فهرست مطالب

اکوفیزیولوژی بذر - پیاپی 1 (بهار و تابستان 1394)

مجله اکوفیزیولوژی بذر
پیاپی 1 (بهار و تابستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/05/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • مسلم حیدری*، صادق شاهپسندی، سیدمحسن موسوی نیک، مدینه بیژنی صفحات 1-16

    به منظور بررسی اثر نانو عنصر سیلیکون بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ارقام مختلف بومی و اصلاح شده گندم تحت شرایط آزمایشگاهی، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه تحقیقات دانشگاه زابل انجام گرفت. عوامل مورد بررسی شامل غلظت های مختلف نانو عنصر سیلیکون (0، 1/0، 2/0و 3/0 میلی مولار) و ارقام مختلف گندم کلک افغانی و بولانی (بومی) و هامون و ارگ (اصلاح شده) بود. با اعمال تیمار سیلیکون در واحد های آزمایشی خصوصیات اولیه رشد گندم از جمله طول ریشه چه، ساقه چه، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و وزن گیاهچه تغییر محسوسی داشت. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش غلظت سیلیکون تا 2/0 میلی مولار شاهد افزایش خصوصیات رشدی و قابل اندازه گیری در گیاه گندم بودیم. بر این اساس بیشترین طول گیاهچه، وزن تر و خشک ریشه چه و گیاهچه ، شاخص ویگور ، قدرت جوانه زنی و سرعت جوانه زنی در تیمار [1]2/0 میلی مولار سیلیکون بدست آمد. در رابطه با اثر متقابل سیلیکون × ارقام گندم می توان گفت که بیشترین تاثیر را درغلظت 2/0 میلی مولار سیلیکون و گندم رقم هامون بدست آمد و کمترین آن در عدم استفاده از سیلیکون و رقم بولانی بدست آمد. حال آنکه در بین ارقام مختلف گندم بیشترین و کمترین شاخص های مورد اندازه گیری به ترتیب در رقم های هامون و بولانی بدست آمد به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که عنصر سیلیکون باعث افزایش قدرت و همچنین سبز شدن یکنواخت تر گیاهچه ی گندم می شود.

    کلیدواژگان: گندم، گیاهچه، سیلیکون، سرعت جوانه زنی، مراحل اولیه رشد
  • مصطفی زنگویی*، سهیل پارسا صفحات 17-28
    کما گیاهی دارویی متعلق به خانواده چتریان است که از علوفه خشک آن برای تعلیف دام ها استفاده می شود. بهره برداری های بی رویه از عرصه های طبیعی، این گیاه را در معرض نابودی قرار داده است. بذر کما به دلیل داشتن خواب جوانه زنی اندکی دارد. به منظور شکستن خواب بذر این گیاه آزمایشی با 28 تیمار در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه های تکنولوژی بذر و تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا گردید. تیمار ها شامل آبشویی به مدت 6 و 12 ساعت، خراش_دهی شیمیایی با اسید سولفوریک 80 درصد به مدت 5 و 10 دقیقه، نیترات پتاسیم 3/0 درصد به مدت 72 ساعت، تیمارهای هورمونی جیبرلیک اسید (250، 500 و 1000 پی پی ام) و بنزیل آمینوپورین (1/0 و 25/0 میلی گرم بر لیتر)، سرمادهی مرطوب به مدت 20 ،  35 و 50 روز در دمای 5+ درجه سانتی گراد و تیمارهای توام  سرمادهی و هورمونی بودند. نتایج نشان دادند که اثر تیمار های مذکور بر درصد، سرعت، میانگین زمان جوانه زنی و بنیه بذر کما معنی دار بود (1%≤ P). سرمادهی مرطوب عاملی ضروری برای شکستن خواب بذر کما بود. تیمارهای هورمونی سبب بهبود خصوصیات جوانه زنی بذرهای این گیاه شدند. تیمار 50 روز سرمادهی مرطوب در دمای 5+ درجه سانتی گراد توام با 500 پی پی ام جیبرلیک اسید، بهترین تیمار برای شکستن خواب بذر کما بود
    کلیدواژگان: توده بذری، بنیه بذر، سرمادهی، گیاهان دارویی
  • واقف عنایتی*، عزت الله اسفندیاری، سید محمدحسن آل هاشم، عادل جوادی صفحات 29-41

    تحقیق حاضربه منظوربررسی اثراتپیش تیمار بذربرجوانه زنی و رشد هتروتروفیک گیاهچه های گندمدرشرایطتنشخشکیدر قالب آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی دردانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه انجامشد. فاکتور های آزمایشی شامل تنش خشکی در پنچ سطح (0 (شاهد)، 3-، 6-، 9- و 12- بار) و پیش تیمار نیترات پتاسیم در سه سطح (0 (شاهد) ، 2 و 4 درصد) بود. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش خشکی درصد جوانه زنی کاهش می یابد. تاثیر پیش تیمار بذر بر سرعت جوانه زنی و میانگین مدت جوانه زنی در سطح شاهد مثبت بود، اما با افزایش شدت تنش خشکی تاثیر مثبتی مشاهده نشد. به طوری که کمترین سرعت جوانه زنی و بیشترین میانگین مدت جوانه زنی در سطح تنش خشکی 12- بار مشاهده گردید. بررسی اجزای رشد هتروتروفیک نشان داد که پیش تیمار با غلظت دو درصد نیترات پتاسیم بیشترین تاثیر معنی دار را بر تحمل خشکی درصفات میزان مصرف ذخایر بذر، کارایی استفاده از ذخایر بذر و کاهش درصد ذخایر بذر داشت. همچنین  در شاخص ویگور و وزن خشک گیاهچه ها تحت تاثیر پیش تیمار با غلظت دو درصد نیترات پتاسیم در سطوح خشکی بیشترین تغییر معنی دار ملاحظه شد. لذا می توان اظهار نمود که پیش تیمار بذر با نیترات پتاسیم با تاثیر مثبت بر شاخص های رشد هتروتروفیک گیاهچه های گندم در شرایط تنش خشکی می تواند کارایی مطلوبی در رشد گیاه گندم در شرایط تنش خشکی ایفا نماید.

    کلیدواژگان: بذر، ذخایر غذایی بذر، تنش های غیر زنده، پتانسیل اسمزی، اسموپرایمینگ
  • مجید جامی الاحمدی*، اسماعیل نیرومند توماج، مصطفی زنگویی صفحات 43-56
    دماهای کاردینال (کمینه، بهینه و بیشینه) در انتخاب اقلیم مناسب برای کاشت و زمان کاشت نقش مهم و تعیین کننده ای دارند، و ارزیابی دماهای کاردینال برای جوانه زنی گیاهان می تواند برای انجام بهتر و به موقع بذرکاری در مزارع تعیین کننده باشد. جهت تعیین دماهای کاردینال جوانه زنی خلر، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. بذور در دماهای 5، 10، 15،20، 25، 30 و 35 درجه سانتی گراد تحت آزمون جوانه زنی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که حداکثر سرعت جوانه زنی در درجه حرارت 30 درجه سانتی گراد مشاهده گردید. در دامنه حرارتی 15 تا 30 درجه سانتی گراد درصد جوانه زنی نسبتا بالایی مشاهده گردید. ولی با کاهش درجه حرارت به پایین تر از 15 و افزایش آن به بیش از 30 درجه سانتی گراد درصد جوانه زنی به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت. جهت تعیین درجه حرارت های کاردینال از سه مدل رگرسیونی شامل مدل خطوط متقاطع، مدل چند جمله ای درجه دو و مدل پنج پارامتری بتا استفاده گردید. نتایج نشان داد که تابع بتا توصیف بهتری از روند تغییرات سرعت جوانه زنی نسبت به دما داشت. بعلاوه دماهای پایه، مطلوب و سقف برای جوانه زنی این گیاه به ترتیب 674/4 ، 28 و 35درجه سانتی گراد بود.
    کلیدواژگان: بیولوژی بذر، درجه حرارت مطلوب، سرعت جوانه زنی، درجه حرارت سقف
  • آرزو پراور*، حشمت امیدی، نسرین سادات عیسی نژاد، مجید امیرزاده صفحات 57-69

    پرایمینگ بذر تکنیکی است که به واسطه آن بذور پیش از قرار گرفتن در بستر کشت آمادگی جوانه زنی را به دست می آورند. در این مطالعه اثر هیدروپرایمینگ بر جوانه زنی و رشد گیاهچه سرخارگل در شرایط تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی  دانشگاه شاهد انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل پرایمینگ با آب مقطر در چهار سطح (بدون پرایم، 10، 20 و 30 ساعت) و  شوری در پنج سطح  (شاهد، 3، 6، 9 و 12 دسی زیمنس بر متر نمک طبیعی دریاچه قم) بود. تجزیه واریانس داده های حاصل نشان داد که اثر متقابل پرایمینگ و تنش شوری بر درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن خشک ساقه چه و ریشه چه و شاخص بنیه بذر معنی دار بود. درصد و سرعت جوانه زنی با افزایش مدت زمان پرایمینگ و افزایش شدت تنش شوری نسبت به بذرهای غیر پرایم شده کاهش یافت. اما تیمار هیدروپرایمینگ به مدت 10 ساعت تحت تنش شوری 3 دسی زیمنس بر متر باعث افزایش معنی دار درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه و بنیه بذر شد. همچنین تیمار هیدروپرایمینگ به مدت 10 ساعت تحت تنش شوری 6 دسی زیمنس بر متر باعث افزایش وزن خشک ساقه چه و ریشه چه شد. بنابراین با توجه به اولویت جوانه زنی یا رشد ریشه چه و ساقه چه و همچنین هزینه پرایمینگ بذر می توان تیمار هیدروپرایمینگ به مدت 10 ساعت تحت تنش شوری 6 دسی زیمنس بر متر را به عنوان مطلوب ترین تیمار هیدروپرایم برای جوانه زنی بذور سرخارگل توصیه نمود.

    کلیدواژگان: بنیه بذر، جوانه زنی، مدت پرایمینگ، گیاه دارویی
  • فرزانه گلستانی فر، سهراب محمودی* صفحات 71-87
    دماهایکاردینال مختلف برای جوانه زنیباعثظهورغیرهمزمان علف های هرزدرمزرعهشده وبرایمبارزهباآن ها بایدبااطلاعاززماناوجهجومشان، به عملیاتمدیریتیمناسباقدامکرد. از این رو به منظور بررسی دماهای کاردینال جوانه زنی بذور اسفناج وحشی، علف شور و سیاه شور و اثر درجه حرارت های مختلف بر شاخص های جوانه زنی این گیاهان، مطالعه ای در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1392 در قالب طرح کاملا تصادفی با 8 سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی گراد) و 4 تکرار انجام شد. نتایج آزمایش حاصل از برازش مدل های درجه دو و دندانه ای نشان داد که دماهای کاردینال جوانه زنی شامل دمای پایه، بهینه و بیشینه برای اسفناج وحشی به ترتیب 57/5، 37/26، 07/47، برای علف شور به ترتیب 48/3، 57/21 و 66/39  و برای سیاه شور به ترتیب 96/6، 81/28 و 52/44 درجه سانتی گراد بودند. تاثیر دما بر کلیه مولفه های جوانه زنی بذور اسفناج وحشی، علف شور و سیاه شور معنی دار بود (01/0>P). کاهش درصد و سرعت جوانه زنی بذور اسفناج وحشی در کمترین دما نسبت به بیشترین دمایی که در آن جوانه زنی رخ داد، به ترتیب 40/39، 99/33 درصد بود و این مقادیر برای علف شور 86، 29/66 درصد و برای سیاه شور04/87، 31/94 درصد محاسبه شد. بیشترین یکنواختی در جوانه زنی بذور اسفناج وحشی در دمای 20 درجه، در علف شور در بازه دمایی 15 تا 20 درجه و در سیاه شور در دمای 20 تا 40 درجه سانتی گراد بود. همچنین بین حداکثر و حداقل میزان طول ساقه چه، طول ریشه چه، وزن تر و خشک گیاهچه ها به ترتیب 52/94، 91، 85 و 57/98 درصد در اسفناج وحشی،  09/63، 12/70، 52/71 و 85/53 درصد در علف شور و 33/86، 99/93، 67/96 و 33/99 درصد در سیاه شور اختلاف مشاهده شد. بیشترین شاخص بنیه بذر در اسفناج وحشی و علف شور در دمای 20 درجه و در سیاه شور در دمای 10 درجه سانتی گراد رخ داد.
    کلیدواژگان: علف هرز، دمای بهینه، دمای کمینه، دمای بیشینه
|
  • Moslem Heydari *, Sadegh Shahpesandy, Seyed Mohsen Mosavi Nik, Medineh Bijani Pages 1-16

    This study was conducted to evaluate the effects of nano-silicon on germination and early growth of native and improved variety of wheat at laboratory research of Zabol University. Experimental design was randomized factorial design with four replications. Factors were different concentrations of nano-silicon (0, 0.1, 0.2 and 0.3 mM) and different varieties of wheat including Kalak, Afghani and Bolani (native) and Hamoun and Erg (improved).  Nano-silicon application influenced early growth parameters of wheat including root and shoot length, germination percentage, germination rate andseedlingweight. Results indicated that silicon concentration increasing up to 0.2 mM increased studied parameters. Accordingly the greatest seedling length, fresh and dry weight of root and seedlings, vigor index, germinations percentage and germination rate was observed at 0.2 mM silicon.  Interaction of silicon and wheat variety was significant and the greatest influence and the least parameters was achieved at 0.2 mM silicon and Hamoun, and no silicon application and Bolani, respectively. Among wheat variety the greatest and the least parameters was observed in Hamoun and Bolani, respectively. These results suggested that silicon improved germination percentage and evenness of wheat varieties.

    Keywords: Wheat, Seedling, Silicon, Mean Germination Time, Early growth stages
  • Mostafa Zangoie *, Soheil Parsa Pages 17-28
    Ferula ovina is a medicinal plant belonging to the Apiaceae family that can be used its dry forage as livestock fodder. This plant due to over harvesting from natural pastures has been endanger to elimination. Ferula ovina seeds have a little germination due to seed dormancy.  In order to break seed dormancy an experiment with 28 treatments in a completely randomized design with four replications in seed technology and Agricultural Research laboratories of Birjand University was carried out. Treatments were consisting of 6 and 12 hours of  leaching, chemical scarification with sulfuric acid solution 80% for 5 and 10 min, Potassium Nitrate 0.3% for 72 hours, hormone treatments, Gibberellic acid (250, 500 and 1000 ppm) and Benzyl Amino Porine (0.1 And 0.25 mg per liter), prechilling for 20, 35 and 50 days at +5 °C temperature, and combined prechilling and hormonal treatments. Results showed that the effect of treatments on percentage, rate, mean germination time and seed vigor of Ferula ovina was significant (P≤%1). prechilling was an essential factor for dormancy breaking of Ferula ovina seeds. Hormonal treatments improved seed germination characteristics.  The best treatment for Ferula ovina seed dormancy breaking was 50 days perichilling with 500 ppm GA3 at +5 °C temperature.
    Keywords: Seed population, Seed vigor, Prechilling, Medicinal plants
  • Vaghef Enayati *, Ezatollah Esfandiari, Seyed Mohammad Hassan Al Hashem, Adel Javadi Pages 29-41

    The present study was conducted in order to evaluate the effect of seed priming on germination and heterotrophic growth of wheat seedling in drought stress conditions at at factorial experiment based on complete randomized design at Faculty of Agriculture, University of Maragheh. Experimental treatments were of five levels of drought (0, -3, -6, -9 and -12 Bar) and three levels of potassium nitrate (KNO3) (0, 2 and 4 percent). The results showed that rate the percentage of germination reduced with increasingstress levels. Effect of seed priming on germination rate and the mean germination time was positive in control level(0 bar), but the positive effect unobserved with increasing severity of drought. So that the lowest germination rate and maximum mean germination time was in -12 bar. Investigation of components heterotrophic growth revealed that the prime with of 2 % concentration potassium nitrate have the most significant effect on drought tolerance at traits seed reserve utilization rate, seed reserve utilization efficiency and seed reserve depletion percentage. Also the vigor index and seedling dry weight in treatments primed at levels of 2% potassium nitrate in drought levels was observed most significant change. Therefore can stated that seed priming with potassium nitrate via positive effect on heterotrophic growth of wheat seedling under drought stress may desirable performance under drought stress in wheat growth.

    Keywords: Seed, Seed reserves, abiotic stress, Osmotic potential, Osmopriming
  • Majid Jami Al, Ahmadi *, Esmaeil Niroomand Toomaj, Mostafa Zangoie Pages 43-56
    The seeds germination response to temperature is different between plant species. The germination process in different plants occurs in a wide range of temperature. The cardinal temperatures have an important role in the selection of suitable climate, time and places for seed planting. Given that the replacement of soybean by Green Pea is important for supply the required protein in dry lands. Evaluation of cardinal temperatures for germination of this plant can helps to better planting and timely seeding in the field. With this aim, an experiment based on completely randomized design was conducted with 4 replications in the faculty of agriculture of Birjand University. The treatments were 5, 10, 15, 20, 25, 30 and 35 degree of centigrade temperatures. The results showed that the maximum of germination rate was observed at 30 degree centigrade. In the temperature range of 15 to 30 degree centigrade observed high germination percentage. But, by reducing the temperature to below 15 degree of centigrade and increase it to more than 30 degrees, the germination percentage are significantly reduced. To determine the cardinal temperatures was used from three models including Intersected Lines, Quadratic Polynomial and Five Parametric Beta Regression. The Beta regression model was better described by temperature changes than the germination rate. In addition, the base, optimum and maximum temperature was 4.47, 28 and 35 degree of centigrade respectively.
    Keywords: Seed biology, Optimum temperature, Germination rate, Ceiling temperature
  • Arezoo Paraver *, Heshmat Omidi, Nasrin Sadat Esanejad, Majid Amirzadeh Pages 57-69

    In order to investigate the effect of priming techniques on germination paramaters of seed were evaluated germination and growth the effect of hydropriming coneflower seeds in terms of salinity.Factorial experiment in a completely randomized design with three replications in Seed Technology Laboratory, Faculty of Agriculture controls.  The factores was inclouded from four levels of non-primed, 10, 20 and 30 hours priming seed and five salinity levels with distilled water (control), 3, 6, 9 and 12 ds/m natural salt lake in Qom. Analysis of variance showed that the interaction between priming and salinity data on the percentage of germination, shoot and root dry weight of shoot and root and seed vigor was significant. Percent germination rate and increase the duration of priming and salt stress than non-primed seeds fell. But hydropriming treatment for 10 hours significantly increased salinity 3 ds/m rate and percentage of germination, shoot and root and seed vigor was. The hydropriming treatment for 10 hours under salt stress shoot and root dry weight increased 6 ds/m what happened. Thus, according to the priorities of germination or growth of root and shoot, as well as the cost of seed priming can be hydropriming treatment for 10 hours under salt stress 6 ds/m as the most favorable for seed germination hydropriming coneflower recommended.

    Keywords: Germination, Medicinal plan, Priming duration, Seed vigour
  • Farzaneh Golestani Far, Sohrab Mahmoodi * Pages 71-87
    Different cardinal temperatures for germination has caused asynchronous appearance of weeds in fieldand so different appropriate management practices to control them, to avoid their invasion. So, in order to study the cardinal temperatures of germination in Atriplex dimorphostegia, Salsola crassa and Suaeda aegyptiaca seeds and effect of different temperatures on their germination characteristics, an experiment was carried out at research laboratory of Faculty of Agriculture in University of Birjand in 2013. The study was conducted based on completely randomized design with 8 levels of temperature (5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, and 40○C) and 4 replications. The results of quadratic and dental models showed that cardinal temperatures of germination including base, optimum and maximum temperatures for Atriplex dimorphostegia were 5.57, 26.37, 47.07○C, for Salsola crassa were 3.48, 21.57 and 39.66○C and for Suaeda aegyptiaca were 6.96, 28.81 and 44.52 ○Crespectively. Effect of temperature on all indices of germination in all three weeds were significant (P<0.01) Reduction of percentage and rate of germination at the least temperature compare to the most temperatures in which germination was occurred, were 39.40% and 33.99 %, in Atriplex dimorphostegia and 86& and 66.29% in Salsola crassa and 87.04%, and 94.31% in Suaeda aegyptiaca respectively. The most germination uniformity was occurred at 20○C, 15-20 ○C and 20-40○Cin Atriplex dimorphostegia, Salsula crassaand Suaeda aegyptiaca respectively. Difference between minimum and maximum of Seedling shoot and root length, and Seedling fresh and dry weight were 94.52, 91, 85 and 98.57 percent in Atriplex dimorphostegia, 63.09, 70.12, 71.52, 53.85percent in Salsola crassa and 86.33, 93.99, 96.67 and 99.33 percent in Suaeda eagyptiaca r. The highest seedling vigor index was occurred at 20 ○C in Atriplex dimorphostegia and Salsola crassa and at 10 ○C  in Suaeda aegyptiaca.
    Keywords: Weed, Optimal temperature, Minimum temperature, Maximum temperature