فصلنامه امداد پژوهان
پیاپی 6 (تابستان 1383)

به مجموعه عملیاتی که انسان به یاری مغز، دست ها، ابزار و ماشین آلات به منظور استفاده عملای از ماده ای انجام می دهد کار می گویند. در واقع کار عبارت است از پوشش، فعالیت تکمیلی، خلاقیت و آفریندگی و کارآفرینی یعنی آفرینش آفرینندگی. کارآفرین کسی است که با ابتکار، خودباوری، آینده نگری، هدایت، مدیریت و ریسک پذیری می آفریند و مجموعه ای را پدید می آورد و سازماندهی می کند تاز به بهره وری و استفاده بهینه از منابع و دستیابی به هدف های مورد نظر خود برسد. کشوری که می خواهد توسعه یابد باید به اندازه کافی کارآفرین داشته باشد.

فرهنگ به مفهوم مجموعه ارزش ها، نگرش ها، هنجارها و رفتارهایی است که هویت یک جامعه را تشکیل می دهند. کارآفرینان به عنوان بخشی از جامعه پیرامونی، از مجموعه ارزش ها، نگرش ها، هنجارها و رفتارهای متمایزی برخوردارند که می توان به آن خرده فرهنگ کارآفرینی اطلاق نمود. فرهنگ غالب بر یک محیط خلاق دارای باورها و ارزش هایی است که سبب می شود کاآفرینی در جامعه توسعه یابد و کارآفرینان در این محیط با مخاطرات اجتماعی کمتری به فعالیت های خلاق و کارآفرینانه خود ادامه می دهند. به دلیل رشد کسب و کار در آمریکا در مدت 2 سال، 30 میلیون شغل ایجاد شد.

آموزش های کارآفرینی، به ویژه آموزش های کارآفرینی تکنولوژیک یکی از بنیادی ترین مظاهر ساز و کارهای پرورشی کارآفرینان می باشد. در این مقاله به ابعاد مختلف آموزش های کارآفرینی تکنولوژیک در کشورهای متفاوت می پردازیم و مقولات مرتبط با آموزش های کارآفرینی تکنولوژیک را بررسی و استنتاج نموده و در انتها به جمع بندی و ارزیابی برای آموزش تکنولوژیک در کشورمان می پردازیم.

یکی از موضوعات بحث انگیز در سال های اخیر، جدی شدن موضوع سازمان های مجازی، «کار از راه دور» و «سازمان های موقت» است، که در کشور ما، با طرح مقوله دانشگاه مجازی، باب شده است. کارآفرینانی که در این قلمرو نوین گام بر می دارند، شاید بتوان گفت، از پیشگامانی هستند که خواهی نخواهی با موانع و وضعیت های جدیدی روبرو خواهند شد که در بنگاه های متعارف با آن روبرو نبوده اند. در واقع بحث کارآفرینی در این گونه سازمان ها، که با گسترش پدیده IT و ICT رونق گرفته اند، مستلزم سازمان دهی نوینی می باشد که اثرات مثبت (ایجاد مشاغل جدید، پیدایش کار از راه دور و کار مستقل) و عمدتا منفی («بحران صلاحیت» در بخش ICT و افزایش بیکاری) آن بایسته تحلیل و واکاوی، در این مقاله است.

جنگ جهانی دوم را می توان نقطه عطفی در کشورهای مختلف جهان تلقی نمود، زیرا آنها برای توسعه پایدار اقتصادی خویش به برنامه ریزی های اقتصادی چه با تمرکز یا عدم تمرکز توجه نمودند. این برنامه گزاری با در نظر گرفتن عوامل اجتماعی هر کشوری تدوین می گردد. طبیعی است که از مسایل اصولی و مهم برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف توسعه و رفع معضل بیکاری در کشور که اکنون از خط قرمز گذشته است. (بیشتر از یک رقم) باید به اهمیت بخش های خصوصی و دولتی به عنوان «کارآفرینان» در ایران پی برد. اگر چه در قانون اساسی ایران اقتصاد ایران بر سه پایه بنیان شده است.

امروزه دانشگاه ها به سبب رسال و تعهداتی که نسبت به جامعه دارند بایستی به گونه ای برنامه ریزی کنند که نتایج کار آنها حرکت جامعه را روان کرده و بستر مناسب را - از نظر منابع انسانی برای تاثیر بر سازمان ها تامین نماید. این مهم بدست نخواهد آمد مگر با تغییر و تحول در روش ها و فرآیندهای آموزشی، زیرا فرآیندهای آموزشی خروجی دانشگاه ها را شکل می دهد. دانشگاه ها نیز همانند سایر سازمان دولتی با یک مشکل عمده به نام دولتی بودن و حاکمیت بورو کراسی مواجه اند، زیر ویژگی مذکور محافظه کاری را به همراه دارد و محافظه کاری اجازه نمی دهد نیروهای خلاق و نوآور رشد کنند و نهایتا خروجی های فعالی نخواهد داشت.

الگوهای مختلف رویکرد وابستگی چون در عمل نتوانستند مشکل عقب ماندگی و توسعه نیافتگی کشورهای جهان سوم را برطرف کنند، جامعه شناسان توسعه درصدد یافتن راه حلی همه جانبه برای توسعه برآمدند. در چند سال اخیر در چارچوب این رویکرد جدید سه الگوی «توسعه پایدار»، «توسعه یکپارچه» و «توسعه انسانی» مطرح شده است. هنگامی که سخن از توسعه همه جانبه به میان می آید، منظور این است که توسعه باید تمام بخش های جامعه را در بر گیرد و نیز هم زمان باشد. از سوی دیگر توسعه همه جانبه نباید صرفا در راستای رشد به گونه ای باشد که نهایتا به کاهش منابع، تخریب محیط زیست و اغتشاش در ساختار اجتماعی بیانجامد و آینده را به قیمت مصرف گرایی حال از یاد ببرد.