مجله مدیریت کسب و کار
پیاپی 2 (تابستان 1388)

در این پژوهش به بررسی و تحلیل رابطه بین دو متغیر هوش هیجانی و تعهد سازمانی مدیران پرداخته شده است. هوش هیجانی توانایی تشخیص و تفکیک احساسات خود و دیگران و استفاده از دانش هیجانی در جهت هدایت تفکر و رفتار خود و دیگران است. تعهد سازمانی نیز اعتقاد قوی به اهداف و ارزش های سازمان، تمایل به تلاش به خاطر سازمان و علاقه به ادامه خدمت در آن را دربرمی گیرد. جامعه آماری در این پژوهش کلیه روسای شعب بانک سپه در شهر تهران است. هوش هیجانی به وسیله پرسشنامه «شرینگ» و تعهد سازمانی به وسیله پرسشنامه «آلن و می یر» اندازه گیری شده است. بررسی داده های گردآوری شده با استفاده از آمارتوصیفی، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره انجام پذیرفت. نتایج حاصل از تحلیل اطلاعات حاکی از این است که بین هوش هیجانی و تعهد سازمانی مدیران رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین تمامی مولفه های هوش هیجانی با تعهد سازمانی رابطه معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چند متغیره نیز بیانگر آن است که از میان مولفه های هوش هیجانی، همدلی بیشترین تاثیر را بر تعهد سازمانی دارد.

در شروع هزاره سوم و نهادینه شدن ثبات در تغییر سازمانی، سازمان های بیشتری به این واقعیت پی می برند که منبع کلیدی کسب وکار، نه سرمایه و تجهیزات، بلکه دانش، اطلاعات وایده هاست. از طرفی آخرین پیشرفت های علمی و تکنولوژیک در زمینه ارتباطات، مخابرات، ماهواره فن آوری اطلاعات و...جامعه حمل ونقل را به عنوان شریان های اصلی اقتصادی، فرهنگی، سیاسی واجتماعی به شکل نوینی متحول ساخته است. اما سازمان ها (بطور کلی) و صنعت حمل ونقل در ایران، کمتر از این تحول بهره جسته و تا حدودی به صورت سنتی باقی مانده اند. در این مقاله ضمن مطالعه موردی حمل ونقل جاده یی (گستره وسیع صنعت حمل ونقل در کشور)، تاثیرات فن آوری اطلاعات بر جنبه های گوناگون مدیریتی، فنی، مالی و انسانی سازمان های حمل و نقل، بر اساس استانداردهای موجود با یک نظر سنجی مورد بررسی قرار می گیرد و با توجه به بسط روز افزون فن آوری اطلاعات در زمینه سیستم های حمل ونقل هوشمند (ITS) مانند: فاصله سنجی و مکان یابی(GIS,GPS)، همچنین اهمیت ویژه سازمان های حمل ونقل در توسعه کشور، راهکارهای استراتژیکی در مقابله با ضعف ها و چالش های موجود، جهت تدوین و پیاده سازی آن ها بر مبنای تجربیات موفق سایر کشورهای پیشگام ارائه می شود. جنبه نوآورانه این تحقیق مشخص نمودن متغیرهای تاثیرپذیر از اجرای طرح جامع فن آوری اطلاعات (به طور خاص) در صنعت حمل و نقل با استفاده از نظر خبرگان و نیز زمینه های لازم جهت استقرار سیستم های هوشمند در این صنعت است. این تحقیق به صورت پیمایشی انجام شده و روش گردآوری داده های آن استفاده از پرسشنامه بوده است. سوالات پرسشنامه همگی بسته بوده و با استفاده از طیف لیکرت طراحی شده است. این سوالات باتوجه به 4 عامل تاثیرگذار بر صنعت حمل و نقل تنظیم گردیده است. متغیرهای پژوهش شامل، متغیر اقتصادی و مالی، متغیر مدیریتی، متغیر نیروی انسانی، متغیر فنی، و سیستم های هوشمند است در این مقاله سعی بر بررسی متغیرهای تاثیرپذیر از اجرای طرح جامع فن آوری اطلاعات در سازمان حمل ونقل و پایانه های کشور از دیدگاه مدیران آگاه و کارشناسان خبره در بخش فن آوری اطلاعات سازمان های دست اندرکار حمل و نقل جاده ای است.

کی از مفاهیم نسبتا جدید رفتار سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی است. به دلیل تاثیر زیاد رفتار شهروندی سازمانی بر اثر بخشی سازمان ها، در بیست سال اخیر این متغیر بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است. در سازمان های خدماتی، کارکنانی که با مشتری و ارباب رجوع ارتباط مستقیم دارند، معرف سازمان بوده و رفتارهای این کارکنان بر رضایتمندی مراجعان موثر است. در این پژوهش به بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی کارکنان گمرک استان لرستان بر رضایت مندی مراجعان پرداخته شده است بدین منظور ابتدا با مطالعات منابع کتابخانه یی گسترده و با مراجعه به منابع، مقالات و مجلات علمی، سایت های اینترنتی و مقالات ارایه شده در اولین کنفرانس ملی مدیریت رفتار شهروندی در دانشگاه تهران مهمترین ابعاد رفتار شهروندی سازمانی استخراج گردید و مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق، جامعه مورد تحقیق مراجعان گمرک استان لرستان بوده اند که رضایتمندی آن ها از طریق پرسشنامه های (رفتار شهروندی سازمانی و رضایت مندی مراجعان) مورد بررسی قرارگرفته است. داده ها و اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از روش آماری، مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند و نتایج حاصل از آن بیانگر این است که بین رفتار شهروندی سازمانی کارکنان گمرک استان لرستان و رضایتمندی مراجعان رابطه معنی دار و مستقیمی وجود دارد.

گزارشگری مالی دولتی در واقع مرکز ثقل پاسخگویی دولت، به مردم و پاسخ خواهی مردم از دولت، است و مردم از طریق نظام گزارشگری مالی کارآمد، قادر خواهند بود از چگونگی ارائه خدمات، نحوه مصرف منابع، استفاده و نگهداری اموال و دارایی ها، مطلع شوند و عملکرد مسئولان را مورد ارزیابی قرار دهند. دراین پژوهش، نقش قوانین و مقررات محاسباتی و سیستم حسابداری تعهدی در ارتقای ظرفیت پاسخگویی صورتحساب عملکرد سالانه بودجه کل کشور که مهم ترین و تنها صورت مالی دولت است، بررسی و ارزیابی شده است. لذا در این زمینه، عوامل تاثیرگذار در ظرفیت پاسخگویی صورتحساب عملکرد، شناسایی و تا حد امکان، به ارائه پیشنهادهایی پرداخته می شود. روش پژوهش بکارگرفته شده، توصیفی- پیمایشی است که طی آن، از طریق بررسی های میدانی، سوالات در قالب سه فرضیه مطرح و به نظر خواهی پاسخگویان گذاشته شد. برای جمع آوری اطلاعات نیز از پرسشنامه بامقیاس پنج گزینه یی لیکرت استفاده گردید که در این پژوهش تعداد 108 نمونه از جامعه آماری، انتخاب و پرسشنامه ها در بین نمونه آماری، توزیع گردید. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده ازآزمون چی دو کارل پیرسون، ضریب چوپروف وآزمون فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و میزان خطای احتمالی در کلیه فرضیه ها 5% در نظر گرفته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که قوانین و مقررات محاسباتی و سیستم حسابداری تعهدی در ارتقا ظرفیت پاسخگویی صورتحساب عملکرد نقش بسزایی دارد، ولی اطلاعات مندرج در صورتحساب عملکرد، پاسخگوی انتظارات استفاده کنندگان از این صورتحساب نیست. اما طی سال های اخیر، در محتوای اطلاعاتی این صورتحساب، بهبود حاصل شده است.

این مقاله بر اساس تحقیقی تدوین شده است که طی آن با توجه به ویژگی های سازمان یادگیرنده، میزان آمادگی سازمانی برای تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده با استفاده از روش توصیفی- پیمایشی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد. نتایج آزمون آماری حاکی از میزان آمادگی بر پایه سه مولفه پویایی یادگیری (با میانگین 64/2)، فن آوری (با میانگین 80/2) و توانمند سازی افراد (با میانگین 72/2) و دو مولفه مدیریت دانش با میانگین (01/3)و تحول سازمانی (با میانگین 72/2) است. در این تحقیق، رویکرد سیستمی سازمان یادگیرنده چارچوب مدل تحقیقی را شکل می دهد که سازمان مورد بررسی آن، دانشگاه علوم پزشکی ایران است. به هر حال، دانشگاه علوم پزشکی ایران به عنوان جامعه مورد بررسی برای نیل به سازمان یادگیرنده و تندآموز، باید قابلیت های یادگیری سازمانی را ارتقا بخشد. در این مقاله ارتقای قابلیت های یادگیری سازمانی بر اساس مدل پنج مولفه ای پویایی یادگیری، تحول سازمانی، توانمند سازی افراد، مدیریت دانش و به کارگیری فناوری اثربخش پیشنهاد می شود.

امروزه کار آفرینی به عنوان موتور رشد و توسعه سازمان ها و جوامع شناخته می شود و اهمیت کارآفرینان و نقش کلیدی آنان بر کسی پوشیده نیست. در این تحقیق از مجموع عوامل موثر بر کار آفرینی، صرفا به ویژگی های شخصیتی کارآفرینان پرداخته می شود  شناخت ویژگی های کارآفرینان، گام مهمی در جهت بهتر شدن وضعیت کارآفرینی در جامعه است. در اینجا با مروری بر مباحث کارآفرینی و هوش عاطفی، به دنبال بررسی رابطه بین آن دو مفهوم هستیم. فرض اصلی تحقیق حاضر بر این امر استوار است که بین دارا بودن ویژگی های شخصیتی کارآفرینانه و هوش عاطفی کارآفرینان رابطه وجود دارد. در این تحقیق ویژگی های شخصیتی کارآفرینان با توجه به نظریه های اندیشمندان به شش ویژگی: توفیق طلبی، مخاطره یا خطرپذیری، تحمل ابهام، خلاقیت، استقلال طلبی و داشتن مرکز کنترل درونی تقسیم شده است. برای اندازه گیری هوش عاطفی کارآفرینان مدل هوش عاطفی گلمن به کار گرفته شد و برای سنجش هر یک از متغیرها پرسشنامه های جداگانه طراحی گردید.  جامعه آماری تحقیق حاضر را کارآفرینان مستقل استان تهران تشکیل می دهند. برای نمونه گیری از مرکز کارآفرینی دانشگاه شهید بهشتی، مرکز کارآفرینی دانشگاه تهران و انجمن ملی زنان کارآفرین کمک گرفته شد. پس از توزیع پرسشنامه ها بین کارآفرینان، تعداد 55 پرسشنامه تکمیل و بازگردانیده شد. پرسشنامه های جمع آوری شده نمره گذاری و شاخص های توصیفی محاسبه شد. برای آزمون فرضیات با کمک نرم افزار SPSS از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها، نتایج بدست آمده نشان داد که بین ویژگی های شخصیتی کارآفرینان و سطح هوش عاطفی آنان رابطه معنادار وجود دارد. بدین معنا که کارآفرینان  هوش عاطفی بالاتری دارند. همچنین بر اساس فرضیه های فرعی، رابطه بین نیاز به توفیق طلبی، مخاطره پذیری، میزان تحمل ابهام، خلاقیت و استقلال طلبی با سطح هوش عاطفی کارآفرینان تائید شد و بین دارا بودن مرکز کنترل درونی و سطح هوش عاطفی کارآفرینان در این پژوهش رابطه معناداری به دست نیامد. در پایان پیشنهادهایی مبنی بر ضرورت آشنایی کارآفرینان با مقوله هوش عاطفی و  آموزش آن ها در ارتباط با مهارت های هوش عاطفی ارائه گردید.

این مطالعه با هدف، « شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر تعهد سازمانی در شرکت بازرگانی دولتی ایران، با استفاده از روش های فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک تعیین برتری ترتیبی مشابه با پاسخ ایده آل و مقایسه نتایج حاصله از این دو روش انجام گرفته است. بدین منظور با بررسی منابع و مآخذ مربوط به تعهد سازمانی، ابتدا، 24 عامل موثر، به عنوان عوامل مورد بررسی در این پژوهش انتخاب شدند. در مرحله مطالعه میدانی از بین این عوامل، عواملی که در سازمان مورد مطالعه بر تعهد سازمانی موثر بودند، شناسایی و معنی شدند. در مرحله بعد، با استفاده از دو روش  مذکور دو اولویت بندی از «عوامل موثر بر تعهد سازمانی در سازمان مذکور» بدست آمد که با استفاده از روش «ضریب همبستگی رتبه یی اسپیرمن»، همبستگی بین آن ها محاسبه گردید، نتیجه محاسبه حاکی از همبستگی بالای بین دو رتبه بندی بدست آمده، بود.

با پیشرفت فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی در سال های اخیر، مدیریت ارتباط الکترونیکی با مشتری در جهت کسب مزیت رقابتی موردتوجه بسیاری از موسسات قرار گرفته است. هر چند سازمان ها به صورتی فزاینده به اهمیت شناخت بهتر مشتریان خود پی می برند، اما تصمیم برای اجرای مدیریت ارتباط الکترونیکی با مشتری، با ناسازگاری میان فن آوری های اطلاعاتی و راهبرد های بازاریابی و فقدان مبانی نظری برای تدوین معیارهای موفقیت در این حوزه با مشکل مواجه شده است. از این رو، این مطالعه به تبیین مدل موفقیت سیستم مدیریت ارتباط الکترونیکی با مشتری در قالب متغیرهای کیفیت اطلاعات مشتری، نظام فن آوری، کارایی، رضایت مشتری و سودآوری می پردازد. این سازه ها، بیشتر متغیرها و مفاهیمی را پوشش می دهد که تاکنون در مبانی نظری موفقیت سیستم های اطلاعاتی و دیدگاه های رضایت مشتری مطرح شده است. در این پژوهش به شواهد تجربی فراوانی دست یافته ایم که از تحلیل نتایج 309 پرسشنامه حاصل شده است. این پرسشنامه ها میان کارکنان و مشتریان آن دسته از شرکت هایی در صنعت خودرو توزیع شده است که به راه اندازی سیستم مدیریت ارتباط الکترونیکی با مشتری مبادرت کرده اند. نتایج این تحقیق می تواند راهی جدید را در صنعت خودرو و استفاده از مفاهیم و مدل های بازاریابی رابطه مدار و مدیریت ارتباط الکترونیکی با مشتری باز کند.