فهرست مطالب

مطالعاتی در مدیریت بانکی و بانکداری اسلامی - پیاپی 4 (پاییز و زمستان 1395)

نشریه مطالعاتی در مدیریت بانکی و بانکداری اسلامی
پیاپی 4 (پاییز و زمستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/12/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • مهدی صادقی *، محمود خطیب صفحات 1-36
    هدف از این تحقیق شناسایی معیارهای تامین مالی سرمایه گذاری ریسک پذیر و تعیین درجه اهمیت هر یک از آنها در تامین مالی سرمایه گذاری ریسک پذیر و کاربرد روش TOPSIS در رتبه بندی عقود اسلامی در این نظام تامین مالی بوده است. در تحقیق حاضر، 8 معیار رتبه بندی عقود اسلامی، از طریق مطالعه و بررسی ادبیات موضوع و تحقیقات صورت گرفته در این زمینه شناسایی و استخراج گردید. سپس درجه اهمیت معیارها با استفاده از دو روش کمی و کیفی برای تحلیل حساسیت در تصمیم گیری مورد محاسبه قرار گرفت که در روش کمی برای تعیین درجه اهمیت معیارها روش"آنتروپی شانون" بوده است که با توجه به میزان اهمیتی که خبرگان برای هر یک از معیارها در عقود اسلامی مختلف در تامین مالی سرمایه گذاری ریسک پذیر در پرسشنامه قائل باشند، محاسبه می گردد و در روش کیفی سه حالت مختلف برای تعیین درجه اهمیت معیارها در نظر گرفته شده است. در مرحله بعد رتبه بندی عقود اسلامی در نظام تامین مالی ریسک پذیر در چهار حالت فوق براساس معیارها با درجه اهمیت مختلف با استفاده از روش TOPSIS انجام گرفت.
    کلیدواژگان: سرمایه گذاری ریسک پذیر، عقوداسلامی، تصمیم گیری چند معیاره، روش آنتروپی شانون، روشTOPSIS
  • حامد ژیانی رضایی، سیاوش گلزاریان پور، مجید ماهیان صفحات 37-65
    از آنجا که بانک ها، از بخش های مهم اثرگذار در توسعه و پیشرفت هر کشور هستند. از این رو، ارزیابی عملکرد بانک ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از روش های ارزیابی متداول روش پوششی داده ها می باشد. با توجه به اینکه در تحقیقات انجام شده تا کنون بیشتر به ارزیابی کارایی واحدهای تصمیم گیری به طور مقطعی پرداخته شده است، این تحقیق بر آن است تا عملکرد واحدهای تصمیم گیری را در طول زمان ردیابی کند. به منظور تجزیه و تحلیل تغییرات کارایی در طی زمان از روش تجزیه و تحلیل پوششی داده ها پنجره ای مبتنی بر مدل ورودی گرا  تحت فرض بازده غیر کاهشی نسبت به مقیاس (NDRS) استفاده شده است. با استفاده از این تحقیق، کارآمدترین و ناکاراترین شعب درجه 3 بانک سپه در شهر مشهد طی سال های 87 تا 92 شناسایی می شوند. ورودی ها هزینه های کارکنان و حجم کلیه سپرده های جذب شده و خروجی ها، تسهیلات اعطایی و میزان سود ناخالص شعب می باشند. براساس نتایج تحلیل پوششی داده های پنجره ای، 6 شعبه از 39 شعبه درجه 3 بانک سپه شهر مشهد در 4 پنجره، میانگین کارایی یک داشته اند.70 در صد از شعب درجه 3 بانک سپه در شهر مشهد کارایی بالای 72/0 داشته و میانگین کارایی شان طی 6 سال 78/0 بوده است و طبق محاسبات انجام شده 70 درصد از این شعب کارایی بالای 80/0 داشته اند و میانگین کارایی آنها در 4 پنجره 87/0 بوده است.
    کلیدواژگان: کارایی، تجزیه و تحلیل پوششی داده ها، تحلیل پنجره ای، بانک سپه
  • میلاد مرادمند جلالی *، خدیجه حسنلو صفحات 67-92
    هدف از پژوهش حاضر، بحث روی ریسک سیستمیک به وسیله ارزیابی این موضوع است که تا چه حد بحران های ایجاد شده در بخش های مالی مختلف شامل بخش بانکداری، بیمه و شرکت های سرمایه گذاری می توانند در ریسک کل سیستم مالی گسترش یابند. برای این منظور، از روش اندازه گیری تغییرات ارزش در معرض خطر شرطی مبتنی بر بازده بخش های مالی موردنظر استفاده شده است و مقدار آن با استفاده از رگرسیون چندکی برآورد شده است. همچنین به منظور بررسی معنی داری وجود ریسک تحمیل شده از سوی موسسات مالی به سیستم مالی و دستیابی به یک رتبه بندی از بخش های مالی سهیم در ریسک سیستمیک از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف دو نمونه ای استفاده شده است. در این پژوهش، تعداد 24 مورد از موسسات مالی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طول سال های 94-1390 انتخاب شده اند. نتایج حاکی از آن است که هر سه بخش بانکی، بیمه و شرکت های سرمایه گذاری در طول این دوره زمانی، به طور معنی دار در ریسک سیستمیک سیستم مالی ایران سهیم هستند و شرکت های سرمایه گذاری بیشترین سهم را در ریسک سیستمیک دارند و پس از آن به ترتیب، بخش های بانکداری و بیمه قرار می گیرند.
    کلیدواژگان: ریسک سیستمیک، تغییرات ارزش در معرض خطر شرطی، رگرسیون چندکی، آزمون کولموگروف-اسمیرنوف دونمونه ای
  • یحیی حساس یگانه، حسن کوهی *، امیر عبدی صفحات 93-118
    ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و هزینه های مرتبط با آن به ترتیب از عوامل کاهنده سود و دارایی های یک بانک می باشند. بانک های کشور برای برآورد ذخیره مطالبات مشکوک الوصول، طبق دستورالعمل بانک مرکزی عمل می نمایند. سوال اساسی این تحقیق این است که آیا ذخیره مطالبات مشکوک الوصول بانک ها برآورد شده براساس دستورالعمل بانک مرکزی، از میزان مطلوبی براساس وضعیت مالی و ریسک بانک برخوردار است یا خیر؟ درصورتی که مقدار این متغیر از مقدار مطلوب فاصله دارد، میزان آن چقدر و ناشی از چه عواملی است؟ در این راستا، از اطلاعات مالی 19 بانک فعال در بازار بورس تهران طی دوره زمانی 1387 تا 1392 و از مدل مرز تصادفی استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که بانک ها در سال های مختلف، دارای درجات متفاوتی از ناکارایی در تعیین مقدار ذخیره مطالبات مشکوک الوصول هستند. بانک ایران زمین در سال 90 با میزان ناکارایی 0.000054 به عنوان کاراترین و بانک ملت در سال 92 با میزان ناکارایی 0.0421749 به عنوان ناکاراترین بانک در ذخیره گیری مطالبات مشکوک الوصول مشخص شدند.
    کلیدواژگان: مدل مرز تصادفی، ذخیره مطالبات مشکوک الوصول، ناکارایی
  • محمدتقی تقوی فرد، حسن کوهی، مهدی محمدی فر صفحات 119-152
    افتتاح حساب سرمایه گذاری در بانک از جمله راه کارهایی است که والدین را قادر به تامین رفاه و آتیه مالی افراد خانواده به ویژه فرزندان می کند. از آنجا که بانک کشاورزی در عرصه بانک پذیری کودکان و نوجوانان فعال می باشد، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر بانک پذیری کودکان و نوجوانان در راستای تدوین راهبرد مناسب جذب مشتری در بانک کشاورزی صورت گرفته است. این پژوهش کاربردی بوده و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سنجش روابط میان متغیرهای بانک پذیری با استفاده از شیوه دیمتل فازی و پرسشنامه محقق ساخته سنجش وضعیت هریک از متغیرها از دیدگاه مشتریان با طیف لیکرت پنج درجه استفاده شد. برای سنجش روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب از روش اعتبار محتوا و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق شامل خبرگان بانک کشاورزی از یک سو و از سوی دیگر، مشتریانی می باشد که برای کودکان خود افتتاح حساب کرده اند. نمونه نیز شامل 36 نفر از خبرگان و 526 نفر از مشتریان بوده است. براساس مطالعات انجام گرفته، عوامل فردی، عوامل محیطی و عوامل سازمانی به عنوان متغیرهای پنهان سازه شناسایی شد. رتبه بندی متغیرها در سطح معیارهای اصلی نشان داد که عوامل محیطی بیشترین تاثیر را در پذیرش بانک پذیری کودکان دارد. همچنین عوامل فردی در اولویت بعدی و عوامل سازمانی کمترین تاثیر نسبی را دارا می باشد.
    کلیدواژگان: بانک پذیری، کودکان و نوجوانان، بانک کشاورزی، دیمتل فازی
  • سعید صفری بیدسکان صفحات 153-172
    پژوهش حاضر به بررسی تاثیر سرمایه فکری بر هزینه سرمایه (به عنوان یکی از شاخص های رویکرد اقتصادی ارزیابی عملکرد) شرکت ها و بانک ها می پردازد و در آن، به منظور محاسبه سرمایه فکری از مدل ضریب ارزش افزوده فکری و همچنین برای محاسبه هزینه سرمایه از مدل گوردون استفاده شده است. در این پژوهش نمونه ای مشتمل بر80 شرکت و بانک از مجموعه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و 380 مشاهده سال - شرکت در دوره زمانی 1389 الی 1393 مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین برای بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته، از مدل رگرسیون خطی ساده و برای انجام محاسبات و تحلیل داده ها از نرم افزارهای  Excel و Spss و Eviews استفاده شده است. یافته های این تحقیق درخصوص گروه بانک ها نشان داد که رابطه ضریب کارایی سرمایه انسانی، ضریب کارایی سرمایه ساختاری و ضریب کارایی سرمایه فکری با هزینه سرمایه مثبت و معنی دار است و سرمایه فکری در بانک ها منجر به افزایش ارزش می شود. لیکن رابطه ضریب کارایی سرمایه به کار گرفته شده با هزینه سرمایه، صرفنظر از علامت ضریب همبستگی، معنی دار نیست. همچنین یافته های این تحقیق درخصوص مجموعه شرکت ها و بانک ها نشان داد که رابطه ضریب کارایی سرمایه انسانی، ضریب کارایی سرمایه فکری و ضریب کارایی سرمایه به کار گرفته شده با هزینه سرمایه صرف نظر از علامت ضریب همبستگی، معنی دار نیست. سرمایه فکری در مجموعه شرکت ها و بانک ها منجر به افزایش ارزش نمی شود، لیکن رابطه ضریب کارایی سرمایه ساختاری با هزینه سرمایه مثبت و معنی دار است. همچنین یافته های این پژوهش درخصوص رابطه ضریب ارزش افزوده فکری با ضریب کارایی سرمایه فکری در گروه بانک ها با ضریب همبستگی 0.99 بصورت مثبت و معنی دار و در گروه مجموعه شرکت ها و بانک ها با ضریب همبستگی 0.94 بصورت مثبت و معنی دار اثبات گردیده است. بدین معنی که سرمایه فکری هم در گروه بانک ها و هم در گروه مجموعه شرکت ها و بانک ها منجر به افزایش ضریب ارزش افزوده فکری می شود.
    کلیدواژگان: سرمایه فکری، هزینه سرمایه، ضریب کارایی سرمایه انسانی، ضریب کارایی سرمایه ساختاری، ضریب کارایی سرمایه فکری، ضریب کارایی سرمایه به کار گرفته شده، ضریب ارزش افزوده فکری
|
  • Mehdi Sadegi *, Mahmud Khatib Pages 1-36
    The purpose of this study is to identify the criteria of venture capital (VC) financing and to determine the importance of each criterion in VC financing and finally to use TOPSIS method to rank Islamic contracts in VC financial systems. To rank the contracts, 8 criteria were identified through literature review and research works in the related fields. Then, for calculating the ranking of each criterion and performing sensitivity analysis toward making proper decisions, both quantitative and qualitative techniques is used. Shannon Entropy, as a quantitative technique, was used to calculate the importance of criteria using a questionnaire completed by bank experts in Islamic contracts of VC. However, using a qualitative method, 3 different states were considered for the importance level of criteria. Finally, the ranking of Islamic contracts in the VC financial system was calculated using TOPSIS method.
    Keywords: Venture Capital, Islamic contracts, Multi-criteria decision making, Shannon Entropy, TOPSISPrivatization
  • Hamed Jiani Rezaei, Siavash Golzarianpour, Majid Mahian Pages 37-65
    Since the banks are important influential sections in the development of every country, it is important to evaluate their performance. Data Envelopment Analysis (DEA) is one of the common tools used for evaluating banks performance. The focus of this paper is mainly to evaluate the efficiency of decision making units over a specific time period. To analyze the changes in efficiency, Window DEA based on the input-oriented model is used under the assumption of non-decreasing return to scale (NDRS). This research identified the most efficient and inefficient 3rd degree branches of Bank Sepah in Mashhad during 2008 to 2013. Input included personnel costs and the total deposits attracted, and output included granted loans and the amount of gross profit of branches. Based on the results of window analysis, 6 out of 39 3rd degree branches of Bank Sepah in Mashhad had an average efficiency of 1. In addition, 70% of 3rd degree branches of Bank Sepah had efficiencies of over 0.72 and also their average efficiency was 0.78 during 6 years. It is notable to mention that 70% of these branches enjoy the efficiency of over 0.80 with an average efficiency of 0.87 in four windows.
    Keywords: Efficiency, Data Envelopment Analysis, Window analysis, Bank Sepah
  • Milad Moradmand Jalali *, Khadije Hasanlou Pages 67-92
    The aim of this research is to focus on systemic risk by assessing the extent to which the distress caused by the main different financial sectors including banks, insurance and investment companies can be spread over the risk of financial system. For this purpose, a method of measuring changes in Conditional Value at Risk (CoVaR) based on the financial sectors return is used and its value is estimated using quantile regression. Also, two-sample Kolmogorov-Smirnov test was used to determine the impact of risk imposed by financial institutions to financial system and to achieve a ranking of financial sectors contributing to systemic risk. In this paper, 24 financial institutions listed in Tehran Stock Exchange during the time period of 2011-15 was selected. The results show that all 3 sectors contribute significantly to systemic risk in Iran during this time period and the investment companies have the highest share in creating systemic risk and then the banking and insurance sectors, respectively.
    Keywords: financial performance, Financial Ratios, Islamic Banking, CAMEL Index
  • Yahya Hasas Yeganeh, Hasan Kouhi *, Amir Abdi Pages 93-118
    Loan loss provisions (LLP) and its related costs are factors having reducing effect on the profit and assets of banks. Iranian banks estimate their LLP each year according to the instructions provided by Central Bank of Islamic Republic of Iran. In this study, the main questions are: 1-whether LLP estimation is acceptable or not considering the financial and risk situation of banks, 2- if the estimated LLP is significantly different from the optimal value, how much it should be, and 3- which factors are affecting on this difference. In this regard, by adopting stochastic frontier model and using 19-bank financial data from 2007 to 2013 time period we examine the efficiency of Iranian banks’ LLP estimates. The results show that banks’ inefficiency scores in estimating LLP are different in various years. Iranzamin Bank with inefficiency score of 0.00054 was the most efficient bank and Bank Mellat with inefficiency score of 0.042 has been considered as the least efficient bank in estimating LLP in 2011.
    Keywords: Loan Loss Provisions, Stochastic Frontier Model, Inefficiency Economy, Grounded theory
  • Mohammad Taghi Taghavifard, Hasan Kouhi, Mahdi Mohammadifar Pages 119-152
    Opening a proper bank account is one of the ways by which parents ensure a promising financial future for their family particularly for their children. Since Agriculture Bank is deeply involved in the bank acceptance of children and teenagers, present study was conducted in Agriculture Bank branches to identify and analyze the factors influencing bank acceptance of children and teenagers. The present study is an applied research in which two types of questionnaires were used to collect experts as well as customers’ opinions. To examine the validity of questionnaires, content validity was used. Statistical sample includes Agricultural Bank experts and customers who have already opened accounts for their children. The sample consists of 36 experts and 526 customers. The results indicate that environmental factors have the greatest influence on the other variables. Individual factors lie in the middle level and organizational factors have the lowest influence. Also, the results indicate that social factors have the most significant impact on the children and teenagers’ bank acceptance, bank credibility and families’ welfare level ranked as second and third, respectively.
  • Saeed Safari Bideskan Pages 153-172
    In this study, the relationship between weighted average cost of capital (as one of the economic approach to assess the performance) with intellectual capital was studied. In order to compute intellectual capital Value-Added Intellectual Coefficient (VAIC) model and to compute weighted average cost of capital (WACC) Gordon model were used. Statistical sample consists of 80 companies and 380 company-year observations for period of 2010 till 2014. To examine the relationship between independent and dependent variables linear regression model and to perform calculations and data analysis Excel, SPSS  and Eviews  have been used. The results showed that in the case of banks the relationship between human capital efficiency (HCE), structural capital efficiency (SCE), and intellectual capital efficiency (ICE) with weighted average cost of capital (WACC) is positive and significant. So, intellectual capital caused an increase in company wealth and a decrease in the cost of capital. While relationship among capital employed efficiency (CEE) and weighted average cost of capital (WACC) regardless of positive or negative relationship coefficient is not significant. Also, in the case of both banks and companies, the relationship between human capital efficiency (HCE), intellectual capital efficiency (ICE) and capital employed efficiency (CEE) with weighted average cost of capital (WACC) regardless of positive or negative relationship coefficient is not significant. In other words, intellectual capital did not lead to an increase in company’s wealth. While relationship between structural capital efficiency (SCE) and weighted average cost of capital (WACC) is positive and significant. Also, the results showed that the relationship between value-added intellectual coefficient (VAIC) with intellectual capital efficiency (ICE) is positive and significant. The correlation coefficient in banks was 0.99 and correlation coefficient for both banks and companies calculated to be 0.94. Therefore, intellectual capital causes an increase in value-added intellectual coefficient
    Keywords: intellectual capital, Weighted Average Cost of Capital, Human Capital Efficiency, Structural Capital Efficiency, Intellectual Capital Efficiency, Capital Employed Efficiency, Value-added Intellectual Coefficient