نشریه تدبیر
پیاپی 308 (آبان 1397)

فعالیت‌های‌ لجستیکی‌ در همه‌ حوزه‌های‌ زندگی‌ انسان‌ به‌طور مستقیم‌ و غیرمستقیم‌ تاثیرگذار می‌باشند. ‌از آنجا که هدف لجستیک حداقل کردن هزینه‌های سازمان با ایجاد مطلوبیت زمانی و مکانی برای کالا می‌باشد، روش‌هایی مانند لجستیک ناب، برون‌سپاری، لجستیک مجازی، لجستیک معکوس، لجستیک یکپارچه و مدیریت زنجیره تامین و سایر نظریه‌ها و روش‌های لجستیکی به دنبال ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان و افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های لجستیکی به عنوان بخش مهمی از هزینه‌های تولید می‌باشند، به‌گونه‌ای که توسعه و به‌کارگیری موثر علم لجستیک و بهره‌گیری از مفاهیم علمی در مدیریت زنجیره تامین کالا طی سنوات گذشته در برخی از کشورها موجب کاهش 5 درصد تولید ناخالص ملی آنان گردیده است.

مدیریت لجستیک، به‌عنوان یکی از اجزای مهم مدیریت زنجیره تامین، نقش بسیار مهمی در گردش مواد، خدمات و اطلاعات در شاهرگ‌های صنعت یک کشور و همچنین ایجاد ارزش برای مشتریان نهایی دارد. امروز، کشورهای مختلف از توانمندی‌ها و مزیت‌های لجستیک خود به‌عنوان یکی از منابع درآمدزایی در سطح ملی و بین‌المللی بهره می‌برند. علاوه بر این، قرار گرفتن در زنجیره تامین جهانی به‌عنوان یک مزیت استراتژیک به حساب می‌آید. این امر میزان قدرت چانه‌زنی اقتصادی و سیاسی کشورها را در زنجیره تامین جهانی افزایش می‌دهد.
با توجه به اهمیت لجستیک هم در ابعاد ملی و هم بین‌المللی، مجله تدبیر بر آن شد که با دعوت از صاحب‌نظران و فعالان حوزه لجستیک، میزگردی با موضوع "وضعیت امروز و افق‌های آینده لجستیک در ایران" برگزار نماید. آنچه در پی می‌آید، مشروح گفت‌وگوهای این میزگرد است.

موضوع لجستیک و زنجیره تامین از جمله مولفه‌های کلیدی در خلق و توسعه مزیت رقابتی در دنیای امروز قلمداد می‌شود. کارکرد‌های نوین و متعددی در توسعه و کاربرد مباحث لجستیک و زنجیره تامین چه در سطوح بنگاهی و چه در سطوح ملی و فراملی مطرح شده و مستمرا نیز در حال توسعه می‌باشد. به لطف توسعه علمی و تجربی مفاهیم لجستیک و زنجیره تامین این گونه مباحث بیش از آنکه جنبه ابزاری و تکنیکی به خود بگیرد، به الگویی فکری و رویکردی مدیریتی و جامع تبدیل شده و بر همین اساس کاربردهای متنوعی از آن در حوزه‌های مختلف و متنوع توسعه یافته است. اگرچه خاستگاه مفاهیم لجستیک در عرصه‌های نظامی و بعدها صنعتی و تجاری بوده است، ولیکن امروزه کمتر حوزه‌ای است که از مفاهیم و کارکردهای این الگوی مدیریتی توسعه‌یافته بهره‌ای نبرده باشد. مروری بر تجربیات موجود می‌تواند زمینه‌ساز توسعه کاربرد این مفاهیم به صورت اثربخش در بخش‌های مختلف اقتصادی، تولیدی و تجاری بوده و زمینه‌ساز رشد و توسعه مزیت باشد. این مقاله صرفنظر از ورود به مباحث کلاسیک و تیوری مدیریت زنجیره تامین و لجستیک تلاش می‌کند پیام‌رسان برخی از کاربردهای این مفهوم در بخش‌ها و کسب‌وکار‌های مختلف باشد که به اجمال مورد اشاره قرار گرفته است. بدیهی است توسعه مفاهیم علمی و کاربردی هر یک از موضوعات و متناسب‌سازی این تجربیات جهت به‌کارگیری در کسب‌وکار‌های کشورمان از جمله مباحثی است که می‌تواند در دستور کار متولیان، دانشگران و صاحبان کسب‌وکار کشور قرار گیرد.

جهانی شدن، رشد سریع فناوری، محیط پویا و پیچیده، شرایط عدم قطعیت محیطی موانعی برای پیش‌بینی و تشخیص رفتار شرکای زنجیره تامین شرکت‌ها شده است. فقدان توانایی شرکت‌ها برای پیش‌بینی و ‌تاثیر‌ رفتار نهادهای گوناگون در زنجیره تامین منجر به ریسک زنجیره تامین می‌شود.
دو دهه اخیر مثال‌هایی از شرکت‌هایی را در خود دارد که از عدم قطعیت در محیط رنج می‌بردند که موجب آسیب به عملکرد آن‌ها گردید. حوادثی مانند آتش‌سوزی در کارخانه نیمه‌هادی فیلیپین در سال 2000 ‌ فرایند تولید را منهدم کرد که به خسارت 400 میلیون دلاری برای شرکت Ericsson منجر شد. به طور مشابه، با توجه به زلزله، سونامی و فاجعه هسته در سال 2011 در ژاپن، تولید تویوتا 40000 خودرو افت کرد که باعث‌ از دست رفتن درآمد مبلغ 72 میلیون دلاری در هر روز شد.
بنابراین، به منظور اجتناب از این زیان‌های گسترده، متخصصین و پژوهشگران، توجه ویژه‌ای به ریسک‌های زنجیره تامین داشته‌اند.
تحقیقات در مورد ریسک زنجیره تامین از دو منظر بررسی شده است که عبارت‌اند از:

1. منبع و سابقه ریسک زنجیره تامین
2.‌ مدیریت و پیامدهای ریسک زنجیره تامین
ثابت شده است که ریسک زنجیره تامین ممکن است از چند منبع مانند تامین‌کنندگان، مشتریان، قوانین و مقررات دولتی، محیط‌های غیر قابل پیش‌بینی و متغیر، شبکه حمل و نقل و توزیع، قوانین مرتبط با کار و کارکنان و اندازه شرکت نشیت بگیرد.
 هر چند بر اساس دیدگاه‌های تجربی گذشته راهکارهایی برای مدیریت ریسک زنجیره تامین ارایه شده است که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از بهبود مستمر، مدیریت تقاضای انحرافی، برنامه‌ریزی برای رخدادهای درونی و محیطی، امنیت زنجیره تامین و زنجیره تامین بازارمحور.‌ ولی موضوع روشن این است که شرکت‌ها باید راهکار‌های مناسبی را برای کاهش ریسک زنجیره تامین دنبال نمایند که بر اساس این مقاله تاکید بر (چابکی عملکرد) به عنوان راهکاری برای کاهش این ریسک می‌باشد.
شرکت‌های فعال در محیط پویا و مواجه با عدم قطعیت در زنجیره تامین، قابلیت‌هایی را برای مدیریت عدم قطعیت‌ها و تضمین ریسک زنجیره تامین نیاز دارند. این قابلیت‌ها ارتباطات، هماهنگی، و اقدامات مشترک با عوامل مهم در زنجیره تامین را برای گسترش فرصت‌ها و تنظیم مجدد منطبق با محیط ارتقا می‌بخشد.
شرکت‌هایی که با ریسک زنجیره تامین مواجه هستند باید به دنبال ارتقای یکپارچگی زنجیره تامین باشند، که شامل یکپارچگی عناصر کلیدی داخلی (واحدهای عملکردی داخلی) و خارج از شرکت (مشتریان و تامین‌کنندگان کلیدی) می‌باشد.
 یکپارچگی زنجیره تامین، قابلیت دید «انتها به انتها» را فراهم می‌کند و می‌تواند اطلاعات نادرست و غیرقابل اعتماد را بررسی کند و نقش کلیدی را در مدیریت ریسک زنجیره تامین ایفا نماید.
به‌ عنوان مثال، برند اسپانیایی Zara می‌تواند چرخه طراحی، تولید و توزیع یک طرح جدید را طی یک ‌ فرایند چند هفته‌ای تکمیل کند که دلیل این سرعت، رابطه تنگاتنگ و به شدت هماهنگ این شرکت با زنجیره تامین است. شرکت‌هایی مانند Zara، که زنجیره تامین جهانی دارند به شدت از ریسک بالای زنجیره تامین برخوردار هستند، این نوع از شرکت‌ها از طریق عواملی نظیر یکپارچگی عوامل کلیدی داخلی و خارجی، شفافیت اطلاعات، تعاملات با مشتری، قابلیت‌های ممتاز و انطباق‌پذیری می‌توانند با درجه بالایی از چابکی عملکرد، ریسک‌های زنجیره تامین را کنترل نمایند.
 در این مقاله دلایل اینکه چرا به دلیل وجود ریسک زنجیره تامین شرکت‌ها تمایل به یکپارچگی زنجیره تامین و ارتقای چابکی عملکرد را دارند بررسی می‌شود.

در این مقاله داده‌های 15 کشور اروپایی برای درک بهتر تکنولوژی درحال ظهور صنعت سفر و نیازهای مشتریان در بخش‌های سفر و لجستیک تحلیل شده است. شرکت‌ها در این فضا، برای پاسخ به تغییرات و بهبود استراتژی‌های دیجیتال‌سازی‌شان چه راهکاری باید در پیش بگیرند؟
 هیچ صنعتی از تغییراتی که دیجیتال‌سازی به ارمغان می‌آورد مصون نیست، با این وجود بعضی از صنایع نسبت به اینگونه فشارها با سرعت بیشتری واکنش نشان می‌دهند. به عنوان نمونه، صنایع سفر و لجستیک دو سر یک طیف هستند. در کشورهای اروپایی به سختی می‌توان کسی را پیدا کرد که برای سفر، بدون استفاده از اینترنت به دنبال رزرو محل اقامت، رزرو پرواز یا جستجوی برنامه زمانی حرکت قطارها باشد. با این حال، تعداد اندکی از کسب‌وکارها به‌طور آنلاین اطلاعات حمل دریایی و هوایی را جستجو می‌کنند. تحقیقات مربوط به این صنعت این نکته را نشان داد که؛ در سال 2017 در مقابل هر 80 جستجوی مرتبط با سفر، فقط یک جستجو مربوط به لجستیک وجود داشته است.

استراتژی را ‌می‌توان مسیر اجرای ماموریت، تحقق چشم‌انداز و نیل به اهداف استراتژیک تلقی کرد. این راه با توجه به ‌فرصت‌ها، تهدیدات، نقاط قوت و ‌ضعف‌های بخش حمل و نقل، طوری طراحی شده است که این بخش بتواند با استفاده از قوت‌ها از ‌فرصت‌ها به درستی بهره‌برداری نموده و ‌ضعف‌ها را از  بین ببرد و از تهدیدها نیز بپرهیزد.
در ادبیات مدیریت، برنامه‌ریزی را تخصیص منابع محدود به منافع نامحدود تعریف می‌کنند. با عنایت به این تعریف، باید از میان خیلی عظیم راهکارهای نیل به اهداف استراتژیک، مهم‌ترین و اثرگذارترین آن‌ها را انتخاب نمود تا بتوان با تمرکز کافی بر این راهکارها، در راستای چشم‌انداز این بخش گام برداشت.

با رو آمدن پدیده‌ای به نام استارت‌آپ‌ها، مدل‌های اقتصادی و فعالیت بازار سنتی در بسیاری حیطه‌ها دچار تغییراتی شد که در آغاز نمی‌شد به موفقیت آنها چندان امیدوار بود اما گذر زمان و مدیریت خلاقانه این کسب‌وکارها ثابت کرد که آینده تجارت در دستان همین شرکت‌هاست.
به گزارش کارپرس، عده‌ای از تجار قدیم معتقدند که شاید دنیای نرم افزار در حال خوردن اقتصاد جهان باشد، اما برخی صنایع جایی در دنیای نرم‌افزار ندارند اما به قول رییس کمپانی دانمارکی Maersk  که در یکی از همایش‌های مدیریتی خود گفت:«هرچیزی که بتواند دیجیتالی شود، دیجیتالی می شود». در واقع باید بدانیم اینترنتی شدن بسیاری از تجارت‌ها برکسی پوشیده‌ نیست و نمی‌توان جلوی آن را گرفت.
ورود استارت‌آپ‌ها به ایران برخلاف سایر تکنولوژی‌ها که بسیار دیر به ایران می‌رسند، چندان با وقفه همراه نبود و افراد موفق دنیا‌دیده به سرعت طرح‌ها و ایده‌های خود را در کشور به اجرا گذاشتند. ایده‌هایی که برخی از آنها با سنگ‌تراشی و مخالفت بازار سنتی و یا بخش دولتی همراه شده ولی کماکان در بازار تجارت نقش بسزایی را ایفا می‌کنند.
حمل و نقل اینترنتی و سامانه‌های هوشمند این حوزه جزو ملموس‌ترین استارت‌آپ‌ها در بین آحاد جامعه هستند که موفقیتی مضاعف نسبت به برخی استارت‌آپ‌ها داشته و در قالب‌های گوناگون توسط تیم‌های بزرگ و کوچک احداث شده اما تنها تعداد معدودی از آنها به موفقیت دست یافته‌اند. از نظر کارشناسان اشباع این‌گونه استارت‌آپ‌ها یکی از دلایل عدم موفقیت موارد جدید فعال در حوزه حمل و نقل مسافر به صورت اینترنتی است و کمتر کسی به تحولی اساسی در چنین سامانه‌هایی فکر می‌کند.

طی یکسال اخیر شاهد سه اقدام مهم و کلیدی در حوزه سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کلان بخش حمل و نقل و لجستیک بودیم که به واسطه این سه اقدام استراتژیک، مقطع کنونی را می‌توان نقطه عطفی برای این بخش در کشور دانست. طی یکسال اخیر شاهد سه اقدام مهم و کلیدی در حوزه سیاستگذاری و برنامه‌‌‌ریزی کلان بخش حمل و نقل و لجستیک بودیم که به واسطه این سه اقدام استراتژیک، مقطع کنونی را می‌‌‌توان نقطه عطفی برای این بخش در کشور دانست.

خروجی نهایی طرح لجستیک، نقشه جامع مراکز لجستیک کشور است که شامل «شهر لجستیک»، «دهکده لجستیک»، «پارک لجستیک عمومی»، «پارک لجستیک کشاورزی» و «مرکز لجستیک مرزی» است.
در طرح آمایش مراکز لجستیک که در شکل زیر نمایش داده شده است، مجموعا 58 مرکز لجستیک شامل چهار شهر لجستیک، 14 دهکده لجستیک، 12 پارک لجستیک عمومی، 18 پارک لجستیک کشاورزی، و نهایتا 10 مرکز لجستیک مرزی مشخص شده است.

شهر لجستیک تگزاس که در فورت‌وورث ایالت تگزاس آمریکا واقع شده است در واقع یک مجموعه بزرگ متشکل از فعالیت‌های متنوع و محل همگرایی شیوه‌های مختلف حمل‌ونقل شامل جاده، ریل و حمل‌ونقل هوایی است.
شروع کار این مجموعه از سال 1989 بود که به عنوان یک فرودگاه تجاری و باری و با هدف کاهش ترافیک فرودگاه دالاس شکل گرفت. اما به سرعت مشخص شد که این هدف بسیار محدود بوده و مرکز لجستیک تگزاس پتانسیل ارایه خدمات گسترده‌تری را داراست و از آن زمان با توسعه روزافزون، به سطح یک شهر لجستیک ارتقا یافت. این پروژه به عنوان یک نمونه موفق همکاری بخش‌های دولتی و خصوصی در آمریکای شمالی به شمار می‌رود.
توسعه این مرکز لجستیک از یک مجموعه فرودگاهی به یک شهر لجستیک با احداث یک بزرگراه ایالتی و سرمایه‌گذاری شرکت راه‌آهن خصوصی بی‌ان‌اس‌اف با ایجاد یک محوطه بارگیری خودرو و سپس یک پایانه چندوجهی 300 هکتاری آغاز شد. این سرمایه‌گذاری باعث تبدیل‌شدن حمل ریلی به شیوه غالب مرکز لجستیک شد و در همان سال‌های ابتدایی به جابجایی 700،000 واحد کانتینری در سال رسید. حمل‌ونقل هوایی نیز در این مرکز در حدود 120هزار تن کالا را در سال جابه‌جا نموده است. اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم الاینس به ترتیب 28هزار و 40هزار شغل و حجم مالی تولیدات و خدمات آن بیش از 11 میلیارد دلار برآورد شده است.

دنیای امروز دنیای رقابت در فضای پیچیده و عدم قطعیت است. گاهی یک اشتباه می‌تواند یک سازمان را چندین سال به عقب براند و صدمات جبران‌ناپذیری را به سازمان تحمیل کند. یکی از مهم‌ترین ارکان هر سازمان مدیریت زنجیره تامین و لجستیک است؛ به طوری که در حال حاضر شرکت‌ها و سازمان‌های برتر را سازمان‌هایی می‌دانند که توانمندی بالایی در مدیریت زنجیره تامین و لجستیک خود دارند. برای دستیابی به یک سیستم مدیریت زنجیره تامین و لجستیک توانمند لازم است با استفاده از روش‌ها و ابزارهای مدلسازی به بهینه‌ترین توالی و زمانبندی در مدیریت زنجیره تامین و لجستیک خود دست یابیم؛ از این‌رو، استفاده از روش‌های مدلسازی می‌تواند راهگشای تصمیم‌گیران و مدیران سازمان‌ها باشد. روش‌های زیادی برای مدلسازی ارایه گردیده که هر یک توانمندی‌ها و ضعف‌های خود را دارد، در این تحقیق روش شبکه‌های پتری به عنوان یک روش کارآمد و اثربخش برای مدلسازی و تحلیل سیستم‌ها بالاخص سیستم‌های مدیریت زنجیره تامین و لجستیک معرفی گردیده است که می‌تواند بسیاری از مولفه‌های مدلسازی را در مبحث زنجیره تامین و لجستیک پوشش دهد.

این گزارش به منظور بررسی رویکرد جهانی نسبت به حمایت از تولیدات داخلی و استفاده از تجارب سایر کشورها، تجربه چند کشور را در زمینه حمایت از تولیدات داخلی آنها مورد بررسی قرار داده‌ است. کشورهای مورد بررسی در این بخش در سطوح مختلف توسعه اقتصادی انتخاب شده‌اند و به دلیل جهت‌گیری‌های کلی که کشور‌های واقع در اتحادیه اروپا (EU) و سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) دارند سیاست‌های این دو مجموعه نیز در این بخش مورد بررسی قرار گرفته است.

همانند سال‌‌های 2007، 2010، 2012، 2014 و 2016 در سال 2018 نیز بانک جهانی به بررسی وضعیت لجستیک کشورهای مختلف جهان پرداخته است. شاخص عملکرد لجستیک، معتبرترین شاخص بین‌المللی مرتبط با لجستیک تجاری است که در آن وضعیت لجستیک داخلی کشورها و نیز لجستیک کشورها در عرصه بین‌الملل مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. همانند گزارشات پیشین شاخص‌‌های در نظر گرفته شده به صورت ذیل می‌‌باشند:1. کارایی فرآیندهای ترخیص کالا (گمرک)
2. کیفیت زیرساخت‌های تجاری و جابه‌جایی (زیرساخت)
3.  سهولت دسترسی به حمل و نقل بین‌المللی با قیمت رقابتی (حمل و نقل بین المللی)
4. شایستگی و کیفیت خدمات لجستیکی (کیفیت لجستیک)
5. توانایی در تعقیب و ردیابی کالاهای ارسالی (تعقیب و ردگیری)
6. مناسب بودن زمان تحویل محموله‌‌ها به مشتری در زمان برنامه‌ریزی شده یا زمان مورد انتظار (زمان تحویل)
البته باید توجه داشت که هیچ یک از این شش حوزه نمی‌تواند به‌تنهایی بیانگر عملکرد لجستیکی یک کشور باشد؛ بلکه به‌صورت توام و در کنار یکدیگر عملکرد لجستیکی کشورها را نشان می‌دهند.
همانطور که انتظار می‌‌رفت در سال 2018 وضعیت لجستیکی کشور بهبود چشمگیری پیدا کرده است، به نحوی که از رتبه‌‌ 96 در سال 2016 به رتبه‌‌ 64 صعود کرد. وضعیت شاخص‌‌های شش‌‌گانه کشور در سال‌‌های مختلف به صورت زیر می‌‌باشد. نکته‌‌ قابل توجه این است که ایران در سال 2014 در شاخص ارزیابی LPI مورد سنجش و ارزیابی قرار نگرفته بود.

مدیریت زنجیره ‌تامین (SCM) یکی از ابزارهای مهم و کاربردی مدیریتی است که در گزارش شرکت بین و شرکا در سال 2018 رتبه پنجم را در بین 25 ابزار مدیریتی برتر به خود اختصاص داده است. زنجیره ‌تامین شبکه‌ای از تسهیلات و مراکز توزیع است که وظایف تهیه و تدارک مواد خام، تبدیل آن به محصولات نهایی و واسطه‌ای و توزیع این محصولات نهایی به مشتریان را انجام می‌دهد. زنجیره‌های ‌تامین در سازمان‌های تولیدی و خدماتی وجود دارند، هرچند که پیچیدگی زنجیره ممکن است از صنعتی به صنعت دیگر و از شرکتی به شرکت دیگر شدیدا تغییر کند. در این مقاله سعی شده است که ارتباط مدیریت زنجیره ‌تامین با تجارت الکترونیک، مزیت رقابتی پایدار، مدیریت ریسک و مدیریت زنجیره ‌تامین سبز بررسی شود.

مدیریت یک مسئولیت مهم و خطیر است که می‌تواند سرنوشت منابع، نیروی انسانی، اعتبار شرکت و سازمان، رضایت مشتریان و در نهایت موفقیت و شکست شرکت را تعیین کند. بر همین اساس، بسیاری از سازمان‌ها به خوبی دریافته‌اند که موفقیت اتفاقی نیست، بلکه مستلزم حرفه‌ای‌گرایی و رعایت یک سری قواعد علمی و اثبات شده در انتخاب و توسعه مدیران است. شایسته‌سالاری به‌کارگماری و ارتقای مدیران بر اساس شایستگی‌های قابل سنجشی است که به آن‌ها در نیل به موفقیت و اثربخشی کمک می‌کند. در واقع، با بهره‌گیری از رویکرد شایسته‌سالاری فیلتری را لحاظ می‌کنیم که از طریق آن شایسته‌ترین و مناسب‌ترین افراد برای مدیریت گزینش شوند. شایستگی به موارد قابل مشاهده، قابل‌اندازه‌گیری و قابل توسعه اشاره دارد که با عملکرد مطلوب و موفق افراد در شغل و سازمان رابطه داشته و در نتیجه بتوان از آن‌ها به‌ عنوان معیاری برای سنجش عملکرد افراد و همچنین تمییز بین افراد با عملکرد بالا و متوسط استفاده کرد. در واقع، شایستگی‌ها توضیح چرایی و چگونگی موفقیت افراد در شغل و سازمانشان هستند. شایستگی‌ها طیف گسترده‌ای از نگرش‌ها، رفتارها، مهارت‌ها، توانمندی‌ها، دانش، ویژگی‌های شخصی و روانشناختی هستند که برخی از آن‌ها عام بوده و برای هر شغل و سازمانی ضرروی تلقی می‌شوند و برخی دیگر بر مبنای یک شغل و سازمان خاص موضوعیت یافته و اهمیت می‌یابند. از بین شایستگی‌های مختلف مدیران، شایستگی‌های روانشناختی اهمیت فوق‌العاده بالایی دارند، زیرا عملا سایر شایستگی‌ها و نحوه توسعه و به‌کارگیری‌شان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. سرمایه روانشناختی از جمله شایستگی‌های روانشناختی مهمی است که بیش از یک دهه از طرح آن می‌گذرد و مشخص شده نقش تعیین‌کننده‌ای در عملکرد کارکنان و مدیران دارد. در این مقاله، سرمایه روانشناختی را به‌ عنوان یک شایستگی مدیریتی مورد توجه قرار می‌دهیم و ضمن بیان تعریف سرمایه روانشناختی به ویژگی‌های رفتاری مدیران دارای سرمایه روانشناختی نیز اشاره می‌کنیم. در پایان نیز به تلویحات کاربردی و چگونگی توسعه سرمایه روانشناختی خواهیم پرداخت.

طراحی سازمان فرآیند تصمیم‌‌گیری درباره نحوه ساختارمندی و کارکرد سازمان است. هدف از سازماندهی و طراحی نمودارها و ساختارهای سازمانی تعریف و تخصیص دقیق ماموریت‌ها و وظایف در راستای تحقق استراتژی‌های سازمانی، اجرای بهنگام و اثربخش فعالیت‌ها و بسترسازی برای توسعه سرمایه‌های انسانی سازمان می‌باشد. با این وجود، ساختارهای سازمانی به جهت ماهیت و تاثیر قابل توجه خود بر ارکان سازمان می‌توانند با انحراف از ماموریت ذاتی خود صرفا به محملی برای ارتقا و برخورداری طبقه‌ای از کارکنان تبدیل شوند که لزوما شایسته‌ترین و اثربخش‌ترین کارکنان سازمان نمی‌باشند.
از سوی دیگر، مفاهیم موجود در زمینه سازماندهی و طراحی ساختار اغلب ماهیتی تیوریک و بنیادین دارند. در نتیجه، همواره احساس می‌شود حد فاصل این مفاهیم تا فضای حل مسئله نیازمند تکنیک‌هایی عملی‌تر هستیم که از یکسو متکی بر تیوری‌ها و از سوی دیگر، مبتنی بر چارچوب‌های عقلی– استدلالی، به‌گونه‌ای آزموده در دسترس طراحان ساختار باشند.
این مقاله دربردارنده 25 تکنیک کاربردی در مباحث سازماندهی و طراحی ساختار و نتیجه تلاش عملی و مطالعات پردامنه، تفکرات و بازخورد عملی نویسندگان در حوزه‌های سازماندهی، طراحی نمودار و ساختارهای سازمانی و مدیریت منابع انسانی چندین شرکت بزرگ کشور در عرصه تولید فلزات خام و صنایع معدنی بالادست و نیز شرکت‌های پشتیانی‌کننده آن‌ها می‌باشد و در نظر دارد با تشریح این تکنیک‌ها و نحوه بهره‌گیری از آنها در حفظ کارکرد واقعی ساختارها سازمانی موثر باشد.
از آنجا که چارچوب و بن‌مایه مفاهیم مورد اشاره در این مقاله مبانی عقلی - استدلالی است می‌توان تکنیک‌های برشمرده در آن را به سازماندهی و طراحی نمودار سازمانی بسیاری از شرکت‌های کوچک و بزرگ تولیدی و غیر تولیدی نیز تعمیم داد.

ساختار سرمایه واحد تجاری، ترکیبی از انواع بدهی و حقوق صاحبان سهام آن است که در ترازنامه وجود دارد. شرکت‌‌ها برای رشد و پیشرفت نیاز به سرمایه دارند. بخشی از سرمایه در داخل شرکت از طریق سود انباشته که در نتیجه سودآوری شرکت به‌‌وجود آمده و بین سهامداران تقسیم نشده است، ‌تامین می‌‌شود و مابقی آن می‌‌تواند از طریق بازارهای مالی سرمایه یا استقراض ‌تامین گردد. در مطالعه حاضر تلاش شد تا با استفاده از داده‌‌های 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌‌های 1389 تا 1393 و رگرسیون چندمتغیره، به بررسی رابطه اهرم مالی با سودآوری و همچنین سرعت تعدیل ساختار سرمایه پرداخته شود. نتایج بررسی‌‌ها نشان داد که اهرم مالی، با سود آوری رابطه معنی دار و معکوس دارد در حالی که با اندازه شرکت و نرخ ‌موثر مالیات رابطه معنی دار و مستقیم دارد و سرعت تعدیل ساختار سرمایه، 28 درصد است.