نشریه تغییرات اجتماعی - فرهنگی
سال دهم شماره 4 (پیاپی 39، زمستان 1392)

این پژوهش با هدف بررسی عوامل و ریشه های خشونت رفتاری در بین دانش آموزان دورهی متوسطه در منطقه ی آذرشهر انجام شده است. تحقیق حاضر با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسش نامه انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق، تمامی دانش آموزان دوره متوسطه در حال تحصیل در سال 90- 1389 شهرستان آذر شهر که 3183 بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایو فرمول کوکران 343 انتخاب شدند. نتایج آزمون همبستگی نشان می دهد تمامی متغیرهای مستقل ناکامی، غیبیت والدین، یادگیری اجتماعی، شیوه های انضباطی، رسانه های همگانی، خشونت والدین، محیط آلوده زندگی دارای همبستگی مثبت با متغیر وابسته خشونت رفتاری دارند. همچنین یافته های این تحقیق نشان می دهد که خشونت های رفتاری دانش آموزان متوسطه ی شهرستان آذرشهر بیشتر به خاطر وجود برخی مشکلات همانند تاکید بیش از حد به آموزش و غافل از نقش پرورش در نظام آموزشی، ضعف در تعاملات سازنده دو طرفه خانواده - مدرسه و محیط زندگی دانش آموزان است.

به منظوربررسی تاثیر اشتغال و زندگی، خانوادگی بر میزان رضایتمندی زنان معلم از زندگیتعداد 200 نفر از معلمینشاغل در آموزش و پرورش ناحیه یک کرجبا نمونه برداری تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق ساخته که به تایید استادانوصاحب نظران رسیده بود، پاسخ دادند. نتایج نشان داد که 1- بین سن ازدواج(سال های گذشته از زندگی مشترک) و میزان رضایتمندی زنان از زندگی رابطه معنا داری وجود دارد. بدین معنا که هر چه تعداد سال های بیشتری از ازدواج گذشته باشد میزان رضایت زنان از زندگی بیشتر است.2- بین وجود فرزند و میزانرضایتمندی زنان از زندگی رابطه معنا داری وجود دارد. بدین معنا که زنانی که فرزند ندارند از رضایت کمتری در زندگی برخوردارند.3- بین میزان همکاری همسر و میزان رضایتمندی زنان از زندگی رابطه معناداری وجود دارد.بدین معنا که وقتی همسر فرد با او همکاری بیشتری دارد میزان رضایت زنان از زندگی بیشتر است. 4- بین وضعیت اشتغال (رسمی، پیمانی یا حق التدریس) و میزان رضایتمندی زنان از زندگی رابطه معنا داری وجود دارد. بدین معنی که شاغلین رسمی از شاغلین پیمانی و حق التدریس رضایت بیشتری از زندگی دارند. 5-بین تحصیلات همسر و رضایتمندی زنان از زندگی رابطه معناداری وجود ندارد. 6- بین تعداد فرزند و رضایتمندی زنان از زندگی رابطه معناداری وجود ندارد. 7- بین وضعیت اقتصادی همسر در رضایتمندی زنان از زندگی رابطه معناداری وجود دارد. بدین معنی که زنانی که همسرانشان از وضعیت اقتصادی بالایی برخوردار هستند رضایت بیشتری از زندگی دارند. 8- بین میزان ساعات کار در رضایتمندی زنان از زندگی رابطه معناداری به دست نیامد.

هدف از این پژوهش، بررسیرابطه بین حمایت اجتماعی ادراک شده با خشونت خانگیوالدین علیه فرزندان است. این مطالعه از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان و والدین آنها درشهر اهواز درسال تحصیلی 93-92 بود. حجم نمونه384 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شد. در این تحقیق از شیوه نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای استفاده شده است. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه کودک آزاری و ضربه (برنستاین، 1995وپرسشنامه چندبعدی ادراک حمایت اجتماعی (زیمت وهمکاران، 1998) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آماری درصد، میانگین، انحراف استاندارد، همبستگی پیرسون، آزمونtوتحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که بین کل حمایت اجتماعی با خشونت خانگی والدین علیه فرزندان همبستگی منفیمعنی داری وجود دارد.بین بعد حمایت اجتماعیاز سوی خویشاوندان با خشونت خانگی والدین علیه فرزندان همبستگی منفی معناداری وجود دارد. همچنین، بین بعد حمایت اجتماعیاز سوی دیگران مهم با خشونت خانگی والدین علیه فرزندان همبستگی منفی معنی داری وجود دارد. ولی بین بعد حمایت اجتماعیازسوی دوستان با خشونت خانگی والدین علیه فرزندان همبستگی منفی معنی داری وجود ندارد.

هدف این تحقیق بررسی عوامل فرهنگی موثر بر روحیه کارآفرینی زنان در میان دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی جهرم بود . تحقیق از نوع توصیفی بوده است و در اجرای آن از فن پیمایش استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های استاندارد شده ارزشی شوارتز ، تمایل به کارآفرینی گرجیوسکی . ام ، سرمایه فرهنگی سهامی، پایگاه اقتصادی اجتماعی نیازی، و باورهای قالبی جنسیتی احمدی بود . داده ها به روش خود پاسخگویی و تکمیل پرسشنامه از پاسخگویان  جمع آوری گردید . جمعیت مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه آزاد جهرم در کلیه رشته ها بوده و نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی طبقه بندی شده از بین 2106 نفر از دانشجویان ورودی 1389- 1388 مقطع کارشناسی وکارشناسی ارشد انتخاب شد که با استفاده از فرمول کوکران نمونه به دست آمده 335 نفر می باشد.  نتایج حاصل از پژوهش بیانگر وجود رابطه معنادار متغیرهای خوداتکایی ، آمادگی برای تغییر ، انگیزش ، سرمایه فرهنگی خانواده با روحیه کارآفرینی در سطح اطمینان 99/0 و متغیر سطح تحصیلات مادر با روحیه کارآفرینی در سطح اطمینان 95/0را نشان می دهد . همچنین رابطه باورهای قالبی جنسیتی بر روحیه کارآفرینی از لحاظ آماری معنا دار نبودند. در نهایت نتاج حاصل از رگرسیون چندگانه گام به گام نشان داد که متغیرهای خوداتکایی ، سرمایه فرهنگی و سطح تحصیلات مادر 9/17 درصد از تغییرات روحیه کارآفرینی را تبیین می کنند .

طلاق یکی از آسیب های اجتماعی است که میزان آن در سال های اخیر رو به افزایش بوده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با طلاق در زوجین متقاضی طلاق توافقی بوده است. از این رو، 369 نفر از زوجین متقاضی طلاق توافقی در کرمانشاه به صورت در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساختهبود. نتایج نشان داد که  آشنایی قبل از ازدواج و مدت دوران نامزدی در متقاضیان طلاق خیلی کم بوده است و در میان مردان متقاضی طلاق توافقی 7/18 درصد دارای  سابقه مصرف مواد مخدر بوده اند. از نتایج دیگر این بود که بیشترین عوامل طلاق زوجین متقاضی طلاق توافقی به ترتیب مربوط به دخالت اطرافیان (5/12 درصد)، ضرب و شتم (3/10 درصد)، دروغگویی (2/9 درصد)، سوء ظن و بدبینی (1/8 درصد)، اعتیاد (2/6 درصد)، بی توجهی (7/5 درصد)، تنفر و نداشتن علاقه (5/3 درصد) و خیانت (5/3 درصد) بوده است. نتایج اطلاعات مهمی را در خصوص طلاق توافقی به دست می دهد و توجه به علل و عوامل طلاق توافقی از اهمیت خاصی برخوردار است.

خانواده غالبا به عنوان پناهگاه امنیت و خوشبختی تصور می شود اما خشونت خانگی در ابعاد مختلف آن بخشی از تجربه زیسته بسیاری از زنان ایرانی است. این تجربه در اثر داشتن یا نداشتن انواع سرمایه ممکن است متفاوت باشد لذا، پژوهش حاضر به نقش انواع سرمایه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در خشونت خانگی علیه زنان می پردازد. نمونه تحقیق حاضر با حجم 393 نفر (208 مرد و 185 زن متاهل بالای 10 سال) بر اساس روش نمونه گیری طبقه بندی شده و سهمیه ای اجرا گردید. مناطق پنج گانه شهر رشت و جنسیت برای طبقه بندی به کار گرفته شدند. چهارچوب پژوهش حاضر نظریه سرمایه بوردیو بوده است. نتایج این پژوهش نشان داند که بین انواع سرمایه در اختیار آزمودنی ها و خشونت خانگی علیه زنان رابطه معنادار معکوس وجود دارد. به نوعی که آن دسته از پاسخگویانی که از سرمایه های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی بالاتری برخوردار هستند از پایین ترین میزان خشونت خانگی علیه همسرانشان برخوردار بوده اند و بالعکس.

رسانه های جمعی در دنیای کنونی نقش های متعددی را در حیات اجتماعی به عهده دارند و از این رو تاثیرات گوناگونی را نیز بر مخاطبان خود می گذارند. از سوی دیگر گروه های مختلف مردمی با تنوعات فرهنگی و اجتماعی، الگوهای متفاوتی در مصرف رسانه ای خود نشان می دهند. در تحقیق حاضر محقق با استفاده از روش پیمایش در جامعه ی زنان شاغل تهرانی در سال تحصیلی 90-91، الگوی مصرف جمعیت تحت نمونه را در ارتباط با سه متغیر سن، تحصیلات و پایگاه اجتماعی مورد مطالعه قرار می دهد. بر اساس این مطالعه میزان مصرف رسانه ای این جمعیت با سن مخاطبان رابطه ی معنادار ندارد ولی با دو متغیر سطح تحصیلات و پایگاه اجتماعی رابطه ی معنادار دارد.

مقالهحاضر به بررسی عوامل موثر بر خشونت شوهران بر علیه زنان می پردازد.  برای تبیین خشونت علیه زنان رویکردهای جامعه شناختی و روانشناختی مورد برسی قرار گرفت و در نهایت با استفاده از نظریه های همسان همسری، شبکه، مبادله، و نظریه منابع اقدام به تدوین فرضیه های پژوهش گردید.جامعه آماری این تحقیق را زنان متاهل شهر خلخال تشکیل می دهند که در زمان اجرای پژوهش حدود 15004 نفر بودند. از بین آنها 318 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفت. روش نمونهگیریبه شیوه خوشه ایچند مرحله ایمی باشد و جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که دخالت اطرافیان، جایگاه اقتصادیزوجین، پذیرش اقتدار مرد، فاصله سنی زوجین وخشونتدرخانواده یخاستگاه تاثیر مثبتی بر خشونت علیه زنان دارد.درحالیکهعلاقه زوجین، منابعحمایتیاجتماعی، تحصیلات زوجین،  قدرتزندرساختارخانواده ارتباطمعکوسیباخشونت علیهزناندارند.