فهرست مطالب

نشریه ریاضی و جامعه
سال سوم شماره 4 (زمستان 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/12/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • رضا فرهادیان* صفحات 1-8
    انتخابات مهم ترین رخ داد سیاسی-اجتماعی در جوامع دارای نظام انتخاباتی است. عدم آگاهی از نتیجه انتخابات را می توان توسط مدل های احتمالی مدل بندی کرد و به پیش بینی احتمالی درباره این نتیجه پرداخت. از این رو در این نوشتار ابتدا احتمال تساوی در انتخابات را بررسی کرده و سپس به معرفی قدرت رای گیری و شاخص قدرت پن روز-بانزاف و اندازه گیری های احتمالاتی مرتبط با آن می پردازیم. بررسی این اندازه گیری های احتمالاتی برای مطالعه و شناخت پدیده انتخابات از نقطه نظر احتمالی و تشخیص بخش هایی از جامعه که بیشترین تاثیر را بر نتیجه انتخابات دارند بسیار حائز اهمیت است.
    کلیدواژگان: انتخابات، احتمال تساوی در انتخابات، احتمال سرنوشت ساز بودن یک رای، متوسط قدرت رای دهنده
  • فاطمه انوشه* صفحات 9-12
    در این مقاله پس از واکاوی دیدگاه نیومن در رابطه با حل مساله و اشاره به سلسله مراتب نیومن به مقوله ی انگیزه به عنوان یکی از عوامل موثر بر این روش اشاره می شود. از نظر نویسنده موارد زیر مهمترین عواملی است که باعث بی انگیزگی دانش آموزان در یادگیری وحل مسائل ریاضی می شود. عدم مهارت کافی دبیران در استفاده از روش ها و فنون مختلف و نحوه تدریس آنها، آشنا نکردن دانش آموزان با اهمیت درس ریاضی و ناشناخته ماندن قلمرو اهداف درس ریاضی، یکنواختی تدریس ریاضی و کاربرد روش های قدیمی و سنتی در تدریس، معیارهای ارزشیابی غیر استاندارد، بی توجهی به علایق دانش آموزان و همچنین در نظرنگرفتن توان ذهنی و فکری آنها و سخت جلوه دادن ریاضی در نگرش آنها. به طور یقین موارد دیگری را از جمله نقش خانواده، محیط مدرسه و غیره می توان برشمرد که در این مقاله به آنها پرداخته نشده است. با این حال سعی شده است نظریه های تاثیرگذار در ایجاد و تشدید انگیزه برای آموزش و حل مسائل ریاضی مورد بررسی قرار گیرد و روش ها و راهکارهایی ارائه شود به این امید که به کارگیری آنها موجب ارتقاء کیفیت آموزش ریاضیات گردد .
    کلیدواژگان: آموزش ریاضی، حل مساله، انگیزه
  • احسان انجیدنی* صفحات 13-24
    با توجه به تاثیر به سزای مفهوم فشردگی در ریاضیات پیشرفته و اهمیت درک درست و مناسب این مفهوم برای ورود به ریاضیات مدرن، به نظر می رسد مطالعه ریشه ها، آغاز شکل گیری و مسیر توسعه آن، لازم و مفید باشد. در این مقاله، ابتدا ریشه های پیدایش مفهوم فشردگی را مورد بررسی قرار می دهیم. سپس، تاثیر مهم و راه گشای امکان رسیدن از یک پوشش باز دلخواه به یک زیرپوشش متناهی، در اثبات امروزی حکمی مهم از آنالیز مطالعه می شود تا فلسفه پشت تعریف فشردگی، آشکارتر گردد. در پایان، تاریخچه ای از نظریه فشرده سازی با تمرکز بر فشرده سازی های تک نقطه ای و استون-چخ بررسی می شود.
    کلیدواژگان: فشردگی، فشردگی دنباله ای، قضیه هاینه-بورل، فشرده سازی تک نقطه ای، فشرده سازی استون-چخ
  • علیرضا بابایی بندارتی* صفحات 25-37
    ‏یکی از انواع مسائل بهینه سازی، تصمیم گیری چند معیاره است. در این گونه از مسائل، تصمیم گیری بر اساس چندین معیار صورت می گیرد. به طور کلی مسائل بهینه سازی چند معیاره به دو دسته تصمیم گیری چند هدفه و تصمیم گیری چند شاخصه تقسیم می شوند. هدف از این پژوهش آشنایی با مسائل تصمیم گیری چند شاخصه است که در آن به دنبال پیدا کردن بهترین گزینه از بین گزینه های موجود با توجه به شاخص های تصمیم گیری تعیین شده می باشد. برای حل اینگونه از این مسائل روش های متعددی ارائه شده است که در این پژوهش با روش تاپسیس به عنوان یکی از روش های پرکاربرد آشنا خواهیم شد.
    کلیدواژگان: تصمیم گیری، تصمیم گیری چند شاخصه، تصمیم گیری چند هدفه، روش تاپسیس
  • مسعود آرین نژاد* صفحات 39-47

    درگیری و ابتلای همه جانبه تمام عرصه آموزش کشور از دوره ابتدایی تا عالی ترین سطوح دانشگاهی به انواع و اقسام مسئله ها و بحران های جدی و پرمخاطره ای که به آشکاری بر تمام متن و سطح و عمق و برد و کارآمدی آموزش و سرنوشت نسل جوان و آینده کشور اثر می گذارند موجب شده است که در مقام مقایسه، مسئله های به ظاهر ریز و کوچک این حوزه چندان مورد توجه و مطالعه قرار نگیرند و این نیز خود غفلت مهم آسیب زایی است. موضوع این نوشته با عنوان ‎«‎جزوه گویی و جزوه خوانی‎»‎ یکی از همین مسئله های به ظاهر خرد و ساده و خاموش آموزش کشور است که اغلب، نه به چیزی گرفته می شود تا هدایتگری و راهبردی برای خوب و بد آن اندیشیده شود و نه مورد اعتنای بررسی و تحقیق دقیق و مستندی قرار می گیرد تا بسته به تشخیص و تفسیر مسئله در نوبت ردیفی از سیاستگذاری ها گذارده شود. دراین نوشته، ضمن ارائه مطالعه ای مقدماتی از این پدیده و دامنه حضور و آثارش در عرصه وسیع آموزش و یادگیری، به ارتباط آن با محورهای اساسی دیگری چون ‎«‎متن درسی‎»‎ و ‎«‎معلم و مدرس‎»‎ نیز پرداخته می شود.

    کلیدواژگان: جزوه، آموزش، یادگیری، آزمون
  • عباس پرچمی، سیدمحمود طاهری* صفحات 49-59

    در بسیاری از مسائل کاربردی، هدف، بررسی یک جامعه ی فازی (مانند جامعه ی جوانان و یا جامعه ی مستمندان یک شهر) بر اساس نمونه ای از آن جامعه است. رویکرد متداول آمار کلاسیک در مواجهه با این مسائل، صورت بندی جامعه ی فازی موردنظر به وسیله ی زیرمجموعه ای از جامعه ی آماری است (مثلا در آمار کلاسیک افرادی را که سن آنها بین ‎18‎ تا ‎30‎ سال است به عنوان جامعه جوانان در نظر می گیرند). ضمن انتقاد به این رویکرد، در این مقاله روشی جدید و منصفانه تر برای بررسی چنین مسائل کاربردی پیشنهاد شده است. در این روش، ابتدا جامعه ی فازی مورد نظر به وسیله یک تابع عضویت مشخص می شود. سپس، درجات عضویت تک تک داده های نمونه در جامعه ی فازی هنگام بررسی جامعه مشارکت داده می شوند. برای مثال، در محاسبه ی میانگین قد جوانان یک جامعه، منصفانه تر آن است که افراد جوان تر تاثیر بیشتری نسبت به سایر افراد داشته باشند. در این مقاله مفاهیم اصلی آمار توصیفی کلاسیک، شامل میانگین، واریانس، انحراف معیار، کواریانس و ضریب همبستگی برای چنین مسائلی تعمیم داده می شوند. در این تعمیم، درجه ی عضویت هر یک از داده ها به جامعه ی فازی موردنظر، میزان تاثیرگذاری آنها را در محاسبات آماری تعیین می کند. چندین مثال عددی نیز برای تشریح بهتر مطالب ارائه شده است.

    کلیدواژگان: جامعه فازی، تابع عضویت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی، نمودار پراکندگی