فصلنامه علوم کشاورزی ایران
شماره 2 (تابستان 1379)

به منظور دستیابی به روش مناسب القای پینه زایی و باززایی در نیشکر، اثر سه فاکتور ژنوتیپ، محیط کشت و ریز نمونه در ارقام تجاری نیشکر ایران saccharum officinarum L. در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در دو آزمایش جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش اول جهت مطالعه پینه زایی، ریز نمونه های برگ جوان و مریستم انتهایی از سه رقم نیشکر به نام های NCO310, CP57-614, CP48-103 در چهار محیط کشت موراشیگ و اسکوگ تغییر یافته MS2-1, MS2-0, MS3-1, MS3-0 کشت گردیدند. تجزیه های آماری نشان داد که ریز نمونه برگی در مدت زمان کمتری نسبت به مریستم انتهایی شروع به پینه زایی می نماید. بهترین ارقام در ریز نمونه برگی از نظر زمان شروع پینه زایی CP48 و CP57 با میانگین 11 روز و بهترین محیط های کشت MS3-0، MS3-1 بودند. در مورد ریز نمونه مریستم انتهایی اثر متقابل معنی داری بین ژنوتیپ ها با محیط کشت مشاهده گردید. از نظر حجم پینه، ریز نمونه برگی بیش از ریز نمونه مریستم انتهایی پینه تولید نمود. در آزمایش دوم به منظور باززایی گیاهچه های کامل از پینه، ارقام فوق به علاوه رقم L64-96 و محیط های کشت MS-D+SH, MS, MS5 استفاده گردید. تجزیه واریانس درصد شاخه و برگ زایی و ریشه زایی اثر متقابل معنی داری را بین ریز نمونه، رقم و محیط کشت نشان داد. به طوریکه ریزنمونه برگی رقم L62 بیشترین و رقم CP48 کمترین میزان شاخه و برگ زایی را در هر سه محیط نشان دادند.

در این پژوهش اثر سطوح مختلف زئولیت طبیعی به نام کلینوپتیلولیت روی اسیدیته شکمبه، مدفوع، تولید شیر و ترکیبات آن در گاو هلشتاین مطالعه شد. با استفاده از یک طرح آماری چرخشی متوازن، 12 راس گاو هلشتاین شیرده با وضعیت تقریبا یکسان (61 ± 13 روز پس از زایش) با جیره غذایی کاملا مخلوط حاوی 4, 2, 0 و 6 درصد زئولیت (به ترتیب جیره 3,2,1 و 4) برای سه دوره متوالی چهار هفته ای و با یک هفته فاصله بین دوره ها، در حد اشتها تغذیه شدند. میانگین شیر خام تولیدی صحیح شده (4% چربی) گاوهای تغذیه شده با جیره های 3,2,1 و 4 به ترتیب برابر 25.05, 24.36, 23.74 و 25.37 کیلوگرم دارای تفاوت معنی دار نبود ولی میانگین شیر تولیدی آنها 23.49, 22.34, 21.18 و 24.23 کیلو گرم درروز بود که تفاوت بین آنها معنی دار میباشد (P<0.05). تفاوت بین متوسط درصد چربی شیر تولیدی به همین ترتیب برای 4 جیره برابر 3.63, 3.78, 3.38 و 3.77 و معنی دار نبود، ولی تفاوت بین مقادیر چربی تولیدی معنی دار بود (P<0.05). میانگین های درصد پروتئین، مقدار لاکتوز و مقدار مواد جامد غیر چربی بین گاوهای مصرف کننده جیره های مختلف معنی دار نبود، ولیکن میانگین های مقدار پروتئین تولیدی، درصد لاکتوز و درصد مواد جامد غیر چربی با هم تفاوت معنی ار (P<0.05) داشتند. میانگین ضریب تبدیل خوراک به ازای یک کیلو گرم شیر (%4 چربی) به ترتیب برای جیره های مصرفی 0.90, 0.96, 0.99 و 0.95 کیلوگرم و تفاوت بین آنها معنی دار بود (P<0.05). مصرف زئولیت به طور معنی داری (P<0.05) میانگین pH شکمبه و مدفوع گاوها را افزایش داد. ازنظر اقتصادی، هزینه خوراک برای تولید یک کیلوگرم شیر (4% چربی) در مورد جیره 3و4 به طور معنی داری (P<0.05) کمتر از جیره های 1و2 بود.

به منظور تعیین محل ژن های کنترل کننده کارآیی استفاده از آب، شاخص برداشت و کارآیی تعرق و تعیین سهم نسبی دو صفت اخیر در واریانس کارآیی استفاده از آب، لاین های جایگزین شده کروموزومی گندم کاپله در زمینه ژنتیکی گندم بهاره چینی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه در شرایط تنش آبی رویانیده شدند. نتایج حاصل از تجزیه های آماری همبستگی بسیار معنی داری بین شاخص برداشت و کارآیی استفاده از آب (r=0.75**) و نیز شاخص برداشت و عملکرد دانه (r=78**) نشان داد. سهم نسبی شاخص برداشت در تغییرات کارآیی استفاده از آب (0.75) بیشتر از کارآیی تعرق بود (0.25). نظر به این که همبستگی بالا و معنی داری نیز بین عملکرد دانه و کارآیی تعرق وجود داشت (r=0.65**)، لذا امکان انتخاب همزمان شاخص برداشت و کارآیی تعرق برای اصلاح کارآیی استفاده از آب وعملکرد دانه در شرایط تنش آبی وجود دارد. تجزیه لاین های جایگزینی برای کارایی استفاده از آب، شاخص برداشت و کارآیی تعرق نشان داد که بیشتر ژن های کنترل کننده کارایی استفاده از آب بر روی کروموزوم 7D، کارآیی تعرق برروی کروموزوم 1D و شاخص برداشت و عملکرد دانه بر روی کروموزوم 6A قرار دارند. با توجه به سهم نسبی شاخص برداشت در تغییرات کارآیی استفاده از آب و ضریب همبستگی بالا بین شاخص برداشت و عملکرد دانه و نظر به اینکه بیشتر ژن های کنترل کننده شاخص برداشت و عملکرد دانه بر روی کروموزوم 6A قرار دارند. لذا بر طبق نتایج حاصل از این آزمایش می توان نتیجه گرفت که کروموزوم 6A دارای اهمیت زیادی برای اصلاح همزمان کارآیی استفاده از آب، شاخص برداشت و عملکرد دانه می باشد.

تخمین مقدار جریان آب از درون خاک های دست نخورده، نهشته های رسوبی و یا خاک های متراکم شده از جمله مسایل مهم در عملیات خاکی است، اهمیت این مساله هنگامی آشکارتر می شود که بر اثر پدیده تحکیم و یا انحلال مواد موجود در خاک، مقدار نفوذپذیری با گذشت زمان، تغییر کند. بنابراین لازم است یک روش مطمئن برای تعیین خصوصیات هیدرولیکی خاک های انحلال پذیر و تغییرات آن طی فرآیند آبشویی به دست آید. در این تحقیق سه نمونه خاک از سه منطقه ایران که معروف به داشتن خاک گچی می باشند (دشت و فرقان درساوه، دشت نکوآباد و آبشار در اصفهان و دشت قیروکارزین در استان فارس) تهیه شد. خاک های مذکور به ترتیب حاوی (21-32), (16-22) و (6-10) درصد گچ بودند. بر روی نمونه های فوق آزمایش هایی مشتمل بر سه قسمت، شامل آزمایش های فیزیکی (دانه بندی، حدود آتربرگ، تعیین وزن مخصوص وتراکم)، آزمایش های هیدرولیکی (نفوذ پذیری) و آزمایش های شیمیایی (تجزیه شیمیایی خاک، تعیین غلظت آب نشتی وتعیین درصد گچ) انجام گرفت. برای بررسی پدیده انحلال و تثبیت گچ در خاک، یک مدل فیزیکی ساخته شد و در آن شرایط زیر روی نمونه های خاک متراکم شده (در رطوبت بهینه) اعمال گردید:شست و شو با آب مقطر به مدت 90 روز تحت بار هیدرولیکی 75 سانتی متر شست و شو با آب مقطر به مدت 90 روز تحت بار هیدرولیکی 135 سانتی متر شست وشو با آب مقطر به مدت 90 روز تحت بار هیدرولیکی 215 سانتی متر شست و شو با آب مقطر به مدت 90 روز تحت بار هیدرولیکی 215 سانتی متر که در این تیمار به منظور تثبیت (جلوگیری از انحلال) گچ، از محلول (1به100) اگزالات سدیم، به جای آب اختلاط استفاده گردید.
شست و شو با کلرور منیزیم (0.05 نرمال) به منظور افزایش حلالیت گچ، به مدت 90 روز تحت بار هیدرولیکی 215 سانتیمتر.
نتایج آزمایش ها نشان داد که خاک های اصفهان، ساوه و شیراز براساس طبقه بندی یونیفاید در گروه های SM, SC و CL قرار می گیرند. درصد آبشویی دراین سه خاک به ترتیب (4.3-30.1), (13.0-43.1) و (2.4-9.4) بوده است. همچنین مشاهده گردید که بین غلظت آب نشتی و ضریب نفوذپذیری رابطه معکوس برقرار است. آزمایش های نفوذپذیری در این خاک ها نشان داد که نفوذپذیری در خاکهای گچی با توجه به بافت خاک و شکل بلورهای گچ متفاوت بوده و ممکن است طی آبشویی، یکی از سه روند صعودی، نزولی و یا ثابت را داشته باشند. همچنین تغییرات ضریب نفوذپذیری خاک های گچی در مراحل اولیه، به دلیل حرکت ذرات خاک و شسته شدن گچ نسبتا زیاد بوده اما تدریجا کاهش می یابد و نهایتا به مقدار ثابتی میل میکند. به علاوه افزایش بار هیدرولیکی در این مدت می تواند دامنه این تغییرات را کاهش دهد.

باکتری یا باکتری های هیدرولیز کننده سلولز احتمالی، طی دو سال متوالی از روده کرم جدا گردید. بررسی نشان داد که از روده کرم ابریشم در محیط سلولزآگار و در دمای 25C و 30C حداقل یک باکتری مزوفیل بی هوازی اختیاری تجزیه کننده سلولز که به عنوان سویه سلولوموناس شناسایی گردید قابل جداسازی است این سویه دارای زمان نسل حدود سه ساعت بود و در محیط کشت شش روزه بیشترین مقدار فعالیت اندوگلوکنازی را (3U/ml) نشان داد بنابراین روده کرم ابریشم حداقل زیستگاه اکولوژیک یک سویه سلولوموناس است که می تواند توانایی بالقوه جهت اهداف بیوتکنولوژی را نیز دارا باشد.

یکی از مشکلات به جا مانده از اصلاحات ارضی سال 1342 مساله خرد و پراکندگی اراضی کشاورزی کشور می باشد طی سه دهه گذشته اقداماتی جهت رفع این تنگنا به عمل آمده که تشکیل شرکت های سهامی زراعی، تعاونی های تولید روستایی و مشاع های کشاورزی از آن جمله اند. از ابتدای دهه 70 تعاونی های تولید روستایی مجددا مورد توجه واقع شده، در سال های اخیر این شرکت ها به عنوان محور توسعه بخش کشاورزی عنوان شده و وزارت کشاورزی اعلام نموده است که برنامه های توسعه بخش کشاورزی در قالب تشکل ها به مورد اجرا گذاشته خواهد شد. در این مطالعه بهره وری عوامل تولید در تعاونی های تولید روستایی استان همدان مورد مطالعه واقع شده و نتایج به دست آمده با عملکرد کشاورزان خرده پا در روستاهای مشابه مقایسه گردیده است. اطلاعات مورد نیاز با تنظیم پرسشنامه و پرسشگری در سال 1376 جمع آوری گردید. در این مطالعه پس از بررسی سوابق و مطالعات کتابخانه ای، جهت برآورد روابط کمی متغیرها از الگوهای ریاضی و همچنین نرم افزارهای QPRO, SPSS, TSP استفاده شده است. این مطالعه نشان می دهد که در اثر به کارگیری ماشین بذر کار و توسعه میکانیزاسیون در تعاونی ها به ویژه تسطیح اراضی و گسترش کشت ردیفی و همچنین ارایه خدمات آموزشی- ترویجی مستمر توسط کارشناسان شرکت های تعاونی بهره وری عوامل تولید در شرکت ها نسبت به روستاهای شاهد افزایش یافته است.

در این طرح اثر هفت روش مختلف تهیه زمین بر عملکرد گندم آبی مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است. این روش ها عبارت بودند از: شخم با گاو آهن برگرداندار در بهار و پاییز (شاهد)، شخم با گاوآهن برگرداندار در بهار، شخم با گاو آهن برگرداندار در بهار و گاوآهن قلمی در پاییز، دو نوبت شخم هم جهت با گاوآهن قلمی در بهار، شخم با گاوآهن قلمی در بهار و پاییز، شخم با گاو آهن برگرداندار در پاییز و دو نوبت شخم عمود بر هم با گاوآهن قلمی در پاییز، در تمام تیمارهای فوق قبل از کشت، دیسک و لولر زده شد. این تحقیق در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام گردید. عوامل مورد ارزیابی عبارت بودند از: درصد بذر سبز شده، متوسط تعداد بوته در واحد سطح، متوسط ارتفاع بوته، متوسط تعداد خوشه در واحد سطح، وزن هزار دانه، عملکرد محصول، شاخص برداشت، نفوذپذیری و ظرفیت رطوبت خاک. نتایج چند ساله طرح نشان داد که در تمام عوامل ارزیابی شده، اثر تیمار در عامل عملکرد و نفوذپذیری خاک معنی دار ولی از لحاظ درصد سبز شدن بذر، متوسط تعداد بوته در واحد سطح، ارتفاع بوته، تعداد خوشه در واحد سطح، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و ظرفیت حفظ رطوبت خاک اختلاف معنی دار مشاهده نگردید. از میان تیمارهای مختلف، تیمار شخم با گاوآهن برگرداندار یک بار در بهار و پاییز دارای بیشترین میزان عملکرد و تیمار شخم با گاوآهن قلمی یک بار در بهار و پاییز کمترین عملکرد را داشته است. به طور کلی در اکثر تیمارهایی که شخم با گاوآهن برگرداندار انجام گرفته نتایج بهتری به دست آمده است.

به علت اهمیت منابع آب و وقوع بحران جهانی آب در آینده ای نه چندان دور که ناشی از افزایش تقاضا برای این ماده حیاتی و ضروری بوده، مساله تضمین تامین آب برای آینده جوامع بشری مطرح است. بنا براین، نه فقط لازم است که در تمامی طرح های عظیم کشاورزی، صنعتی و یا تامین آب مشروب جوامع بزرگ نیازهای آبی دقیقا محاسبه شود، بلکه باید کوشش کنیم بهترین روش های محاسبه شبکه های آبیاری را به کار گیریم. لازمه طراحی شبکه های آبیاری تحت فشار محاسبه نیاز آبی و تعیین دبی ماکزیمم بر مبنای مطالعات منابع خاک و آب و شرایط اقلیمی وعوامل اقتصادی و کشاورزی منطقه می باشد. در این مقاله نقش این مطالعات برای تعیین نیاز آبی در آبیاری تحت فشار بر مبنای داده های اقلیمی استان گیلان (به ویژه رشت) مورد بررسی قرار گرفته است. با تنظیم یک الگوی کشت: چایکاری (50 درصد)، درختکاری (16.5 درصد)، صیفی کاری (4.5 درصد)، زراعت های علوفه ای (4 درصد)، زراعت هایی که آبیاری نمی شوند 25 درصد و با تاکید بر زراعت چای درمنطقه رشت و فومنات نیاز آبی برای طراحی شبکه های آبیاری تحت فشار با روش بلینی- کریدل و نیازهای آبی گیاهان الگوی کشت تعیین گردید. محاسبات به عمل آمده نشان داد که: نیاز آبی ماکزیمم ماهیانه با بازده آبیاری 90 درصد به روش تحت فشار در محل مصرف برای چایکاری 210، درختکاری 115.5، صیفی کاری 170 و در زراعتهای علوفه ای 172 میلیمتر است. ارتفاع آب آبیاری سالیانه با در نظر گرفتن بازده کل، برای چایکاری 480، درختکاری 268، صیفی کاری 350، زراعتهای علوفه ای 430 میلیمتر و حجم خالص آب آبیاری سالیانه مورد نیاز گیاهان الگوی کشت ابتدای شبکه 4257 مترمکعب در هکتار است.

در این تحقیق شدت بیماری زایی و میزان تولید آنزیم پلی گالاکتوروناز (PG) در پانزده ایزوله قارچ Fusarium oxysporum جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. در این آزمایش از نخود ایرانی رقم جم و با کشت ایزوله ها در چهار محیط کشت مختلف جهت تعیین شدت بیماریزایی استفاده گردید. آسیب های ناشی از حمله قارچ به قسمت های مختلف گیاهچه به طور روزانه تا روز پنجم مورد مطالعه قرار گرفت. در هر مورد سه تکرار و در هر تکرار دوازده گیاهچه مورد بررسی واقع شد. برحسب گیاهچه های نکروزه شده و آسیب دیده توسط ایزوله های مختلف، چهار ایزوله (F15, F18, F23, F47) که بیش از 45% آلودگی ایجاد میکردند با شدت بیماری زایی زیاد (Highly virulent, HV) و دو ایزوله (F21, F58) که کمتر از 25% آلودگی ایجاد می کردند با شدت بیماری زایی کم (Weakly virulent, WV) مشخص و تعیین گردیدند. دو دسته فوق از نظر میزان رشد، تولید پروتئین و فعالیت آنزیم پلی گالاکتوروناز مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان داد که میزان رشد و تولید پروتئین های مترشحه دو دسته فوق با هم تفاوت محسوسی نداشتند. در صورتی که آنزیم پلی گالاکتوروناز در چهار ایزوله HV دارای فعالیت بیشتری نسبت به دو ایزوله WV بود.

مقاومت سیزده رقم آزاد گرده افشان آفتابگردان و سه هیبرید تولید داخلی نسبت به قارچ عامل بیماری سفیدک داخلی با روش غوطه ور کردن کامل گیاهچه ها در سوسپانسیون زئوسپورانژ مورد ارزیابی قرار گرفت. در این بررسی ها نه نشانه از نشانه های ماکروسکوپیک آلودگی به بیماری شامل مرگ گیاهچه، اسپورزایی روی کوتیلدون ها، اسپورزایی روی برگها، اسپورزایی روی کوتیلدون و برگها، کوتولگی، موزاییک یا رنگ پریدگی برگها، وجود زخم روی هیپوکوتیل، بدشکلی و بالاخره کاهش رشد ریشه، روی بوته های مایه زنی شده، بر اساس نمره دهی در نظر گرفته شدند. ارقام و هیبریدهای آفتابگردان با استفاده از میزان شاخص شدت بیماری حاصل از امتیازهای این نشانه ها در پنج گروه مقاوم، نیمه مقاوم، حساس، نیمه حساس و فوق حساس قرار گرفتند. براین اساس هیبرید گلشید و رقم پروگرس مقاوم، هیبریدهای آذرگل و گلدیس نیمه مقاوم، ارقام پردویک و گابور نیمه حساس، ارقام رکورد، چرنیانکا، لوچ آرماویرسکی، ونیمک 8931 ونیمک654، وی 227، مایاک، ان اس پی 317 حساس و رقم زاریا فوق حساس ارزیابی شدند.

الیاف خرگوش آنقوره با توجه به زیردست نرم و تغییرات بسیار کم قطر در طول تار و ظرافت بالا، اخیرا در ایران مورد توجه قرار گرفته است و به منظور پرورش خرگوش آنقوره و تولید الیاف آن و ایجاد صنایع جنبی مربوط به آن از قبیل تولید نخ و پارچه، وزارت جهاد سازندگی اقدام به وارد نمودن این نژاد از خرگوش در سال 1368 کرده است. مطالعه روی خواص فیزیکی، مکانیکی و ساختمانی این الیاف نظیر طول، ظرافت، استحکام و ازدیاد طول تا حد پارگی، مورفولوژی سطح، شکل سطح مقطع و میزان تموج (تجعد)، اطلاعات اولیه را جهت پیش بینی رفتار ریسندگی این الیاف با ارزش در نساجی به دست می دهد. این مطالعه امکان ارزیابی تاثیر شرایط پرورش خرگوش آنقوره در کشور را بر خواص مختلف الیاف آن از جمله طول وظرافت را نشان می دهد. در این تحقیق خواص فیزیکی و مکانیکی الیاف خرگوش آنقوره که در تولید و در ریسندگی مورد نظر هستند و همچنین خواص سطحی الیاف، سطح مقطع و مدولای آن توسط میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی مورد مطالعه قرار گرفت و نهایتا این خواص با خواص الیاف پشم مرینوس مقایسه گردید. پس از مطالعه خواص الیاف، قابلیت ریسندگی الیاف و رفتار مکانیکی آنها در حین مراحل مختلف ریسندگی با تولید نخ های نمونه مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعات نشان می دهد که این الیاف کیفیت طول و ظرافت خود را در مراحل مختلف ریسندگی حفظ می کنند. این الیاف دارای مدولای نردبانی بوده و بعضا دارای چند مدولا می باشند. منحنی به دست آمده از رفتار تنش- کرنش الیاف خرگوش آنقوره نشان می دهد که استحکام تا حد پارگی الیاف بالاتر از استحکام الیاف پشم مرینوس بوده ولی ازدیاد طول تا حد پارگی آنها کمتر از الیاف پشم مرینوس است. همچنین تعداد فلس ها در سطح تار و میزان تموج الیاف خرگوش آنقوره کمتر از الیاف پشم مرینوس است. بررسی رفتار مکانیکی و میزان درگیری الیاف در حین مراحل مختلف ریسندگی و همچنین عوامل موثر بر ریزش الیاف به عنوان یک پدیده مهم در جریان ریسندگی، چگونگی تاثیر خواص این الیاف را بر قابلیت ریسندگی آن نشان می دهد.

اثر درجه حرارت خشک کن و درصد رطوبت شلتوک هنگام تبدیل به برنج سفید در رقم های آمل -3 و هراز در قالب طرح کرت های دوبار خرد شده با 4 تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات و داده های حاصل از آزمایش، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و مقایسه میانگین ها به روش دانکن انجام شد. نتایج حاصله طبق جدول های ارایه شده نشان میدهد که بهترین درصد رطوبت هنگام تبدیل برای رقم آمل-3، 10-11 درصد و بهترین درجه حرارت خشک کن 35 درجه سانتی گراد می باشد که در این شرایط از 20 کیلوگرم شلتوک 14.3 کیلوگرم برنج سفید، با راندمان تبدیل 71.7 درصد و میزان برنج سالم 59.1 درصد و میزان خرده برنج 14.2 درصد حاصل شد. بهترین درصد رطوبت هنگام تبدیل برای رقم هراز 10-11 درصد و مناسبترین درجه حرارت خشک کن 45 درجه سانتی گراد بوده است. همچنین در این شرایط از 20 کیلوگرم شلتوک 14.6 کیلوگرم برنج سفید، با راندمان تبدیل 73.1 درصد به دست آمد. میزان برنج سالم 63.2 درصد و میزان خرده برنج 9.9 درصد بود.

پروژه ساخت دستگاه زهرگیر زنبورعسل در سال های 1373- 1374 در موسسه تحقیقات علوم دامی کشور انجام پذیرفت. این دستگاه از یک اسکلت چوبی قفس مانند (به ابعاد 42 50 58 سانتی متر) با دیوارهای احاطه شده توسط مفتول های مسی و صفحات شیشه ای و چند قسمت الکتریکی تهیه شده است. این سیم ها یک در میان دارای بار + و – هستند. زنبوران در اثر تماس با دو سیم متوالی شوک الکتریکی (3 ثانیه شوک 21 ولت با 7 ثانیه استراحت به مدت 5 دقیقه) دیده و در نتیجه به صفحات شیشه ای پوشیده با ورق سلفونی منصوب بر دیواره های دستگاه نیش می زنند. در آزمایشگاه با رعایت نکات حفاظتی، زهر خشک شده باقی مانده برروی شیشه توسط یک تیغ تیز تراشیده می شود. در این بررسی از 16 کلنی زنبورعسل (8 کلنی تیمار و 8 کلنی شاهد) زهرگیری شد. بدین ترتیب در طی یک فصل زنبورداری با احتساب هر 15 روز یکبار بطور متوسط می توان 838 میلی گرم زهر خشک به دست آورد. با انجام آزمون t (در سطح1%) مشاهده گردید که این روش هیچ گونه اثر سوئی بر روی تولید عسل ندارد.

چهارده رقم و لاین اصلاح شده کلزا (Brassica napus L.) به منظور بررسی سازگاری و تعیین بهترین رقم پرمحصول و سازگار، در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در پنج منطقه (کرج، کرمانشاه، ارومیه، مغان و همدان) به مدت سه سال زراعی در خلال سال های 76-1373 اجرا گردید. تجزیه آماری بر روی داده های مربوط به چهار صفت عمده عملکرد دانه، وزن هر دانه، درصد روغن و عملکرد روغن انجام شد. نتایج تجزیه واریانس های ساده و مرکب حاکی از وجود تفاوت های معنی دار بین ژئوتیپ ها بود. به منظور بررسی دقیق تر اثر متقابل و تعیین سازگاری ژئوتیپ ها، شش روش مختلف تجزیه پایداری در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفت که عبارت بودند از 1) واریانس محیطی یا روش رومر، 2) ضریب تغییرات محیطی یا روش فرانسیس وکاننبرگ، 3) روش رگرسیونی فینلی و ویلکینسون، 4) روش رگرسیونی ابرهارت و راسل، 5) روش میانگین مربعات درون مکانی سالهای لین و بینز، 6) روش ضریب تغییرات درون مکانی سال ها. نتایج به دست آمده از این روش ها تقریبا مشابه بودند. کلیه روش ها لاین کرج 16 را از نظر عملکرد دانه و روغن به عنوان پایدارترین و پر محصول ترین ژئوتیپ با سازگاری عمومی خوب معرفی کردند. همچنین ارقام کوینتا، جتنوف ویانوش به ترتیب به عنوان ارقام پایدارو پرمحصول بعدی با سازگاری عمومی متوسط شناخته شدند. این ارقام قابلیت کشت در مناطق مورد آزمایش یا مناطقی با شرایط اقلیمی مشابه را دارا هستند و نیز مشخص گردید که عملکرد دانه بیشترین تاثیر را بر عملکرد روغن دارد و با اصلاح یا گزینش ارقام از حیث عملکرد بالای دانه می توان به عملکرد بالای روغن نیز دست یافت.

به منظور ارزیابی تاثیر فاصله ردیف و تراکم بوته برعملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و شاخص های رشد دو رقم لوبیا، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات سازمان کشاورزی گرگان و گنبد در سال 1377 اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار پیاده شد. کرت های اصلی را سه فاصله بین ردیف (60, 50, 40 سانتی متر) و کرت های فرعی را دو رقم وسه تراکم (40, 30, 20 بوته در متر مربع) به صورت فاکتوریل تشکیل دادند. ارقام مورد آزمایش شامل یک رقم محلی و لاین اصلاح شده 11816 بود. برای ارزیابی شاخص های رشد از سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی استفاده شد. نمونه برداری اندام هوایی در طول فصل رشد از یک متر طولی هرکرت فرعی به صورت ده روز یک بار انجام گرفت منحنی روند تغییرات براساس درجه- روز رشد صورت پذیرفت. میانگین مربعات کلیه منابع تغییر به جز اثر متقابل رقم فاصله ردیف در مورد کلیه صفات (به غیر از شاخص برداشت) از نظر آماری معنی دار گردید. با توجه به روند تغییرات مشابه میانگین عملکرد دانه با شاخص برداشت و سرعت رشد محصول در تراکم های مختلف چنین استنباط می گردد که نقش شاخص برداشت و میزان رشد در توجیه تغییرات عملکرد دانه حایز اهمیت می باشد. به طور کلی تراکم 30 بوته در متر مربع با فاصله ردیف 50 سانتی متر به ویژه در مورد لاین اصلاح شده برتری قابل ملاحظه ای از نظر صفات مورد بررسی مورد بررسی نشان داد.

طی بررسی که در قالب یک آزمایش فاکتوریل با بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه انستیتو تحقیقات توتون تیرتاش (مازندران) اجرا شد، واکنش دو رقم توتون هوا خشک بارلی 21 و بارلی 26 در برابر سطوح کود ازته صفر، 120, 60 و 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار به ارزیابی گذاشته شد. نتایج نشان داد که دو رقم توتون به کار گرفته شده، هر یک در یکی از دو مسیر تولید ماده خشک و افزایش صفات کیفی کارایی بیشتری دارند. در رقم بارلی 26 برتری عملکرد برگ خشک با مقادیر بیشتر میزان جذب و تحلیل خالص کربن و در رقم بارلی 21 برتری قیمت یک کیلوگرم توتون با درصد بالاتر نیکوتین به عنوان یک الکالوئید مهم تامین کننده صفات کیفی همراه است. برآیند حاصل از اثر این دو پارامتر در شاخص درآمد ریالی در هکتار حاصل می شود که رقم بارلی 21 از این نظر برتری نشان داد. با مصرف کود ازته در حد 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن میزان جذب و تحلیل خالص کربن، عملکرد برگ خشک و درآمد ریالی در هکتار، و با کاربرد 180 کیلوگرم هکتار، درصد نیکوتین برگ افزایش معنی دار نشان داد.

در این تحقیق اثر دماهای 40 و 45 و 50 درجه سلسیوس و غلظت های 50 و 70 درصد محلول های سوکروز و گلوکز حاوی مقادیر مختلف (صفر، نیم و یک درصد) نمک کلرور سدیم بر سرعت یا سینتیک فرآیند خشک کردن اسمزی سیب رقم گلدن دلیشس بعنوان میوه مدل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که با افزایش دما وغلظت محلول اسمزی میزان جذب ماده جامد از محلول اسمزی به سمت بافت نمونه ها به ترتیب به صورت خطی ونمایی زیاد می گردد. همچنین افزودن مقدار محدودی نمک کلرور سدیم به محلول اسمزی موجب کاهش میزان جذب ماده خشک (ازمحلول اسمزی به سمت میوه) و افزایش شدت آبگیری از میوه می گردد. ازطرف دیگر با افزایش دمای محلول های محتوی 70 درصد سوکروز کارآیی فرآیند اسمزی کاهش می یابد. از مجموع بررسی های به عمل آمده مشخص شد که بیشترین کارآیی فرآیند اسمزی مربوط به نمونه های سیبی است که در معرض محلول 50 درصد سوکروز و حاوی یک درصد نمک کلرور سدیم در دمای 50 درجه سلسیوس قرار گرفته است.

روغن هسته های پرتقال شهسوار، لیموترش شیراز، گریپ فروت جیرفت و روغن هسته های پرتقال، لیموترش، گریپ فروت ضایعات کارخانه های افشره، یک و یک و سنوس بررسی شدند. ترکیب تقریبی هسته ها پس از خشک کردن در گرمخانه خلاء و پوست گیری تعیین شد. هسته پرتقال شهسوار بالاترین میزان روغن (%44.8) را داشت. قابلیت استخراج روغن به وسیله سه حلال هگزان، اثر نفت، و آمیزه 1:1 آنها مقایسه گردید. آمیزه 1:1 هگزان و اتر نفت به طور معنی داری بالاترین بازده راداشت. مشخصات فیزیکی و شیمیایی روغن های خام و پالایش شده هسته مرکبات تعیین و اثر پالایش بر هر صفت به کمک آزمون جفتی t-student مطالعه شد، که وجود اختلاف معنی دار در همه صفات بین آنها را نشان داد. روغن های پالایش شده هسته مرکبات بجز اسیدیته و عدد رنگ در بقیه صفات اختلاف کم ولی معنی داری داشتند. روغن های هسته مرکبات با روغن های پنبه دانه و لوبیای سویا آمیخته شدند و تحت رنگبری قرار گرفتند. بیشترین اثر در نسبت های 3:2 و1:1 به ترتیب با پنبه دانه و سویا به دست آمد. روغن هسته های پرتقال و گریپ فروت به ترتیب دارای بالاترین و پایین ترین میزان اسیدهای چرب اشباع نشده بودند. اسید چرب غالب در روغنهای گریپ فروت و لیموترش پالمیتیک و در پرتقال لینولییک بود. میزان اسید لینولنیک از 2.1 تا 5.1 نوسان داشت که بالاترین و پایین ترین میزان آن به ترتیب در هسته های لیموترش و گریپ فروت بود. محتوای عناصر Fe و Cu روغن های پالایش شده به روش طیف سنجی جذب اتمی اندازه گیری شد و روغن هسته لیموترش بیشترین میزان Fe و Cu را داشت. روغن های پالایش شده هسته گریپ فروت و لیموترش در آزمون گرم خانه 60 ± 1oC به ترتیب بیشترین و کمترین پایداری را داشتند.

به منظور بررسی فعالیت و نقش آنزیم پراکسیداز در برگ های جو مقاوم و حساس به بیماری سفیدک سطحی، رقم افضل و لاین روهو/ مازورکا که به ترتیب نسبت به جدایه K400 قارچ سفیدک سطحی جو حساسیت و مقاومت داشتند، مایه زنی شدند و در زمان های 72, 48, 24, 12, 0 و 72 ساعت بعد از مایه زنی، پروتئین تام محلول نمونه ها و میزان فعالیت ویژه آنزیم ها پراکسیداز اندازه گیری شد. پروتئین تام محلول در رقم افضل مایه زنی شده نسبت به شاهد آن افزایش قابل توجهی نداشت اما در لاین روهو/مازورکا در هر نمونه نسبت به شاهدش 12 ساعت بعد از مایه زنی افزایش سنتز پروتئین مشاهده گردید. حداکثر میزان پروتئین در لاین روهو/ مازورکا در 72 ساعت پس از مایه زنی برآورد شد. فعالیت پراکسیداز در برگ های مایه زنی شده حساس و مقاوم بیشتر از برگ های سالم آنها بود. در رقم حساس براساس هر میلی گرم پروتئین افزایش قابل توجهی در میزان پراکسیداز دیده نشد و در لاین مقاوم فعالیت پراکسیداز، 48 ساعت بعد از مایه زنی افزایش معنی دار نشان داد و در 72 ساعت به اوج خود رسید. در الکتروفورز ژل پلی اکریل آماید ناواسرشت علاوه بر ضخامت و تیرگی نوارهای حاصل از نمونه های مقاوم، یک آیزوزایم اسیدی جدید با Rm برابر 0.40 در ژل جداکننده نمونه های مقاوم مایه زنی شده در زمان های 72 و120 ساعت بعد از مایه زنی دیده شد. درمجموع، نتایج حاصله نشان می دهد که فعال شدن آنزیم پراکسیداز در مکانیسم دفاع لاین مقاوم جو علیه بیماری سفیدک سطحی دخالت دارد.