فهرست مطالب

مطالعات میان فرهنگی - پیاپی 35 (تابستان 1397)

فصلنامه مطالعات میان فرهنگی
پیاپی 35 (تابستان 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/05/14
  • تعداد عناوین: 6
|
  • مچید جعفریان*، حسن بشیر، سید جواد میری صفحات 9-40
    ایران پس از انقلاب تجربه های گوناگونی را در عرصه های مختلف از سرگذارنده است. از تجربه های مهمی که بیشتر در حوزه های نخبگانی مطرح بوده، گفت وگوهایی است که نه در عرصه سیاسی بلکه با رویکردی دینی و در قالب های سازمانی و آکادمیک با رویگردی دینی رقم خورده است. این پژوهش براساس روش تحلیل مضمون می کوشد با تمرکز بر دانش و تجربه کنشگران به فهم و تفسیر فرهنگی آنها از گفت وگوی بینادینی پرداخته و آن را به گونه ای روشمند سامان دهد. بدین منظور، داده های میدانی به روش هدفمند و در مصاحبه نیم ساخت یافته با 15 نفر از کنشگران این عرصه گردآوری شد. در تحلیل مضامین برآمده از گفتارها مشخص شد به لحاظ فرهنگی، دیگری یک سوژه است و نه یک ابژه و نوعی این همانی بین من و دیگری برقرار است. گفت وگو نقشی هویت ساز داشته، جامعه پذیرکردن آن امری ضروری و مهمترین عامل برای تقویت مداری اجتماعی است. این رویکرد، با اتخاذ نگاهی انسان شناختی در گفت وگو با دیگری دینی اصالت را به دیگری داده و توجه به کرامت، برابری حقوق و ارزش های مشترک را مهمترین عواملی می داند که به یکی شدن من و دیگری با محوریت مرجعیت پذیری انسانی کمک خواهد کرد.
    کلیدواژگان: خوانش فرهنگی، دیگری دینی، گفت وگوی بینادینی، تحلیل مضمون، ایران
  • امیرحسین حق پرست، عباسعلی قیومی*، زهرا امیرحسینی صفحات 41-70
    رشد سریع فناوری های تلفن های همراه هوشمند و عمومیت یافتن آن در بین تمام اقشار جامعه فارغ از تفاوت های اقتصادی، فرهنگی و ارزشی و اتصال آن به اینترنت توانسته است که به مفهوم ارتباطات معنی تازه ای بخشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تاثیر سرمایه و سلامت اجتماعی و سواد رسانه ای بر کاهش آسیب های اخلاقی شبکه اجتماعی اینستاگرم که یکی از پرکاربردترین نرم افزارها در بین کاربران ایرانی است انجام پذیرفته است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش، پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی می باشد و در زمره تحقیقات میدانی به شمار می آید. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از میان 800 نفر دانشجویان مترجمی زبان مقطع کارشناسی پیوسته دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، 260 نفر از آنها بر اساس فرمول کوکران به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. برای تهیه چارچوب نظری، تعاریف، پیشینه و ادبیات تحقیق از ابزار کتابخانه ای، و برای سنجش نظر، دیدگاه و بینش و داده های استنباطی از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون همبستگی و رگرسیون چندمتغیره با استقاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 صورت پذیرفت. نتایج حاصل از بررسی روابط بین سرمایه و سلامت اجتماعی و سواد رسانه ای با متغیر وابسته (آسیب های اخلاقی اینستاگرام) حاکی از این بوده است که همه متغیرهای مستقل با آسیب های اخلاقی رابطه معکوس و معناداری دارند. متغیر سواد رسانه ای قوی ترین رابطه منفی و معکوس را با آسیب های اخلاقی اینستاگرام داشته است. پس از این متغیر، سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی به ترتیب با آسیب های اخلاقی دارای رابطه معکوس و منفی بوده اند.
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، سلامت اجتماعی، سواد رسانه ای، آسیب های اخلاقی، شبکه اجتماعی اینستاگرم
  • احسان طاهری حاجی وند* صفحات 71-104
    اگرچه که استیلای طولانی مدت مکتب رئالیسم بر سپهر تئوریک روابط بین الملل و وجود همیشگی سایه شوم جنگ بر سر بشریت که منجر به وقوع جنگهای جهانی، جنگ سرد و درحال حاضر نیز جنگهای نیابتی و مسئله تروریسم شده و جایی برای رسیدگی عمیق به مسائل غیرسیاسی، غیرنظامی و غیرامنیتی در روابط بین الملل باقی نگذاشته است، لیکن این امر نافی نقش و اهمیت فرهنگ و بحرانهای فرهنگی در روابط بین الملل نیست و روابط بین الملل ناگزیر از مطالعه و واکاوی آنها است. این پژوهش با طرح این سئوال که «بحرانهای فرهنگی روابط بین الملل در سال 2016 میلادی براساس مدل مکعب بحران چارلز هرمان چگونه واکاوی و تفسیر می شوند؟» به روش تحلیل کیفی محتوا و بر اساس مدل مذکور به بررسی و ارزیابی این فرضیه می پردازد که «تخریب کلیسای ساعت، دیوار باستانی آشوری و بخشهایی از قلعه پالمیرا از نوع بحرانهای برنامه ای و قابل پیش بینی بوده که دارای تهدید شدید و زمان اثرگذاری بلندمدت است و منجر به پاکسازی فرهنگی و هویتی می گردد. همچنین نابودی موزه تاریخ طبیعی دهلی نو، معبد پوتینگال و کلیسای سنت آگوستینو و فروریختن برج روتباو از نوع بحرانهای نوظهور و غافلگیرانه بوده که دارای تهدید شدید و زمان اثرگذاری بلندمدت بوده و منجر به پاکسازی هویتی خواهد شد. از سوی دیگر نابردباری مذهبی در میانمار و بحرین از نوع بحرانهای انعکاسی و قابل پیش بینی بوده که دارای تهدید شدید و زمان اثرگذاری کوتاه مدت است و منجر به پاکسازی مذهبی می گردد و نهایتا پروژه یا پروسه جهانی شدن، بحران پناهجویان و تهاجم فرهنگی نیز از بحرانهای برنامه ای و قابل پیش بینی بوده که دارای تهدید شدید و زمان اثرگذاری بلندمدت می باشد و منجر به نابودی تنوع فرهنگی، نقض امنیت فرهنگی اروپا و پاکسازی هویتی می گردد».
    کلیدواژگان: بحران، فرهنگ، بحران فرهنگی، چارلز هرمان، روابط بین الملل
  • علیرضا صامت، سید جمال الدین طبیبی، مهرداد نوابخش صفحات 105-133
    هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر توسعه مدیریت فرهنگی در دانشگاه آزاد اسلامی بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی- بنیادی؛ از نظر روش جمع آوری داده ها توصیفی - همبستگی و از نظر نوع داده، آمیخته از نوع اکتشافی بود. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش، شامل خبرگان و اساتید واحدهای دانشگاهی و مدیران سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی بودند و در بخش کمی جامعه آماری شامل کلیه کارکنان سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی به تعداد 1535 نفر بود. حجم نمونه در بخش کیفی با استفاده از اصل اشباع و روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند 20 نفر تعیین شد و در بخش کمی نیز با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 320 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختار یافته و در بخش کمی یک پرسشنامه محقق ساخته 29 سوالی عوامل اثرگذار بر توسعه مدیریت فرهنگی بود. برای سنجش روایی در بخش کمی از روایی محتوا و سازه استفاده شد و همچنین برای سنجش پایایی در بخش کمی از ضریب آلفای کرونباخ و ضریب پایایی ترکیبی استفاده شد که نتایج بیانگر پایا و روا بودن پرسشنامه بود؛ در بخش کیفی هم از روش پایایی بین دو کدگذار و بازآزون استفاده شد که نتایج بیانگر پایی در کدگذاری بود. روش تحلیل داده ها در بخش کیفی روش تحلیل محتوا بود؛ هم چنین در بخش کمی از روش های آمار توصیفی استفاده شد و در بخش استنباطی از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد که در تمام مراحل از نرم افزارهای Lisrel-V9.2 و Spss-V22 کمک گرفته شد. نتایج نشان داد که عوامل اثرگذار بر توسعه مدیریت فرهنگی و مولفه های آن به ترتیب عبارتند از فرهنگ سازمان ؛ بالندگی فرهنگی؛ هوش فرهنگی.
    کلیدواژگان: توسعه مدیریت فرهنگی، هوش فرهنگی، بالندگی فرهنگی، فرهنگ سازمانی
  • مریم شاکری، ابوالقاسم صادقی نیارکی* صفحات 135-166
    امروزه، نیاز به روش های مختلف برای احیا و ترویج فرهنگ غنی و منحصربه فرد ایرانی-اسلامی در سطح ملی و جهانی است. از سوی دیگر استفاده از فناوری های جدید در ایران در حال گسترش است. گسترش فناوری های جدید و نیاز به ترویج فرهنگ ایرانی-اسلامی ضرورت بررسی ارتباط و تعامل بین فرهنگ و فناوری برای حفظ و گسترش فرهنگ ایجاد می کند. استفاده از فناوری فرهنگ، که امروزه مورد توجه قرار گرفته و به مطالعه تعامل فرهنگ و فناوری می پردازد، در این زمینه نقش مهمی ایفا کند. هدف از این تحقیق بررسی نقش فناوری فرهنگ در جامعه و دولت فرهنگ محور با تمرکز بر فناوری های رایانش فراگستر است. برای این منظور ابتدا فناوری های رایانش فراگستر و فناوری فرهنگ مورد بررسی قرار می گیرند. سپس بر اساس تفکر فناوری فرهنگ به تعریف جامعه و دولت فرهنگ محور پرداخته می شود و ارگان ها و سازمان های دولتی که نقش بیشتری در زمینه فناوری فرهنگ دارند شناسایی می گردند. پس از آن، چند پروژه که نشان دهنده نقش فناوری فرهنگ در ایجاد دولت و جامعه فرهنگ محور هستند ارائه می شوند. در نهایت، با استفاده از تحلیل SWOT به ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای ایجاد جامعه فرهنگ محور در ایران پرداخته می شود. این تحقیق نشان می دهد که دولت ایران می تواند با تفکر فناوری فرهنگ نه تنها گامی مهم در حفظ و گسترش فرهنگ ایرانی اسلامی بردارد که به توسعه فناوری در جامعه و ایجاد جامعه الکترونیک کمک کند.
    کلیدواژگان: فناوری فرهنگ، رایانش فراگستر، جامعه فرهنگ محور، دولت فرهنگ محور
  • رقیه صادق زاده *، فریبرز درتاج، مرتضی منادی صفحات 167-184
    در حال حاضر اینستاگرام یکی از محبوب ترین اپلیکیشن در بین نوجوانان سراسر جهان می باشد. بنابراین بررسی و پژوهش در این زمینه یکی از موضوعات مهم است. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی انگیزه های دانش آموزان در استفاده از اینستاگرام به طریقی کیفی می باشد. جامع هدف این پژوهش شامل کلی دانش آموزان دختر مقطع متوسط دوم در منطق دوازده تهران است که از بین آنها 21 دانش آموز با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. روش جمع آوری اطلاعات در پژوهش حاضر شامل مصاحبه می شود. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شد و نتایج نشان داد که انگیزه های دانش آموزان برای استفاده از اینستاگرام شامل تازگی و نوظهور بودن، تشویق دوستان، در جریان اخبار و اطلاعات قرار داشتن، اوقات فراغت، تداوم دوستی های قدیم و آغاز روابط جدید، ابراز خویشتن و فرار از واقعیت می باشد. در مجموع می توان گفت که دانش آموزان بنا به دلایل مختلفی از اینستاگرام استفاده می کنند شناسایی این انگیزه ها می تواند گامی نخست برای توانمند ساختن و هدفمند کردن دانش آموزان در استفاده از اینستاگرام باشد
    کلیدواژگان: اینستاگرام، انگیزه، نوجوانان، پژوهش کیفی، ایران