فهرست مطالب
نشریه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
پیاپی 43 (تابستان 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/06/01
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 5-26
هدف مقاله حاضر، نقد و بررسی کتاب «نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، جلد اول» اثر آقای دکتر خسرو باقری است. روش مورد استفاده در نقد کتاب، نقد درونی بود و در این زمینه، کتاب در سه حوزه روش شناختی، ساختاری و محتوایی مورد بررسی قرار گرفت. در نقد روش شناختی، سه محور: عدم توجه قابل قبول به ارکان دینی در فهم رویکرد دین به «تربیت»؛ تاکید بر مبانی انسان شناختی و غفلت از سایر مبانی موردتوجه در جریان «تربیت اسلامی» و تفکیک «تعلیم» و «تربیت» و پذیرش اصالت برای هریک از آنها، مورد بررسی قرار گرفت. در نقد ساختاری، سه محور: بررسی ربط منطقی فصول، اصرار به مرحله بندی سنی در تربیت و تحلیل و ترکیب نامناسب ویژگی های انسان بررسی شد و در بخش محتوایی دو محور، تحدید تعریف «تربیت» و انحراف از معنای توافقی تربیت و خلط میان «تربیت» و «اخلاق» مورد تحلیل و نقد قرار گرفت. یافته های مطالعه انتقادی کتاب نشان داد، به رغم اینکه ظاهرا الگوی جدید و بدیعی در پرداختن به تربیت، مطرح شده است، اما محدودیت های موجود در حوزه روش شناختی و الگوی مورداستفاده مولف در کشف تعریف تربیت و صورت بندی آن، نشان دهنده آن است که نه تنها نوآوری کارآمدی صورت نگرفته است، بلکه با نگاه محدود به عناصر موثر در تربیت و خلط میان دو حوزه «تربیت» و «اخلاق»؛ کارکردهای دقیق «تربیت» نیز با چالش مواجه شده است، به طوری که مزیت های رقابتی آن برای گفتگو با رویکردهای رقیب در دنیای معاصر را به شدت با چالش مواجه نموده است.
کلیدواژگان: تربیت اسلامی، تربیت، اخلاق، مطالعه انتقادی -
صفحات 27-55
هدف مقاله حاضر؛ بررسی، تبیین و تعیین میزان تاثیر نظام آموزش وپرورش کشور بر توسعه اقتصاد مقاومتی مبتنی بر تعلیم وتربیت اسلامی است. برای این منظور، از روش تحقیق آمیخته اکتشافی استفاده شده است. ابتدا با بررسی ادبیات تحقیق و فیش برداری کتابخانه ای و سپس تجزیه وتحلیل آن و کدگذاری باز و محوری، مفاهیم مرتبط با نظام آموزش وپرورش و اقتصاد مقاومتی شناسایی شد، سپس ازطریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان حوزه تعلیم وتربیت و اقتصاد مقاومتی، مفاهیم و مقوله های محوری مرتبط با توسعه اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران شناسایی شد. یافته های بخش کیفی تحقیق نشان می دهد که نظام آموزش وپرورش کشور به کمک متغیرهای میانجی (اقتصاد مردم پایه، اقتصاد دانش بنیان، فرهنگ عمومی و سبک زندگی) می تواند به توسعه اقتصاد مقاومتی، منجر شود. سپس برای انجام مرحله کمی پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. در بخش کمی با بهره گیری از مدل انعکاسی به تحلیل عاملی تاییدی پژوهش پرداخته شد. آزمون مدل های اندازه گیری انعکاسی ازطریق، آزمون پایایی مدل اندازه گیری، روایی همگرا و روایی واگرا مورد تبیین قرار گرفت. درادامه، میزان اثرگذاری متغیرها (اثر مستقیم و اثر غیرمستقیم) با بهره گیری از نرم افزار پی ال اس صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهد که نظام آموزش وپرورش ازطریق متغیرهای میانجی رابطه مثبت و معنی داری با توسعه اقتصاد مقاومتی پیدا می کند.
کلیدواژگان: اقتصاد مقاومتی، نظام آموزش وپرورش، اقتصاد دانش بنیان، سبک زندگی، اقتصاد مردم پایه -
صفحات 57-76تربیت اخلاقی یکی از دغدغه های مربیان نظام های تربیتی و اخلاقی جوامع در دوران معاصر است. در کشور ما نیز این موضوع مطرح شده و از الگوهای متعدد و صاحب نظران غربی و اسلامی مختلف استفاده شده است. هدف این مقاله، تبیین تربیت اخلاقی از دیدگاه علامه (ره) به عنوان نماینده رئالیسم اسلامی، باتاکیدبر چهار عنصر: هدف، محتوا، روش و ارزشیابی است. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. هدف غایی تربیت اخلاقی علامه (ره) دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی عامل اخلاقی است. ازنظر علامه، در تربیت اخلاقی، محتوا موضوعیت دارد و برنامه ریزان باید در سازماندهی و انتخاب آن تاملات جدی داشته باشند. اولین گام در تربیت اخلاقی علامه (ره) شناخت فضایل و رذایل اخلاقی است. روش دعوت، اصلی ترین روش آموزشی تربیت اخلاقی علامه (ره) است. علاوه براین، در تربیت اخلاقی از روش هایی مثل، اجرای عبودیت، احیای فطرت و روش رفع و پیشگیری بهره برده است. روش اساسی ارزشیابی در تربیت اخلاقی علامه (ره) خودسنجی است. متربی با استفاده از چهار مهارت: مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاقبه با روش خودسنجی به ارزشیابی اخلاقی خود می پردازد.کلیدواژگان: تربیت اخلاقی، رویکرد دعوت محور، علامه طباطبایی (ره)، سعادت، خودسنجی
-
صفحات 77-95هدف از این پژوهش، تبیین ویژگی های معلم در اسناد آموزش وپرورش کشور و نقد آن با استفاده از آراء شهید ثانی بوده است. روش های مورداستفاده در پژوهش حاضر شامل تحلیل اسناد و انتقادی بوده است. براین اساس، ابتدا با تحلیل اسناد مهم آموزش وپرورش کشور، ویژگی های معلم استخراج و صورت بندی شده است. سپس با تحلیل آثار شهید ثانی (به خصوص کتاب منیه المرید) این ویژگی ها در آراء و اندیشه های ایشان بررسی و استخراج شد. درنهایت، با معیار قراردادن دیدگاه های شهید ویژگی های معلم در اسناد مورد نقد قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که برخی از ویژگی های معلم در اسناد و آراء شهید با یکدیگر هماهنگی و همخوانی دارند، برخی از ویژگی های موردنظر شهید در اسناد نیامده و مورد توجه قرار نگرفته اند و بالاخره برخی از ویژگی ها هم در اسناد وجود دارند که در آراء شهید دیده نشده اند. باتوجه به عملیاتی شدن سند تحول بنیادین آموزش وپرورش و تاسیس دانشگاه فرهنگیان در کشور استفاده از دیدگاه شهید ثانی درخصوص معلم و شاگرد می تواند معلم را به مسئله اول نظام تربیتی کشور برگرداند.کلیدواژگان: اسناد آموزش وپرورش، معلم، شاگرد، شهید ثانی
-
صفحات 97-112
ادیان مختلف آسمانی، ظهور منجی رهایی بخشی را بشارت داده اند که حکومتی سرشار از اعتدال را در سراسر جهان برپای می سازد، اما باید گفت این اندیشه منجی گرایی و انتظار ظهور در میان شیعیان دارای جایگاه بسیار والایی است. ازآنجاکه ظهور منجی و بشارت دهنده آخرالزمان، بدون فراهم ساختن بستر و زمینه لازم محقق نمی شود، تربیت نسلی مهدی باور و منتظر ضرورت می یابد. دراین راستا، استفاده از نیروی نفوذ و اثرگذاری تعلیم وتربیت درراستای تربیت انسان هایی منتظر اساسی می باشد. مطالعه حاضر، با هدف تحلیل فلسفه تربیتی انتظار و نقش مدارس در تربیت نسل منتظر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع اسنادی نگاشته شده است. در این نوشتار، تلاش شده است تا ضمن مفهوم شناسی انتظار و فلسفه تربیتی انتظار با رجوع به سند تحول بنیادین آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران، تمامی گزاره های مندرج در آن که مرتبط با تربیت نسل منتظر و مهدوی می باشد، استخراج شود. نتایج حاصل نشان داد، اگرچه گزاره های سند مذکور از بعد نظری قوی می باشند، اما در حیطه عمل، موفقیت چندانی حاصل نشده است. لذا در این مطالعه، برمبنای مطالعات اسنادی صورت گرفته، چارچوب مفهومی یک برنامه آموزشی برای پیاده سازی آرمان های تربیت نسلی مهدی باور در مدارس ارائه شد. در انتها نیز پیشنهادهای پژوهشی و کاربردی برای توجه بیشتر به این موضوع در حوزه اندیشه و عمل مطرح شد.
کلیدواژگان: انتظار، فلسفه انتظار، نسل منتظر، تعلیم وتربیت، آموزش وپرورش، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران -
صفحات 113-143
هدف پژوهش حاضر، مطالعه تاثیر برنامه فلسفه برای کودکان (فبک) بر نگرش اخلاقی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی و تبیین مولفه های آن ازمنظر قرآن است که مولفه های نگرش اخلاقی ازجمله: رفتار و گفتار مستدل و منطقی، روحیه احترام به ارزش های اخلاقی اجتماعی، احترام به دیگران و عزت نفس را مورد مطالعه قرار می دهد. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش نیمه آزمایشی است که به شیوه آمیخته انجام شده است (بخشی از پژوهش به صورت کمی و بخشی دیگر به صورت کیفی به تبیین مولفه ها ازمنظر قرآن می پردازد). جامعه آماری پژوهش 453 نفر شامل دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهرستان رامسر بود که 86 نفر به عنوان نمونه پژوهش به روش تصادفی انتخاب شدند. 43 نفر به عنوان گروه آزمایش و 43 نفر هم به عنوان گروه گواه درنظر گرفته شدند. آزمودنی های گروه آزمایش در یک دوره 12 جلسه ای در معرض اثر متغیر مستقل قرار گرفتند و پیش آزمون و پس آزمون به عمل آمد. از پرسشنامه محقق ساخته به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه توسط 10نفر از صاحب نظران تایید شد و روایی معیاری 92 درصد و آلفای کرانباخ پرسشنامه 86 درصد بود. فرضیه های پژوهش با آزمون کولموگراف- اسمیرنف و تحلیل کواریانس، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش بیانگر این است که برنامه فبک بر نگرش اخلاقی دانش آموزان تاثیر داشت و بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش و گروه گواه، تفاوت معنی داری وجود داشت و بر رفتار و گفتار مستدل و منطقی، روحیه احترام به ارزش های اخلاقی و اجتماعی، احترام به دیگران و عزت نفس دانش آموزان، تاثیر داشت. همچنین در آیات متعددی از قرآن به این مولفه ها اشاره شده و پرورش و تقویت آن در جامعه جهت همگانی کردن اخلاق کریمه مورد تاکید قرار گرفته است. باتوجه به هماهنگی مولفه های برنامه فلسفه برای کودکان (فبک) با مفاهیم قرآن درراستای پرورش و نگرش اخلاقی این برنامه به عنوان یک الگوی تربیتی و تجربی موفق که به صورت کاوشگری اخلاقی اجرا می شود، مورد تاکید قرار می گیرد.
کلیدواژگان: فلسفه برای کودکان، نگرش، نگرش اخلاقی، قرآن، دانش آموزان
-
Pages 5-26
In The purpose of this paper is to review, the book named "Another look to Islamic education," written by Dr. Khosrow Bagheri. The method used to critique the book was internal critique. In this way the book were studied in three parts: 1) methodology; 2) structural and 3) content, In a review of the methodology, three axes: the lack of acceptable elements of religious understanding approach to religion "education", emphasizing the anthropological foundations and the neglect of other foundations interested in the "Islamic education" and separate "training" and "education "acceptance of authenticity for each of them, were studied; In a review of the structure, three axes: a review of logical relevance seasons, urging the staging of age in training and inadequate analysis and synthesis of human features were studied; And the content of two axes: to restrict the definition of "education" and distortion of the meaning of education and sputum agreement between "education" and "ethics" was analyzed and criticized. critical study showed that, despite supposedly new and innovative model to address bred, raised, But limitations in the methodology used and the pattern of the authors explore the definition of education and formation, it indicates that there is not only an efficient innovation, But with the limited elements of effective training and confusion between the two fields of "education" and "ethics" functions accurate "education" is also challenged, so that competitive advantage for talks with rival approaches in today's world has strongly challenged.
Keywords: Islamic education, education, ethics, critical study -
Pages 57-76Moral education in the contemporary period is one of the sensations of policymakers and educational and moral system tutors of the society, and therefore they have used numerous models and different views of expert. Among these experts Allame_Tabatabaee(may Allah bless him) has possessed a notable position. The purpose of this paper, is making clear the moral education fron Allame's point of view by emphasizing on four elements: purpose, content, method and evaluating. It has been used of descriptive-analytical method in this research. The ultimate goal of Allame in moral education is accessing to worldly prosperity and prosperity in the hereafter and good intentions of moral factor. From Allame's point of view in moral education the Content has topicality and the planners should have serious revolving in its selection and organization. The first step in Allame moral education is recognizing moral virtues and wicked acts. Invitation method is the most fundamental method in teaching Allame moral education. Moreover, in moral education it has been utilizing some methods like: servitude, execution, revival method innate, preventing and eliminating method. Main method in evaluating in Allame moral education is self-criticizing. Trainers by self-criticizing method pays attention to evaluate his own morality by using four skills of promise, punishment, control and check.Keywords: moral education, invitation based method, Allame, Tabatabaee, prosperity, self-criticizing
-
Pages 77-95The purpose of this study was to explain the characteristics of the teacher in the education documents of the country and to criticize it using the votes of martyr Sani. The methods used in this study included document analysis and critical analysis. Accordingly, teacher characteristics have been extracted and formulated by first analyzing the important educational documents of the country. Then, by analyzing the works of Martyr Sani (especially the book of Maniem al-Meredith) these features were studied and extracted in their ideas and thoughts. Finally, critique of the martyr's views on teacher characteristics has been criticized in the documents. The research findings show that some of the features of the teacher are in harmony with the martyr's documents, some of the features of the martyr have not been considered in the documents, and finally some of the features in the documents have not been seen in the martyr's views . Due to the implementation of the document of fundamental transformation of education and establishment of Farhangian University in the country, the use of martyr Sani's view of teachers and students can turn the teacher into the first issue of the country's educational system.Keywords: Education documents, teacher, student, martyr sani
-
Pages 97-112
Different heavenly religions have sparked the emergence of a savior of salvation that eradicated oppression and created a government full of justice around the world. But it must be said that the idea of salvation and the emergence of the Shia is so high. Since the emergence of the savior and the endowing messenger without the provision of the necessary grounds and conditions is not achieved, therefore, the education of awaited generation is necessary. In this regard, using the force and the influence of education on the training of human beings is a fundamental consideration. This study was designed with the aim of analyzing the expectations of the educational philosophy and the role of schools in educating the expected generation using a descriptive-analytical method and documentary resources. In this paper, along with the conceptualization of expectation and the expectation philosophy it has been attempted to extract all the statements related to the generation of the awaited generation and Mahdavi. The results showed that although the statements of this document are strong from theoretical perspective, but little success has been achieved in the field of action. Therefore, in this study, based on documentary studies, a conceptual framework of a curriculum was presented for the implementation of the Mahdavi generation education ideals in schools. At the end of the study, there are also suggestive and applied suggestions for further attention to this important topic in the field of thought and practice
Keywords: philosophy of waiting, education, and the documents of fundamental transformation of education in Iran Islamic Republic -
Pages 113-143
The purpose of the present study was to study the effect of the philosophy program for children on the ethical attitude of the fifth grade elementary school students and its components from the perspective of the Qur'an. The components of behavioral and logical reasoning, the spirit of respect for ethical social values, self-esteem have been studied. The present study is an applied goal A semi-experimental method (part of the study was done quantitatively and qualitatively). The statistical population of the study consisted of 5 elementary students in Ramsarbod, 43 people as a group of 43 patients. The subjects were included in the control group. The subjects in the experimental group were exposed to my effects. Independent were pretest and post-test was taken. The research findings indicate that there was a significant difference between the pfc program and the students' moral reflection. There was a significant difference between the mean scores of the pre-test and post-test of the experimental group and the control group, and the meaningful and logical reasoning of the moral and social values and the self-esteem of the students was significant. In addition, several verses have been mentioned in the observance of the mentioned elements, its development in society has been emphasized to generalize Crimean ethics. Considering the coordination of the program of philosophy for children with the concepts of the Qur'an, this program is a successful educational and training model for fostering ethical attitudes. Emphasize In the
Keywords: Philosophy for children, Attitude, ethical attitude, Quran, students
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.