نشریه تغییرات اجتماعی - فرهنگی
سال دوازدهم شماره 2 (پیاپی 45، تابستان 1394)

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین میزان پایبندی به ارزش های دینی و میزان احساس امنیت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه پیام نور شهر دیواندره  در چارچوب نظریه ساختاریابی گیدنز می باشد.    روش تحقیق برحسب هدف (توصیفی - تحلیلی)، برحسب فنون سنجش (کمی)، برحسب عامل زمان (مقطعی) و بر حسب نوع روابط بین متغیرها (همبستگی) می باشد. جامعه آماری تحقیق 925 نفرکه با تکنیک پرسشنامه و با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی طبقه بندی شده 272نفر از دانشجویان به عنوان حجم نمونه انتخاب و اطلاعات مورد نظر جمع آوری گردید.داده های به دست آمده از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS پردازش شده است و تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفت.پایبندی به ارزش های دینی به عنوان متغیر مستقل در پنج بعد فکری، اعتقادی، مناسکی، تجربی و پیامدی و احساس امنیت اجتماعی به عنوان متغیر وابسته در ابعاد جنسیتی، فکری، اقتصادی وفرهنگی با توجه به نظریه ساختاریابی گیدنز مورد سنجش قرار گرفته است.
یافته های تحقیق نشان داد بین میزان پایبندی به ارزش های دینی وابعاد مختلف احساس امنیت اجتماعی دانشجویان(احساس امنیت جنسیتی، احساس امنیت فکری، احساس امنیت اقتصادی و احساس امنیت فرهنگی)  رابطه معناداری وجود دارد.

مطالعه درباره نابرابری ها و قشربندی جامعه از اصلی ترین حوزه های جامعه شناسی محسوب می گردد، به نحوی که از دیر باز تاکنون در کانون توجه جامعه شناسان قرار داشته است. از جمله مهمترین مسائل در هر جامعه ای نگرش به مقوله های ارزشی چون برخورداری از انواع سرمایه است. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین برخورداری از انواع سرمایه (اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی) و گردشگری است. روش تحقیق توصیفی، همبستگی و پیمایشی می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کل دانشجویان پیام نور ساری است که 6882 نفر گزارش شده است. بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه برابر با 364 است و هم چنین روش نمونه گیری از نوع تصادفی طبقه بندی است. به علاوه تبیین فرضیات از طریق اجرای آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره توسط نرم افزار SPSSانجام شدند. در ادامه همه ی فرضیه ها تایید شد و این نتیجه به دست آمد که سرمایه اجتماعی نقش پررنگ تری در گرایش به گردشگری دانشجویان داشته است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی پدیده شکاف نسلی و عوامل اجتماعی موثر بر آن در بین والدین و دانشجویان (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل) است. روش تحقیق، پیمایشی و از نوع همبستگی بوده است و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 300 نفر تعیین گردید. با روش  نمونه گیری چندمرحله ای و تصادفی سیستماتیک نمونه ها انتخاب و اطلاعات با تکنیک پرسشنامه جمع آوری گردید. با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، آزمون آنالیز واریانس، همچنین رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر فرضیات آزمون شد.
نتایج تحقیق نشان می دهد که میزان شکاف نسلی در حد متوسط می باشد. با این وجود بین میزان اعتماد اجتماعی، ساختار خانواده، وسایل ارتباط جمعی و اوقات فراغت با میزان شکاف نسلی رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. بین پایگاه اقتصادی اجتماعی با شکاف نسلی تفاوت معناداری وجود دارد. همبستگی بین پایگاه اقتصادی اجتماعی و شکاف نسلی منفی بوده بدین صورت که هر چه پایگاه اقتصادی اجتماعی بیشتر باشد، شکاف نسلی(در چهار بعد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی) بین والدین و دانشجویان افزایش می یابد و برعکس. تحلیل رگرسیون نشانگر آن است که متغیرهای مستقل 3/29 درصد از تغییرات میزان شکاف نسلی را تبیین نموده و بیشترین تاثیر را به ترتیب میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی، تغییر ساختار خانواده، میزان اعتماد اجتماعی، پایگاه اقتصادی اجتماعی و گروه مرجع دارند. میزان تاثیر مستقیم کل متغیرهای مستقل بر میزان شکاف نسلی برابر با 79/0، تاثیر غیرمستقیم برابر با 3/0 و مجموع تاثیرات مستقیم و تاثیر غیرمستقیم برابر با 09/1 می باشد.

این پژوهش به بررسی عوامل موثر بر باروری در دونسل پیاپی  در شهر سنندج با تاکید بر نقش ارزش های سنتی و مدرن  در سال 1393 پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان دارای همسر در دو نسل 1378-1363 سال و 1363 تا 1344  سال در سال 1393 می باشد که بر اساس آمار تعداد 70429 نفر می باشد، 384 نفر بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری تعیین شدند؛ برای جمع آوری داده ها از شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ایاستفاده شده است. پژوهش به روش توصیفی از نوع پیمایش انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه وبرای سنجش پایایی پرسشنامه ها از آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آلفا در تمام متغیرها بالای  0.80 به دست آمد.    نتایج آزمون فرضیات بیانگر این است که تاثیر اعتقادات مذهبی، سوابق خانوادگی تقدیرگرایی ، تحصیلات، بر باروری در نسل 1363-1344بیشتر ازنسل 1364-1378بوده است هم چنین میزان باروری نسل 1364-1378و سوم با توجه به میزان آن ها متفاوت است و میزان باروری در نسل 1364-1378با توجه به بالا بودن میزان فردگرایی آن ها کمتر از نسل 1344-1363بوده است و میزان باروری نسل 1364-1378و سوم با توجه به میزان میزان گرایش آن ها به  ارزش های مدرن باروری متفاوت است و میزان باروری در نسل 1364-1378با توجه به بالا بودن میزان گرایش آن ها به ارزش های مدرن کمتر از نسل 1363-1344بوده است. هر چه گرایش پاسخگویان به ارزش های سنتی مثبت تر باشد به همان اندازه باروری بیشتر می شود و گرایش پاسخگویان به ارزش های مدرن مثبت تر باشد به همان اندازه باروری کمتر می شود .

در ادبیات جامعه شناسی غالبا از بی تفاوتی اجتماعی به عنوان پدیده ای آسیب شناختی، نوعی بیماری اجتماعی، مانعی در راه مشارکت و توسعه و از عوارض شهرنشینی در عصر جدید یاد می شود. هر برنامه ریزی معطوف به توسعه اعم از اینکه آن برنامه در سطح منطقه ای باشد یا ملی بدون مشارکت فعال نیروهای تربیت شده، علمی و کارآمد مقدور نیست. هدف کلی این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر بی تفاوتی اجتماعی در بین جوانان است که با استفاده از روش پیمایشی در دانشگاه محقق اردبیلی با حجم نمونه آماری 369 نفر انجام گرفته است. یافته ها نشان داد؛ میان متغیرهای سن، گروه تحصیلی و پایگاه اجتماعی اقتصادی با بی تفاوتی اجتماعی رابطه آماری معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد متغیرهای؛ بیگانگی اجتماعی، اثربخشی اجتماعی، محرومیت نسبی، تحلیل هزینه پاداش و ادراک عدالت با بی تفاوتی اجتماعی رابطه آماری معنی دار دارند. در نتایج حاصل از تحلیل چندگانه مشخص شد که سه متغیر بیگانگی اجتماعی، تحلیل هزینه پاداش و ادراک عدالت حدود 29 درصد تغییرات در بی تفاوتی اجتماعی به وسیله این سه متغیر مستقل تبیین می شود.

مسئوولیت اجتماعی، موضوعی مهم برای تعیین میزان پاسخ گویی و عدم افراط و تفریط در تعامل بین سازمان، جامعه و محیط است. ضمن این که آینده نگاری راهبردی در تلاش است جهت گیری های صحیح راهبردی، برای مواجهه سازمان ها با ناپایداری ها و نا اطمینانی های محیطی در آینده را سبب شود. در این راستا، مساله ی اصلی تحقیق، بررسی نقش آینده نگاری راهبردی در کاهش شکاف بین وضع موجود و وضع مطلوب مسئوولیت اجتماعی در آینده است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و به جهت روش، توصیفی - تحلیلی است که در آن از نمونه آماری 32 نفره متشکل از کارشناسان و اعضای هیات علمی پژوهشکده آمار و مرکز آمار ایران به کمک ابزار پرسش نامه و مصاحبه استفاده شده است. با تشکیل سیستم خبره، ضمن استفاده از منطق فازی نسبت به تحلیل شکاف بین وضع موجود و مطلوب اقدام شده است. اختصاص امتیاز 0.6667 به عنوان نتیجه تحقیق حاکی از آن است که سازمان مورد مطالعه در موقعیتی بین مسئوولیت اجتماعی اخلاقی و حقوقی قرار دارد. ضمن این که هر یک از ابعاد مسئوولیت اجتماعی با وضعیت مطلوب دارای شکاف نسبتا عمیقی می باشند و بیشترین فاصله مربوط به بعد «تعهد راهبردی» است. در پایان راهکارهای بهبود وضع موجود و جهت گیری مناسب در راستای وضع مطلوب پیشنهاد شده است.

مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان آگاهی از بیماری ایدز و راه های پیشگیری ، نوع نگرش نسبت به آن و عوامل موثر بر آن با تاکید بر نقش رسانه های ارتباط جمعی و کانون های اجتماعی انجام گرفته است. دراین مطالعه ی پیمایشی اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ی از352 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد زنجان به روش نمونه گیری طبقه ای جمع آوری شده است. نظریه ها برای تبیین مساله اجتماعی شامل: مکتب کارکردگرایی ساختی و نظریه های روان شناسی اجتماعی نظیر لوین، روزن اشتیل، کرچ، کراچفیل و بالاچی و نظریه فیش باین پیرامون شناخت عوامل موثر بر نگرش اجتماعی افراد و نیز نظریه ارتباط اجتماعی مک لوهان می باشد. براساس یافته های این تحقیق بیشترین میانگین میزان آگاهی در میان دانشجویان در حد متوسط می باشد(3/82درصد) و54 درصد نگرش منفی، 1/26 درصد نگرش متوسط و تنها 9/19 درصد نگرش مطلوب نسبت به بیماری ایدز دارند. از طرفی تفاوت معنی دار مثبت بین سن و میزان آگاهی از بیماری ایدز مشاهده شده است و نیز میزان آگاهی در رشته تحصیلی گروه پیراپزشکی و پایه بالاتر از دو گروه انسانی و فنی مهندسی به دست آمده است. اینترنت(7/57 درصد)، تلویزیون(1/55 درصد)، فیلم سینما(2/47 درصد) و دوستان(4/34درصد) به ترتیب رسانه های ارتباط جمعی موثر در کسب اطلاعات از بیماری ایدز می باشند. نتایج این تحقیق تاثیر افزایش آگاهی در تغییر نوع نگرش نسبت به بیماری ایدز را تایید می کند(p.ضروری است تا سیاست گذاران حوزه اجتماعی و سلامت با تمرکز بر نیاز جوانان به کسب اطلاعات صحیح از بیماری ایدز و راه های پیشگیری از آن با کمک موثر رسانه های ارتباط جمعی تلاش مضاعف در جهت مقابله با این بیماری به عنوان یک مساله اجتماعی تهدید کننده سلامت جوانان و نیروی فعال جامعه فراهم آورند.

هدف اصلی تحقیق حاضر مطالعه عوامل دافعه سازمانی موثر بر میزان تمایل به مهاجرت در بین معلمن شهرستان امیدیه از استان خوزستان می باشد . از دیگر هدف های مهم این تحقیق بررسی و شناخت عوامل موثر در ایجاد انگیزه برای مهاجرت نکردن  معلمین  و ارائه راهکارهای عملی و مناسب به مسوولین جهت نگهداشت نیروی انسانی ماهر وکار آزموده است.در چارچوب نظری و مدل تحلیلی از دیدگاه هایی چون نظریه سرمایه انسانی  ،  محرومیت نسبی ، نئو کلاسیک التون مایو ، نظریه نوعدوستان ، نظریه سازمانی پارسنز و اورت . اس .  لی  و کارکرد گرایی استفاده شده است . روش تحقیق این پژوهش پیمایشی و مبتنی بر تکنیک پرسشنامه است همچنین نمونه گیری به صورت تصادفی انجام شده و  تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی بوده است . یافته ها نشان می دهد که اگر چه انگیزه های اقتصادی در مهاجرت ها از اهمیت زیادی برخوردار است ، ولی در این تحقیق عوامل غیر اقتصادی در ایجاد انگیزه برای مهاجرت معلمیننیز نقش مهمی ایفا می کنند. و  از بین عناوینی که اندازه گیری شده است به ترتیب ، پایگاه اجتماعی-اقتصادی ، درآمد  و تحصیلات بیشترین علت مهاجرت را تشکیل می دهد.