فهرست مطالب

پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری - سال هفتم شماره 1 (بهار 1398)

فصلنامه پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری
سال هفتم شماره 1 (بهار 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/01/01
  • تعداد عناوین: 10
|
  • بررسی نقش حق به شهر بر احساس تعلق در میان گروه های جنسیتی (مطالعه موردی: فضاهای عمومی ارومیه)
    محمدرضا پورمحمدی*، شهریور روستایی، پخشان خضرنژاد صفحات 1-19
    هدف پژوهش حاضر این است که احساس تعلق به شهر در میان شهروندان با توجه به تفاوت جنسیتی آنان بررسی و به مفهوم حق به شهر به عنوان رویکردی جدید در شکل گیری این احساس پرداخته شود. جنسیت مانند محل سکونت، سن، شرایط اجتماعی-اقتصادی و قومیت، بر ادراک و تعلق به محیط تاثیر می گذارد. آنچه اهمیت دارد شناسایی عوامل موثر بر ایجاد احساس تعلق با توجه به شاخص های برگرفته از حق به شهر است؛ بنابراین در این نوشتار با بهره گرفتن از چارچوب نظری ارائه شده از سوی هانری لوفور و عملیاتی کردن ایده حق به شهر او، رابطه مولفه حق به شهر و حس تعلق در فضاهای عمومی شهری و تفاوت حس تعلق گروه های جنسیتی بررسی می شود. پژوهش حاضر پیمایشی و ابزار سنجش در آن پرسشنامه پنج گزینه ای مبتنی بر مقیاس لیکرت است. به منظور سنجش روایی پرسش ها از اعتبار عاملی استفاده شده است. در تحلیل عاملی اکتشافی متغیر حق به شهر و احساس تعلق، مقدار KMO به ترتیب 85/0 و 83/0 است که این امر کفایت نمونه گیری را برای متغیرهای پژوهش نشان می دهد و از آنجا که ضریب معناداری آزمون بارتلت صفر بود، تحلیل عاملی برای شناسایی ساختار مناسب تشخیص داده شد. همچنین پس از تایید مدل فرضی، برای صحت مدل های اندازه گیری از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. براساس نتایج، تمام بارهای عاملی بیشتر از 5/0 بوده که بیانگر روایی همگراست. در بحث پایایی ابزار سنجش، از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که مقیاس مورد اشاره برای کل پرسشنامه 86/0 به دست آمد که در حد مطلوبی قرار دارد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر است که با استفاده از ترکیب دو روش نمونه گیری خوشه ایو شیوه طبقه بندی متناسب انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS 24 صورت گرفت. نتایج بخش تبیین و مدل سازی به منظور تحلیل تاثیر مولفه های حق به شهر بر احساس تعلق در میان ساکنان ارومیه، نشان دهنده الگوی رابطه معنا دار و مستقیم شاخص های متغیرهای مستقل حق به شهر با متغیر وابسته تعلق شهری است. همچنین اختلاف معنا داری در احساس تعلق زنان و مردان وجود دارد؛ زیرا معنا داری اعداد (t-value) از 96/1 بزرگ تر است.
    کلیدواژگان: ارومیه، جنسیت، حس تعلق، حق به شهر
    چکیده مشاهده متن مطالعه موردی زبان: فارسی
  • تحلیل پدیده ترس از جرم در الگوهای جابه جایی روزمره زنان (مطالعه موردی: منطقه 6 شهرداری تهران)
    مظفر صرافی، جمیله توکلی نیا*، لیلا احمدی صفحات 21-38
    در عصر حاضر که تحرک و جابه جایی در شهر بخشی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره شهروندان است، احساس ترس از به خطر افتادن امنیت فردی در محیط های حمل ونقل به تجربه روزانه بسیاری از افراد به ویژه شهروندان زن بدل شده است. ترس از جرم پدیده ای پیچیده، غیرملموس و چندلایه است که وجود و تداوم آن می تواند در تجربه های جابه جایی افراد سبب محرومیت فضایی و به تبع آن محرومیت اجتماعی گسترده برای گروه های آسیب پذیر در دستیابی به امکانات و فرصت های ارائه شده در شهر شود. براین اساس پژوهش کمی حاضر به دنبال بررسی انواع الگوهای جابه جایی زنان و ترس برخاسته از این الگوها هنگام جابه جایی در منطقه 6 شهرداری تهران است؛ از این رو براساس نمونه گیری تصادفی، 320 نفر از زنان ساکن در منطقه مورد پژوهش، حجم نمونه را تشکیل داده اند. نتایج نشان می دهد 95 درصد پاسخ دهندگان پس از تاریکی، هنگام جابه جایی احساس ترس می کنند که میزان این ترس در 52 درصد آن ها فراتر از حد متوسط و در میان زنان جوان مجرد بیش از سایر گروه هاست. بیشترین میزان ترس در انواع الگوهای جابه جایی متعلق به جابه جایی افراد پیاده در مقایسه با سواره و موتوری، حمل ونقل همگانی در مقایسه با حمل ونقل خصوصی، سفر مستقل در مقایسه با سفرهای مشایعت شده و مراجعه به مقصد از پیش ناشناخته است.
    کلیدواژگان: امنیت فردی، الگوهای جابه جایی، ترس از جرم، منطقه 6 شهرداری تهران
    چکیده مشاهده متن مطالعه موردی زبان: فارسی
  • ارزیابی طرح مدیریت ناحیه محوری مبتنی بر معیارهای شهرداری الکترونیک با مدل ویکور (مطالعه موردی: منطقه 6 و 15 شهرداری تهران)
    لیلا آقایی، حمیدرضا وارثی*، سعید زنگنه شهرکی صفحات 39-59
    در سال های اخیر، شهرداری تهران به تهیه و اجرای طرح هایی در ابعاد محله و ناحیه پرداخته است تا امکانات شهری راحت تر در اختیار شهروندان قرار بگیرد. یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح مدیریت ناحیه محوری شهرداری تهران است. زمانی که این طرح اجرا شد (1387)، استقرار شهرداری الکترونیک از اهداف آن بود. درواقع ناحیه محوری مهم ترین طرح مدیریت پایین به بالا، تمرکززدا و مشارکتی است که برای رفع نابسامانی ها و مشکلات توسعه اجتماعی و فضایی شهر تهران طرح ریزی شد. هدف مقاله کاربردی حاضر ارزیابی طرح مدیریت ناحیه محوری مبتنی بر معیارهای شهرداری الکترونیک با مدل ویکور است. در تجزیه و تحلیل داده های پژوهش به منظور شناسایی شاخص های مهم از روش دلفی فازی و نظر خبرگان استفاده شد. سپس بررسی شاخص های پژوهش از نظر اهمیت و تاثیر، به کمک تحلیل مسیر و تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری صورت گرفت و مدل مفهومی این مقاله ارائه شد. با استفاده از مدل ویکور، نواحی شهرداری مناطق 6 و 15 از نظر شاخص های پژوهش رتبه بندی و مقایسه شدند. تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزارهای آماری SPSS، SPLS و ترسیم نقشه ها در نرم افزار ArcMap صورت گرفت. نتایج تحلیل براساس مدل ویکور نشان می دهد وضعیت نواحی منطقه 6 از منطقه 15 بهتر است و بالاترین رتبه ها برای نواحی 1 و 5 شهرداری منطقه 6 با امتیاز Q 957/0 و 1000 است. همچنین با استفاده از SPLS در این پژوهش، برازش مناسب مدل های اندازه گیری در سطح نمونه مورد مطالعه تایید شد؛ بنابراین پیشنهاد می شود به منظور ارتقای یکسان همه ابعاد (منابع انسانی، اقتصادی، جغرافیایی و...) مدیریت همه جانبه شهرداری ناحیه عملی شود که تحقق این مهم مستلزم تعاملات دائمی، کارآمد و مستمر با نهادهای بالادستی و پایین دستی است.
    کلیدواژگان: شهر الکترونیک، شهرداری الکترونیک، طرح مدیریت ناحیه محوری، مدل ویکور
    چکیده مشاهده متن مطالعه موردی زبان: فارسی
  • تحلیل و بررسی شاخص های شهر مطلوب سالمندان (مطالعه موردی: شهر تبریز)
    ابوالفضل قنبری* صفحات 61-81
    هدف پژوهش توصیفی-تحلیلی و کاربردی حاضر ارزیابی شهر تبریز براساس شاخص های شهر مطلوب سالمندان (فضای باز شهری، حمل ونقل، مشارکت شهروندی و استخدام و ارتباطات و اطلاعات) است. شیوه جمع آوری داده ها و اطلاعات، اسنادی و پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری شامل همه سالمندان 60 سال به بالا براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 در میان مناطق 1 و 10 شهرداری تبریز است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به ترتیب برای منطقه 1، تعداد 138 و برای منطقه 10 نیز 138 نفر به دست آمد و با بهره گیری از روش نمونه گیری دردسترس در میان این مناطق توزیع و جمع آوری شد. در تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های پیشرفته آماری و مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. براساس نتایج، میان ویژگی منطقه مسکونی (منطقه 1 و 10 شهر تبریز) و شاخص های شهر مطلوب سالمندان تفاوت معناداری وجود دارد، اما نتایج سنجش معنا داری تفاوت میانگین هرکدام از شاخص های شهر مطلوب به تفکیک سطح تحصیلات و درآمد نشان می دهد هیچ کدام از شاخص های مورد مطالعه تفاوت معناداری با یکدیگر ندارد، اما در زمینه فعالیت های روزانه آنان شرایط کمی متفاوت است و تفاوت میانگین شاخص های فضای باز شهری با میزان هم بستگی 029/0 و ارتباطات و اطلاعات و فعالیت با سطح معناداری 044/0 معنادار به شمار می آید. همچنین میان همه شاخص های شهر مطلوب سالمندان در سطح آلفای 05/0 رابطه مثبت و معناداری دیده می شود. میزان اثرگذاری ارتباطات و اطلاعات بر حمل ونقل درون شهری 55/0، اثرگذاری فضای باز شهری بر حمل ونقل درون شهری بر احترام 37/0 و میزان اثرگذاری مشارکت مدنی بر حمل ونقل درون شهری 11/0 است.
    کلیدواژگان: تبریز، شاخص های شهر مطلوب سالمندان، مدل یابی معادلات ساختاری (SEM)
    چکیده مشاهده متن مطالعه موردی زبان: فارسی
  • نقشه برداری ذهنی از فضای اول-مادی شهر، مطالعه ای تطبیقی از ساکنان سکونتگاه های رسمی و غیررسمی شهر رشت
    حمید رخساری*، مریم جعفری مهرآبادی، حسین حاتمی نژاد صفحات 83-110
    فضای اول شهر، همان فضای مادی (فیزیکی) شهر یا در مطالعات نقشه های ذهنی، فضای ادراکی شهر است. این فضا نخستین بعد در مطالعات نقشه های ذهنی به شمار می آید که از دهه 1960 نظر پژوهشگران شهری را به خود جلب کرده است. تحلیل فضای ادراکی ساکنان شهر رویکردی مهم در مطالعات فضامندی نقشه های ذهنی است. در مطالعه حاضر شهر رشت از نظر دو طبقه اجتماعی شهری شامل ساکنان رسمی منطقه 1 و ساکنان غیررسمی منطقه 4 شهری تحلیل شده است. در این پژوهش، حجم نمونه 60 نفر از ساکنان سکونتگاه های رسمی منطقه 1 و 60 نفر از ساکنان سکونتگاه های غیررسمی منطقه 4 شهر رشت را شامل شده است. نمونه گیری به روش نظری و برداشت داده ها با استفاده از  «مصاحبه و مشاهده» صورت گرفت. داده ها شامل نقشه برداری کروکی، یادداشت برداری و عکس برداری بود و تجزیه و تحلیل آن ها به روش ژئو تجسم تراکم سطوح در جی آی اس کیفی (QGIS) انجام شد. براساس نتایج پژوهش، در تحلیل فضای اول-مادی شهر رشت در نقشه ذهنی دوطبقه اجتماعی مورد مطالعه، فضا پاسخگوی نیازهای شهروندان طبقه متوسط شهری است. همچنین شکل گیری فضاهای جدید فیزیکی، تجاری، تفریحی، فرهنگی و... از الزامات شرایط زندگی مدرن این طبقه محسوب می شود. در این میان، ساکنان کم درآمد شهر در شکل گیری، تداوم و افول این فضاها نقشی ندارند.
    کلیدواژگان: جغرافیای رفتاری-فضایی، جی آی اس کیفی، رشت، سکونتگاه های غیررسمی، فضای اول-مادی، نقشه ذهنی
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • تحلیل فضایی شرایط محیطی کشاورزی شهری در کلان شهر تهران (مطالعه موردی: منطقه 5)
    سعید بازگیر*، زهرا فیروزی، علی اکبر شمسی پور، معصومه مقبل صفحات 111-125
    کشاورزی شهری یکی از راه حل های کاهش آلودگی هوا و ایجاد شادابی در روحیه مردم کلان شهرهاست. مقصود از کشاورزی در شهر، کاشت و تولید محصولات خرد غذایی با روش های آسان و با حداقل امکانات است. کشاورزی شهری در دو فضای عمودی و افقی مطرح می شود. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر امکان سنجی کشاورزی شهری به صورت افقی در منطقه 5 شهرداری تهران و ارائه روش پیشنهادی برای کشت محصول در مناطق شهری است. معیارهای شیب، فاصله دسترسی به چاه آب، شناسایی کاربری اراضی ناسازگار با زمین های بایر، ارتفاع و میزان سایه اندازی ساختمان ها، دمای کمینه و بیشینه فصلی و درنهایت ارائه مدلی براساس مساحت، برای تعیین نوع کشاورزی قابل اجرا در زمین های بایر در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تحلیل و ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که معیار شیب با حداکثر 9/21 درصد و 76/168 هکتار، فاصله دسترسی به چاه های آب با شعاع 262 متر، زمین های بایر با حداقل مساحت 92 مترمربع برای کشاورزی شهری مناسب است. به طورکلی در جهت های شرق و غرب ساختمان ها به دلیل میزان سطح سایه اندازی بیشتر باید برای فصول بهار و پاییز به کشت محصولات سایه دوست مانند کاهو، کاسنی، نعناع و کلم برگ اقدام کرد. در جهت جنوب ساختمان ها نیز به دلیل سطح سایه اندازی کمتر برای فصول بهار و تابستان کشت محصولات آفتاب دوست مانند گوجه فرنگی، ذرت، خیار، بادمجان و فلفل مناسب است.
    کلیدواژگان: تحلیل فضایی، زمین های بایر، کشاورزی شهری، منطقه پنج شهر تهران
    چکیده مشاهده متن مطالعه موردی زبان: فارسی
  • شناسایی و اولویت بندی عوامل مرتبط با بعد اقتصادی زیست پذیری شهری (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)
    برهان ویسی ناب*، فریدون بابایی اقدم، رسول قربانی صفحات 127-149
    از پیش شرط های اساسی برنامه ریزی به منظور ارتقای کیفیت زندگی و افزایش سطح پایداری در جوامع گوناگون، شناسایی عوامل و عناصر تامین کننده و موثر بر زیست پذیری شهری است که نقش بسیاری در برنامه ریزی های راهبردی دولت دارند. یکی از مهم ترین عوامل اثرگذار بر تمام جنبه های زندگی شهری، به ویژه زیست پذیری شهری عوامل اقتصادی مانند شغل مناسب، درآمد مناسب، مسکن مناسب و... است؛ بنابراین پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی -تحلیلی و به کمک تکنیک مدل سازی ساختاری-تفسیری (ISM) در پی آن است که شاخص های اقتصادی موثر بر زیست پذیری کلان شهر تبریز را شناسایی، سطح بندی کند. درنهایت نیز مدلی مناسب با وضعیت زیست پذیری کلان شهر تبریز ارائه شود. در ابتدا شاخص های مورد نیاز پژوهش به کمک روش تحلیل محتوا، روش دلفی و مصاحبه با خبرگان در قالب 12 شاخص شناسایی شد. در مرحله بعد با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری - تفسیری وضعیت شاخص ها و سطح بندی آن ها انجام شد و درنهایت به کمک تکنیک میک مک نوع شاخص ها در قالب چهار نوع شاخص مستقل، وابسته، پیوندی و کلیدی شناسایی شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد پنج شاخص وضعیت امنیت شغلی، درآمد مناسب و کافی، داشتن شغل مناسب، فرصت های شغلی مناسب و فرصت های درآمدزایی در منطقه با میزان تاثیرگذاری 12، موثرترین شاخص های اقتصادی در زمینه بهبود وضعیت زیست پذیری کلان شهر تبریز هستند؛ بنابراین بهره برداری از اقتصاد قوی بازار در راستای ایجاد شغل مناسب و سرمایه گذاری در منطقه پیشنهاد می شود.
    کلیدواژگان: بعد اقتصادی، زیست پذیری شهری، کیفیت زندگی، کلان شهر تبریز
    چکیده مشاهده متن مطالعه موردی زبان: فارسی
  • توسعه شهری دانش بنیان؛ تدوین نقشه راهبردی کلان شهر تهران
    اسماعیل علی اکبری*، مجید اکبری صفحات 151-170
    توسعه شهری دانش بنیان (KBUD) رهیافت و الگویی از توسعه است که بنیادهای رقابت و پایداری را در ویژگی های مولد، زایشی و افزایشی اقتصاد دانش بنیان شهر جست وجو می کند. شهرها و در راس آن ها کلان شهرها به دلایل مختلف مکان های بهینه ای برای تعامل شهر و دانش با هدف توسعه شهری دانش بنیان هستند. این مقاله با دیدگاه مبتنی بر منابع و تفکر راهبردی در تحلیل منابع و موانع، جایگاه و مزیت رقابتی و ارزیابی تناسب راهبردی منابع را تبیین می سازد و نقشه راهبردی توسعه شهری دانش بنیان تهران را تدوین و پیشنهاد می کند. روش این مقاله توصیفی-تحلیلی است و به دلیل داشتن ماهیت راهبردی، دستاورد (هدف) کاربردی دارد. داده های نظری به روش اسنادی و داده های تجربی به روش پیمایشی تهیه شده اند. در پردازش اطلاعات و تدوین نقشه راهبردی نیز از مدل Meta-SWOT و تحلیل PESTEL استفاده شده است. نتایج نشان می دهد منابع داخلی تهران اهمیت یکسانی در KBUD ندارند. تهران در مقایسه با سایر منابع داخلی قابلیت هایی دارد که در توسعه دانش بنیان شهر باارزش، تقلیدنشدنی، غیرقابل جایگزین و دارای تناسب راهبردی هستند و همچنین جایگاه رقابتی تهران در میان سایر کلان شهرها و مزیت رقابتی آن در KBUD نشان می دهند. این عوامل عبارت اند از: پیشتازی دیجیتال، پارک های علم و فناوری، ساختار صنعتی، چشم انداز دانش بنیان و جمعیت فعال و متخصص. در مقابل، ضعف تحقیق و پژوهش، تحریم و رکود اقتصادی، نبود اقتصاد دانش بنیان و مخاطرات محیطی هستند که موانع و تهدیدهای اصلی KBUD به شمار می روند. احتمال وقوع این ضعف ها بسیار زیاد است و از نظر درجه اضطرار در رده بسیار فوری قرار دارند. منابع و موانع یادشده باید در شالوده خط مشی KBUD پذیرفته شوند و در تدوین نقشه و پیشنهاد برنامه راهبردی تهران به عنوان اولویت های اقدام یا ضرورت های مهار و کنترل تبیین شوند تا چرخه اقتصاد دانش بنیان شهر را فعال کنند. با این همه، نباید فراموش کرد که گذار به توسعه شهری دانش بنیان، بدون تغییر و بازنگری در سرچشمه های رانتی اقتصاد ملی و رانت فضایی ناشی از فعالیت های ساختمانی در درون شهرها بسیار دشوار خواهد بود.
    کلیدواژگان: برنامه ریزی راهبردی، توسعه شهری دانش بنیان، کلان شهر تهران، نقشه راهبردی
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • تحلیل عوامل موثر در بازتولید منظر شهری پس از بهسازی و نوسازی بافت (مطالعه موردی: منطقه 12 تهران)
    ایرج قاسمی*، هادی سلطانی فرد صفحات 171-188
    منظر شهری مقوله ای است که ناظر و کنشگر فعال در فضا آن را درک و از آن برداشت می کند. از دیدگاه برنامه ریزی، برداشت ساکنان و عواملی که بر این درک موثرند، اهمیت دارد. این برداشت به دلیل مداخله بافت، به ویژه در بافت هایی که عناصر تاریخی و سابقه ذهنی و هویت دارند حساسیت بیشتری دارد. براین اساس، شناسایی عوامل تاثیرگذار بر بازتولید منظر شهری و برداشت ذهنی پس از مداخله ضروری است. مقاله حاضر به دنبال شناسایی عوامل تاثیرگذار بر بازتولید منظر شهری پس از بازسازی و نوسازی است. پژوهش پیش رو با رویکرد ترکیبی انجام شده است؛ بدین صورت که ابتدا گویه ها به روش کیفی و تکنیک دلفی مشخص شد و سپس در نمونه 500 عضوی در منطقه 12، دیدگاه مردم به کمک پرسشنامه و پرسش های بسته با طیف لیکرت واکاوی شد. سنجش داده های پیمایش نیز با تحلیل عاملی صورت گرفت. نتیجه اینکه می توان گویه ها را در ده عامل نهایی قرار داد که این عوامل بیش از 8/65 درصد واریانس کل را تبیین می کنند. همچنین براساس یافته ها، آنچه در دید ناظر قرار می گیرد، جذابیت بصری، سهولت دسترسی، خوانایی، تنوع و هماهنگی، کاهش اغتشاش بصری، تعلق خاطر، سازگاری و تنوع عوامل تاثیرگذار بر بازتولید منظر است. از این رو پیشنهاد می شود در نوسازی و بهسازی بافت، این عوامل با مشارکت مردم مدنظر قرار بگیرد.
    کلیدواژگان: بازتولید منظر شهری، تهران، منظر ذهنی، منظر شهر، مولفه های منظر شهری، منطقه 12
    چکیده مشاهده متن مطالعه موردی زبان: فارسی
  • ارزیابی ظرفیت آموزشی مدیران شهری با روش معادلات ساختاری (مطالعه موردی: مدیران سطح میانی شهرداری زنجان)
    اسماعیل دویران* صفحات 189-209
    در دهه گذشته، به دنبال ظهور فناوری های نوین، تحولات بازار و رویکردهای جدید مدیریتی، سازمان ها با تغییرات عمده ای مانند دانش محور شدن روبه رو شدند. این امر بر اهداف و فرایندهای کاری آن ها تاثیر گذاشته و آن ها را متحول کرده است. مدیریت شهری نیز از این قاعده مستثنا نیست و ناگزیر به پذیرش تحول سازمانی در مدیران خود است. پژوهش توصیفی-تبیینی حاضر با ماهیت کاربردی-کمی، با هدف ارزیابی ظرفیت آموزشی مدیریت شهری، به ارزیابی نیاز آموزشی مدیران شهرداری شهر زنجان اولویت داده است. روش گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی با تکیه بر ابزار پرسشنامه بوده است. حجم نمونه با توجه به جامعه 200 نفری مدیران سطح میانی شهرداری زنجان براساس جدول مورگان 127 نفر به دست آمد و متغیرهای ظرفیت نیاز توسعه ای، نیاز مکمل و نیاز حل مسئله به صورت تصادفی در شهرداری زنجان سنجیده شد. داده های گردآوری شده در نرم افزار SPSS اجرا شد و سپس تحلیل نحوه و چگونگی ارتباط متغیرهای تاثیرگذار بر ظرفیت آموزشی مدیران به کمک مدل معادلات ساختاری (روش تحلیل مسیر) صورت گرفت. براساس نتایج، ظرفیت آموزشی مدیران با متغیرهای ظرفیت نیاز توسعه ای، نیاز مکمل و نیاز حل مسئله با ضریب تاثیر بالای 88/0 و t-value بالاتر از سطح اطمینان 96/1 ارتباط معنی داری با جهت مثبت دارد و متغیرها نیز با یکدیگر در ارتباط معنادار هستند. از سوی دیگر، نماگرهای سنجش متغیرهای نیاز توسعه ای و نیاز مکمل پایین تر از نیاز حل مسئله است و نماگرهای ساختاری پیش بینی کننده، مانند داشتن برنامه راهبردی، خلاقیت، برنامه واحد کار و حفظ و پرورش نیرو پایین تر از حد استاندارد تعریف شده هستند.
    کلیدواژگان: آموزش، زنجان، شهرداری، ظرفیت، مدیران شهری
    چکیده مشاهده متن مطالعه موردی زبان: فارسی
|
  • The study of the impact of the right to the city on belonging among gender groups with an emphasis on Everyday Life - Case Study: Urmia Public Spaces
    Mohammad Reza Pourmohammadi *, Shahrivar Roostaei, Pakhshan Khezrnezhad Pages 1-19
    In the present research, the aim is investigating the sense of belonging to the city among the citizens due to their gender differences and studying the concept of the right to the city as a new approach for shaping this feeling. Investigation method of this research is Scrolling Method and measurement tool is a five-choice questionnaire based on Likert scale. In order to assess the validity of questions, factor validity has been used. Also, after the hypothesized model was approved, Confirmatory factor analysis was used to verify the measurement models; results showed that all factor loads above 0.5 which represent a convergent validity. In the sustainability debate of the measurement tool, Cronbach's alpha method was used which the mentioned scale for the entire questionnaire is equal to 0.86. Which is in the best position. By using the Cochran formula, sample size was obtained 384 people which were selected by using combination of cluster sampling and proportional classification method. In the explanation and modeling section, for analyzing the effect of the components of the right to the city on the sense of belonging among residents of Urmia, the results indicate that there is a significant and direct relationship between the independent variable factors of the right to the city with the dependent variable factors of urban belonging. The results also showed that there is a significant difference in the sense of belonging of men and women.
    Keywords: The Right to The city, Belonging.gender, Urmia
    Abstract View Paper Case Study Original: Persian
  • Analysis of Fear of Crime in Women's daily Mobility patterns (The Case Study of Municipality District 6)
    Mozaffar Sarrafi, Jamileh Tavakolinia *, Leyla Ahmadi Pages 21-38
    Introduction
    Nowadays mobility and commuting in the city is an integral part of everyday life of citizens, the fear of endangering personal safety in transportation environment has become a daily experience of many people especially female citizens. Fear of crime is a complicated, intangible and multi-layered phenomenon that its existence and continuity in people’s experiences can lead to spatial deprivation and consequently, widespread social exclusion for vulnerable groups especially women in accessing and facilities and offered opportunities by the city.
    Methodology
    Accordingly, the present study seeks to understand the various patterns of women’s mobility result from such patterns at the time of mobility in district 6 of Tehran. Method of this paper is quantitative and is based on random sampling of 320 people from women resident in the study area constitute the sample size.
    Results and discussion
    The results show that 95% of respondents feel afraid when they go to the darkness that their fears are more than average in 52% of them, and among single young women it was more than other groups. most fears in mobility patterns belong to pedestrian’s mobility compared to riding and motoring , public transportation compared to private options, independent mobility compared to all sorts of trips and going back to destination is pre-unknown.
    Keywords: personal safety_fear of crime_mobility patterns_District 6 of Tehran Municipality
    Abstract View Paper Case Study Original: Persian
  • Evaluating the Area-based Management Plan Based on the Criteria of Electronic Municipality With Vikor Model: A Case Study of Districts 6 and 15 of Tehran Municipality
    Leila Aghaei, Hamid Reza Varesi *, Saeed Zangeneh Shahraki Pages 39-59
    In recent years, the municipality of Tehran has been preparing and implementing projects in the dimensions of the neighborhood and the district in order to be able to provide urban facilities easier for citizens, one of the most important of these projects is the area-based plan in the municipality of Tehran. When the plan was implemented in 2008, it was intended to establish an electronic municipality. The area-based plan is considered as the most important area of low-level management, focus and participation, which was designed to overcome the disadvantages and problems of the social and spatial development of Tehran. the purpose of this paper is to evaluate the area-based plan based on the criteria of the electronic municipality. Using viktor model, regions 6 and 15 were ranked and compared in terms of indicators. The highest ratings for District 1 and District 5 of the Municipality of Area 6 with a score of Q0.957 and 1,000. Using the SPLS in this study, the appropriate fitting of the measurement models was confirmed at the sample level, so it is suggested to improve all aspects alike (human resources, economics, geography, culture, etc.), the proper management of the municipality of the area This realization requires constant, efficient and continuous interaction with the upstream institutions (district and center) and downstream (community and neighborhood management) to remove administrative, financial and administrative barriers, problems and limitations.
    Keywords: area-based management, electronic city, electronic municipality, Vikor model
    Abstract View Paper Case Study Original: Persian
  • An Analysis and Evaluation of Indicators of Favorable City of the Elderly Case Study: Tabriz City
    Abolfazl Ghanbari * Pages 61-81
    The aim of this study was to evaluate the city of Tabriz based on the Favorable cities of the elderly (such as urban open spaces, transportation, transportation, citizenship participation, employment and communications, and information). Statistical analysis and structural equation modeling (SEM) have been used in data analysis. The results showed that there is a significant difference between the characteristics of the residential area (region 1 and 10 of Tabriz) and the desirable city indicators of the elderly. However, the results of measuring the significance of the difference in mean of each of the indicators of the desired city by the level of education and income showed that there was no significant difference between any of the studied indicators. However, in the field of their daily activities, the conditions were slightly different, and the difference between the average urban outdoor indicators with the correlation coefficient of 0.029, communication, information and activity with a significant level of 0.044 was significant. Similarly, there is a positive and significant relationship between all the indicators of the desirable city of the elderly in the alpha level of 0.05. The amount of communication and information impact on urban transport is equal to (0.55), the amount of urban open space impact on Inner city transportation is equal to (0.37) respect and the impact of civil participation on intra-urban transport is equal to (0.11).
    Keywords: Favorable City Indicators of the Elderly, Structural Equation Modeling (SEM), Tabriz
    Abstract View Paper Case Study Original: Persian
  • Mental mapping of the first-material space of the city(A Comparative Study of Formal and Informal Settlements Residents of Rasht)
    Hamid Rokhsari *, Maryam Jafari Mehrabadi, Hossein Hataminejad Pages 83-110
    The first urban space is the material or physical space of the city, or, in the mental mapping studies, the perceptual space of the city. This space is the first dimension in the mental mapping studies which was brought to the attention of urban researchers from 60s. The perceptual space analysis of the urban residents is an important approach in the spatiality studies of the mental maps, which was performed in the present study among the formal inhabitants of the District 1 and informal residents of the District 4 of the City of Rasht. In this research, the sample size was 60 inhabitants of the formal settlements of District 1 and 60 residents of informal settlements of District 4 in the City of Rasht. The theoretical sampling method was used. Data collection was carried out by “interview and observation” methods and included sketch mapping, note taking and photographing. Finally, for the data analysis, the geo-visualization of 3D Density Surfaces in the Qualitative GIS (QGIS) was used. The results of this study indicated that: in the analysis of the first-material space of the city of Rasht in the mental map of the two social classes studied, the space could meet the needs of the urban middle class and the formation of new physical, commercial, recreational, cultural spaces etc, were the requirements of the modern living conditions of this class. However, low-income residents do not have any role in the formation, persistence or degradation of these spaces.
    Keywords: Mental mapping, first-material space, Qualitative GIS, Formal, Informal Settlements, Rasht
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Spatial analysis of environmental conditions for urban agriculture in Tehran Metropolis (Case study: District 5)
    Saeed Bazgeer *, Zahra Foroozi, Aliakbar Shamsipour, Masume Moghbel Pages 111-125
    The urban agriculture is one of the key factor to reduce air pollution in the metropolitan cities. The purpose of creating agriculture in the city is to plant and produce micro-food products with easy and minimal facilities. Accordingly, the purpose of this research was to explore the potential of urban agriculture horizontally in the 5th district of Tehran municipality. The slope, the distance to water wells, land use with incompatibility with barren lands height and shading of the building, minimum and maximum temperatures criteria and a model on the basis of area Was established to determine the type of agricultural crops using Arc GIS software. The spatial analysis of the studied criteria suggests that vacant lands with the slope of 0 to 21.9 percent and area of 168.66 hectares, the distance to water wells with a radius of 262 meters and a minimum area of 92 square meter for agriculture in the 5th district of Tehran was appropriate. Overall, the results showed that in the east and west directions of buildings, due to the level of shading, the shade-loving plant species such as lettuce, chicory, mint, spinach and leaf cabbage were planted for spring and autumn, and in the south of buildings due to lower shading levels, it is suited for the spring and summer planting of sun-loving species plants like tomatoes, corn, cucumber, eggplant, and pepper.
    Keywords: Urban Agriculture_Spatial analysis_Bare lands_District 5 Tehran
    Abstract View Paper Case Study Original: Persian
  • Identification and Leveling Related Factors with Economic Dimension Urban Livability (Case study: Tabriz metropolis)
    Borhan Veysi Nab *, Feredoon Babaei Agdam, Rasoul Ghorbani Pages 127-149
    The main prerequisites for planning to improve the quality of life and increase the level of sustainability in different societies are identifying the factors and elements that provide and affect the urban livability, which plays important role in the strategic planning of the state. One of the most important factors affecting all aspects of urban life, especially urban livability is economic factors such as suitable work, enough income, suitable housing, etc. Therefore, the present study is based on a descriptive-analytic approach using Interpretative Structural Modeling (ISM) to Identify and leveling the economic indicators that affect Tabriz Metropolis' livability, finally provide a suitable model for Tabriz Metropolis. At first, the indices needed for research were identified using content analysis method, Delphi method and interview with experts in 12 indicators, in the next step, using the ISM, the status of the indicators and their leveling was done finally, using the MICMAC technique, the types of indicators were identified in the form of four types of autonomous, dependent, linkage and driver indicators. The results of the study show that 5 indicators: security job; enough income; proper employment opportunities; appropriate employment and opportunity to earn money in the region with the effect of 12, were the most effective indicators in improving the livability of Tabriz metropolis. Therefore, exploiting a strong market economy is recommended in order to create a good job and invest in the region.
    Keywords: Urban livability, Economic Dimension, quality of life, Tabriz Metropolis
    Abstract View Paper Case Study Original: Persian
  • Knowledge Based Urban Development; Development of Strategic Map of Tehran Metropolis
    Esmaeil Aliakbari *, Majid Akbari Pages 151-170
    This article attempts to formulate and recommend a strategic plan for Knowledge Based Urban Development of Tehran with a resource-based viewpoint and strategic thinking in resource and barrier analysis, explaining the position and competitive advantage, and assessing the strategic relevance of resources. The paper is an analytical descriptive article. Due to its strategic nature, it has a practical purpose. The results show that Tehran's internal resources do not have the same significance in KBUD; Tehran has a number of capabilities that are insignificant, irreplaceable, and strategically suited to other knowledgeable urban developers than other internal resources; it also reflects the competitive position of Tehran among other metropolitan cities and its competitive advantage in KBUD; The factors of science and technology parks are the industrial structure, digital pioneering, eyewitnesses, and active and expert populations; on the other hand, research weaknesses, boycotts and economic downturn, lack of knowledge economy and environmental hazards, major barriers and key threats to KBUD It has a very high probability of occurrence and very urgent degree of urgency.
    Keywords: Strategic Planning, Strategic Map, Knowledge Based Urban Development, Tehran metropolis
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Analysis of factors affecting in the regeneration of the urban landscape after fabric rehabilitation and renovation Case study: TEHRAN region 12
    Iraj Ghasemi *, Hadi Soltanifard Pages 171-188
    The urban landscape is the art of visual and structural integration that is perceived and monitored by the observer spatially. The subjective perceptions of residents of the urban landscape regeneration and the factors that influence these perceptions are of great importance. This perception is more sensitive to planning and designer interventions in the city’s fabric and structure, especially in historical cities with valuable elements, history of mentality, and identity. Therefore, it is necessary to identify the factors affecting mental perception and residents’ perception of space and urban landscape. To explore this issue, we employed a two-step mixed approach: First, a qualitative method with Delphi technique was used specified for each sub-criteria and then 500 members in the District 12 were interviewed using a Liker-based questionnaire. The results of the exploratory factor showed that all the terms could be found in the 10 final factors, which explain more than 65.8% of the total variance. Based on the results of this study, the perceived components of urban landscape from a resident and active perspective include visual attractiveness, ease of access, Legibility, diversity and harmony, reduction of visual disturbance, attachment, adaptability, and the variety of ultimate determinants affecting the urban landscape regeneration. Therefore, it is suggested focusing on refining the fabric of these factors using the participation of people.
    Keywords: urban landscape regeneration, urban landscape, Components of urban landscape, region 12, TEHRAN
    Abstract View Paper Case Study Original: Persian
  • Assessment of urban managers' educational capacity by structural equation method(Case Study: Middle Level Managers of Zanjan Municipality)
    Smaeil Daviran * Pages 189-209
    In the past decade, organizations have faced major changes, such as knowledge-centeredness and the focus on new technologies, due to the advent of modern technologies, market developments and new urban managerial approacshe, which have affected and transformed the goals and processes of their work. The present study aimed to assess the educational capacity of urban management and prioritized the educational needs of Municipality managers in Zanjan. It is descriptive-explanatory method. The data gathering method was library and field based.Sample size According to the 200 people of the middle level managers of Zanjan municipality, 127 persons were randomly allocated to the variables required for developmental capacity, Additional needs and problem solving needs were measured in Zanjan municipality. The collected data were analyzed by SPSS software and then analyzed with the structural equation model (path analysis method) and the relationship between the variables affecting educational capacity of the managers. The results show that the educational capacity of managers with variables of capacity development needs, complementary needs and problem solving needs with a coefficient of greater than 0.88 and t-value higher than the confidence level of 1.96 have a significant positive relationship with the direction and the variables are also significant in each other. To be On the other hand, indicators for assessing the variables of developmental needs and complementary needs are less than the problem solving requirement, and a predictive structural representativeness such as having a strategic plan,creativity, a unit work plan, maintaining and operating a power below the standard level.
    Keywords: Capacity, Urban managers, Education, Municipality, Zanjan
    Abstract View Paper Case Study Original: Persian