فهرست مطالب

علوم و فنون مدیریت اطلاعات - سال پنجم شماره 1 (پیاپی 14، بهار 1398)

نشریه علوم و فنون مدیریت اطلاعات
سال پنجم شماره 1 (پیاپی 14، بهار 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/03/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • مهدی رضایی*، علی طایی زاده صفحات 3-27
    هدف
    هدف پژوهش حاضر بررسی  ظرفیت ساختاری بلاک چین در بستر اینترنت اشیاء برای ارتقای اعتماد و دسترس پذیری ذینفعان زنجیره تامین به اطلاعات و دانش تبادلی است.
    روش شناسی
    این پژوهش با روش کتابخانه ای و با مرور نوشتارهای مختلف مربوط به حوزه ی بلاک چین انجام شده است.  یافته ها: نتایج نشان داد، بلاک چین ظرفیت پاسخ به چالش های جدی مدیریت اطلاعات در زنجیره تامین را دارد.
    نتیجه گیری
    بهبود ساختاری امنیت اطلاعات موجب تقلیل کنترل های دست و پا گیر شده و دسترسی به اطلاعات تسهیل خواهد شد. همچنین برخورداری از داده و اطلاعات با قابلیت اعتماد بالا دانش قابل اعتمادتری فراهم خواهد کرد.
    اصالت/ ارزش
    این مقاله چارچوبی جدید برای مدیریت اطلاعات زنجیره تامین با ساختار بلاک چینی در بستر اینترنت اشیاء ارائه نموده است. چارچوب جدید نشان می دهد، چگونه ساختار بلاک چین می تواند در ردیابی رخدادها، سرعت مبادله اطلاعات، امنیت داده های اشتراکی و بهره گیری از هوش ماشین در اخذ تصمیمات زنجیره تامین کمک کند . در نتیجه مدیریت صحیح اطلاعات با ساختار جدید شفافیت، صحت، سرعت، امنیت، دسترسی به اطلاعات و اعتبارسنجی داده ها بهتر شده و کارائی  زنجیره تامین ارتقاء خواهد یافت.
    کلیدواژگان: بلاک چین، زنجیره تامین، توزیع اطلاعات، اعتبار اطلاعات، دوره حیات داده
  • فاطمه زندیان*، عالیه موسی زاده، لیلا زادولی خواجه، محمدحسن زاده صفحات 31-51
    هدف
    بررسی میزان توجه ناشران علم اطلاعات و دانش شناسی به آمیخته های بازاریابی و مقایسه آن، با میزان توجه ناشران برگزیده به عوامل مورد بررسی می باشد.
    روش
    پژوهش حاضر پیمایشی بوده و جامعه آماری کلیه ناشرانی است که به طور تخصصی، کتاب های رشته علم اطلاعات و دانش شناسی را منتشر می کنند. در میان ناشران رشته های دیگر، ناشرانی که در بین مخاطبان و مشتریان خود بیشترین محبوبیت را دارند، انتخاب شدند و بحث دولتی و غیردولتی بودن ناشر مدنظر نبوده است. برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که علاوه بر توزیع در میان کارکنان موسسات انتشاراتی مدنظر، در میان نویسندگانی که بیشترین همکاری را طی سال های اخیر با ناشران مذکور داشته اند نیز توزیع گردید. برای انجام محاسبات آماری، از نرم افزار  SPSS و آزمون آماری تحلیل واریانس، تی مستقل و تی تک نمونه ای، آزمون تعقیبی دانکن استفاده شد.
    یافته ها
    یافته ها نشان می دهد در رابطه با مولفه های توزیع، قیمت گذاری، ترویج، محصول، شواهد فیزیکی و پرسنل، نشر کتابدار، در ارتباط با فرآیند ناشران، نشر چاپار از بقیه ناشران برتر بوده اند. در بخش ناشران برگزیده در ارتباط با مولفه های توزیع و قیمت گذاری، انتشارات سمت، در بخش ترویج، انتشارات امیرکبیر و در ارتباط با مولفه های محصول، شواهد فیزیکی، فرآیند و پرسنل نیز انتشارات تیمورزاده عملکرد بهتری داشته اند.
    نتیجه گیری
    ناشران رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، توجه کمتری به عناصر آمیخته بازاریابی، نسبت به ناشران برگزیده دارند.
    کلیدواژگان: بازاریابی، ناشران، علم اطلاعات و دانش شناسی، نشر
  • رضا جعفری هرندی، سوسن بهرامی* صفحات 55-77
    هدف
    امروزه استفاده از اینترنت و فضای مجازی در میان همه گروه های اجتماعی از جذابیت خاصی بر خوردار است و بر ارزش ها، نگرش ها و هویت فرهنگی، اجتماعی تاثیر می گذارد و پیامدها و آثار نامطلوبی را نیز به همراه می آورد. هدف مقاله حاضر تعیین رابطه چندگانه بین اعتیاد اینترنتی و سلامت روانی و معنوی دانشجویان دانشگاه قم است.
    روش شناسی
    نوع پژوهش توصیفی، همبستگی چندمتغیره است. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه قم و روش نمونه گیری طبقه ای- تصادفی است. اطلاعات از طریق سه پرسشنامه اعتیاد اینترنتی و سلامت روانی و معنوی جمع آوری و روایی و پایایی آنها محاسبه گردید.
    یافته ها
    بین اعتیاد اینترنتی (مشکلات اجتماعی، فقدان کنترل، استفاده بیش از حد از چت روم، بی توجهی به وظایف شغلی و تحصیلی) و سلامت روانی(جسمانی سازی، اضطراب و بی خوابی، عملکرد اجتماعی ضعیف و افسردگی) با سلامت معنوی دانشجویان رابطه چندگانه و معناداری وجود دارد.
    نتایج
    بهره وری دانشجویان در استفاده بیش از حد از اینترنت، پایین می ‏آید، آنها حتی در صورت کناره گیری از اینترنت، دچار علائم اختلال می شوند. در واقع آنها ممکن است دچار اختلالات روحی مثل احساس تنهایی، افسردگی و از دست دادن معنا در زندگی شوند و نتایج زیانباری برای جامعه و دانشگاه بدنبال داشته باشد.
    کلیدواژگان: اعتیاد، اینترنت، سلامت روانی، سلامت معنوی، دانشجویان، دانشگاه قم
  • سحر حبیبی، محسن زین العابدینی، امیررضا اصنافی*، ابراهیم عمرانی صفحات 81-104
    هدف
    هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی وضعیت نرم افزارهای کتابخانه ای درون سازمانی از لحاظ مدیریت ورود اطلاعات از دیدگاه کتابداران است.
    روش
    پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و از روش پژوهش پیمایشی ارزیابانه برای اجرای آن استفاده شده است. روش گردآوری داده ها، ارزیابی با استفاده از سیاهه وارسی است. جامعه پژوهش شامل 23 نرم افزار کتابخانه ای درون سازمانی شناسایی شده در پژوهش حبیبی و دیگران (1397) است، که از این بین پنج نرم افزار کتابخانه ای درون سازمانی، براساس معیارهای فعال بودن، محدوده پوشش و همسنگ بودن نرم افزارها (نرم افزار کتابخانه ای دانشگاهی)، جهت ارزیابی انتخاب و سپس کتابدارانی که در بخش ورود اطلاعات این نرم افزارها مشغول به کار بودند، به تعداد 65 نفر از کتابداران کتابخانه دانشگاه های وابسته به وزارت علوم (دانشگاه تهران، شریف، شهید بهشتی، مالک اشتر، فردوسی) جهت تکمیل سیاهه وارسی انتخاب شدند، که به دلیل محدود بودن، نمونه گیری به روش سرشماری انجام شد.
    یافته ها
    یافته های پژوهش نشان داد که در مجموع میزان مطلوبیت نرم افزار کتابخانه ای دانشگاه تهران، پند (شهید بهشتی)، ماوا (مالک اشتر)، سیماد (فردوسی مشهد)، پروان (شریف)  به لحاظ مدیریت اطلاعات براساس دیدگاه کتابداران،  در نرم افزار پند 26/18 درصد، نرم افزار سیماد 04/48 درصد، نرم افزار پروان 71/17 درصد، نرم افزار تهران 90/22 درصد، نرم افزار ماوا 53 /46 درصد است. از بین سه شاخص مورد بررسی (پایگاه کتابشناختی، پایگاه مستند، پایگاه موجودی)، کتابداران بیشترین میزان رضایت را از مولفه های مربوط به شاخص پایگاه موجودی کسب نمودند. به جز نرم افزار پروان که با 5/23 درصد، بیشترین امتیاز را از قسمت پایگاه کتابشناختی  و کمترین میزان رضایت را در قسمت مولفه های مربوط به شاخص پایگاه مستند به دست آورد، نرم افزار پند و سیماد با 17/2 درصد، نرم افزار پروان با صفر درصد، نرم افزار تهران با 56/14 درصد و نرم افزار ماوا با 29/32 درصد کمترین امتیاز را کسب نمودند.
    نتیجه گیری
    یافته های پژوهش نشان داد که در مجموع میزان مطلوبیت نرم افزارهای کتابخانه ای مورد بررسی به لحاظ مدیریت ورود اطلاعات زیر پنجاه درصد است. بنابراین، نظرسنجی از کتابداران نشان داد که نرم افزارهای تدوین شده در این بخش ضعیف عمل کرده اند و هنوز بدیهیات در نرم افزارهای کتابخانه ای طراحی شده درون سازمانی حل نشده است. همانطور که یافته ها نشان داد از 5 نرم افزار فعال بررسی شده، در بخش مستندسازی، که برای کتابخانه ها یک اصل و استانداردی غیرقابل کنار گذاشتن است، این نرم افزارها به این قسمت توجهی نکرده اند. همچنین در قسمت پایگاه اطلاعات کتابشناختی، در بخش های ورود اطلاعات، انعطاف پذیری صفحه ورود اطلاعات، داشتن راهنمای فوری هنگام ورود اطلاعات و داشتن فیلدهای کافی و غیره دچار ضعف هستند. نکته مهمی که در همه نرم افزارهای درون سازمانی توجه را جلب می کند این است که این نرم افزارها از بعد فراداده های استاندارد کتابخانه ای حتی در استانداردهای کهنه شده ای مانند مارک هم ضعف دارند. با توجه به اینکه هرچه محیط ورود اطلاعات درست و نزدیک تر به استانداردهای حوزه کتابداری و علوم اطلاعات طراحی شود (نه صرفا استانداردهای نرم افزاری)، گردش اطلاعات و جستجو را آسانتر می کند، بنابراین، لازم است طراحان در تدوین این قسمت توجه بیشتری نمایند.
    کلیدواژگان: نرم افزارهای کتابخانه ای، مدیریت ورود اطلاعات، نرم افزارهای درون سازمانی، کتابداران
  • مهدی رحمانی* صفحات 107-127
    هدف
    هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان تطابق مدل ذهنی دانشجویان با سامانه یادگیری الکترونیک ال. ام. اس.دانشگاه شهید بهشتی تهران است.  
    روش
    پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها از نوع پژوهش های پیمایشی است. جامعه پژوهش حاضر شامل دانشجویان دوره مجازی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران بود که حداقل با یکی از سامانه های یادگیری الکترونیکی دانشگاه ها کار کرده بودند. تعداد این افراد براساس پرس و جو از دفتر آموزش الکترونیک دانشگاه شهید بهشتی برابر با 120 نفر بود و تعداد 95 نفر از دانشجویان برای امتحان پایان ترم اول سال تحصیلی 96-97 به دانشکده مراجعه حضوری داشتند که کل این افراد به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه پژوهشگرساخته بر پایه ویژگی های سامانه یادگیری الکترونیکی بود.
    یافته ها
    نتایج پژوهش نشان داد که میزان تطابق مدل ذهنی دانشجویان با امکانات سامانه های یادگیری الکترونیک تفاوت معناداری داشت (0001/0=P، 041/6-=Z). بنابراین، مدل ذهنی دانشجویان با سامانه های الکترونیکی منطبق نبود و با توجه به علامت منفی Z سامانه های الکترونیک با مدل ذهنی کاربران تفاوت زیادی داشتند.
    نتیجه گیری
    نتایج پژوهش نشان داد که قابلیت های سامانه یادگیری الکترونیک ال. ام. اس. با هیچکدام از بخش های نمایش، راهنما، پخش آنلاین و عمومی مطابقت نداشت و مولفه های جنسیت و رشته تحصیلی نیز با تطابق مدل ذهنی دانشجویان با سامانه یادگیری الکترونیک ال. ام. اس. رابطه معناداری نداشت.
    کلیدواژگان: مدل ذهنی، آموزش الکترونیک، دانشجویان مجازی، سامانه ال، ام، اس، دانشگاه شهید بهشتی تهران
  • زیبا محمدزاده روشتی، صفیه طهماسبی لیمونی* صفحات 131-162
    هدف
    هدف این پژوهش تعیین تاثیر تسهیم اطلاعات کارکنان در شبکه های اجتماعی بر عملکرد شغلی کارکنان با نقش تعدیل گر قابلیت های شبکه اجتماعی بود. روش شناسی: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش در زمره تحقیقات توصیفی - پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه مدیران، سرپرستان و کارشناسان کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران بود. حجم نمونه براساس آزمون کوکران از جامعه 200 نفری کارکنان 132 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری، پرسشنامه استاندارد با ضریب پایایی 896/0 براساس ضریب آلفای کرونباخ بود. ابزار تجزیه و تحلیل داده ها نیز نرم افزار SPSS24 و اسمارت پی. ال. اس. بود. به منظور پاسخگویی به سوالات و فرضیه پژوهش از تحلیل مسیر استفاده شد.
    یافته ها
    یافته ها نشان داد که عملکرد شغلی با میانگین 794/3 و تسهیم دانش از طریق شبکه های اجتماعی نیز با میانگین 785/3 دارای وضعیت مطلوب است و قابلیت شبکه اجتماعی (399/3) در وضعیت نزدیک به متوسط قرار دارد. نتایج آزمون تحلیل نشان داد تسهیم اطلاعات کارکنان در شبکه های اجتماعی بر عملکرد شغلی کارکنان تاثیر معنی داری دارد. همچنین نقش تعدیل گر قابلیت های شبکه اجتماعی نیز تایید شد.
    نتیجه گیری
    نتایج این مطالعه نشان می دهد که شبکه های اجتماعی به کارکنان کمک می کند تا راحت تر و سریع تر به تسهیم دانش در سطح سازمان بپردازند و راه را برای دستیابی به اهداف سازمانی فراهم سازد. بنابراین، جهت ارتقاء و بهره برداری از قابلیت های شبکه های اجتماعی باید اقداماتی مشخص و برنامه ریزی شده صورت گیرد.
    کلیدواژگان: شبکه اجتماعی، تسهیم اطلاعات، عملکرد شغلی، کتابخانه ها، دانشگاه آزاد اسلامی
|
  • Mahdi Rezai *, Ali Taei Zadeh Pages 3-27
    Purpose
    this paper aimed to explore the structural potential of blockchain in supply chain of interchangeable information and knowledge for enhancing trust and accessibility of stakeholders.
    Methodology
    documentary method and reviewing various papers related to the blockchain area of subject.
    Findings
      blockchain has the capacity to respond to some of the serious challenges of supply chain management. Structural enhancement of information security could reduce unproductive controls and facilitate access to information. More trustworthiness in knowledge would be gained as a result of reliable data and information.  
    Conclusion
    a new framework for information management in supply chain structured with blockchain on the basis of IOT is put forth. New framework shows how blockchain could help keep tracking of event tractability, information exchange speed and information sharing security and using artificial intelligence. As a result, suitable information management enhanced with clarity, accuracy, speed, security and access to information will insure validating data and efficiency of supply chain.
    Keywords: supply chain, Information Distribution, Information credentials, Blockchain, Data life cycle
  • Fatemeh Zandian *, Aliyeh Mousazadeh, Leyla Zadvali, Mohammad Hasanzadeh Pages 31-51
    Purpose
    investigating the interests of Information and Knowledge Science publishers to marketing mixes comparing to selected publishers based on identified factors.
    Methodology
    a survey research with statistical population of all publishers who specialize in Information and Knowledge Science. Among publishers of other disciplines, publishers who were most popular among their clients were selected regardless to their governmental or non-governmental nature. A researcher-made questionnaire was used for gathering data distributed to the staff of the popular publishing houses as well as some authors who cooperated with the publishers in recent years. Gathered data were then analyzed by SPSS software according to ANOVA, independent t-test, one-sample t-test and Duncan.
    Findings
    Ketabdar in relation to the components of distribution, pricing, promotion, product, physical evidence and personnel and Chapar in connection with the publishing process were higher than the other selected publishers. SAMT in relation to distribution and pricing components, Amir Kabir in promotion section and Taymorzadeh in terms of product components, physical evidence, process and personnel were identified to be performed better.
    Conclusion
    Publishers in Information and Knowledge Science had less attention to marketing mix elements than selected publishers.
    Keywords: marketing mix, publishers, information science, Danshshnasy, publishing, marketing
  • Reza Jafariharandi, Sosan Bahrami * Pages 55-77
    Purpose
    Nowadays, the use of the Internet and virtual space is of particular interest among all social groups and affects the values, attitudes and cultural identity of the community and also brings about undesirable consequences and effects. This paper aimed to determine the relationship between Internet addiction and mental health and spiritual well-being of students at Qom University.
    Methodology
    descriptive and multivariate correlation. The statistical population consisted of students from Qom University selected by stratified random sampling. Data were then collected through three questionnaires (Internet addiction and mental health and spiritual well-being) whose validity and reliability were calculated.
    Findings
    there was multiple and meaningful relationships between Internet addiction (social problems, lack of control, chat routine abuse, neglecting occupational and educational tasks) and mental health (physical, anxiety and insomnia, poor social functioning and depression) with spiritual health of students.
    Conclusion
    Students’ productivity is down as a consequence of extreme use of the Internet and they even get disturbed if they step down from the Internet. In fact, they may suffer from mental disorders such as loneliness, depression and loss of meaning in life resulting in harmful consequences for society and the university.
    Keywords: internet addiction, mental health, spiritual well-being, Students, Qom university
  • Sahar Habibi, Mohsen Zeinolabedini, Amir Reza Asnafi *, Ebrahim Emrani Pages 81-104
    Purpose
    this study aimed to identify the status of intra-organizational library software in terms of viewpoints made by data entry management.
    Methodology
    applied research in terms of its purpose and a survey for its method. Data collected using a check list. The research population consisted of two groups: a set of five software institutes which were studied based on the criteria of activity, scope of coverage and software compatibility and a set of group of 65 librarians from the state universities namely Tehran University, Sharif Univeristy of Technology, Shahid Beheshti, Malek Ashtar, and Ferdowsi University of Mashhad.
    Findings
    according to the librarian's viewpoints UT Oracle 22.90%, Pand 18.26%, Mava 46.53%, Simad, 48.44%, Parwan 17.71% are considered to be in a satisfactory situation.
    Conclusion
    librarians' views on the software capabilities in data entry related to Pand, Parwan, Siamad, Oracle and Mava showed significant weaknesses. Given the fact that the information entry environment is designed more accurate and more close to library and information science standards (not software standards), it streamlines the flow of information and search and designers need to pay more attention to this section.
    Keywords: library software, information management, evaluation, in-app software, librarians
  • Mehdi Rahmani * Pages 107-127
    Purpose
    this study aimed to investigate the compatibility of students' mental models with the Learning Management System (LMS) at Shahid Beheshti University
    Methodology
    applied in terms of its purpose and a survey in terms of data collection method. The population of the study consisted of virtual students of the Faculty of Education and Psychology which had experience at least with one of the electronic learning systems. From a total number of 120 students, 95 students were selected as a sample when they were attended for final exams of first semester of the academic year. The research instrument was a researcher-made questionnaire based on the characteristics of the electronic learning system.
    Findings
    there was a significant difference between the students' mental model in accord with the facilities of electronic learning systems (P = 0.0001, Z = 0.601). Therefore, the students' mental model did not match with the electronic systems and according to the negative sign Z, electronic systems differed greatly from users' mental models.
    Conclusion
    the capabilities of LMS did not match with any of the sections of the presentation, guidance, online and general broadcasting. Moreover, the components of gender and field of study also indicated no significant relationship with students' mental model based of facilities located at LMS.
    Keywords: mental model, e-learning, virtual students, learning management system (LMS)
  • Ziba Mohammadzadeh Ravishti, Safiyeh Tahmasebi Limooni * Pages 131-162
    Objectives
    At Islamic Azad University of Tehran. Based on Cochran test, a number of 132 out of 200 employees was selected as a sample. Data on sharing information on social networks were gathered by a questionnaire. Data analysis was conducted using Path analysis by the SPSS 24 and Smart Plus software at a significant level less than 0.05.
    Findings
      job performance with an average of (3.794) and knowledge sharing through social networks with an average of (3.785) were satisfactory and social networking capacity (3.399) was in a near-moderate situation. Analyzing results showed that information sharing in social networks has a significant effect on employees' job performance. Moreover, the role of moderating social networking capabilities was also confirmed.
    Conclusion
    social networks help employees to share knowledge more easily and quickly at the organizational level and provide a way to achieve organizational goals. Therefore, specific and planned measures need be taken into account to upgrade and utilize social networking capabilities.
    Keywords: social networking capabilities_sharing ' information_members according