نشریه مطالعات جامعه شناختی
پیاپی 54 (بهار و تابستان 1398)

در این مقاله فرآیند سیطره بازار بر جامعه ایران از خلال آموزش عالی، به عنوان عالی ترین نهاد تربیت انسانی استراتژیست و اقتصادی که منطق بنیادی بیشتر کنش هایش منطق هزینه-فایده است، در دوران پساجنگ بررسی شده است. برای تحلیل این مساله از ایده های پولانی درباره بازار و همچنین بازنمایی های فضای لوفور در نظریه «تولید فضا» و مفهوم «انسان کارآفرین» بهره برده شده است. در روش شناسی نیز از روش تاریخی پس روندی- پیش روندی استفاده شده و داده ها از بررسی اسناد به دست آمده است. نتایج این مطالعه تاریخی بیانگر واقعیت های زیر است: «توجیه علمی- اخلاقی» در برنامه درسی برای روند بازاری شدن، «رقابتی سازی»، «شرکتی کردن»، «تجاری سازی»، «پولی سازی»، «خصوصی سازی» و در نهایت تبدیل دانش به «کالا». در این فضا، شخصیتی با «امیال کارآفرینانه» پرورش یافته که نتیجه کنش های او ناممکن شدن امر اخلاقی جامعه محور، تشدید مدرک گرایی، نزدیک شدن دانشگاه به بازار و دانش به صنعت از یک سو و تبدیل آن به کالا و ابزاری شدن آن از سوی دیگر، ذیل اسطوره انسان کارآفرین است.

از سال های پایانی دهه 60 موج تغییر فرهنگی و اجتماعی در ایران به راه افتاد و به تدریج کل حیات اجتماعی را درنوردید. این تغییر عمدتا به سیاست های اقتصادی- اجتماعی پس از پایان جنگ و از جمله برنامه تعدیل ساختاری اقتصاد نسبت داده شده است. این مقاله با هدف روایت نمونه ای از مواجهه هنرمندان با این روند، فیلم سگ کشی بهرام بیضایی را بازخوانی می کند؛ فیلمی که سناریوی آن درست در آغاز دهه 70 نوشته شد، اما ساخت و اکرانش یک دهه به تاخیر افتاد. مقاله نشان می دهد که سگ کشی- در مقام اثری هنری- برخلاف بسیاری آثار و تحلیل های دانشگاهی، رد تحولات دهه هفتاد را در سال های پیش از آن جستجو می کند. در عین حال مقاله فرم اثر را تاحدی عامل مهار پتانسیل های انتقادی آن معرفی می کند.  ایران پس از جنگ، تغییر اجتماعی، فیلم سگ کشی، اهمیت فرم.

نقاشی "عصر عاشورا"ی فرشچیان یکی از مهمترین و معروفترین نقاشی های دوران مدرن در ایران در زمینه شمایل نگاری مذهبی است. این نقاشی/مینیاتور در دهه 50 شمسی کشیده می شود، اما دقیقا دو دهه بعد زمینه های عمومیت یافتن و شهرت آن فراهم میشود. در این مقاله تلاش شده به زمینه های اجتماعی و فرهنگی و همچنین ویژگی های درونی این مینیاتور که سبب تعویق دو دهه ای در شهرت این نقاشی و شهرت فراگیر در بسیاری از فرهنگ های شیعی در دهه 70 شمسی شد، پرداخته شود. لذا تلاش شده با روش های مردمنگارانه و همچنین مطالعات اسنادی به زمینه های فراگیر شدن این مینیاتور با تاکید بر مولفه زنانگی در آن پرداخته شود.  در این نقاشی از لحاظ محتوایی، دال برتر و محوری آن،  حضور یک زن، البته در غیاب مرد اصلی در واقعه عاشور  است. محوریت یافتن یک زن در شمایل نگاری شیعی، یک امر بدیع و مدرن است که در تجربه های مدرن ذهن و زبان نقاشی استادفرشچیان و همچنین جامعه ایران در دهه های اخیر میتوان سراغ آن را گرفت. به همین سبب این نقاشی و تاریخ فرهنگی آن در دهه های اخیر به خوبی گویای تاریخ فرهنگی شیعیان و محوریت یافتن الگوهای جدید بویژه الگوهای زنانه در روایتهای دینی است.

این‎گونه به نظر می‎رسد که افراد دین‎دار در جوامع مدرن کنونی رو به کاهش‎اند، اما مداقه در برخی از سبک‎های جدید زندگی و جماعت‏ها نشان می‎دهد که ما هنوز در حال زندگی در جامعه‎ای دینی هستیم. شاید به‏نظر یکدستی دینی و سیطره اجتماعی دین رسمی و نهادمند کم شده باشد، اما همچنان افراد به طرق متنوع و متکثرتری، به دین و دینداری گرایش دارند. ما در این پژوهش، با استفاده از روش مردم‎نگاری سعی در کنکاش همین مسئله در بین خام گیاه خواران شهر تهران را داریم. نتایج این پژوهش نشان می‎دهد که اغلب خام‎گیاه‎خواران شهر تهران، به خام‎گیاه‎خواری به مثابه ابزاری برای تزکیه نفس و هم‎فازی با طبیعت می‏نگرند. آنها دارای باورهای مشترک و مراسم‎ها و اعمالی می‎باشند که از خلال آنها، خود را به مثابه جماعتی برگزیده، از دیگران یا گمراهان متمایز می‎کنند. خام‏گیاه‏خواران علاوه بر تقدس‎بخشی به انجمن خام‏گیاه‏خواری، با به عاریت گرفتن مفاهیم عرفانی، هدف خود از خام‎گیاه‎خواری را هم‎فازی با جهان و بی‎نیازی از مادیات عنوان می‎کنند. از این جهت، خام‎گیاه‎خواری بیش از آنکه یک سبک‎زندگی اخلاقی باشد، یک نوع دین غیرنهادمند و نوظهور است که افرادی از طبقات پایین را به سوی خود جذب می‎کند.

این پژوهش به دنبال فهم جایگاه «خانه و قلمرو» در ایل کاکاوند است. رویکرد نظری این پژوهش مبتنی بر آراء گاستون باشلار در باب «خانه» است. روش پژوهش مردم نگاری و فنون گردآوری داده مصاحبه عمیق و مشاهده مشارکتی است. داده ها بر اساس مراحل سه گانه تحلیل،تفسیروگزارش نویسی تجزیه وتحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که 1. سیاه چادر سرپناه، محل گردهم آیی خانوادگی، طایفه و ایل است به نحوی که می توان آن را فضای خوشبختی و پر از داشته های انسانی دانست. مرزهای سیاه چادر چنان نفوذپذیر است که تا سرحدات قلمرو پیش می رود و رابطه درون و بیرون در آن کم رنگ می شود 2. سرتاسر قلمرو کوچ برای ایلات و طوایف پر از معانی، خاطرات و یاد گذشتگان است. مکان های مقدس/نامقدس، چرخه حیات (تولد و مرگ) و نامگذاری در گستراندن معانی و بازتولید آن در قلمرو کوچ نقش دارد. بنابراین حس تعلق دامنه ای به گستردگی قلمرو دارد و محدود به سیاه چادر نیست. 3. کوچروان آواره و خانه به دوش نیستند بلکه جابجایی چرخه ای مهمترین بعد از نظام سازمان یافته زندگی آنهاست که خانه در آن  «سیال و نفوذپذیر» است.

یکی از وجوه مهم هر فرهنگ و اجتماعی عرصه شوخ طبعی و مطایبه است. بر این اساس، در پژوهش حاضر هدف اصلی محققان، مطالعه تاریخچه شوخ طبعی های قومیتی در ایران، انواع و گونه های آن و ارائه تبیینی جامعه شناختی از ریشه های تاریخی-اجتماعی شوخی طبعی های قومیتی در ایران بوده است. لذا، با اتخاذ روش «مطالعه اسنادی» و با بررسی اسناد و منابع ادبی و تاریخی موجود، تلاش گردید تا به سوالات تحقیق پاسخ داده شود. یافته های به دست آمده حاکی از آن بود که اولا در گذشته فرهنگی ما شوخ طبعی با افراد و گروه های اقلیت، و نیز ساکنان شهرها و قومیت های گوناگون همواره وجود داشته است. به عبارت دیگر، شوخ طبعی های قومیتی در جامعه ایران، از تنوع و گستردگی قابل توجهی - هم از حیث قالب و هم از حیث مضمون- برخوردار بوده اند. ثانیا از حیث قالب بخشی از این شوخ طبعی ها در عرصه ادبیات فارسی و در قالب ژانرها و گونه های ادبی (شهرآشوب ها، کارنامه ها، شوخ طبعی های مختلط و بازی با لهجه ها)، و بخش دیگر در عرصه نمایش ها و آئین های سنتی (در قالب نمایش هایی مانند سیاه بازی، خیمه شب بازی و صندوق کابلی) وجود داشته اند. به علاوه، در این گونه از شوخ طبعی ها، اعراب، ترکان، روستاییان، و ساکنان شهرهای مختلف کشور به عنوان گروه هدف و یا سوژه شوخ طبعی ها مورد هجو و نکوهش شعرا و نویسندگان واقع شده اند. درنهایت، تبیین جامعه شناختی یافته های تحقیق از طریق نظریه دیویس در زمینه شوخ طبعی های قومیتی و قصه های احمقان صورت گرفته است.

هدف این مقاله، شناسایی دلایل استفاده و ترجیح پیام رسان تلگرام بر موارد مشابه و کارکردهای این پیام رسان برای کاربران ایرانی است. تلگرام در حال حاضر محبوبترین برنامه پیام رسان فوری است که توسط کاربران ایرانی استفاده می شود و ایرانی ها بالاترین رتبه استفاده از این برنامه در دنیا را دارند. با این وجود، تحقیقات علمی درباره دلایل محبوبیت آن یا کارکردهای تلگرام برای کاربران ایرانی اندک یا ناقص است. هدف این مقاله، رفع این خلا با مطالعه دلایل و انگیزه های استفاده کاربران ایرانی از تلگرام است. رویکرد استفاده و خشنودی و نظریه اشاعه که در تحقیقات متعددی درباره دلایل انتخاب رسانه ها توسط مخاطبان بکار گرفته شده اند، چهارچوب نظری تحقیق را تشکیل می دهند و روش تحقیق نیز تلفیقی از مصاحبه عمیق و مشاهده مشارکتی است. علاوه بر مشاهده مشارکتی محقق، برای انجام تحقیق با 8 نفر از کاربران پرمصرف که زمان زیادی از استفاده آنها از تلگرم می گذرد مصاحبه شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که دلایل استفاده کاربران ایرانی از تلگرام که در قسمت یافته ها ارائه شده است، به سه دسته تقسیم می شود: جامعه محور، نرم افزار محور و کاربر محور که در رابطه با یکدیگر باعث همه جایی شدن تلگرام شده اند.

محله گلستان به عنوان یکی از محله‎ های واقع شده در مرکز شهر سبزوار دارای مشکلات متعدد در حوزه مدیریت شهری است. با وجود اینکه مسئولین شهر بر مسائل و مشکلات محله آگاهی دارند، شوربختانه در عمل اقدام قابل توجه‎ ای در مسیر حل این موارد مشاهده نمی شود. تداوم مشکلات این محله و عدم رسیدگی جدی به آن موجب شده است رسانه‎ های محلی شهر از آن به مثابه یک گره کور شهری یاد کنند. به نظر می‎ رسد، بخش قابل توجه‎ای از این مسئله ناشی از عدم شناخت صحیح از این محله و مشکلات آن ناشی باشد. عموما شناخت‎ها و مسئله‎ یابی ‎ها حول این محله، کالبد محور و فنی است. این در حالی است که به نظر می‎رسد، مشکل اساسی محله گلستان که حتی می‎توان گفت مشکلات کالبدی و فنی محله نیز ریشه در آن دارد، اجتماعی است. لذا مطالعه حاضر تلاش دارد، پرتوی اجتماعی و فرهنگی از این محله ارائه نماید. در این مسیر، پژوهش پیش ‎رو خود را دل مشغول بررسی و توضیح هویت اجتماعی اهالی و پیوند آن با حوزه زندگی روزمره و مصرف کرده‎است. به عبارتی دیگر پژوهش حاضر، بدنبال آن است که نقش مصرف جوانان یک محله غربت‎ نشین در سبزوار را که به نوعی با چالش ‎های هویتی روبرو است، در جهت مدیریت این چالش‎ها روشن سازد. این پژوهش بخشی از یک پروژه کلان ‎تر با استفاده از روش مردمنگاری روایتی است. رویکردهای نظری جدید در باب هویت و مصرف نقش بصیرت‎بخشی نظری پژوهش را بازی کرده‎اند. براساس نتایج این مقاله می ‎توان پیوند هویت اجتماعی و مصرف در کوی گلستان سبزوار را پیوندی همگرایانه تلقی کرد. در توضیح بیشتر باید گفت، آن دوران که منطق حاکم بر رویه‎های هویت ‎یابی محله، رویه‎ های پیشامدرن است، مصرف کمتر حائز کارکردها و دلالت‎ های اجتماعی و فرهنگی بوده و بیشتر معطوف به درون و نیازهای مادی اهالی بوده است. اما با حاکمیت رویه‎های مدرن هویت‎ یابی در محله، مصرف هرچه بیشتر در خدمت مقاصد این رویکرد قرار گرفته است. در واقع، مصرف جنبه فرهنگی ‎تری یه خود می‎گیرد. در اینجا مصرف صرفا تامین‎کننده نیازهای مادی نیست بلکه بستری برای گریز از هویت ‎های تعین یافته و حرکت به سوی هویت‎های دلخواه و مطلوب است.

از مصادیق کالا شدگی فرهنگ در سرمایه داری پسامدرن، همکاری هنرمندان معاصر با بنگاه های تجاری و بازتولید منطق بازار است؛ دوره ای که به نظر می آید هیچ عامل فرهنگی حتی مولفه های هویت از مناسبات مصرف و کالاسازی در امان نیست. مشارکت «فرهاد مشیری» هنرمند معاصر و پرآوازه ایرانی در طراحی و تولید تابلوهای سفارشی برای نخستین فروشگاه های برند لویی ویتون در امارات، نمونه ای مهم از هم دستی هنر و بازار است. پاپ آرت «ایرانی» مشیری با ارجاعات مشخص به نشانه های فرهنگ ایران و منطقه، گزینه ای مطلوب برای گسترش فعالیت جهانی یک نهاد اقتصادی به شمار می رفت که اهداف تجاری و سودجویانه را با شعار ایدئولوژیک هم پیوندی هنر و مد توجیه می کرد. این مقاله با هدف تبیین فراشدهای همدستی هنر و بازار، پروژه ویتون-مشیری را که نمودی است از گفتمان «پست مدرنیسم محلی»، با روش تحلیل گفتمان انتقادی تحلیل می کند. یافته های تحقیق نشان می دهد برخلاف ادعای «مردمی شدن» هنر، این همکاری درجهت رسالت عام هنر برای آگاهی بخشی و «تجربه هنر» برای مردم نیست بلکه بهره برداری از هنر در تجلیل «مصرف گرایی» و خدمت به بازار است ضمن آنکه بهره برداری از نشانه های فرهنگی برای تولید هنری مطلوب سرمایه، هویت فرهنگی را در دام کالایی شدن گرفتار می کند.

مطالعه گفتمان تاریخی فقر در ایران نشان می دهد فضای کنونی مطالعات فقر به سبب درهم تنیدگی با گفتمان اقتصاد سیاسی، از سایر ساحت ها بخصوص ساحت اخلاقی و فرهنگی آن غافل شده است. این مقاله در پی فهم آن است که فقر چگونه در تاریخ ایران به مسئله اجتماعی تبدیل شده است. رویکرد نظری، پساساختارگرایانه با اتکای بر روش تبارشناسی است. یافته ها نشان می دهد صورتبندی نوین فقر در بستر مجموعه ای از رخدادهای تاریخی همانند تولد زبان نوین اقتصاد سیاسی، فراوانی فاجعه ها و مخاطرات طبیعی، مدیریت و دانش برساخت و کنترل فقرا توسط حاکمیت شکل گرفته است. در تاریخ جدید و به طور دقیق تر از اواسط حکومت قاجار، صورت های زبانی تازه ای در زمینه میل به تولید ثروت و امحای فقر در جامعه نشر می یابند که در اوایل حکومت پهلوی، با بروز رخدادهای دیگر، در گفتمان اقتصاد سیاسی جدید متجلی می شوند. حقیقت مندی رژیم اقتصادی جدید گزاره ها و نشانگانی همانند ظهور انسان اقتصادی، فایده گرایی، نفی هرگونه کنش های سنتی ناسودمند، انباشت ثروت، فقرزدایی، امحای فقرا و... دارد. همزمان با تولد این زبان جدید از یک سو و افزایش قحطی و افزایش تعداد فقرا در جامعه از سوی دیگر بنا به تشخیص حاکمیت هرگونه نشانگانی که منبع ناسودمندی و بی نظمی در جامعه باشد، سرکوب و کنترل می شود. این جاست که پروبلماتیک جدید در ارتباط با فقر ایجاد، قانون «جمع آوری فقرا» تصویب می شود و مصادیق گوناگون فقرا که گفتمان پیشین، اساسا قایم به حضور آنها بوده، از جامعه منفک و درون مراکز اقامت اجباری همانند دارالفقراها محبوس و به سوژه های امنیتی، اقتصادی و بهداشتی تبدیل می شوند.

هدف از این مطالعه واکاوی گفتمان های مسلط اعتیاد در دهه های پس از انقلاب 1357 است. این تحقیق درصدد است تا از طریق شناخت «حقیقت» اعتیاد در هر یک از این گفتمان ها، به شناختی از مسئله اعتیاد دست یابد. به عبارتی درصدد یافتن مکانیزم های قدرتی است که در هر یک از گفتارهای مسلط اعتیاد به واقعیت آن شکل داده و با الگوسازی در نهادهای جامعه پذیری موجبات تداوم و توسعه آن را فراهم آورده اند. نوعی روندپژوهی اعتیاد که در راستای پیشگیری و امنیت اجتماعی راهگشاست.دوره تاریخی مورد بررسی چند دهه اخیر پس از انقلاب اسلامی است. این پژوهش با روش تحلیل گفتمان با تکنیک اسناد و مدارک انجام شده و جهت تکمیل داده ها از مطالعه میدانی با تکنیک مصاحبه های عمیق بهره گرفته  است. الگوی بررسی تاریخی پژوهش حاضر، کتاب «نظم گفتار»  فوکو بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در این بازه زمانی چهار قالب معرفتی قابل طرح است. گفتار انقلابی (1358-1364) که در آن رویکردی استعماری و مبتنی بر توطیه نسبت به اعتیاد وجود دارد. مرجع استناد آن، انقلاب اسلامی است. گفتار اجتماعی (1364-1374) که در آن اعتیاد به مثابه فقدان دانش و ایمان است. مرجع استنادآن، نقد بر رویکردهای مبارزاتی و گفتارهای حقوقی دوره قبلی از طریق گفتارهای فرهنگی، اجتماعی و روانشناختی است. گفتار اقتصادی (1374-1381) که در آن گفتارهای حقوقی در همدستی با گفتارهای فرهنگی- اجتماعی زمینه ورود بخش خصوصی و بیمارانگاری معتاد را فراهم  می آورند. گفتار بازار (1381- 1394) که در آن اعتیاد به مثابه بیماری و بازار مطرح است، خصوصی سازی در عرصه اعتیاد توسعه می یابد و  پزشکی آزاد در امر درمان شکل می گیرد.

این تحقیق برآنست با رویکرد مطالعات فرهنگی، روند «بازنمایی» مفهوم «سبک زندگی» در سریال های خانوادگی-اجتماعی پربیننده ی سیمای ج.ا.ا در دهه های پس از انقلاب، را مطالعه کند. به این منظور با نمونه گیری هدفمند برای هر دهه یک سریال انتخاب شد: «پاییز صحرا»، «پدرسالار»، «خط قرمز» و «مرگ تدریجی یک رویا». در بخش ادبیات نظری؛ نظریه های سبک زندگی بررسی شده است و نظریه ی بازنمایی برساخت گرا به عنوان چهارچوب نظری استفاده شده است. در بحث روش، از دو روش نشانه شناسی و تحلیل روایت بهره گیری شده است. نتایج نشان می دهد که روند بازنمایی سبک زندگی در سریال های مورد مطالعه خطی و یکسویه نیست و در هر سریال نحوه ی بازنمایی سبک زندگی تفاوت های محسوسی دارد. در سریال «پاییز صحرا» بازنمایی سبک زندگی حول محور تضاد طبقاتی صورت گرفته است و روایت سریال از خلال تقابل دوگانه ی «سبک زندگی طبقه ی بالا» و «سبک زندگی طبقه ی پایین» پیش می رود. در سریال «پدرسالار» بازنمایی سبک زندگی حول محور تضاد نسلی و در قالب تقابل دوگانه ی «سبک زندگی سنتی نسل قدیم» و «سبک زندگی نوگرای نسل جدید» صورت گرفته است. در سریال «خط قرمز» سبک زندگی نسل جوانان اوایل دهه ی هشتاد به عنوان «سبک زندگی ساختارشکنانه و ناهمنوایانه» معرفی می شود. در سریال «مرگ تدریجی یک رویا» سبک زندگی حول دو محور تضاد سنت و مدرنیته و تضاد مذهبی، در قالب تقابل دوگانه ی «سبک زندگی سنتی مذهبی» و «سبک زندگی مدرن ضدمذهب» بازنمایی شده است. مهم ترین تغییرات مشاهده شده در سیاست های بازنمایی در قبال سبک زندگی عبارت اند از: افزایش طرد در بازنمایی سبک زندگی، افزایش نسبت دادن سبک زندگی مطرود(دیگری) به تاثیر یا توطیه ی غرب، افزایش دخالت دادن مسایل سیاسی و تضادهای مذهبی در بازنمایی سبک زندگی.

مقاله حاضر، سعی دارد در وهله نخست به فهم سازوکاری بپردازدکه در دوران معاصر سبب مطرح شدن و بازگشت به ایده ی ایران باستان شده است. فهم این سازوکار، چرایی و معلول بودن باستان گرایی، راویان و روایت آن، گسترش ساختاری و تمام بازنمایی های اجتماعی آن را نیز روشن خواهد ساخت. در این سطح، باستان گرایی به عنوان بیان نظری و انتزاعی نوعی از مناسبات اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفته است. در سطوح بعد علاوه بر بازنمایی های اجتماعی باستان گرایی سعی خواهد شد به مسئله اساسی تر یعنی رابطه باستان گرایی با گذشته و تاریخ در دوران معاصر روشن شود. این رابطه با تاریخ و گذشته با الهام از مفاهیم «حماسه و رمان» در نزد باختین، و با تکیه بر روایت و بازنمایی داستانی که در مورد تاریخ و گذشته به صورت عام و ایران باستان به صورت خاص در سطح اجتماعی ساخته شده است سعی دارد نگاهی نقادانه به روایت تاریخ و چرایی ثقل آن در دوران معاصر داشته باشد. نگاهی بسیار گذرا در تاریخ معاصر ایران نشان می دهد که باستان گرایی همیشه به مثابه ی راهی نمایش داده شده که قرار بوده است وضعیت متصلب و نامطلوب اجتماعی در زمان حال را با ارجاع به گذشته بهبود بخشد؛ اما با تکیه بر نقش محوری نگاه سلبی و تناقض، بازنمایی این داستان نشان می دهد، باستان گرایی چگونه زندگی اجتماعی را به متصلب ترین وجه ممکن به رابطه ای شیء انگارانه میان انسان ها، تاریخ، گذشته و زمان حال تبدیل می کند. این مقاله با روش تحلیل روایت باختینی از رابطه ی روایت در قالب حماسه و رمان استفاده کرده است.

جدایی از مناظر گوناگون قابل بررسی است.از آن جمله در ارتباط با جنسیت و شاخه مردانگی آن است. مطالعات مردان بیانگر آن است که مردانگی عنصری برساختی و نیازمند نگهداشت و خانواده مهم ترین مکان اکتساب و نگهداشت مردانگی است. هرگونه تغییر در مناسبات خانوادگی و یا از هم گسست آن می تواند مردانگی را بعنوان هویت مردان به خطر اندازد. بررسی روایت مردانه از جدایی با مشارکت 23  مرد دارای حداقل یک بار تجربه ازدواج و جدایی و با استفاده از روش تحلیل روایت بیانگر سه مرحله ورود نا-آرام، ادامه خطرخیز و گسست در تجربه جدایی از جانب مردان است. مردان تجربه جدایی را در تشویش معنایی درک کرده و برای اتفاق آن توضیح روشنی ندارند. تغییرات هویتی زنان تاثیر بسزایی در این تشویش دارد چرا که مردان دیگر آنان را نه به عنوان دیگری آشنا بلکه شخصی غریبه می یابند که امکان شکل گیری هویت مردانه/همسری را در با مشکل مواجه می سازد.