نشریه تغییرات اجتماعی - فرهنگی
سال سیزدهم شماره 1 (پیاپی 48، بهار 1395)

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی موثر بر شکاف بین نسلی جوانان 18 تا 24 سال و والدین شان در شهر دزفول انجام شده است.در این پژوهش، آن چه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به پدیده شکاف نسلی میان جوانان و والدین آنان است. چارچوب نظری با استفاده از نظریه های نظریه پردازانی هم چون مانهایم، دورکیم، اینگلهارت، مارگارت مید، جانسون ،گیدنز، مک لوهان، جاکوبسن و والسون ارایه شد. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است و گردآوری اطلاعات از طریق تکنیک پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 5941 نفر از جوانان 18 تا 24 ساله شهر دزفول به همراه والدین شان است که از بین آن ها با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 360 نفر به روش خوشه ایچند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشانگر این است که شکاف بین نسلی (متغیر وابسته) با متغیرهای مدرنیزاسیون، افزایش فردگرایی، گسترش وسایل ارتباط جمعی، وضعیت شغلی مادر و میزان درآمد ماهیانه خانواده، دارای رابطه معنی داری است.

این مطالعه درشهر بوشهر با توجه به ویژگی های خاص فرهنگی آن به عنوان یک شهر مهاجر پذیرو شرایط اقتصادی- اجتماعی یک شهر بندری با نمونه ی آماری 400نفری از بین کلیه افراد واقع در سنین18-65 سال انجام پذیرفته است. روش مطالعه پیمایش میدانی و با استفاده ازپرسشنامه‏های  آزمون های آماری مورد تحلیل قرار گرفته‏اند. با استفاده از روش ضریب پایایی میزان روایی سوالات در پرسشنامه نشاط اجتماعی 0.93، اعتماد اجتماعی 0.81 و برای دینداری 0.84 به دست آمد. از پاسخ به سوالاتی در زمینه‏های شادی و نشاط عمومی، مشارکت اجتماعی، جهت گیری مذهبی و...  با  آزمون های تی تست و پیرسون این نتیجه به دست آمد که بین وضعیت تاهل، جنس،دینداری، اعتماد اجتماعی با میزان نشاط اجتماعی رابطه‏ا‏ی معنی دار با شدت همبستگی وجود دارد. سطح مقدارR Squareنشان داد که 0.094 از واریانس نشاط اجتماعی توسط ابعاد اعتماد اجتماعی و 185.آن توسط ابعاد دینداری تبیین می شود.

یکی از مهمترین دستاوردهای تکنولوژیکی جدید، پیدایی و گسترش ارتباطات کامپیوتری است که به  ارتباطات معنایی تازه بخشیده و موجب دگرگونی در تعاملات اجتماعی بین افراد شده است. برخی پژوهش‏ها حاکی از تاثیرات منفی و برخی حاکی از جنبه های مثبت  این رسانه بر ابعاد مختلف زندگی کاربران آن است ، لیکن به نظر می رسد استفاده افراطی از هر رسانه ای بیشتر تبعات منفی آن را دامن می زند. با استفاده ی روزافزون از اینترنت میزان وابستگی به آن نیز افزایش یافته است.به منظور بررسی"میزان وابستگی به اینترنت در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تهران"،یک نمونه 400 نفری" از میان کلیه  دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران"(282515 نفر) در سال 1394انتخاب شدند وبه پرسشنامه ی  8 سوالی "وابستگی به اینترنت " یانگ (1998)،پاسخ دادند.روش پژوهش حاضر پیمایشی و ابزار اندازه گیری پرسشنامه است. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد ، دانشجویان مورد مطالعه به میزان " 31.2 درصد (ویا میانگین 2.22 از8) به اینترنت وابستگی داشته اند.  همچنین براساس نتایج آزمون خی دو وابستگی به اینترنت دردانشجویان زن ومرد تفاوت معناداری دارد (sig=0.027)،  بدین معنی که وابستگی به اینترنت در دانشجویان مرد (34.3 درصد) از دانشجویان زن (23.1 درصد) بیشتر بوده است.

امروزه، غذا علاوه بر ایفای نقش اصلی خود، رفع گرسنگی و تامین مایحتاج بدن، عامل تمایز و تعیین کننده موقعیت اجتماعی-اقتصادی افراد محسوب می شود. مطالعه سبک های تغذیه به عنوان بخش مهمی از سبک زندگی افراد، توجه پژوهش های جامعه شناختی کمتری را در ایران به خود اختصاص داده است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با مصرف غذاهای مدرن و سنتی است. روش این مطالعه، پیمایش و تکنیک جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه است. نمونه مورد مطالعه 398 شهروند شیرازی بوده که با روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ایانتخاب شده اند. پس از بررسی مطالعات داخلی و خارجی با استفاده از مدل نظری مبتنی بر نظریات بوریو، به بررسی تاثیر میزان سرمایه فرهنگی بر مصرف غذاهای مدرن و سنتی پرداخته شد. نتایج تحقیق حاکی از اهمیت متغیرهای جنسیت، وضعیت تاهل، سن، درآمد و سرمایه فرهنگی در تبیین مصرف غذاهای مدرن و سنتی است. در نهایت، با استفاده از آزمون رگرسیون به شیوه گام به گام، اثرگذاری متغیرهای سرمایه فرهنگی و سن بر مصرف غذاهای مدرن و سنتی بررسی شده و نتایج به دست آمده نشان داد که میزان سرمایه فرهنگی و سن آنها 1/41 درصد از تغییرات مصرف غذای مدرن و 3/13 درصد از تغییرات مصرف غذای سنتی را در شهر شیراز تبیین کرده است.

پیرییاسالمندیبهعنوانآخریندورهزندگیانسان هموارهموردتوجهمتفکرانعلومانسانیو زیستشناسی بودهوهست. علی رغم توجه به مسایل و مشکلات سالمندان در حوزه پزشکی قدمت طولانی دارد، اما رشد فزاینده وشتابان جمعیت سالخورده در سال های اخیر و تاثیر عمیقی که این پدیده بر شرایط اقتصادی اجتماعی دارد، زمینه نگرش های چند جانبه ای همچون نگرش اجتماعی و روانشناختی را فراهم کرده است. در واقع در کنار نگرش زیست شناختی به فرایند پیری و بررسی شخصیت سالمندان بر حسب تغییرات درونی آنها، می توان با توجه به نحوه تعامل با جهان خارج از رویکردی اجتماعی به فرایند پیری پرداخت. هدف اصلی تحقیق، شناخت عوامل موثر بر سلامت سالمندان شهر آذرشهر می باشد. در این پژوهش از روش پیمایشی و  از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شده است. جامعه  (جمعیت)آماری تحقیق کلیه افراد 65 ساله و بالاتر شهر آذرشهر بوده است. همچنین  از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای (متناسب) استفاده شده است و  حجم نمونه 312 نفر می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که : 1) مردان از سلامت بیشتری نسبت به زنان برخوردارند. 2) سلامت افراد دارای همسر و سالمندانی که همسر خود را از دست داده اند، تقریبا یکسان است. 3) با افزایش سن شاهد کاهش سلامت سالمندان می باشیم.4) با افزایش حمایت اجتماعی شاهد افزایش سلامت سالمندان می باشیم و سلامت سالمندانی که از حمایت اجتماعی زیادی برخوردارند، بیش از سایر سالمندان است.5) رابطه بین پایگاه اقتصادی ، اجتماعی و سلامت مستقیم می باشد ، طوری که سالمندان دارای پایگاه اقتصادی ، اجتماعی در حد  بالا  از سلامت بیشتری نسبت به سایر سالمندان برخوردارند.

شناخت سلیقه ها و ترجیحات افراد جامعه در مصرف کالاهای فرهنگی ازجمله موسیقی می تواند مشخص کننده نوع و ساختار روابط اجتماعی و میزان تعامل افراد در قشرهای مختلف اجتماعی باشد. مصرف هر موسیقی معانی دارد که می تواند انعکاس وضعیت زندگی یک جامعه یا گروه باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی مصرف موسیقی در بین جوانان سبزوار با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و تکنیک پرسشنامه بر روی 400 نفر از جوانان صورت گرفته است. روش نمونه گیری، طبقه ای و سپس خوشه ایچندمرحله ای انتخاب گردید. نتایج نشان داد که مصرف موسیقی به صورت معکوسی با دین داری رابطه معنی دار دارد. به این معنا که با افزایش دین داری شخص از میزان مصرف موسیقی، میزان علاقه به موسیقی خارجی، فعالیت موسیقیایی و میزان علاقه به خواننده های زن کاسته و بر میزان علاقه به خوانندگان مرد افزوده می گردد. بین میزان سرمایه فرهنگی پاسخگویان و مصرف موسیقی توسط آن ها ارتباط معناداری وجود دارد. با افزایش سرمایه فرهنگی، مصرف موسیقی شخص در تمامی ابعاد آن افزایش می یابد. پایگاه اجتماعی والدین؛ میزان مصرف، علاقه، فعالیت، شناخت و کاربری موسیقیایی را توضیح می دهد و مصرف موسیقی خارجی و علاقه به خواننده های زن نمایانگر این است که شخص از وضعیت نابسامانی برخوردار است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و مشارکت ورزشی جانبازان ورزشکار انجام گرفته است. چهارچوب نظری پژوهش حاضر بر اساس نظریات حوزه سرمایه اجتماعی و جامعه شناسی ورزش نظیر راولند و فریدسون، اسکن لن و سیمون و بوردیو می باشد. این تحقیق به روش پیمایشی  وبا استفاده ازتکنیک پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش کلیه جانبازان ورزشکار استان تهران با توجه به آمار سال 1394می باشند که بر اساس آمار بنیاد شهید و امور ایثارگران، تعدادشان 11654نفر برآورد شده است. بر اساس نمونه گیری کوکران تعداد 372 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و با ترکیبی از نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای، اقدام به انتخاب نمونه ها گردید. به منظور آزمون فرضیات تحقیق از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و ضریب همبستگی رگرسیونیو آزمون Fآنالیز واریانس) استفاده شده است. درنهایتدربررسیفرضیه هایتحقیق،نتایجذیلحاصل شدهاست. بین شبکه روابط اجتماعی، اعتماد بین شخصی، اعتماد نهادی، مشارکت            اجتماعی، حس تعلق و همبستگی اجتماعی و مشارکت ورزشی جانبازان ورزشکار استان تهران ارتباط معنی داری وجود دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسیرابطه بین سرمایه اجتماعی و مشارکت ورزشی جانبازان ورزشکار انجام گرفته است. چهارچوب نظری پژوهش حاضر بر اساس نظریات حوزه سرمایه اجتماعی و جامعه شناسی ورزش نظیر راولند و فریدسون، اسکن لن و سیمون و بوردیو می باشد. این تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش کلیه جانبازان ورزشکار استان تهران با توجه به آمار سال 1394می باشند که بر اساس آمار بنیاد شهید و امور ایثارگران، تعدادشان 11654نفر برآورد شده است. بر اساس نمونه گیری کوکران تعداد 372 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و با ترکیبی از نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای، اقدام به انتخاب نمونه ها گردید. به منظور آزمون فرضیات تحقیق از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و ضریب همبستگی رگرسیونیو آزمون F(آنالیز واریانس) استفاده شده است. درنهایتدربررسیفرضیه هایتحقیق،نتایجذیلحاصل شدهاست. بین شبکه روابط اجتماعی، اعتماد بین شخصی، اعتماد نهادی، مشارکت اجتماعی، حس تعلق و همبستگی اجتماعی و مشارکت ورزشی جانبازان ورزشکار استان تهران ارتباطمعنی داریوجوددارد.