  • رضا جامعی* صفحات 218-233
    هدف کلی این پژوهش بررسی تناسب محتوا و شیوه‏های آموزش حسابداری در مقطع کارشناسی ارشد با مهارت‏های مورد نیاز در بازار کار می‏باشد. و برای تجزیه و تحلیل اختلاف ناشی از دیدگاه های طیف جامعه آماری از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شده است. پژوهش حاضر از لحاظ نوع و ماهیت تحقیق، از نوع توصیفی و پیمایشی می‏باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل اساتید دانشگاه، دانشجویان مقطع دکترای حسابداری و اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران می‏باشد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. روایی این ابزار با توجه به نظرات گروهی از اساتید و صاحب نظران، پس از اعمال نقطه نظرات اصلاحی آنان، به اثبات رسید. در ارزیابی پایایی پرسشنامه، از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‏دهد که محتوای آموزشی برنامه حسابداری جهت آماده‏سازی فارغ‏التحصیلان برای انجام وظایف ابتدایی حسابداری شرکت‏ها مناسب می‏باشد. لیکن این محتوا در آماده‏سازی دانشجویان برای انجام وظایفی با مهارت‏هایی در سطوح بالاتر مانند حسابرسی، طراحی سیستم و تصمیم گیری کافی و مناسب نمی‏باشد. پیشنهاد آزمودنی ها، ارائه دروسی بیشتر در زمینه‏های مذکور، تغییر روش آموزش و استفاده از فناوری و لحاظ کردن دروه‏های کارآموزی حسابرسی می‏باشد.
    کلیدواژگان: محتوای آموزشی، شیوه‏ های آموزشی، بازار کار