فهرست مطالب

پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز - سال بیست و ششم شماره 2 (پیاپی 62، تابستان 1383)

مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
سال بیست و ششم شماره 2 (پیاپی 62، تابستان 1383)

  • 127 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1383/05/15
  • تعداد عناوین: 21
|
  • محسن آنی، سیدعلی اصغر مشتاقی، حشمت الله اروجی، کیهان قطره سامانی صفحه 5
    زمینه و اهداف
    جذب مواد مغذی از طریق آنتروسیت ها تحت تاثیر بسیاری از مواد و عناصر فلزی قرار می گیرد. این مواد اغلب با مکانیسم های حامل تداخل می کنند و بر متابولیسم کلی بدن اثر می گذارند. در این مطالعه اثر منگنز بر جذب اسید اولئیک در آنتروسیت های موش بررسی شد.
    روش بررسی
    EGS تهیه شده از روده موش در محلول انکوباسیون حاوی اسید اولئیک در شرایط مختلف از نظر دما و غلظت قرار داده شد و سپس اسید اولئیک داخل EGS به روش اسپکتروفتومتری اندازه گیری شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که افزایش غلظت منگنز در محلول انکوباسیون باعث کاهش جذب اسید اولئیک می شود که این کاهش به غلظت منگنز در محلول انکوباسیون بستگی دارد. حذف Na+ از محیط آزمایش باعث کاهش شدید در جذب می شود.
    نتیجه گیری
    نتایج نشان می دهد که جذب اسید اولئیک وابسته به Na+ است و منگنز از طریق تداخل با این یون باعث کاهش جذب می شود. این یون نیز به صورت وابسته به دوز بر انتقال اسید چرب تاثیر می گذارد و موجب مهار این فرآیند می شود.
    کلیدواژگان: منگنز، انتقال اسد چرب، اسید اولئیک، آنتروسیت
  • گلشن برهمنی، ژیلا عابد سعیدی، علی اصغر خیری صفحه 9
    زمینه و اهداف
    استفاده از گازهای شیمیایی جنگی سبب بروزعوارض متعددی می شود. هدف این مطالعه بررسی کیفیت زندگی آسیب دیدگان بمباران شیمیایی سردشت بود. کیفیت زندگی آسیب دیدگان شیمیایی با گروه مردم عادی مقایسه و ارتباط مشخصات فردی و شدت بیماری با کیفیت زندگی بررسی شد.
    روش بررسی
    در این مطالعه کلیه آسیب دیدگان شیمیایی واجد شرایط پژوهش (232 نفر) و یک صد نفر از مردم عادی با نمونه گیری تصادفی به عنوان گروه شاهد، تحت مطالعه قرار گرفته اند. اطلاعات با استفاده از روش مصاحبه و گزارشهای پزشکی و ابزار مصاحبه شامل مشخصات فردی و پرسشنامه کیفیت زندگی در سه بعد جسمی، روانی و اجتماعی جمع آوری شد. شدت بیماری (درصد جانبازی) بر اساس معاینات پزشکی تعیین می شد.
    یافته ها
    در گروه آسیب دیدگان 76 زن و 156 مرد شرکت داشتند و 38% گروه شاهد را زنان تشکیل می دادند. میانگین و انحراف معیار سن گروه آسیب دیدگان شیمیایی 41.05، 11.1± و گروه مردم عادی 37.26، 11.24± بود. نتایج نشان داد که امتیاز کیفیت زندگی در گروه آسیب دیدگان شیمیایی پایین تراز مردم عادی (p=0.00001) است ارتباط معنی دار و مستقیم بین کیفیت زندگی و اشتغال و تحصیلات به دست آمد. بین کیفیت زندگی و شدت بیماری ارتباط معنی داری وجودداشت ((p=0.0001.
    نتیجه گیری
    عوارض دیررس آسیب شیمیایی با ایجاد محدودیت در زمینه های جسمی، اجتماعی و روانی سبب پایین آمدن کیفیت زندگی در آسیب دیدگان می شود.
    کلیدواژگان: کیفیت زندگی، عوامل جنگی شیمیایی
  • رضا پورعباس، فرشته علمداری میلانی صفحه 14
    زمینه و اهداف
    در سالهای اخیر دهان شویه های حاوی ماده موثر سدیم بنزوات با نام تجارتی "پلاکس" به بازار مصرف عرضه شده است که ادعا می شود استفاده از آنها قبل از مسواک زدن باعث برداشت بیشتر پلاک دندانی از طریق کاهش اتصال پلاک می شود. همچنین محصولی با ماده موثر مشابه در بازار ایران عرضه شده است. چون مطالعات انجام یافته در مورد دهان شویه "پلاکس" نتایج متناقضی در بر داشته و تاثیر محصول داخلی آن نیز تاکنون مورد بررسی کافی قرار نگرفته است، بر آن شدیم تا تاثیر استفاده از این دهان شویه بر کاهش پلاک دندانی را مورد بررسی قرار دهیم.
    روش بررسی
    در این مطالعه 50 دانشجوی دندانپزشکی داوطلب شدند. داوطلبین از 36 ساعت قبل از مطالعه از انجام هر گونه کنترل پلاک منع شدند. در مراجعه اول شاخص پلاک قبل از مسواک ثبت شد و سپس برای هر یک از داوطلبین توسط محقق با استفاده از مسواک و روش مشابه، مسواک زده شد و شاخص پلاک بعد از مسواک ثبت گردید. در مراجعه بعدی اعمال انجام گرفته تماما مشابه مرحله قبلی بود، با این تفاوت که داوطلبان قبل از مسواک از دهان شویه استفاده کرده بودند. نتایج به دست آمده با "آزمون t زوج" تجزیه و تحلیل شد.
    یافته ها
    تفاوت معنی داری بین میانگین کاهش شاخص پلاک در عدم استفاده از دهان شویه (1.47 درصد) و استفاده از آن (1.44 درصد) وجود نداشت (p=0.422).
    نتیجه گیری
    با توجه به محدودیت های این مطالعه می توان چنین نتیجه گرفت که به کارگیری یک بار دهان شویه قبل از مسواک زدن تاثیر قابل ملاحظه ای در بهبود کارآیی مسواک ندارد.
    کلیدواژگان: دهان شویه، پلاک دندانی، کار آزمایی بالینی
  • عزیزه جعفری، سید کاظم مدائن، فهیمه صحتی شفایی، عبدالرسول صفاییان صفحه 18
    زمینه و اهداف
    بی اختیاری ادراری بیماری آزار دهنده و ناتوان کننده ای است که با دفع واضح ادرار به صورت غیر ارادی تظاهر می کند و موجب بروز مشکلات بهداشتی و اجتماعی می شود. محققان معتقدند که حاملگی و زایمان از عوامل مهم مساعد کننده بی اختیاری استرسی هستند.
    روش بررسی
    این پژوهش یک مطالعه تجربی است که به بررسی تاثیر ورزش عضلات لگن بر علایم بی اختیاری استرسی ادرار در زنان بعد از زایمان می پردازد. داده های مطالعه از طریق پرسشنامه و پرونده بیماران گرد آوری شد. پرسشنامه توسط پژوهشگر از طریق مصاحبه با زنان در مرحله پس از زایمان که در دوره حاملگی بی اختیاری استرسی داشتند، تکمیل می شد. افراد به صورت تصادفی (یک روز در میان) در گروه های مورد و شاهد قرارمی گرفتند. به افراد "گروه مورد" نحوه ورزش عضلات لگن آموزش داده می شد و علایم در هر دو گروه 6 و 12 هفته پس از زایمان مجددا با پرسشنامه مورد بررسی قرار می گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون هایt، مجذور کای، ضریب توافقی کاپا و مقایسه کاپا بین دو گروه استفاده شد.
    یافته ها
    بر اساس یافته های این پژوهش، ورزش عضلات کف لگن تا 6 و 12 هفته پس از زایمان منجر به کاهش معنی دار در تکرر نشت (6 هفته p=0.001 و 12 هفته p=0.04) و کاهش بیشتردر نشت وابسته به استرس در گروه مورد نسبت به گروه شاهد می شود.
    نتیجه گیری
    با توجه به ارتباط بین بی اختیاری ادرار و ورزش عضلات لگن یافته های پژوهش می تواند رهنمودی برای مسوولان بهداشتی باشد تا به امر آموزش این ورزش ها در مراقبت های دوره حاملگی و پس از زایمان اهمیت دهند.
    کلیدواژگان: بی اختیاری استرسی ادرار، ورزش عضلات لگن
  • پیمان جمشیدی، فرید رشیدی صفحه 23
    زمینه و اهداف
    سکته قلبی حاد معمولا با لکوسیتوز و افزایش نوتروفیل همراه است. هنوز به طور قطع مشخص نشده است که آیا این روند می تواند علتی برای آسیب میوکارد باشد یا خیر. به طورکلی، مطالعات اندکی درباره ارتباط بین نوتروفیلی و خطر بروز حوادث قلبی از قبیل نارسایی احتقانی قلب اندکی پس ازوقوع سکته قلبی حاد صورت گرفته است. بدین ترتیب در صورت اثبات وجود ارتباط بین این دو می توان از شمارش نوتروفیل ها در بدو مراجعه افرادی که دچار سکته قلبی شده اند به عنوان یک عامل پیشگویی کننده در ابتلا به نارسایی احتقانی قلب استفاده کرد.
    روش بررسی
    جمعیت مورد مطالعه را افرادی تشکیل می دادند که با تشخیص قطعی سکته قلبی در بخش CCU بستری شده بودند. در بدو مراجعه جهت شمارش تعداد نوتروفیل از کلیه بیماران لام خون محیطی تهیه می شد. ملاک ابتلا به نارسایی احتقانی قلب را نیز علایم بالینی، یافته های اکوکاردیوگرافی (کسر تخلیه ای%40>) و یافته های عکس سینه تشکیل می دادند. همچنین کلیه بیمارانی که دارای عوامل مخدوش کننده جهت ایجاد نوتروفیلی بودند از مطالعه حذف شدند.
    یافته ها
    مجموعا از 50 بیمار مورد مطالعه 84% را مردان و 16% را زنان تشکیل می دادند. از میان این 50 بیمار 27 نفر (54%) در چهار روز اول دچار نارسایی احتقانی قلب شدند.33 بیمار (66%) در بدو مراجعه نوتروفیلی نسبی داشتند (نوتروفیل<65%) 36 % نیز نوتروفیلی نداشتند. این دو گروه از نظر میانگین درصد نوتروفیل ها با آزمون t با هم مقایسه شدند که با p=0.001 معنادار بود. در مجموع، از بین 54% بیماران که دچار نارسایی احتقانی قلب شده بودند 92% دربدو مراجعه نوتروفیلی نسبی (نوتروفیل %65<) داشتند. نوتروفیلی باعث افزایش 25 برابر در احتمال خطرابتلا به نارسایی زودرس بعد از سکته قلبی می شود.
    نتیجه گیری
    این مطالعه به خوبی نشان می دهد که وجود نوتروفیلی نسبی در افرادی که از شروع علایم شان بیش از 12 ساعت سپری نشده است با وقوع نارسایی احتقانی قلب در چهار روز اول بعد از سکته قلبی حاد کاملا مرتبط است.
    کلیدواژگان: نوتوفیلی، نارسایی احتقانی قلب، سکته قلبی حاد
  • احمد خلیلی، محمود علیپور حیدری صفحه 27
    زمینه و اهداف
    با توجه به این که گاهی موسسات آموزشی با کمبود مربی روبرو می شوند و نیز کارشناسان پزشکی اجتماعی بر شرکت دانشجویان در امور آموزشی تاکید دارند. استفاده از دانشجویان سالهای بالا برای آموزش دانشجویان جدید در بعضی از مراکز آموزشی مرسوم بوده است. غرض از این بررسی ارزشیابی کارآیی آنها در این گونه موارد بود.
    روش بررسی
    دانشجویان دوره کارآموزی بهداشت به طور تصادفی به خانه های بهداشت جهت کارآموزی اعزام شدند. دانشجویان پزشکی دوره کاروزی به طور تصادفی انتخاب و به سرپرستی دانشجویان دوره کارآموزی بهداشت گمارده شدند و سرپرستی گروه دیگری از دانشجویان در تعدادی از خانه های بهداشت به کارشناسان آموزشی دانشگاه، که بیش از 5 سال سابقه آموزش داشتند، سپرده شد. در پایان کارآموزی پرسشنامه ای توسط دانشجویان درباره نحوه فعالیت مربیان تکمیل شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    میانگین کل نمرات ارزشیابی کارشناسان آموزشی 84% و میانگین کل نمرات ارزشیابی کارورزان 80% (یعنی 0.4 درصد کمتر از کارشناسان آموزشی) بود و اختلاف معنی داری را نشان داد. (p<0.01) از مجموع هشت سوال به طور متوسط در شش سوال میانگین نمرات کارشناسان آموزشی عالی بود. در مقابل، میانگین نمرات کارورزان فقط در دوسوال عالی بود، همچنین در هفت سوال میانگین نمرات کارورزان ضعیف بود در صورتی که فقط در یک مورد میانگین نمرات کارشناسان آموزشی ضعیف بود.
    نتیجه گیری
    در مجموع، این بررسی نشان می دهد که روی هم رفته کارشناسان آموزشی با توجه به تجارب کاری از کارآیی بیشتری برای آموزش دانشجویان در کارآموزی بهداشت برخوردارند.
    کلیدواژگان: ارزشیابی، کارورز، کار آموزی
  • نورالدین شریفی، رامین حشمت صفحه 32
    زمینه و اهداف
    تنبلی چشم نقص اکتسابی در دید چشم است که در اثر اختلال بینایی در دوران کودکی اتفاق می افتد. حالات بالینی عمده ای که منجر به بروز این بیماری می شوند شامل اختلالاتی هستند که موجب تاری تصاویر شبکیه در یک یا هر دو چشم می شوند. لوچی نیز از علل عمده آن به شمار می رود. به دلیل شیوع نسبتا بالای بیماری در چشم پزشکی اطفال (5-2% در مطالعات مختلف) و خطر بالقوه آن برای بینایی فرد، لزوم تشخیص زودهنگام و درمان مناسب بیش از پیش آشکار می شود. به همین منظور، این مطالعه با هدف غربالگری تنبلی چشم در کودکان 6 تا 10 ساله ارومیه طراحی و اجرا شد.
    روش بررسی
    در این مطالعه جمعیتی بالغ بر 55000 نفر با استفاده از آزمون غربالگری تا بلوی اسنلن مورد مطالعه قرار گرفتند و برای تشخیص و علت یابی بیماران واقعی از معاینات استاندارد طلایی مربوطه استفاده شد. داده ها با نرم افزار آماری SPSS ویرایش نهم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
    یافته ها
    در طی روند غربالگری 2955 نفر (%5.3) شرایط ارجاع را احراز کرده بودند. متوسط دید این افراد با افراد بدون شرایط ارجاع، اختلاف چشمگیری داشت. همچنین میزان استفاده از عینک نیز در این گروه بیش از سایرین بود(p<0.00001)، هر چند علی رغم تجویز عینک هنوز اصلاح بینایی در حد کامل صورت نگرفته بود. نهایتا %58.1 افراد ارجاع شده از نظر تنبلی چشم منفی بودند ولی بقیه موراد مبتلا به این بیماری تشخیص داده شدند. شیوع آن در کودکان 6 تا 10 ساله ارومیه %2.2 تعیین شد. این میزان از نظر جنسی اختلاف واضحی داشت (2% در دختران در مقابل. 42% در پسران) (p<0.00001).
    عیوب انکساری با 75.2% شایع ترین عامل ایجاد کننده تنبلی چشم بود. پس ازآن، علل دیگر نظیر لوچی و انحرافات چشمی، ناهنجاری های چشم، افتادگی پلک، کدورت و علل ناشناخته (ایدیوپاتیک) قرار داشتند.
    نتیجه گیری
    نتایج به دست آمده از این مطالعه با سایر مطالعات مطابقت می کرد و شیوع بالای تنبلی چشم در این سنین و قابلیت پیشگیری و درمان موثر با توجه به علل قابل رفع آن در صورت تشخیص بموقع را تایید می کرد.
    کلیدواژگان: تنبلی چشم، غربالگری، تابلوی اسنلن
  • اصغر صالح پور رنجدوست فام، محمد ادیب پور، احمد میرزاآقازاده عطاری، نجیبه اصل رهنای اکبری صفحه 36
    زمینه و اهداف
    درماتوفیتوز به گروهی از بیماری های قارچی اطلاق می شود که پوست، مو و ناخن را مبتلا می کند. درماتوفیتوز به اشکال بالینی مختلف شامل کچلی سر، بدن، ریش و سبیل، کشاله ران، دست، پا و ناخن تقسیم می شود. هدف از این مطالعه بررسی میزان کچلی کشاله ران و شناسایی عوامل مسبب آن در مراجعین به آزمایشگاه قارچ شناسی دانشگاه علوم پزشکی تبریز از 1377 تا 1380 بود.
    روش بررسی
    این بررسی بر روی 2150 نفر از مراجعین به آزمایشگاه قارچ شناسی انجام گرفت که از این تعداد 291 نفر دارای ضایعات مشکوک در ناحیه کشاله ران بودند. از پوسته های ناحیه آلوده نمونه برداشته شد. مقداری از پوسته ها مستقیما مورد بررسی میکروسکوپی قرار گرفت. مقداری دیگر نیز در محیط های کشت قارچی مناسب کشت داده شد و نتیجه پس از 3 الی 5 هفته گزارش شد.
    یافته ها
    نتایج به دست آمده نشان داد که از 291 بیمار دارای ضایعه در ناحیه کشاله ران، 125 نفر (42.9%) مبتلا به کچلی کشاله ران بودند. 82 نفر (%28.2) از مبتلایان مرد و 43 نفر (%14.7) زن بودند. عوامل دیگر قارچی نظیر کاندیدا 21 مورد(%7.2)، مالاسزیا فورفور 11 مورد (%3.8) و عوامل باکتریایی شامل کورینه باکتریوم مینوتیسموس 82 مورد (28.8%) نیز مشاهده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی انجام گرفت.
    نتیجه گیری
    نتایج نشان داد که عامل اصلی کچلی کشاله ران در مبتلایان به درماتوفیتوز کشاله ران اپیدرموفیتون فلوکوزوم است.
    کلیدواژگان: درماتوفیت، پیدروموفیتون فلوکوزوم، کچلی کشاله ران
  • خالص سازی آنزیم پلی گالاکتورناز از سویه F5A قارچ فوزاریوم اگزیسپوروم
    نصرت الله ضرغامی، بهرنگ علنی، مصطفی مطلبی، محمدرضا زمانی، علی خسروبیگی، محمد رهبانی نوبر صفحه 40
    زمینه و اهداف
    آنزیم پلی گالاکتوروناز در محیط حاوی پکتین توسط طیف وسیعی از میکروارگانیسم ها به خصوص سویه های قارچ فوزاریوم اگزیسپوروم ترشح می شود که امروزه کاربردهای پزشکی، دارویی و صنعتی فراوانی دارد. هدف از این تحقیق استخراج و خالص سازی آنزیم پلی گالاکتوروناز از طریق کروماتوگرافی تبادل یونی بود.
    روش بررسی
    سویه 58 Fقارچ فوزاریوم اگزیسپوروم که در این تحقیق مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت، از مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی کرمانشاه تهیه شده بود. قبلا مشخص شد که این سویه توانایی تولید میزان بالای آنزیم را داراست. جهت خالص سازی آنزیم پلی گالاکتوروناز از روش کروماتوگرافی تبادل یونی از نوع کاتیونی بر روی بستر CM-Sepharose Fast Flow با pH معادل 5.5 تنظیم شده توسط بافر استات سدیم 50 میلی مول استفاده شد ‎‎‎. برای جدا سازی پروتئین های متصل به ستون، شیب نمک کلرید سدیم یک مول به کار رفت.
    یافته ها
    نتایج حاصل از کروماتوگرافی وجود اوج فعالیت آنزیمی را بر روی نمودار خالص سازی در ناحیه شیب نمکی 0.2 تا 0.4 مولار نشان داد. انتخاب نمونه های با فعالیت آنزیمی بسیار بالا در این ناحیه، تغلیظ و SDS-PAGE پروتئین های این ناحیه وجود دو نوار با وزنهای مولکولی حدود 38 و 40 کیلو دالتون را مشخص کرد ‎‎‎. همچنین در بررسی فعالیت آنزیمی توسط ژل آکریلامید حاوی سوبسترای آنزیمی ‎‎‎، دو نوار مجزا که نشان دهنده ایزوآنزیم های این آنزیم بودند، مشاهده شد.
    نتیجه گیری
    با توجه به اهمیت و کاربرد وسیع این آنزیم، بهینه سازی روند تولید، استخراج، تخلیص و عرضه این آنزیم می تواند نقش بسزایی در جهت برآورده شدن نیازهای پزشکی و صنعتی امروزی داشته باشد.
    کلیدواژگان: فوزاریوم اگزیسپوروم، پلی گالاکتوروناز، خالص سازی، کروماتوگرافی تبادل یونی
  • عبدالحسن کاظمی صفحه 47
    زمینه و اهداف
    قارچ کپکی آسپرژیلوس فومیگاتوس به عنوان میکروارگانیسمی پاتوژن، آلرژن، آلوده کننده مواد غذایی، مولد میکوتوکسین و عامل میکوتوکسیکوز مورد توجه بوده و نظر به ازدیاد فزاینده موارد عفونت ناشی از این میکروارگانیسم و بروز مقاومت دارویی، اهمیت بالینی آن رو به افزایش گذاشته است. قدرت تولید انواع فسفولیپازها، به ویژه فسفولیپاز B1، از عوامل موثر در ویرولانس این قارچ به شمار می رود. به این جهت، کلونینگ و توالی یابی ژن فسفولیپاز B1 برای بررسی و تجزیه و تحلیل ویژگی های ژن سنتز کننده آن در میکروارگانیسم مذکور و مقایسه خصوصیات ژن و فرآورده آن با ژن فسفولیپاز سایر میکروارگانیسم ها انجام شد.
    روش بررسی
    DNA ژنومی آسپرژیلوس فومیگاتوس موجود در خلط یک بیمار مبتلا به آسپرژیلوس ریوی استخراج و تلخیص شد و با استفاده از PCR دژنراتیو قطعه اولیه از ژن plb1 به طول 545 bp به دست آمد. برای جداسازی قطعه طویل تری از این ژن،DNA ژنومی با تعدادی منتخب از اندونوکلئازهای با اثر برشی محدود هضم شد و قطعات حاصل ازهضم با استفاده از DNA لیگاز T4به صورت حلقوی در آمد و سپس از طریق PCR معکوس قطعه طویل تری به طول 1800bp به دست آمد. توالی نوکلئوتیدی قطعه ژن حاصل متعاقب استخراج از ژل، خالص سازی، پیوند به وکتور مناسب، ترانسفورماسیون، استخراج از سلول میزبان و نهایتا تلخیص تعیین شد. با تلفیق این توالی با توالی قطعه اولیه، در نهایت، توالی ای به طول 2197bp حاصل گردید.
    یافته ها
    تجزیه و تحلیل فرآورده PCR دژنراتیو اولیه و همچنین قطعه حاصل از PCR معکوس با بلاست X درسطح اسیدنوکلئیک حداکثر76% همسانی با توالی ژنتیکی لیزوفسفولیپاز آسپرژیلوس اوریزه و حداقل 45% همسانی با توالی ژنتیکی فسفولیپاز B کریپتوکوکوس نئوفورمنس را نشان داد.
    نتیجه گیری
    وجود ژن فسفولیپاز B1 در ژنوم میکروارگانیسم و همسانی بسیار بالای قطعه توالی شده با ژن فسفولیپاز سایر میکروارگانیسم های با یا بدون قرابت فیلوژنیک با این قارچ نزدیک نشان دهنده انتقال محافظه کارانه آن در مسیر تکاملی از ژنوم دودمانی و همچنین نقش اساسی آن در ویرولانس میکروارگانیسم است. توالی نوکلئوتیدی حاصل می تواند برای مشابه سازی ژن کامل plb1، تعیین توالی ژن کامل و تعیین و تجزیه و تحلیل خصوصیات پروتئین (آنزیم) حاصل از ژن، و نهایتا، طراحی و سنتز واکسن یا داروی موثر علیه میکروارگانیسم مورد استفاده قرار گیرد.
    ر
    کلیدواژگان: آسپرژیلوس فومیگاتوس، ژن فسفولیپاز B، کلونینگ، توالی یابی
  • یوسف کوه سلطانی، منوچهر امیر اصفهانی، محمدرضا شایسته، سعید دستگیری صفحه 55
    زمینه و اهداف
    هدف مطالعه حاضر دستیابی به نتایج مصرف اثر مغز گردو، با مقادیر مختلف و در مدتهای مصرف متفاوت، بر مقدار لیپیدهای سرمی بود. تعداد تحقیقات موجود درباره آثار مفید مصرف مغز گردو در انسان انگشت شمار است. در این مطالعه مقادیر مطلوب و موثر مغزگردو و نتایج تداوم مصرف آن در هر دو گروه نورمولیپیدمیک و هیپرلیپیدمیک نیز بررسی می شود.
    روش بررسی
    121 نفر به صورت تصادفی انتخاب و پس از انجام آزمایش چربی های خون در دو دسته تقریبا مساوی (60 نفر هیپرلیپیدمیک و 61 نفر نورمولیپیدمیک) تقسیم شدند و با مقادیر متفاوت مغز گردو به مدت یک یا دو ماه مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج به وسیله روش های پارامتریک و غیر پارامتریک آماری مقایسه شد.
    یافته ها
    متوسط مقادیر کل کلسترول، LDL-C، LDL-C/HDL-C، تری گلیسیرید وVLDL در کلیه بیماران قبل از شروع مصرف مغز گردو به ترتیب 217.7، 132.8، 4.5، 213.3، 37.7 میلی گرم درصد بود که پس از مصرف مغز گردو در انتهای مطالعه، ارقام فوق به مقادیر 185.4 (p<0.001) و104.7 (p<0.001) و 2.025، (p<0.005) 177.5 و (p<0.017) 32.2 میلی گرم درصد تنزل پیدا کرد که کاهش قابل توجهی را نشان می دهد. تغییر طیف چربی های سرمی تا یک ماه پس از قطع مصرف مغز گردو در هر دو گروه هیپرلیپدمیک و نورمولیپیدمیک باقی ماند و متوسط مقادیر کلسترول، LDL-C، LDL-C/HDL-C هیچ موقع به مقادیر قبل از شروع مصرف مغز گردو نرسید. مصرف مغز گردو بر روی هیپرتری گلیسیریدمی اثر دوگانه ای دارد.
    نتیجه گیری
    نتایج نشان می دهد که مصرف مغز گردو اثرات مفیدی در تغییر طیف چربی های سرمی دارد. در افراد مبتلا به هیپرلیپیدمی و مقدار مصرف متوسط 75 گرم در روز اثر آن مطلوب تر است. ادامه مصرف باز هم سطح چربی های مضر را در خون کاهش می دهد و حتی یک ماه بعد از قطع مصرف مغز گردو نیز اثرات آن باقی می ماند. بنابراین پیشنهاد می شود که از مغز گردو می توان به عنوان داروی پایین آورنده کلسترول خون استفاده کرد.
    کلیدواژگان: مغز گردو، کلسترول، تری گلیسیرید
  • مژگان لطفی، مهدی امیرنیا، احمد آقازاده صفحه 61
    زمینه و اهداف
    از گذشته های دور اتاق عمل برای شاغلین حرفه پرستاری مکانی مملو از عوامل مضر محسوب می شد. بسیاری از پرستاران اتاق عمل به دلیل تماس با مواد شیمیایی، شستن مکرر دستها و پوشیدن دستکش جراحی مستعد ابتلا به درماتیت هستند. شناخت موارد درماتیت، علل مسبب آن و آموزش کارکنان در پیشگیری و کاهش این آسیب شغلی نقش موثری خواهد داشت. هدف از این طرح تعیین شیوع درماتیت دست و ساعد پرستاران اتاق عمل بود.
    روش بررسی
    این بررسی یک مطالعه توصیفی است. جامعه پژوهش را پرستاران اتاق عمل تشکیل می دادند و نمونه پژوهش بر اساس مشخصات واحدهای مورد مطالعه و به روش نمونه گیری آسان و به تعداد 39 نفر انتخاب و از آمار توصیفی نیز برای توصیف داده ها استفاده شد.
    یافته ها
    از 39 نمونه مورد بررسی 84.6 درصد (33 نفر) با مواد شیمیایی مضر در تماس بودند و به طور متوسط در هر نوبت کاری 3.4 ساعت دستکش جراحی به دست داشتند (x’=3.38). 66.7 درصد (26 مورد) از پرستاران حداقل یک بار به درماتیت مبتلا شده بودند و 34.6 درصد (9 مورد) همچنان به درماتیت دست یا ساعد مبتلا بودند.
    نتیجه گیری
    اغلب پرستاران اتاق عمل در معرض عوامل مستعدکننده درماتیت (تماس با محلول های شیمیایی، ضدعفونی کننده ها و پاک کننده ها، برس زدن، شستشوی مکرر و تماس با دستکش لاتکس) قرار دارند و حداقل یک بار درماتیت دست و یا ساعد را تجربه کرده اند.
    کلیدواژگان: درماتیت، حساسیت به لاتکس، پرستار اتاق عمل
  • ایرج لطفی نیا، غفار شکوهی صفحه 64
    زمینه و اهداف
    هماتوم های اپیدورال حفره خلفی یکی از عوارض نادر ضربه های ناحیه پشت سر است و تقریبا همیشه با شکستگی جمجمه همراه می شود. از نظر بالینی هماتوم های حفره خلفی با علایم فشار بر روی ساقه مغز و هیدروسفالی مشخص می شوند، به همین جهت تشخیص و درمان باید سریعا انجام گیرد.
    روش بررسی
    این مطالعه بر روی89 بیمار مبتلا به هماتوم اپیدورال انجام شد که اطلاعاتی مانند سن و جنس و نوع ضربه و "معیار اغمای گلاسکو" موقع مراجعه مد نظر بود.
    یافته ها
    از تعداد 89 بیمار مبتلا به هماتوم اپیدورال در عرض پنج سال 5 مورد هماتوم اپیدورال در ناحیه حفره خلفی مشخص شد. سن متوسط بیماران 15.8 سال بود و در تمام موارد، ضربه مستقیم ناحیه پس سر مشخص شد و در سه مورد شکستگی استخوان پس سری وجود داشت.
    نتیجه گیری
    به علت کوچک بودن اندازه حفره خلفی و فشار هماتوم بر روی ساقه مغز و نبودن علایم بالینی مشخص باید وجود هماتوم اپیدورال حفره خلفی همواره به عنوان یک تشخیص افتراقی در بیماران ضربه مغزی مد نظر باشد.
    کلیدواژگان: هماتوم اپیدورال، حفره خلفی، ضربه
  • سید مجتبی محدث اردبیلی، سیامک جبارزاده تبریزی، علیرضا نیکانفر، محمد رهبانی نوبر صفحه 67
    زمینه و اهداف
    بتا- تالاسمی یکی از شایع ترین ناهنجاری های وراثتی هموگلوبین در منطقه و یکی از مشکلات عمده موجود بر سر راه بهداشت و سلامت جمعیت ایران محسوب می شود. حدود 10 الی 15 هزار بیمار مبتلا به بتا- تالاسمی و بیش از 2 الی 2.5 میلیون نفر به عنوان ناقل بیماری شناخته شده اند. احتمال تولد نوزاد مبتلا در هر زایمان مادران ایرانی به طور متوسط 0.33 در صد محاسبه شده است. هدف از این مطالعه شناسایی انواع جهش های شایع در استان آذربایجان شرقی و فراهم آوردن امکان تشخیص مولکولی بیماری برای افراد در معرض خطر دراین منطقه بود.
    روش بررسی
    این مطالعه بر روی بیش از 80 ناقل یا مبتلا (بیش از 150 کروموزوم) و در میان 37 خانواده مجزا انجام شد. از میان 12 نوع آلل موتانت رایج در منطقه مدیترانه، 6 نوع که محتمل تر می رسید، انتخاب شدند و در DNA های استخراج شده از افراد مورد نظر با به کار گیری دو روش مختلف واکنش زنجیره ای پلیمراز چندگانه با الکتروفورز روی ژل آگارز و لکه گذاری نقطه ای معکوس مورد مطالعه قرار گرفتند.
    یافته ها
    مطالعه حاضر نشان داد که جهش1IVS II- با فراوانی %32 بیشترین میزان شیوع را به خود اختصاص می دهد. فراوانی 5 آلل دیگر به شرح زیر است: 22.67 IVSI -? (G?A) درصد، 8.9 frame shift (+G) 18.67 درصد، (G?A) 110 -??IVSIدرصد، (G?C) کدون 30، 5.34 درصد و(G?C) 2.6 IVS I-? درصد.
    نتیجه گیری
    نتایج به دست آمده نشان می دهد که الگوی پراکنش آلل های موتانت تبریز و حومه آن با سایر نواحی کشور تا حدودی متفاوت است. در عین حال، با فراوانی های گزارش شده برای جمعیت ایرانی مقیم آمریکا مطابقت دارد. همچنین این مطالعه نشان داد که روش لکه گذاری نقطه ای معکوس در مقایسه با روش واکنش زنجیره ای پلیمراز چندگانه معمول سریع تر و دقیق تر است.
    کلیدواژگان: بتا - تالاسمی، واکنش زنجیره ای پلیمر از چندگانه، لکه گذاری نقطه ای معکوس، الگوی پراکندگی جهش ها
  • محمد میرزایی صفحه 73
    زمینه و اهداف
    عیوب انکساری چشم شیوع نسبتا بالایی در جوامع مختلف بشری دارد و در بین عیوب انکساری، نزدیک بینی با شیوع حدود 25% در ردیف اول قرار دارد. تلاشهای زیادی جهت رفع نزدیک بینی انجام گرفته است تا مبتلایان به این نوع عیب انکساری به بینایی مطلوبی برسند. یکی از راه های اصلاح نزدیک بینی انجام برشهای شعاعی در قرنیه است. هدف از این بررسی ارزیابی درازمدت انکساری، کراتومتری، میزان اصلاح دید و شکایات بعد از عمل در افرادی بود که در مرکز آموزشی درمانی علوی تبریز تحت عمل جراحی برشهای شعاعی قرنیه قرار گرفته بودند.
    روش بررسی
    این مطالعه نوعی کارآزمایی بالینی است که از ابتدای 76 لغایت شهریور 80 روی 50 چشم از هر دو جنس انجام گرفت. در تمام چشم هایی که کاندید عمل جراحی برشهای شعاعی قرنیه بودند، سگمان قدامی و خلفی چشم معاینه و میزان عیب انکساری با و بدون قطره تعیین می شد. ضخامت قرنیه در 9 نقطه اندازه گیری می شد و توپوگرافی قرنیه انجام می گرفت و در پرونده مربوطه درج می شد. جراحی در تمام چشم ها با بی حسی موضعی، به صورت سرپایی، با استفاده از چاقوی الماس0.2 mm، به روش آمریکایی و بر اساس نوموگرام استاندارد مندرج در کتاب جراحی عیوب انکساری، با توجه به سن، جنس، میزان نزدیک بینی و پکیمتری و توپوگرافی انجام می گرفت. در مراجعات بعد از عمل معاینه با اسلیت لمپ، تعیین حدت بینایی، تعیین میزان عیب انکساری بعد از عمل و توپوگرافی در سه مرحله هفته اول، سه ماه بعد از عمل و در سال 80 انجام و نتایج در برگ مخصوص بررسی درج شد و با روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    در این بررسی میانگین سنی بیماران 29 سال، 74% مرد و 26% زن بودند. میانگین مدت پیگیری 5/10 ماه، میانگین ضخامت مرکزی قرنیه 536.68 میکرون بود و رابطه معنی داری با میزان نزدیک بینی نداشت. میانگین کراتومتری قبل از عمل 43.75 دیوپتر بود که بعد از عمل به 40.67 دیوپتر کاهش یافت. میانگین نزدیک بینی قبل از عمل. 075- دیوپتر بود که بعد از عمل به 1.50- دیوپتر تقلیل یافت. 80% چشم های عمل شده دید بدون اصلاح 8.10 یا بهتر پیدا کردند. شایع ترین شکایت بعد از عمل اختلال دید شبانه و احساس تاری دید دور به تعداد 13 مورد بود. هیچ یک از چشمها دچار اصلاح بیش از حد نشدند و بیشترین عارضه "اصلاح کمتر از حد" بود.
    نتیجه گیری
    با عنایت به میزان موفقیت برشهای شعاعی قرنیه در اصلاح نزدیک بینی های کم تا متوسط در این بررسی، در موارد عدم تحمل عینک یا عدم امکان استفاده از عینک به دلایل شغلی و غیره، برشهای شعاعی قرنیه به عنوان روش اصلاحی در کنار روش های دیگر جراحی های عیوب انکساری، با موارد کاربرد خاص خود موثر است.
    کلیدواژگان: نزدیک بینی، جراحی عیوب انکساری، برشهای شعاعی قرنیه
  • مسعود نادرپور، نیکزاد شهیدی صفحه 78
    زمینه و اهداف
    آترزی مادرزادی مجرای گوش خارجی در یک نفر به ازای هر ده هزار تا بیست هزار تولد زنده رخ می دهد و منجر به کاهش شنوایی انتقالی می شود. این بیماری می تواند با ناهنجاری های گوش داخلی نیز همراه باشد. درمان آترزی یک طرفه مجرا مورد بحث است. رویکردهای متنوع جراحی، زمان جراحی، همراهی با ریز گوشی و نتایج متنوع شنوایی در این بحث ها دخیل هستند.
    روش بررسی
    در این مقاله 11 بیمار مبتلا به آترزی مجرای گوش خارجی را که تحت ترمیم جراحی قرار گرفتند، مورد بررسی قرار می دهیم. میزان شنوایی قبل و بعد از عمل، ریز گوشی، وضعیت ماستویید، مسیر عصب صورتی، وضعیت استخوانچه ها، رویکرد جراحی، روش بازسازی استخوانچه ای، عوارض، توزیع جنسی و سنی این بیماران بررسی شد.
    یافته ها
    بهبود شنوایی در همه موارد مطالعه مطلوب بود. SRT در هشت مورد بعد از عمل به 30 دسی بل یا کمتر رسید.
    نتیجه گیری
    ترمیم آترزی مادرزادی مجرای گوش خارجی می تواند به طور موفقیت آمیز در بیماران بالای 4 سال با استخوان تمپورال پنوماتیزه و کاهش شنوایی انتقالی بارز انجام شود.
    کلیدواژگان: گوش خارجی، آترزی، مجرا
  • مهدی نعمت بخش، مجید خزاعی، علی مرادی صفحه 81
    زمینه و اهداف
    تعیین فشار اسمزی کلوییدی (COP) در بررسی تبادل مایعات بدن از نظر بالینی حایز اهمیت است. ارتباط بین فشار اسمزی کلوییدی و غلظت پروتئین تام(TP)، اگر نسبت آلبومین به گلبولین (A/G) ثابت باشد، ارایه شده اما بدیهی است که تغییرات A/G بر روی COPاثر می گذارد. از طرف دیگر، تغییرات A/Gموجب تغییر در جذب نوری پروتئین ها (Abs) می شود. لذا هدف از این مطالعه، به دست آوردن فشار اسمزی کلوییدی با استفاده از پروتئین تام و جذب نوری پروتئین ها بود تا در شرایط متفاوت A/G کاربرد بالینی داشته باشد.
    روش بررسی
    300 میلی لیتر سرم انسانی مورد بررسی قرار گرفت. با اضافه کردن پروتئین، سرم هایی باغلظت های بین 8-11 گرم در دسی لیتر با A/G های متفاوت تهیه شد. هر یک از سرم های تهیه شده با A/G خاص، در غلظت های متفاوت رقیق شد و برای هر نمونه رقیق COP، TP و Abs اندازه گیری شد و رابطه ای بین COP با TP و Abs به دست آمد. سپس به منظور اعتبار بخشیدن به این رابطه از نظر بالینی 50 نمونه سرم بیماران بستری در بیمارستان در 3 گروه «پروتئین کمتر از 5گرم در دسی لیتر»، «بین 5 و 6 گرم در دسی لیتر» و «بیشتر از 6 گرم در دسی لیتر»، تحت اندازه گیری TPو Abs قرار گرفت وCOP آنها بر اساس رابطه فوق محاسبه و مستقیما توسط دستگاه کلویید اسمومتر اندازه گیری شد. عدم تفاوت معنی دار بین COP محاسبه شده و اندازه گیری شده، به عنوان وجود اعتبار بالینی رابطه تلقی شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که تساوی زیر می تواند بهترین رابطه بین پارامترهای فوق در مطالعات آزمایشگاهی را بیان کند:COP=1.8×TP×Abs+5.5 (r2=0.92)
    بحث و نتیجه گیری
    از آنجا که در بعضی اختلالات بالینی نسبت A/G بسته به شرایط طبیعی تغییر می کند و جذب نوری ماورا بنفش ممکن است با تغییر در A/G متفاوت باشد و با توجه به کاربرد بسیار آسان تر Abs نسبت به محاسبه نسبت A/G، این روش برای محاسبه COP در موارد عدم دسترسی به اندازه گیری مستقیم می تواند روشی آسان یاب باشد. این روش برای محاسبه COP در موارد عدم دسترسی به اندازه گیری مستقیم می تواند روشی آسان یاب باشد.
    کلیدواژگان: فشار اسمزی کلوییدی، غلظت پروتئین، جذب نوری UV
  • مراد هاشمزهی صفحه 85
    زمینه و اهداف
    نقش اختلالات انقباضی کیسه صفرا و رکود جریان صفرا در ایجاد بیماری کیسه صفرا به وضوح مشخص شده است. اعتیاد به مواد مخدر ممکن است نقش مهمی در پیدایش این بیماری داشته باشد.
    روش بررسی
    بر اساس مطالعه ای توصیفی مقطعی از یکصد بیمار عمل شده با تظاهرات بالینی کله سیستیت حاد متغیرهایی از قبیل سن، جنس، تعداد حاملگی، وزن بدن، مصرف هورمون، مصرف مواد مخدر، محل و سطح زندگی و بیماری های همراه بررسی شد.
    یافته ها
    در بیماران مورد مطالعه حاضر رابطه معنی داری از نظر مصرف مواد مخدر در بیماران مورد مطالعه به دست آمد.
    نتیجه گیری
    با انجام این مطالعه مشخص شد که وقوع بیماری دستگاه صفراوی و ایجاد سنگ به ویژه در زنان چندزا در سنین بالا و سابقه مصرف مواد مخدر افزایش می یابد. با توجه به تاثیر مواد مخدر بر حرکت انقباضی کیسه صفرا و عمل اسفنکتر اودی و ایجاد رکود در جریان طبیعی صفرا این عامل در کنار دیگر عوامل شناخته شده می تواند نقش مهمی در بیماریزایی کیسه صفرا داشته باشد.
    کلیدواژگان: کله سیستیت حاد، اختلال حرکت صفراوی، عوامل خطر زا، سنگ صفراوی
  • حجت حسین پور فیضی صفحه 89
    این بیمار دچار استئویید استئومای انگشت پا به دو علت معرفی می شود. یکی به جهت نادر بودن بیماری از لحاظ محل گرفتاری و دیگر این که توجه به سابقه و نوع درد می تواند راهنمای خوبی در جهت رسیدن به تشخیص صحیح و اقدام درمانی مناسب و بموقع باشد. بیمار پسر 17 ساله ای است که از درد خود به خود انگشت چهارم پای راست با سابقه یک ساله شاکی بود. ابتدا به علت درد و تورم و حساسیت موضعی مدتی با تشخیص عفونت، آنتی بیوتیک دریافت کرده بود. بعد از چند ماه از پای بیمار عکس ساده گرفته شد که در فالانکس دیستال ضایعه خورنده وجود داشت و پس از تخلیه جراحی نیز تشخیص استویید استئوم در آسیب شناسی مسجل شد.
    کلیدواژگان: استئویید استئوم، پا، فالانکس
  • محسن سکوتی، وحید منتظری، دکترمنیره حلیمی، مقصود صدیق صفحه 92
    فیستول های شریانی- وریدی ریه (PAVF) ناهنجاری های غالبا مادرزادی نادر عروق ریوی هستند که بیشتر با تلانژکتازی هموراژیک ارثی (سندرم رندو اسلر وبر) ارتباط دارند. اگر چه بیشتر بیماران بی علامت هستند، ممکن است با علایمی از قبیل تنگی نفس، سیانوز، خلط خونی، هموتوراکس و چماقی شدن انگشتان مراجعه کنند یا حتی به عوارض خطرناکی مثل حمله گذرای ایسکمیک (TIA) و آبسه مغزی دچار شوند. آنژیوگرافی روش استاندارد تشخیص این ضایعات است ولی اخیرا ازCT اسپیرال نیز در تشخیص به خوبی استفاده شده است. اکثر بیماران، با توجه به عوارض، نیاز به درمان دارند. جراحی و فرستادن آمبولی دو روش اصلی درمانی را تشکیل می دهند. در مقاله حاضر یک مورد بیماری در پسر بچه سیزده ساله ای که از سردرد، خلط خونی و تنگی نفس فعالیتی شکایت داشت و در عکس سینه نیز کدورت لبوله درلوب تحتانی راست وناف ریه مشهود بود معرفی شد و علایم بیماری و یافته های پرتونگاری، روش های تشخیصی و درمانی و عوارض بیماری مورد بحث قرار گرفت. نتایج خوبی از جراحی و رزکسیون ضایعه به دست آمد. به نظر می رسد که جراحی مخصوصا در موارد AVM های منفرد هنوز بهترین راه درمان باشد.
    کلیدواژگان: فیستول های شریانی - وریدی ریه، ناهنجاری های شریانی - وریدی ریه، جراحی، آمبولیزاسیون، سندرم رندو - اسلر - ویر
  • چکیده انگلیسی مقالات
    صفحات 3-22