پژوهشنامه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خزر
پیاپی 3 (پاییز 1382)

کیفیت پخت برنج از عوامل مهم در تغذیه و بازارپسندی، بخصوص در کشور ما می باشد. در این مطالعه سه رقم برنج والدینی به نامهای طارم محلی، CP231 و IR58 در دورگ گیری مورد استفاده قرار گرفتند. دلیل انتخاب این ارقام، دارا بودن سطوح متفاوتی از صفات مؤثر بر کیفیت پخت از جمله میزان آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینه شدن و غلظت ژل بود. به منظور شناخت و مطالعه خصوصیات ژنتیکی و نحونه توارث پذیری صفات مورد مطالعه، کلیه تلاقی های ممکن انجام گرفت. در نهایت شش نسل (P1, P2, F1, F2, BC1 و BC2) برای ارزیابی ایجاد شد.

به منظور بررسی برداشت مجدد برنج و بررسی کیفیت محصول راتون حاصل از آن، پنج رقم برنج شامل دیلمانی، حسنی، نوک سیاه، دایی شصتک و سنگ طارم در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در معاونت مؤسسه تحقیقات برنج آمل در سالهای 1378، 1379 و 1380 مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت راتون دهی، محصول اصلی به ارتفاع 30 سانتی متری از زمین برداشت شد. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: تعداد پنجه های بارور، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، طول خوشه، تعداد خوشچه های اولیه، تعداد خوشچه های ثانویه، تعداد گلچه در خوشه، تعداد دانه های پر در خوشه، تعداد دانه های پوک در خوشه، راندمان تبدیل، درصد پوسته، درصد سبوس، درصد خرده برنج، درصد آمیلوز، غلظت ژل و در جه حرارت ژلاتینه شدن.

در اراضی برنجکار شمال کشور که سالهای طولانی زیر کشت برنج قرار دارند کود روی مصرف نمی شود و کود پتاسه هم در چند سال اخیر به مقدار کم در بعضی از مزارع برنجکاری مصرف می شود. اما اخیرا مصرف کودهای پتاسه و روی در اراضی برنجکاری توصیه می شود. لذا به منظور بررسی اثرات مصرف پتاسیم و روی بر عملکرد و برخی از اجزاء عملکرد برنج طارم، چند مزرعه در برنجزارهای جنوب قائم شهر (دشت کیا کلا) که بیش از سی سال زیر کشت زراعت برنج قرار دارند انتخاب شد.

هدف از این تحقیق مطالعه اثر آبیاری تکمیلی و وجین علف های هرز بر رشد و عملکرد عدس دیم می باشد. برای این منظور در سال زراعی 79-1378 آزمایشی با استفاده از طرح کرتهای خرد شده در غالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به ازای هر تیمار، در مزرعه تحقیقاتی آموزشکده کشاورزی شهید رجایی نیشابور اجراء شد. عامل آبیاری در پلاتهای اصلی و شامل پنج سطح: I1 سه بار آبیاری در مراحل کاشت، گلدهی و دانه بندی، I2 دوباره آبیاری در مراحل گلدهی و دانه بندی، I3 یک بار آبیاری در مرحله گلدهی، I4 یک بار آبیاری در مرحله دانه بندی و I5 بدون آبیاری (دیم) بود.

به منظور بررسی تاثیر سولفات های روی و منگنز بر خواص کیفی و کمی دو رقم گندم به ازای مقادیر مختلف فسفر طراحی بر پایه کرتهای دوبار خرد شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی بایع کلا انجام شد. در این طرح فاکتور اصلی شامل ارقام گندم اترک و تجن، فاکتور فرعی دارای دو سطح 50 و 200 کیلوگرم کود سولفات روی در هکتار، مصرف 40 کیلوگرم کود سولفات منگنز در هکتار و ترکیبی از این دو سطح کودی به میزان 40 کیلوگرم از هر کدام در هکتار بود. کاربرد سولفات روی سبب افزایش تعداد پنجه، افزایش غلظت منگنز و کاهش غلظت روی در دانه شد.

شپشک مومی فلوریدا یکی از آفات کلیدی مرکبابت در استان مازندران می باشد که خسارت وارده از آفت در باغهای شرق استان به مراتب بیشتر است. سابقه نسبتا طولانی کاربرد سموم علیه شپشک مومی، پدیده مقاومت آفات نسبت به آفت کشها و اثرات مخرب زیست محیطی نیاز به روش های جایگزینی که فاقد تاثیرات نامطلوب یاد شده باشد را توجیه می کند. لذا میزان واکنش پوره سن دوم زیست سنجی مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی پنج تیمار روغن معدنی انتخاب شده که روی شش نهال پرتقال (تامسون ناول، پایه نارنج) و از هر نهال ده برگ و روی هر برگ، پنج پوره آزمایش شد.

به منظور شناسایی ژنهای مقاومت گندم در مقابل زنگ قهوه ای، عکس العمل هشت رقم گندم جدید ایران در مقابل 20 پاتوتیپ Puccinia triticina f. sp. tritici و در مقایسه با 20 لاین تقریبا ایزوژن حامل ژنهای مشخص مقاوم به این بیماری بررسی شد. فاکتورهای غیربیماری زایی یا بیماری زایی پاتوتیپ ها بر اساس واکنشهای LIT/HIT با روش های رایج شناسایی شد و سپس روی گیاهچه لاین های تقریبا ایزوژن و ارقام تجاری مایه زنی شدند. 12 روز پس از مایه زنی گیاهچه ها، واکنش آنها با استفاده از نمره دهی استاندراد زنگ قهوه ای و زنگ سیاه گندم (مقیاس 4-0) یادداشت برداری شد.