فهرست مطالب

اقتصاد و الگوسازی - پیاپی 37 (بهار 1398)

نشریه اقتصاد و الگوسازی
پیاپی 37 (بهار 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/04/22
  • تعداد عناوین: 8
|
  • حجت ایزدخواستی*، المیرا قلمبر دزفولی صفحات 1-35

    در سند چشم انداز، بخش صنعت و معدن به عنوان موتور محرکه رشد اقتصادی پیوسته، باثبات و پرشتاب در نظر گرفته شده است، اما اقتصاد ایران در ادوار گذشته با تلاطم های ارزی مواجه بوده است که بخش صنعت را نیز تحت تاثیر قرار داده است. تلاطم های ارزی از کانال های مختلفی می تواند تولید، سرمایه گذاری، اشتغال و رفتار قیمتی بنگاه های صنعتی را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین، شناخت این کانال ها می تواند مکانیسم های اثرگذاری تلاطم های ارزی بر بخش صنعت را مشخص کند. بر این اساس، مساله اصلی این پژوهش تحلیل اثرات تلاطم های نرخ ارز بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن در ایران در شرایط تحریم است که شرایط تحریم از طریق ورود متغیر مجازی در الگو در پژوهش لحاظ شده است. همچنین برآورد مدل با استفاده از الگوی خودتوضیح با وقفه های گسترده در دوره زمانی (1395-1347) صورت گرفته است. نتایج حاصل از برآورد های صورت گرفته در بلندمدت بیانگر این است که تحریم های شدید از طریق ایجاد تلاطم های نرخ ارز اثرات منفی و معنی داری بر رشد ارزش افزوده بخش صنعت و معدن داشته است. همچنین، نرخ رشد انباشت سرمایه، نرخ رشد نیروی کار، نرخ رشد تسهیلات اعطایی بانکی و نرخ رشد واردات کالاهای سرمایه ای بخش صنعت و معدن اثرات مثبت و معنی داری بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن داشته اند.

    کلیدواژگان: تلاطم های نرخ ارز، ارزش افزوده، تحریم، الگوهای خودتوضیحی با وقفه های گسترده
  • رامین رحیمی، حسن خداویسی* صفحات 37-64

    با گذشت زمان، کشورهای مختلف تحت تاثیر تغییرات اقتصادی، سیاسی، اجتماعیرخ داده در سرتاسر جهان قرار می گیرند. این تغییرات متقابل اثرگذار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی کشورها را تحت عنوان "جهانی شدن" نام گذاری کرده اند. فرآیند جهانی شدن موافقان و مخالفان زیادی دارد و به طور اجتناب ناپذیری در حال رخ دادن است. حال سوال اصلی در حوزه عبور نرخ ارز به قیمت های مصرف کننده سنجش نقش اعتبار سیاست پولی بردرجه عبور نرخ ارز به قیمت های مصرف کننده در فرآیند جهانی شدن است. به عبارت دیگر، آیا اتخاذ یک سیاست پولی معتبر در کاهش درجه عبور نرخ ارز به قیمتهای مصرف کننده تاثیرگذار است؟ مطالعه حاضر جهت پاسخ به سوال مذکور، با استفاده از داده های 32 کشور در حال توسعه و 24 کشور توسعه یافته طی دوره زمانی 1980 تا 2015 و با به کارگیری الگوی انتقال ملایم تابلویی به بررسی درجه عبور نرخ ارز به قیمت های مصرف کننده، تحت رژیم های مختلف جهانی شدن با محاسبه و بکارگیری میزان اعتبار سیاست پولی کشورهای مختلفمی پردازد. نتایج مطالعه حاضر حاکی از آن است که با افزایش فرآیند جهانی شدن و انتقال از رژیم اول (رژیمی که کشورها به میزان کمتری به سمت جهانی شدن اقتصادی حرکت کرده اند) به رژیم دوم (رژیمی که کشورها دارای سطح بالایی از جهانی شدن اقتصادی هستند)، درجه عبور نرخ ارز به قیمتهای مصرف کننده در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته (با شدت متفاوت اثر اندازه اعتبار سیاست پولی) به ترتیب افزایش و کاهش می یابد.

    کلیدواژگان: اعتبار سیاست پولی، عبور نرخ ارز، جهانی شدن اقتصادی
  • سیدکمیل طیبی، علیرضا کمالیان، علی سرخوش سرا*، مصطفی مبینی دهکردی صفحات 65-96

    در فرآیند جهانی شدن، مناسبات مختلفی مانند توسعه روابط مالی بین کشورها را می توان در نظر گرفت که  ازجمله ی آن ها جهانی شدن  مالی است. جهانی شدن  مالی مفهومی است که به افزایش ارتباطات جهانی از طریق گسترش جریان های مالی بین المللی و سرمایه ای اشاره دارد. بنابراین می توان گفت هرگونه ارتباط مالی کشورها که با رویکردهای متفاوت منجر به گسترش ارتباطات جهانی شود، جهانی شدن مالی را توسعه می بخشد. این پژوهش به این موضوع پرداخته است که چگونه سیاست های یکپارچه سازی مالی بر هزینه ها و درآمدهای دولت های منتخب تاثیر گذاشته و برآیند این اثرات بر کسری بودجه و بدهی عمومی دولت چه اندازه است. در این راستا کسری بودجه 165 کشور عضو و غیر عضو سازمان همکاری و توسعه ی اقتصادی (OECD) در سال 2015 از طریق رهیافت همسان سازی (مچینگ) در ارزیابی برنامه که با استفاده از ضریب تمایل و وزن های کرنلی اجرا گردیده، با یکدیگر مقایسه شده اند. برای خالص کردن اثرات جهانی شدن مالی بر بدهی عمومی  و جدا کردن تاثیر بقیه ی متغیرها، عوامل موثر دیگر مانند تولید داخلی سرانه، مخارج دولت، مالیات ها و آزادسازی تجاری به عنوان مچ در نظر گرفته شده اند. نتایج به دست آمده بر این دلالت دارند که جهانی شدن مالی باعث افزایش کسری بودجه می گردد که از علل این تاثیر می توان به اجبار دولت ها به کاهش مالیات ها از جمله مالیات بر سرمایه برای جلوگیری از فرار سرمایه و هم چنین دسترسی آسان تر دولت ها به بازارهای مالی بین المللی برای تامین مالی مخارج و درنتیجه اخد وام های بیشتر اشاره کرد.

    کلیدواژگان: ارزیابی برنامه، جهانی شدن مالی، کسری بودجه، بدهی دولت، همسان سازی
  • مجید آقایی*، مهدیه رضاقلی زاده، فاطمه اسدالله تبار صفحات 97-127

    با توجه به اهمیت رابطه بین وفور منابع طبیعی و رشد اقتصادی در کشورهای غنی از این منابع، ارزیابی زوایای مختلف این رابطه جهت اتخاذ سیاست های مناسب اقتصادی ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه نقش و اهمیت توسعه مالی در رابطه بین نوسانات درآمدهای نفتی و نوسانات رشد اقتصادی در کشورهای عضو اوپک مورد بررسی قرار می گیرد. الگوسازی پژوهش بر اساس روش داده های تابلویی پویا طی دوره زمانی 2016-2005 صورت گرفته است و روابط بین متغیرها با استفاده از تکنیک گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی برآورد گردیده است. نتایج حاصل بیانگر این است که نوسانات ناشی از وفور درآمدهای نفتی موجب نوسانات رشد اقتصادی در کشورهای عضو اوپک طی دوره مورد بررسی گردیده است. علاوه بر این شواهدی وجود دارد که نشان می دهد توسعه مالی باعث کاهش اثر نوسانات ناشی از وفور درآمدهای نفتی بر نوسانات رشد اقتصادی طی دوره مورد بررسی گردیده است.

    کلیدواژگان: توسعه مالی، نوسان درآمدهای نفتی، الگوی گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی، نوسان رشد اقتصادی
  • امیرمحمد گلوانی*، عباس عرب مازار، رسام مشرفی صفحات 129-160

    بخش بانکی کشور در حال تجربه تغییراتی چون گسترش بانک های خصوصی ،  ادغام های احتمالی چندین بانک و موسسه اعتباری غیر بانکی، ورشکستگی تعدادی از موسسه های اعتباری غیر بانکی و بانک ها است؛ بنابراین پرداختن به تغییرات تعداد بانک ها با در نظر گرفتن حجم اقتصاد کشور و مقایسه با وضعیت کشورهای دیگر می تواند به سیاست گذاران و برنامه ریزان نظام بانکی کشور در ایجاد اصلاحات ساختاری و هدایت و تنظیم سیاست پولی کمک کند. در این پژوهش، شاخصی برای تعداد بانک معرفی و برای 27 کشور منتخب محاسبه شده است که  ناهمگن بودن بانک ها و اهمیت حجم اقتصادی کشورها در تعداد بانک ها را لحاظ می کند و لذا برای مقایسه  تعداد بانک های کشورهای مختلف مناسب است. نتیجه محاسبه تعداد بانک ها، حاکی از افزایش اندازه بخش بانکی کشور در دوره مورد بررسی است و با توجه به حجم اقتصاد کشور،  تعداد بانک های کشور کمتر از متوسط کشورهای منتخب است. در ادامه به بررسی عوامل موثر بر تعداد بانک ها با استفاده از مدل داده های تابلویی برای 11 کشور منتخب منا در دوره 2015-2011 پرداخته شده است. سپس با استفاده از ضرایب این مدل، تعداد بانک های  ایران محاسبه شده است که بیشتر از تعداد موزون بانک می باشد. به نظر می رسد که با در نظر گرفتن حد متوسط کشورهای حوزه منا، تعداد بانک های ایران با توجه به عوامل تعیین کننده آن، می بایست بیشتر از وضعیت فعلی می باشد.

    کلیدواژگان: تعداد بانک، بانک معیار، متوسط دارایی بانک ها، روش پانل، کشورهای منا
  • محمدحسین پورکاظمی، جهانگیر بیابانی، سید احسان عسکری* صفحات 161-186

    هدف پژوهش حاضر تحلیل ریاضی چگونگی شکل گیری توزیع بلندمدت درآمد شخصی، مبتنی بر توزیع درآمد عوامل تولید می باشد. به این منظور ابتدا با استخراج سهم نسبی عوامل تولید در مدل نئوکلاسیک پایه، نشان داده می شود که سهم درآمدی عوامل تولید صرفا به پارامترهای ساختاری اقتصاد بستگی داشته و به مقدار سرمایه، مقدار نیروی کار یا فن آوری بستگی ندارد. سپس در راستای استخراج منحنی لورنز، پارامترهای جمعیتی و درآمدی اقتصاد مبتنی بر سهم نسبی دریافت کنندگان دستمزد، بازده سهام و  بهره پول، صورت بندی می شوند. در گام بعد با استفاده از شکل لاگرانژ چندجمله ای درونیاب، معادله منحنی لورنز استخراج می شود. پس از آن با استفاده از منحنی لورنز ضریب جینی به دست می آید. نتایج نشان می دهد، در یک نظام پولی مبتنی بر نرخ بهره، ضریب جینی به صورت اتوماتیک به سمت عدد یک (1) همگرا می شود. در این شرایط توزیع درآمد به ضرر گروه های دستمزدی و صاحبان سهام، تمایل به بدتر شدن دارد. نتایج این پژوهش نشان دهنده نقش منفی نظام پولی مبتنی بر نرخ بهره بر توزیع درآمد شخصی می باشد.

    کلیدواژگان: توزیع درآمد شخصی، توزیع درآمد عوامل، ضریب جینی، نرخ بهره پولی
  • کژال یاسمی، علی فلاحتی*، آزاد خانزادی صفحات 187-209

    یکی از مشکلات اصلی اقتصاد ایران، نرخ بیکاری بالا است. به همین دلیل شناخت عوامل موثر بر بیکاری گامی موثر برای کاهش اثرات نامطلوب اجتماعی ناشی از بیکاری است. مطالعه حاضر با استفاده از داده های استانی برای دوره زمانی 1385 تا 1394 و رهیافت اقتصادسنجی فضایی به بررسی اثرات سرریز صنعتی شدن بر بیکاری استان ها می پردازد. شواهد حاصل از برآورد مدل نشان می دهد که توسعه صنعت و رشد اقتصادی اثر منفی و معناداری بر بیکاری دارد. اما اثر جمعیت بر بیکاری مثبت و معنادار است، به طوری که یک درصد افزایش در صنعتی شدن و تولید باعث کاهش نرخ بیکاری به اندازه 089/0 و 098/0 درصد می شود.  اثرات سرریز صنعتی شدن بی معنا است و این ناشی از عدم توسعه بنیادی و زنجیره ای صنعت در استان های ایران است. بنابراین توسعه صنعت در هر استان براساس مزیت نسبی و سیاست آمایش سرزمین، بهبود کیفیت سیستم آموزشی برای توانمند ساختن نیروی کار از جمله سیاست های موثر برای کاهش بیکاری است.

    کلیدواژگان: صنعتی شدن، بیکاری، اقتصادسنجی فضایی، استان ها
  • حدیثه محسنی*، مصیب پهلوانی، محمد نبی شهیکی تاش، سید حسین میرجلیلی صفحات 211-240

    بانک های مرکزی به طور معمول با استفاده از ابزار سیاست پولی نسبت به نوسانات تورم و شکاف تولید واکنش نشان می دهند. با وقوع بحران مالی جهانی در سال 2007، سیاست پولی بانک های مرکزی و اثرگذاری این سیاست ها و ابزار قیمتی مورد استفاده، در جهت برقراری تعادل پایدار از کارایی لازم برخوردار نبود. در این شرایط استفاده از ابزارهای سیاست پولی نامتعارف در دستور کار بانک های مرکزی قرار گرفت. استفاده از شاخص شرایط مالی، وضعیت فضای مالی موثر بر بنگاه ها و خانوارها، جهت اتخاذ تصمیمات اقتصادی را نشان می دهد. این مقاله با هدف شناسایی و آنالیز کانال انتقال سیاست پولی، تاثیر شاخص شرایط مالی بر فعالیت های اقتصادی ایران با استفاده از داده های فصلی سال های 1385-1396 برآورد شده است. سپس با استفاده از توزیع پیشن و پسین در الگوی خودرگرسیو برداری بیزی متغیرهای کنش و واکنش آنی برای شاخص شرایط مالی در بازه مورد بررسی برآورد شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که شاخص شرایط مالی، بر تولید ناخالص داخلی و سرمایه گذاری بخش خصوصی تاثیر منفی داشته و رشد اعتبارات نقش مهمی در شاخص شرایط مالی داشته است.

    کلیدواژگان: اقتصاد ایران، الگوی B-VAR، تسهیل اعتباری، تحلیل عاملی، متغیرهای کلان
|
  • Hojjat Izadkhasti *, Elmira Qalambor Dezfuli Pages 1-35

    In the long-run vision, the industry and mining sector is considered as the engine of continuous, stable and accelerated economic growth, but the Iranian economy has been facing exchange rate volatility over the past few decades, which has affected the industry sector. Exchange rate volatility can affect the production, investment, employment and price behavior of industrial firms from various channels. Therefore, the recognition of these channels can determine the mechanisms of the effect of exchange rate volatility on the industry sector. Accordingly, the main object of this research is analyzing the effects of exchange rate volatility on the value-added of the industry and mining sector in Iran under sanction, that the sanction is included in the research by entering the dummy variable into the model. The model is estimated using the Auto-Regressive Distributed Model for the period 1968-2017. The results of long-term estimates indicate that severe sanctions through exchange rate volatility will have a negative and significant effect on the growth of value-added of the industry and mining sector. Also, the growth rate of capital accumulation, the growth rate of the labor force, the growth rate of bank lending facilities and the growth rate of import of capital goods in the industrial and mining sectors have positive and significant effects on the value-added of the mining and industrial sectors.

    Keywords: Volatility of Exchange Rate, Value Added, sanctions, ARDL model
  • Ramin Rahimi, Hassan Khodavaisi * Pages 37-64

    Over time, countries are affected by economic, political, and social changes happening around the world. These mutually influential economic, political, and social changes among nations have called "globalization". The process of globalization has many supporters and opponents and is inevitably moving forward issue. The main question in the area of the pass-through of the exchange rate to consumer prices is to measure the role of the credibility of the monetary policy on the degree of exchange rate pass-through to consumer prices in the process of globalization. In other words, whether a credible monetary policy is effective in reducing the pass-through of the exchange rate to consumer prices? The present study aims to answer the abovementioned question using the data of 32 developing countries and 24 developed countries during 1980 to 2015, using a Panel Smooth Transition Regression model to examine the degree of exchange rate pass-through to consumer prices under different globalization regimes by concentrating on the calculation and application of the credibility of the monetary policy for different countries. The results of this study indicate that with the expansion of globalization process and the transition from the first regime (a regime in which countries have moved towards economic globalization to a less extent) to the second regime (A regime in which countries have a high degree of economic globalization), the degree of exchange rate pass-through to consumer prices increases and decreases in developing and developed countries (with different impacts of the degree of monetary policy credibility) respectively.

    Keywords: Monetary Policy Credibility, Exchange rate pass-through, Economic Globalization
  • Seyed Komeil Tayebi, Alireza Kamalian, Ali Sarkhosh Sara *, Mostafa Mobini Dehkordi Pages 65-96

    In the process of globalization, various relations, such as the development of financial relations between countries can be considered as financial globalization. Financial globalization refers to the concept of increasing global communication through the expansion of international financial and capital flows. Therefore, it can be said that any financial relationship between countries, through different approaches, leading to the expansion of global communication develops financial globalization. This study focuses on how financial integration policies affect government spending and revenues, and how the outcome of these effects will impact government deficit and public debt. To this end, this paper has compered the budget deficit of 165 countries from OECD and non-OECD members in 2015 through the matching approach using the kernel weights and propensity score. To purify the effects of financial globalization on public debt and to isolate the effects of other variables, influential factors such as per capita domestic production, government spending, taxes, and trade liberalization are considered as a match. The results suggest that financial globalization has led to an increase in the budget deficit, which can be attributed to the reduction of taxes on capital to prevent capital outflow by the governments and better access to the international financial markets to finance further expenditures.

    Keywords: Financial Globalization, Budget Deficit, Government Debt, Matching, Treatment Evaluation
  • Majid Aghaei *, Mahdieh Rezagholizadeh, Fatemeh Asadollahtabar Pages 97-127

    Assessment of different aspect of the relationship between natural resource abundance and economic growth seems to be necessary in order to make the appropriate economic policies. In this study, the importance and the role of financial development in the relationship between oil revenue volatility and economic growth volatility in OPEC countries will be investigated. The modeling in this research have done based on a dynamic panel model with annual data 2005-2016, and the relationship between variables is estimated by the system generalized method of moments technique. The findings indicate that oil resource abundance volatility leads to economic growth volatility in OPEC members. Also, the research shows that financial development dampens the effect of oil abundance volatility in OPEC members.

    Keywords: Financial Development, Oil Revenue Volatility, System GMM Model, Economic Growth Volatility
  • Amirmohammad Galavani *, Abbas Arabmzar, Rasam Moshrefi Pages 129-160

    Abstract The Iranian banking sector is experiencing changes such as the expansion of private banks, the merge of several banks and non-bank credit institutions, and the bankruptcy of a number of non-bank credit institutions. Thus addressing the changes in the number of banks, by taking into account the size of the country's economy compared to other countries, can help policymakers and the banking system planners to provide structural reforms and help to design better monetary policy. In this research, an index for the number of banks has been introduced and is calculated for the 27 selected countries considering the heterogeneity of banks and the importance of the size of the economy, therefore, it is appropriate for comparing the number of banks in different countries. The result shows that the size of the Iranian banking sector is increasing in the period of study, and given the size of the country's economy, the number of banks in Iran is less than the average of the selected countries. Furthermore, the factors affecting the number of banks by using the panel data model for the 11 selected MENA countries for the period 2015-2011 were investigated. It seems that considering the average of MENA countries, the number of Iranian banks should be more than the current one.

    Keywords: Number of Bank, Bank Benchmark, Average Assets of Banks, Panel Method, MENA Countries
  • Mohammad Husain Pourkazemi, Jahanghir Biabani, Seyed Ehsan Askari * Pages 161-186

    This article provides a mathematical analysis of the formation of the long-run personal distribution income based on factor distribution in a macroeconomic structure. For this purpose, primarily with extraction, the relative factor’s share of national income in conventional macroeconomic production function showed that The factor's shares depend only on the parameter (α), not on the amounts of capital or labor or on the state of technology as measured by the parameter A. Then, in order to extraction, the Lorenz curve organized the parameters of population and economic income recipients based on the relative share of wage earners, stock returns and money interest. In the next step, using techniques of numerical analysis (Lagrange form of the interpolation polynomial), Lorenz curve equation derived based on the cardinal functions. Then we explain the integral Gini coefficient in terms of the Lorenz curve. Then we prove in a monetary system interest-based, the Gini coefficient automatically converges to one, in this condition the distribution of income get worse for wage earners and shareholders.  The results of this research are that interest-based monetary system has a negative effect on the personal income distribution.

    Keywords: Gini coefficient, Factor Distribution, Monetary Interest Rate, Personal Distribution
  • Kazhal Yasami, Ali Falahati *, Azad Khanzadi Pages 187-209

    One of the main problems of Iran’s economy is the high unemployment rate. Thus, recognizing the factors affecting unemployment is an important step to reduce the social undesirable effects of unemployment. The study investigates the spillover effects of industrialization on unemployment by using the provincial-level data for the 2006-2015 period and the spatial econometric approach. Evidence from the model estimation shows that industrial development and economic growth have a negative and significant effect on unemployment, but the effect of the population on unemployment is positive and statistically significant, as a one percent increase in industrialization and production, the unemployment rate is reduced by 0.089 and 0.098 percent respectively. The spillover effects of industrialization are negative and insignificant and this is due to the lack of fundamental development of industry in the provinces of Iran. Therefore, the development of industry in each province based on relative advantages and land-using policy, improving the quality of the educational system to empower the workforce is the effective policies for reducing unemployment.

    Keywords: Industrialization, unemployment, Spatial Econometric, Iran Provinces
  • Hadiseh Mohseni *, Mosayeb Pahlavani, Mohammad Nabi Shahiki Tash, Hosein Mirjalili Pages 211-240

    The central banks typically respond to inflationary fluctuations and production gaps by using monetary policy tools. The financial crisis in 2007 indicated that the monetary policy of central banks and pricing tools used to stabilize the economy have not been effective. Thus central banks utilized unconventional monetary policy to achieve financial stability the index of financial conditions indicates the financial climate affecting firms and households. This paper aims to identify and analyze the channel of monetary policy transmission and estimate the effect of the index of financial conditions on Iran's economic activity during the 2005-2017 period. Then, using the forward and backward distribution in the Bayesian VAR model, the impulse variables and immediate response to the financial condition indicator in the period under review are estimated. The findings of the paper indicate that financial conditions have negatively affected GDP and private sector investment, and credit growth has played a significant role in the financial condition index.

    Keywords: Credit Easing, Iranian Economy, Bayesian-VAR Model, Macro Variables