نشریه پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش
پیاپی 17 (آبان 1398)

پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی و مسئولیت پذیری معلمان با اهمالکاری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. جامعه آماری شامل کلیه معلمان زن مقطع متوسطه دوم و کلیه دانش آموزان دختر مقطع دوم متوسطه ناحیه دو شهر مشهد در سال تحصیلی 98-97 بود، که تعداد 80 نفر از معلمان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و 160 نفر از دانش آموزان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل : پرسشنامه شخصیتی پنج عاملی نئو ، مقیاس مسئولیت پذیری روانشناختی کالیفرنیا (CPI)، پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی سولومون و راث بلوم (1989) و پرسشنامه انگیزه پیشرفت تحصیلی هرمنس بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ، شاخص آمار توصیفی(مقایسه میانگین ها، انحراف استاندارد ، واریانس و نمودار) و استنباطی (رگرسیون چند متغیره و ضریب همبستگی پیرسون) به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که بین ویژگی های شخصیت معلمان(برون گرایی،انعطاف پذیری،دلپذیر بودن،وجدانی بودن) با اهمال کاری دانش آموزان رابطه منفی معنی دار و با انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت و معنی دار وجود داشت.همچنین بین ویژگی های شخصیت معلمان(روان رنجورخویی) با اهمال کاری دانش آموزانرابطه مثبت معنی دار و با انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه منفی و معنی دار وجود داشت. نتایج دیگر پژوهش نشان داد بین مسئولیت پذیری معلمان با انگیزش پیشرفت تحصیلی و اهمال کاری دانش آموزان رابطه معنی دار وجود دارد.

هدف تحقیق حاضر، توصیف تجارب زیست شده معلمان دوره ابتدایی در مورد کلاس های چندپایه منطقه آموزش و پرورش انزل می باشد. روش تحقیق از نوع کیفی و جامعه آماری شامل کلیه معلمان ابتدایی دارای تجربه تدریس و یا در حال تدریس (در سال تحصیلی 98-97) در کلاس های چندپایه در منطقه انزل می باشد. تعداد کل معلمان ابتدایی در این سال در بخش انزل 130 نفر بوده که از این تعداد 48 نفر معلم چندپایه می باشد. روش نمونه گیری گلوله برفی و حجم نمونه با توجه به اشباع داده ها 30 نفر(19 مرد و 11 زن) محاسبه شده است. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مقایسه ای مداوم استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که دو تجربه زیسته متفاوت بر محوریت مسائل و مشکلات وجود دارد. تجربه زیسته معلمانی که شیوه های مدیریتی، تدریس، ارزشیابی، فرایند یاددهی- یادگیری، برنامه هفتگی و طرح درس را به گونه ای سازمان می دادند که مشارکت و تعامل دانش آموزان را در کلاس افزایش دهند و به عبارت دیگر شیوه آنها دانش آموز محوری بود که مسئولیت را به کل کلاس تعمیم داده و تقسیم می کردند. تجربه زیسته دیگر نشان می داد که معلمان بیشتر مسئولیت کلاس را خود بر دوش می کشند و از شیوه هایی استفاده می کنند که حداقل مشارکت دانش آموزان را در پی دارد. شیوه این گروه از معلمان به صورت معلم محور بوده که معلم بیشترین مسئولیت را دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت محدودیت ها و مشکلات و رویکرد معلمان به آنها، شکل دهنده تجربه زیسته معلمان در کلاس های چندپایه می باشد.

در جامعه کنونی مباحث پیرامون دین و اعتقاد و عدم اعتقاد به دین بسیار مطرح و مورد بحث قرار می گیرد، تا آنجا که برخی دین را طرد و برخی کاملا بدان اعتقاد دارند،در ذیل دو عنوان پسامدرنیسم و سنت گرایی در باب علوم دینی مورد نظر ما قرار گرفته اند. این مسئله مطرح می گردد که امکان و ماهیت علم دینی در تلقی سنت گرایی و پسامدرنیسم چگونه است و با مطالعه تطبیقی به این موضوع پرداخته شد. نظریات سنت گرایانی چون رنه گنون، فریتیوف شوان و سید حسین نصر مورد بررسی قرار گرفت که سنت را پیوند الهی می دانند و تمام امور را به سنت الهی ارتباط می دهند و مباحثی چون علم مقدس، حکمت خالده، وحدت متعالی ادیان، کثرت گرایی دینی و گرایش به عرفان و تصوف به عنوان مهمترین مسائل سنت گرایان به شمار می روند. با توجه به این مباحث سنت گرایان علم دینی را مورد تایید و پذیرش قرار می دهند. پسامدرنیسم چون ژیل دلوز، میشل فوکو، ژان فرانسوا لیوتار و ژاک دریدا با طرح مسائلی چون نفی فراروایت ها، نام گرایی، بازی های زبانی، کثرت گرایی و ساختارشکنی به نفی هرگونه ساختار ثابت و معین می پردازند و با ساختارهای ثابت که دین هم یکی از آنان به شمار می رود مخالفت نموده اند.

یکی از مولفه های اصلی کیفیت در نظام آموزش عالی، کیفیت تدریس است. کیفیت این مولفه نیز بستگی به کیفیت روش یاددهی یا همان تدریس دارد. درواقع ارتقای حرفه ای و بهبود کیفیت تدریس ازجمله راهبردهای عمده ی دانشگاه ها می باشد از این رو هدف مقاله حاضر بررسی ادراک زیسته شده و تجربه شده دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته مدیریت آموزشی و آموزش عالی از کیفیت تدریس اساتید می باشد. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و به روش پدیدارشناسی می باشد و از مصاحبه نیمه ساختار یافته برای گردآوری داده ها بهره برده شده است. جامعه این پژوهش دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رشته مدیریت آموزشی و مدیریت آموزش عالی دانشگاه علامه طباطبائی بودند که با توجه به نمونه گیری نظری با 34 نفر از دانشجویان مصاحبه به عمل آمد. برای بررسی کیفیت تدریس از پنج سوال بهره گرفته شد که سه سوال اول وضعیت تدریس در شرایط فعلی سوال چهارم وضعیت ایده آل تدریس از نظر دانشجویان و سوال پنجم نقش دانشجو را در افزایش کیفیت تدریس را مورد بررسی قرار می دهد. نتایج پژوهش نشان داد که در حال حاضر از نظر دانشجویان کیفیت تدریس اساتید نتوانسته انتظاراتی که آنها از یک تدریس با کیفیت دارند را برآورده کند هر چند اساتیدی هستند که رضایت دانشجویان در امر تدریس را فراهم کرده اند. بیشتر علت نارضایتی دانشجویان نشات گرفته ازعواملی مانند 1- استفاده نکردن از روش های تدریس کارامد2 - به روز نبودن منابع درسی، 3-استفاده صرف اساتید از کتاب های خود به عنوان منبع، 4-عدم استفاده اساتید از روش های روز تدریس 5- بی توجهی به فعالیت های پژوهشی اصیل می باشد. نهایتا عواملی مانند استفاده از روش های تدریس کارامد به عنوان افزایش دهنده کیفیت تدریس در نظر گرفته شد. به علاوه روحیه مطالبه گری دانشجو و آمادگی های قبلی دانشجویان از دیگر علت هایی هستند که باعث افزایش کیفیت تدریس هستند.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر اهمال کاری تحصیلی، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر پایه نهم شهر اصفهان در سال تحصیلی 98-1397 می باشد. در این پژوهش از روش نیمه آزمایشی، پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری برای دو گروه آزمایش و گواه استفاده شد. جامعه آماری شامل تمام دانش آموزان دختر پایه ی نهم بود که نمونه مورد نظراز میان آن ها با روش نمونه گیری خوشه ای طبقه ای انتخاب گردید و با انجام غربالگری واجرای پرسش نامه اهمال کاری تحصیلی سولمون و راثبلوم (1984) و عزت نفس کوپر اسمیت (1967) 40 نفر ازدانش آموزانی که بیشترین نمره اهمال کاری و کمترین نمره عزت نفس را اخذ نمودند، انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. شاخص پیشرفت تحصیلی با استفاده از میانگین نمرات مستمر و نمرات ترم اول معین گردید. سپس گروه آزمایش 8 جلسه آموزش ذهن آگاهی دریافت نمودندو نتایج آن ها از طریق تحلیل کواریانس و SPSS مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج، تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش وگنترل در هریک از متغیرها در مرحله پس آزمون و پیگیری مشاهده گردید. نتایج نشان داد که آموزش ذهن آگاهی بر افزایش میزان عزت نفس و پیشرفت تحصیلی و کاهش اهمال کاری تحصیلی در گروه آزمایش تاثیر داشته است. به نظر می رسد تمرین های ذهن آگاهی با افزایش آگاهی افراد از لحظه حال از طریق فنونی مثل توجه به تنفس و بدن، آگاهی از اینجا و اکنون و پردازش اطلاعات و... برافراد اثر می گذارند. لذا با توجه به اثرات مثبت این آموزش، استفاده گسترده از آن توصیه می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تفکر انتقادی بر خودکارآمدی تحصیلی و خودتنظیمی تحصیلی دانشجویان انجام شده است. این پژوهش، کاربردی و از نظر روش اجرا، توصیفی از نوع علی - مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش در برگیرنده تعداد کل دانشجویان گروه علوم تربیتی دانشگاه اراک بود که بر اساس جدول کرجسی و مورگان و نمونه گیری به روش تصادفی ساده، از تعداد کل جامعهی 245 نفر، تعداد 150 نفر از دانشجویان، به عنوان نمونهی مورد پژوهش انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از سه پرسشنامه گرایش به تفکرانتقادی ریکتس، خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان اون و فرامن و راهبردهای یادگیری خود تنظیمی پینتریچ و دی گروت استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی فرضیه های پژوهش از نرم افزار SPPS استفاده شد. پس از اتمام جمع آوری اطلاعات، از طریق تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون آماری تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی شفه، این نتیجه به دست آمد که گرایش به تفکر انتقادی بر خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان و خودتنظیمی تحصیلی دانشجویان تاثیر معناداری دارد. بر این اساس پیشنهاد می شود که کلیه دست اندرکاران نظام آموزشی به تفکر انتقادی و آموزش و پرورش مهارت های گرایش به تفکر انتقادی، به خصوص از بعد عاطفی در برنامه ریزی های درسی و آموزشی توجه بیشتری را داشته باشند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع ساختاری و فرآیندی و اثربخشی رشته های میان رشته ای علوم انسانی در دانشکده ادبیات دانشگاه ارومیه می باشد. این پزوهش از نوع توصیفی و پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش 2242 نفر از دانشجویان دانشکده ادبیات می باشد و نمونه اماری آن 325نفر بر اساس جدول مورگان انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته 34 سوالی بود.در این تحقیق از آمار استنباطی (تی تک گروهی) و آمار توصیفی استفاده شد. نتایج پزوهش نشان داد مهمترین موانع ساختاری عدم ضمانت شغلی و متناسب نبودن این رشته ها با نیاز جامعه بود و مهمترین موانع فرآیندی تاکید بر حفظیات و نبود کارگاه های آموزشی و کمبود تخصص اساتید مربوطه می باشد. همچنین نتایج نشان داد این رشته ها بیشترین اثربخشی را از لحاظ تقویت روحیه مشارکت جمعی و ایجاد تعامل پویا و سازنده بین دانشجویان داشته است.

این پژوهش از نوع پژوهش های نیمه تجربی (طرح پیش آزمون پس ازمون با گروه کنترل نابرابر) است که با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری واحد پردازه ای بر نشانگان بالینی و خود کنترلی بیماران روان تنی مبتلا به حساسیت پوستی(کهیر آنژیوادم) انجام گردید.

جامعه آماری این پژوهش کلیه بیماران دارای حساسیت پوستی مراجعه کننده به کلینیک های پزشکی شهر مشهد می باشند که از بین آنها نمونه ای با حجم 24 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه انتخاب شدند که به دو گروه 12 نفری آزمایشی و گواه جایگماری شدند. ابزارهای اندازه گیری متغیرهای پژوهش قبل از مداخله درمانی بر گروه آزمودنی، برای هر دو گروه مورد ارزیابی قرار گرفتند و پس از پایان دوره درمان،از هر دوگروه پس آزمون گرفته شد.

نتایج بوسیله روش های آماری (تحلیل کوواریانس یک متغیره وچند متغیره) و بر اساس نرم افزار (SPSS) موردتجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از این بود که تفاوت معناداری دست کم در یکی از مولفه های پرسشنامه نشانگان بالینی و خودکنترلی ایجاد شده است.

میانگین نمرات اعضای گروه آزمایش، در مرحله پس آزمون نسبت به پیش آزمون، در آزمون افسردگی کاهش چشمگیری داشته است. این تغییر در گروه کنترل مشاهده نشد(P<0/05) .

زبان ها دارای اشکال زبانی متفاوتی هستند که می توانند برای کشف تفاوت ها و شباهت ها بین آنها با هم مقایسه شوند. مطالعه ی حاضر تجزیه و تحلیل مقایسه ای در استفاده از حرف تعریف معلوم و نامعلوم در زبانهای انگلیسی و فارسی را نشان می دهد.در این خصوص 10 متن از داستانهای تاریخی و مذهبی فارسی و ترجمه های آنها به زبان انگلیسی انتخاب شد. در میان این متنها 113 مورد از حروف تعریف معلوم و نامعلوم در دو زبان با هم مقایسه شده است. نتایج مطالعه نشان داد که در 43 مورد از حروف تعریف معلوم \"the\" \"و 29 مورد ازحروف نامعلوم \"a، an \" به ترتیب برای نشان دادن معلوم ونامعلوم بودن استفاده شده است. همچنین نتایج مطالعه نشان داد که در زبان فارسی تنها در3 مورد از حرف تعریف معلوم \" the \" برای نشان دادن نامعلوم بودن استفاده می شود.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی نقش شایستگی‏های حرفه‏ای معلمان در پیش‏بینی انگیزش و پیشرفت تحصیلی از دیدگاه دانش‏آموزان دوره‏ی متوسطه‏ی دوم شهر نورآباد بود. روش تحقیق، از نوع همبستگی بود. جامعه‏‏ی آماری، مشتمل بر کلیه‏ی دانش‏آموزان دوره‏ی دوم متوسطه‏ی شهر نورآباد به تعداد 2320 نفر بود که براساس جدول کرچسی و مورگان و به روش نمونه‏گیری طبقه‏ای متناسب، 330 نفر به عنوان نمونه‏ی آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه شایستگی‏های حرفه‏ای معلمان ملائی‏نژاد (1391)، پرسشنامه انگیزش تحصیلی مک‏اینرنی (1992)، و معدل پایان سال قبلی برای سنجش پیشرفت تحصیلی بود. برای تجزیه‏ و تحلیل داده‏ها از آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون، آزمون t و نرم‏افزار SPSS استفاده گردید. براساس یافته‏های تحلیل رگرسیون، ابعاد شایستگی شناختی، نگرشی- رفتاری و مدیریتی توان پیش‏بینی انگیزش و پیشرفت تحصیلی را دارا بودند. همچنین، نتایج بدست آمده نشان داد که بین ابعاد شایستگی‏های حرفه‏ای معلمان با انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد (01/0 ≥p) و بین دیدگاه‏های دانش‏آموزان دختر و پسر در برخورداری معلمان از شایستگی‏های حرفه‏ای و برخورداری دانش‏آمورزان از انگیزش تحصیلی اختلاف معناداری وجود داشت.

در پژوهش حاضر که از نوع پژوهش های توصیفی است به اضطراب به عنوان اختلالی هم عرض با اختلال های روانی پرداخته شده است و با مراجعه به مقالات و منابع روان شناختی مرتبط با موضوع و مطالعه آنها به جمع بندی و نتیجه گیری در مورد نشانه های اختلال اضطراب در کودکان، علل به وجود آمدن این اختلال ها، دیدگاه های نظری اضطراب و روش های مداخله اقدام شده است.

اختلالات اضطرابی متداول ترین اختلال روان پزشکی و از جمله شایع ترین اختلال در کودکان سنین مدرسه رو می باشد. شیوع این اختلال از 4 تا 19 درصد در نوسان است و اغلب با اختلالات دیگری نظیر افسردگی، اسکیزوفرنی، خودکشی و سوء مصرف مواد همراه است. از جمله نشانه های اختلالات اضطراب در کودکان، مشکل در پاسخ های شناختی، رفتاری و جسمی آنهاست. مهمترین عوامل به وجود آورنده اضطراب عوامل زیست شناختی و جسمی، عوامل محیطی و اجتماعی و عوامل ژنتیکی و ارثی است. در فرآیند درمان اختلالات اضطرابی انواع مختلفی از مداخلات روان شناختی مورد توجه قرار گرفته شده است که در این مقاله به مداخله ها آدلری، شناختی-رفتاری، عقلانی- هیجانی- رفتاری و گشتالت درمانی پرداخته شده است.