Researcher Bulletin of Medical Sciences
Volume:9 Issue: 3, 2004

روند رو به افزایش استفاده از فیستولهای پلی و کمیاب شدن گرافت گورتکس در مقاطع زمانی مختلف همراه با قیمت بالای آن ضرورت انجام مطالعاتی در خصوص مقایسه تاثیر گورتکس را با روش قدیمی یعنی استفاده از ورید صافن ایجاب می نماید. با توجه به کمبود مقالات منتشره و یا مطالعات جدید در این زمینه، این تحقیق به منظور مقایسه عملکرد و عوارض ورید صافن اتولوگ و گرافت گورتکس برای ایجاد فیستولهای پلی لوپ در ناحیه ران افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی تحت همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان شهدای تجریش طی سالهای 81-1379 انجام گرفت.
تحقیق با طراحی کارآزمایی بالینی یک سوکور و بر روی 60 نفر بیمار انجام گرفت. بیماران بر حسب مراجعه مستمر و پس از مشابه سازی از نظر بیماری های زمینه ای دیابت و فشار خون بطور تصادفی به دو گروه 30 نفری آزمایش (ورید صافن) و شاهد (گورتکس) تقسیم شدند. در گروه آزمایش، عمل جراحی ایجاد فیستول شریانی وریدی با استفاده از ورید صافن اتولوگ به شکل لوپ و در گروه شاهد عمل جراحی پیوند گورتکس بین شریان و ورید فمورال به شکل لوپ در ران انجام پذیرفت و سپس در مقاطع زمانی پس از عمل، 3 هفته، 3 ماه، 6 ماه و یکسال بعد از عمل بیماران معاینه و پیگیری شدند. تاثیر این دو روش، بر اساس نتایج درمان شامل لمس تریل و سمع سوفل با بررسی های کلینیکی و نیز اندازه گیری فلوی فیستول با استفاده از سونوگرافی و داپلر ارزیابی شد. عوارض دو روش شامل عفونت و ترمبوز فیستول هم با بررسی های کلینیکی تعیین گردید و نتایج مورد قضاوت آماری قرار گرفت.
2 بیمار از گروه آزمایش به علت وجود بیماری زمینه ای فوت نمودند. میانگین سن در بیماران گروه شاهد 11.7±51.6 و در گروه آزمایش 12.4±51.5 سال بود. در گروه شاهد 47% و در گروه آزمایش 46% بیماران مرد بودند که اختلافی از نظر آماری نداشتند. بعد از یک سال پیگیری، لمس تریل فیستول در گروه شاهد در22 نفر (73.3%) و در گروه آزمایشی 71.4%، سمع سوفل روی فیستول در گروه شاهد و آزمایش به ترتیب 76.7 و 75% و فلوی ضعیف به ترتیب در 16.7 و 10% بیماران وجود داشت و ترمبوز در20% بیماران گروه شاهد و 25% گروه آزمایش رخ داد. بروز عفونت در گروه شاهد در 6 نفر (20% موارد) دیده شد (p<0.05). در حالی که در گروه آزمایش عفونت مشاهده نشد. میزان اختلاف دو گروه به لحاظ آماری معنی دار نبود.
نتیجه گیری و توصیه ها: کارآیی ورید صافن اتولوگ با گورتکس مشابه است و با عنایت به محدودیت های مشکلات استفاده از گورتکس، بکارگیری روش قدیمی یعنی استفاده از ورید صافن اتولوگ توصیه می شود. برای حصول نتایج روشن تر، انجام تحقیقات تجربی و جامع پیشنهاد می گردد.

توزیع فراوانی سنی، جنسی و ناحیه آناتومیک سرطان در نواحی مختلف کولون و رکتوم با یکدیگر متفاوتند که این امر می تواند دلیل تآثیر متفاوت عوامل اتیولوژیک در نواحی مختلف کولون باشد. با توجه به عدم بررسی جامع بیماری در سطح کشور، هدف از این مطالعه بررسی تعدادی از شاخصهای اپیدمیولوژیک بیماری در کشور یعنی ویژگی های سنی، جنسی و نیز توزیع فراوانی ناحیه آناتومیک این نوع سرطان بوده است.
این تحقیق به روش مطالعه داده های موجود انجام گرفت. در این تحقیق پرونده بیمارانی که دارای تشخیص قطعی سرطان کولورکتال بودند و در دوازده بیمارستان تهران تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند در طی سالهای 81-1371 بررسی گردید. اطلاعات که شامل: سن، جنس و ناحیه آناتومیک درگیر در بیماران بود به روش توصیفی و تحلیلی توسط نرم افزار spss (ver 11.5) مورد ارزیابی قرار گرفت.
تحقیق بر روی 2107 بیمار شامل 1177 بیمار مرد (55.9%) و930 بیمار زن (44.1%) و با میانگین سنی بیماران در دهه پنجم زندگی، انجام گرفت. 20.4% بیماران کمتر از 40 سال و حدود 45% بالای 60 سال بودند. در کل 13.8% تومورها در سمت راست کولون (11% در ناحیه سکوم و کولون صعودی و 2.8% در کولون عرضی) و 86.2% در سمت چپ کولون (30.5% در کولون نزولی و سیگموئید و 55.7% در رکتوم) واقع شده بودند. نسبت بیماران مرد به کل بیماران در مورد تومورهای رکتوم حدود 60% و در تومورهای کولون نزولی و سیگموئید 47% بود (p<0.001). وقوع تومورهای رکتوم در مردان 10% بیشتر از زنان بود (p<0.001) و نسبت تومور رکتوم در افراد زیر 40 سال 9% بیش تر از افراد بالای 40 سال بود (p<0.01).
نتیجه گیری و توصیه ها: میزان ابتلای افراد زیر 40 سال به سرطان کولورکتال در کشور ما بیشتر از کشورهای صنعتی است. همچنین بر خلاف نتایج مطالعات متعدد در سایر کشورها که نشان دهنده انحراف سرطان از نواحی دیستال به سوی نواحی پروگزیمال تر بوده اند، میزان درگیری کولون چپ و رکتوم در این مطالعه به مراتب بیشتر از سمت راست کولون است. بررسی علل این تفاوتها نیازمند انجام مطالعات وسیع و دقیق تر در زمینه اپیدمیولوژی سرطان کولورکتال در کشور است و تایید این نتایج ممکن است حتی لزوم استفاده از روش های غربالگری در سنین پایین تر و به منظور تشخیص زودرس بیماری را مطرح سازد.

شیوع فتق مغبنی و عود و عوارض شناخته شده ناشی از ترمیم آن ضرورت تلاش برای شیوه های مناسب و کم عارضه ترمیم اختلال را ایجاب می نماید. نظر به وجود گزارش هایی مبنی بر کارآیی موثر کاربرد وصله (mesh) در ترمیم فتق مغبنی، این تحقیق به منظور بررسی تاثیر این روش، بر روی مبتلایان به فتق مغبنی مراجعه کننده به بیمارستان آیت الله طالقانی و بیمارستان مهر طی سال های 81-1376 انجام گرفت.
این تحقیق به روش هم گروهی انجام شد. گروه مورد بیماران تحت عمل جراحی با استفاده از وصله و گروه شاهد بیمارانی بودند که به روش ترمیم بافتی بدون استفاده از وصله درمان شدند. گروه ها به لحاظ سن و جنس مشابه بودند و نتیجه درمان با توجه به عود عارضه، بروز عفونت و ایجاد هماتوم بررسی و با آمار دقیق فیشر مورد ارزیابی قرار گرفت. مدت بستری با آماره T-test مورد قضاوت آماری قرار گرفته است.
از 129 بیمار واجد شرایط 52 مورد تحت عمل جراحی بدون استفاده از وصله (گروه شاهد) و 72 مورد با استفاده از وصله (گروه مورد) قرار گرفتند. در گروه شاهد تنها در یک نفر (1.9%) عفونت دیده شد. و در گروه مورد عفونت مشاهده نشد. ایجاد هماتوم در گروه شاهد 7.7% و در گروه مورد وجود نداشت ولی، اختلاف آماری معنی دار بین دو گروه وجود نداشت. مدت بستری در گروه شاهد 2.1±1 روز و در گروه مورد 2.76±1 روز بود.
نتیجه گیری و توصیه ها: نتیجه عمل جراحی فتق مغبنی با و بدون استفاده از وصله، نقشی در نتیجه درمان ندارد ولی با توجه به نتایج مطالعات درمراکز درمانی خارج از کشور، توصیه می شود مطالعه گسترده تری جهت تایید نقش استفاده از مش در جلوگیری از عود جراحی فتق مغبنی به عمل آید.

حدود مرزی اندازه دور کمر بر مبنای حدود مرزی BMI برای توصیف اضافه وزن و چاقی، و نه بر اساس ارتباط با عوامل خطر بیماری ها، بدست آمده است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی حدود مرزی اندازه دور کمر، جهت پیشگویی عوامل خطرساز بیماری های قلبی عروقی در جامعه شهری تهران صورت گرفت.
از 15005 فرد شرکت کننده در مطالعه قند و لیپید تهران، 10837 نفر در محدوده سنی 74-18 سال در این بررسی شرکت کردند. افرادی که داروهای موثر بر متابولیسم چربی ها، کربوهیدراتها و فشارخون را مصرف می کردند و یا BMI آنها کمتر از 25 و یا بیشتر از 30 کیلوگرم بر مترمربع بود از مطالعه حذف شدند و در نهایت 3065 نفر (1406 مرد و 1659 زن) با BMI=25-29.9 کیلوگرم بر متر مربع وارد مطالعه شدند. وزن، قد و دور کمر افراد اندازه گیری و BMI محاسبه شد. فشار خون طبق روش های استاندارد اندازه گیری شد. آنالیز بیوشیمیایی بر روی نمونه خون ناشتا صورت گرفت. چاقی شکمی بصورت اندازه دور کمر بزرگتر یا مساوی 102 سانتی متر در مردان و بزرگتر یا مساوی 88 سانتی متر در زنان تعریف شد. پرفشاری خون بر اساس JNC VI، اختلال چربی های خون و سایر اختلالات لیپیدی بر اساس ATP II و دیابت به صورت قند خون ناشتا برابر یا بیش از 126 میلی گرم بر دسی لیتر تعریف شد. وجود «حداقل یک عامل خطرساز» و «حداقل دو عامل خطرساز» از چهار عامل عمده خطرساز بیماری های قلبی عروقی شامل پرفشاری خون، اختلال چربی های خون، دیابت و استعمال دخانیات نیز ارزیابی شد.
هم در مردان و هم در زنان، شیوع اختلال چربی های خون، «پرفشاری خون یا اختلال چربی های خون» و «حداقل یک عامل خطرساز» شایع تر بود. در مردان، اندازه دور کمر بزرگتر یا مساوی 102 سانتی متر برای پیشگویی عوامل مختلف خطرساز دارای حساسیت بسیار پایین و ویژگی نسبتا مطلوب بود. در زنان 34-18 ساله اندازه دور کمر بزرگتر یا مساوی 88 سانتی متر از حساسیت پایینی جهت پیشگویی عوامل خطرساز برخوردار بود. با افزایش سن در هر دو جنس، بر میزان حساسیت این حدود مرزی افزوده و از میزان ویژگی آن کاسته می شد. در هر دوجنس، این حدود مرزی اندازه دور کمر از بین تمام عوامل خطرساز دارای بیشترین ارزش اخباری مثبت در پیشگیری شایع ترین عوامل خطرساز بود ولی بیشترین ارزش اخباری منفی آن در بین رده های سنی مختلف برای عوامل خطرساز مختلف مشاهده شد.
نتیجه گیری و توصیه ها: استفاده از حدود مرزی پیشنهادی اندازه دور کمر برای پیشگویی عوامل خطرساز بیماری های قلبی عروقی در جامعه شهری تهران چندان مناسب نمی باشد. انجام مطالعات بیشتر در زمینه یافتن حدود مرزی مطلوب این شاخص برای جامعه ایرانی توصیه می شود.

در حال حاضر اکثر اقدامات انجام گرفته برای مبتلایان به هپاتیت B در فاز حاد نگهدارنده بوده و مهمترین شاخص تعیین کننده پیش آگهی، طبیعت بیماری و میزان کارآیی مکانیسم های ایمنی بیمار می باشد. نظر به اینکه در سالهای اخیر، استفاده از ترکیبات پروستاگلاندین برای تسریع بهبودی و افزایش میزان آن مورد توجه قرار گرفته است، لذا این تحقیق، به منظور تعیین اثر میزوپروستول (آنالوگ پروستاگلاندین E1) بر هپاتیت B در فاز حاد انجام گرفت.
این تحقیق به روش کارآزمایی بالینی شاهد دار و با تکنیک مشاهده و مصاحبه انجام گردید که در آن کلیه بیماران مبتلا به هپاتیت B حاد HBSAg, Anti HBc IgM) مثبت) دارای سطح بیلی روبین توتال بیش از بررسی بعد از همسان سازی از نظر مقادیر بیلی روبین، ترانس آمینازها، PT،PTT و سن به دو گروه تجربی (دریافت کنندگان میزوپروستول 200 میکرو گرم چهار بار در روز به مدت 14 روز) و گواه (دریافت کنندگان پلاسبو روزانه به مدت 14 روز) تقسیم شدند. مقادیر متغیرهای فوق قبل و بعد از مداخله اندازه گیری گردید و تجزیه و تحلیل آماری بر اساس آماره مربع کاری یا t-test انجام گردید.
دراین تحقیق 30 نفر از مبتلایان به هپاتیت B حاد در دو گروه 15 نفری تجربی و گواه مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سن بیماران گروه تجربی 42.9±16 سال و گروه گواه 47.1±17 سال بود. 14 روز بعد از شروع درمان، اختلاف معنی دار بین دو گروه آشکار گردید، به طوری که در آخر هفته دوم درمان مقادیر بیلی روبین،PTT, SGPT و در آخر هفته سوم درمان، تمام مقادیر شاخص های فوق به جزSGOT در گروه تجربی نسبت به گروه گواه کاهش معنی دار نشان داد. در هفته چهارم درمان کاهش بیلی روبین، SGPT، آلکالن فسفاتاز و PTT در گروه تجربی نسبت به گروه گواه همچنان معنی دار بود و در نهایت تا آخر هفته پنجم درمان، چنین روندی پابرجا ماند.
نتیجه گیری و توصیه ها: تجویز میزوپروستول در هپاتیت B، موجب تسریع در روند بهبودی و طبیعی شدن سطح بیلی روبین و آنزیم های کبدی و ALK.ph و PTT می شود.

رادیوتراپی با وجودی که نقش فوق العاده ارزنده ای در درمان سرطان پستان دارد، دارای عوارض خاصی نیز هست که یکی از این عوارض، القا تومور ثانویه ناشی از اشعه پراکنده در پستان مقابل است که مقدار آن متفاوت گزارش شده است. با توجه به این که تاکنون گزارش ازسوی سازمان متبوع دراین خصوص ارائه نشده است، لذا به منظور تعیین Scatter Dose این تحقیق در بیمارستان امام حسین (ع) در سال 1382 انجام شد.
این تحقیق به روش Cross-Sectional بر روی 30 بیمار مبتلا به سرطان پستان که با تکنیک MRM جراحی شده و اندیکاسیون رادیوتراپی داشتند، انجام شد. با استفاده از دوزیمترهای TLD، میزان دوز رسیده به پستان مقابل را اندازه گیری به طوری که 2 عدد TLD در فاصله 9 سانتی متر و 2 عدد در فاصله 9 سانتی متر از حد مدیال فیلد تانژانت و در امتداد مرکز آن قرار داده شد. همچنین ارتباط نوع فیلدهای درمانی را با میزان دوز رسیده فوق بررسی و با آمار توصیفی تحلیلی مورد قضاوت قرار گرفت.
در این مطالعه مشخص شد که میزان دوز رسیده به پستان مقابل به میزان 142.9±19.2 در فاصله 5 سانتی متر و 121.3±7.5 در فاصله 9 سانتی متر و در محدوده 300-100 سانتی گری است و تعداد فیلدهای درمانی ارتباط معنی داری با دوز رسیده به پستان مقابل نداشتند.
نتیجه گیری و توصیه ها: Scatter Doseناشی از رادیوتراپی در مرکز امام حسین (ع) در محدوده کتب مرجع است و در این محدوده شانس ایجاد سرطان ثانویه در پستان دیگر، حداقل می باشد.

با توجه به میزان بالای ترومای سر در کشور و اهمیت تشخیص سریع و درمان هماتوم اپیدورال، این مطالعه جهت تعیین فاکتورهای اپیدمیولوژیک و عوامل موثر در پیش گهی بیماران، بر روی مراجعین به بیمارستان امام حسین (ع) طی سالهای 1369 لغالیت 1382 انجام شده است.
این مطالعه یک بررسی Existing Data بر روی کلیه بیماران مبتلا به هماتوم اپیدورال تروماتیک که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند، می باشد. علایم بالینی بیمار، یافته های حین عمل، یافته های رادیولوژیک و پیش آگهی بیماران بررسی شدند. عملکرد بیمار بر اساس سیستم گلاسکو (GOS) هنگام ترخیص و 6 ماه بعد از ترخیص بدست آمد و در نهایت شاخصهای توصیفی محاسبه و آزمونهای تحلیلی روی داده ها انجام شد.
از تعداد 304 بیمار واجد شرایط مورد مطالعه 261 نفر مرد (85.9%) و 43 نفر زن (14.1%) بودند. میانگین سنی آنها 15.1±26.3 سال بود. بیشترین علت آسیب، تصادف با ماشین (32.2%) بود. متوسط GCS در مراجعه 12 بود. شایع ترین محل هماتوم تمپوروپاریتال 28.3% بود. میزان مرگ و میر در کل بیماران ((10.9% بود. پس از انجام آزمون در آمار و جمع بندی نتایج، مشخص شد که بین فاکتورهایی چون میزان هوشیاری قبل از عمل جراحی، سن، شیفت میدلاین در سی تی اسکن، بسته بودن سسیترن بارال در سی تی اسکن و میزان مرگ و میر ارتباط وجود دارد. بسته بودن سسیترن بارال با کما نیز ارتباط داشته است. در ضمن میزان مرگ و میر ناشی از تصادف با ماشین بیشتر بوده است. همچنین مشخص شد حجم هماتوم و GCS قبل از جراحی با میزان ناتوانی رابطه داشته است.
نتیجه گیری و توصیه ها: میزان مرگ و میر عوامل موثر در مرگ و میر و پیش آگهی مشابه گزارشات دیگر بوده و توجه به یافته های CT اسکن و یافته های بالینی می تواند در نتیجه نهایی بیمار موثر باشد.

یکی از مشکلات اساسی در سلامت جوامع، سرطان ها به ویژه انواع بدخیم آن هستند که در بین آنها سرطان های گوارشی از مهم ترین و شایع ترین علل مرگ و میر و ناتوانی در اثر سرطان ها می باشند. این مطالعه با هدف تعیین میزان شیوع سرطان های گوارشی به تفکیک سن، جنس، محل سکونت، محل درگیری و نوع سرطان در طی یکسال (از مهر 78 لغایت مهر 79) در مراجعین به مراکز درمانی استان آذربایجان شرقی در سال 1383 انجام گرفت.
تحقیق به روش Existing data study انجام گرفت. پرونده کلیه بیماران ساکن استان آذربایجان شرقی که از مهر 1378 تا مهر 1379 با تشخیص سرطان های گوارشی در مراکز درمانی دولتی و خصوصی تحت نظر بوده اند، مورد بررسی قرار گرفت.
تحقیق روی 1822 نفر با میانگین سنی (انحراف معیار) 60.4±13.4 سال انجام شد که بیشترین میزان شیوع به سرطان های بدخیم در دهه هفتم زندگی بود. 88% از سرطان های دستگاه گوارش بدخیم بودند که بیشترین درصد مبتلایان به سرطان گوارش بدخیم را مردان (63%) تشکیل می دادند و این آمار در زنان 37% بود. شایع ترین محل درگیری سرطان های گوارش بدخیم به ترتیب شیوع عبارتند از: تومورهای معده (36%)، مری (23%) و کولورکتال (16%). شایع ترین نوع سرطان های معده آدنوکارسینوما (94%) و شایع ترین نوع سرطان های مری از نوع کارسینوم سلولهای سنگفرشی (82(% بود.
نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به افزایش روزافزون بروز سرطان های دستگاه گوارش در استان آذربایجان شرقی در طی مدت 5 سال، لزوم بررسی عوامل محیطی دخیل در شیوع آن، مخصوصا محتوای رژیم غذایی و عادات ضروری به نظر می رسد. همچنین جهت بررسی های بیشتر ثبت دقیق تر پرونده های بیماران و ایجاد مرکز اطلاعاتی مخصوص مبتلایان به سرطان توصیه می گردد.

Tei index اندکس داپلر جدیدی است که در ارزیابی عملکرد قلب در بیمارستان قلب و ریه توام با اختلال عملکرد قلب راست کاربرد دارد و می تواند شاخصی از اختلال عملکرد باشد. با توجه به عدم اطلاع از وضعیت این شاخص در بیماری های قلبی و ریوی، این تحقیق روی مراجعین به بیمارستان مسیح دانشوری تهران در سال 1379 انجام گرفت.

تحقیق با طراحی historical cohort study روی تعداد 134 نفر شامل: 19 بیمار گروه قلبی، 78 بیمار گروه ریوی و 37 نفر گروه شاهد انجام گرفت. گروه ها به لحاظ سن و جنس و میزان EF مشابه بودند. فاصله میزان اندکس Tei راست و چپ با اکوکاردیوگرافی داپلر اندازه گیری و با آزمون ANOVA مورد قضاوت آماری و مقایسه های چندگانه قرار گرفت.

میزان Tei چپ در گروه شاهد 0.16 ±0.41 و در گروه ریوی 0.20 ± 0.46 و در گروه قلبی 0.25 ± 0.52 (p<0.05) بود. میزان Tei راست در گروه شاهد 0.16 ± 0.38، در گروه ریوی 0.25 ± 0.52، در گروه قلبی (P<0.05) 0.52±0.19بود.
نتیجه گیری و توصیه ها: ابتلا به بیماری قلبی و ریوی بر میزان Tei چپ و راست اثر گذاشته و به نظر می رسد این اندکس به عنوان شاخص عملکرد قلب چپ و راست مطرح باشد. تعیین مقادیر نرمال Tei چپ و راست در جامعه نرمال توصیه می شود.

با توجه به اهمیت توده های خوش خیم پستان از لحاظ خطر تبدیل شدن به بدخیمی و نیز غیرقابل افتراق بودن آنها از توده های بدخیم پستان و از سوی دیگر عدم وجود اطلاعات دقیق راجع به شیوع این توده ها در ایران این تحقیق به منظور تعیین یافته های بالینی و پاتولوژیک توده های خوش خوم و بر روی بیمارانی که به دلیل توده پستان به بخش جراحی بیمارستان شهید مدرس تهران طی سالهای 81-1367 مراجعه کرده اند، انجام شده است.
این مطالعه با طراحی بررسی داده های موجود انجام گرفته است. پرونده کلیه بیماران واجد شرایط مورد مطالعه قرار گرفته و خصوصیات سن، جنس، نوع توده (خوش خیم، بدخیم)، علایم و شکایات، نوع پاتولوژیک و سابقه خانوادگی از پرونده استخراج و در یک فرم اطلاعاتی ثبت گردید. نتایج با آمار توصیفی، تحلیلی مورد قضاوت قرار گرفت.
از تعداد 265 بیمار که طی مدت فوق الذکر به دلیل توده پستان مراجعه کرده بودند، 59% بیماران مبتلا به توده خوش خیم بوده اند. بیشترین نوع پاتولوژیک توده ها به ترتیب تغییرات فیبروکیستیک (28.7%)، فیبروآدنوم (28%)، آدنوزاسکلروزان (10.9%) و ماستیت مزمن غیر اختصاصی (6%) بوده است. شایع ترین علامت همراه توده درد (60.9%) بوده است. تغییر در اندازه توده در 45.8% موارد ترشح خونی از نوک پستان در 15%، سابقه فامیلی مثبت کانسر پستان در اقوام درجه اول یا دوم در 19.8% موارد وجود داشت. در معاینات به عمل آمده از این توده ها لنفادنوپاتی آگزیلاری در 45.2% موارد حدود نامشخص در 35.6%، چسبندگی به اطراف در 32% و فرورفتگی (dimpling) در 18.4% موارد وجود داشته است.
نتیجه گیری و توصیه ها: بسیاری از توده های خوش خیم پستان دارای یافته های بالینی مربوط به توده های بدخیم هستند، لذا جهت اتخاذ تصمیم صحیح درمان بیماران با توده پستان نه فقط تاریخچه و معاینه، بلکه بدست آوردن نمونه هیستولوژیک از توده الزامی است.