نشریه پژوهش در هنر و علوم انسانی
پیاپی 20 (آبان 1398)

هویت، چیستی و چگونگی هر چیزی است و در خصوص انسان و فرهنگ؛ آگاهی فرد از کیستی و تعلقات اجتماعیاش میباشد. در گفتمان تمدن و فرهنگ، هویت با برشماری چیستی ها و چگونگی ها، بار ارزشی و تقدیسگونه می یابد و انسان با ارجاع به آن، خود و هستیاش را تفسیر و ترجمه میکند؛ لذا خصلتی مفهومساز دارد و بهمثابه زبان عمل میکند. هویت در هنر یک امر بغرنج و پیچیده است. اگر مفهومسازی کند و علقهمندی را موجب شود، با زیبایی به عنوان جوهره ذاتی هنر که سیال و آزاد و خارج از علقه و مفهوم معنی می یابد؛ در تضاد قرار میگیرد. چالش اصلی این مقاله تبیین این تناقض را بهمثابه یک رمزگان فرهنگی منعکس » ایرانیت « است. در جنبش سقاخانه شکل خاصی از هویت وجود دارد که هممعنی میکند؛ یعنی هم واجد مفهوم است و قوه ادراک ما را از حیث مفهومی متاثر میسازد و هم زیبایی و فرم ناب هنری که نام » هویت زیباییشناختی « تجربهی زیباییشناختی را معنی میکند؛ محدود نمیسازد. این شکل خاص هویت را میتوان توصیفی و به شیوهی اسنادی (کتابخانه ای) و استدلال در ترجمهی نشانه ها و – نهاد که در این مقاله به روش تحلیلی فرهنگ بصری جنبش هنری سقاخانه به بازشناسی آن خواهیم پرداخت. جنبش سقاخانه، شکل خاصی از هویت را در یاد کرد. شکلی کمالیافته از رهایی و تعلق » هویت زیبایی-شناختی « عرصه هنر میگشاید که میتوان از آن به عنوان توامان. رهایی از قیدوبندهای تحمیلی اجتماع و ایدئولوژی و در همان حال تعلق به ذائقه و نبوغ ایرانی بر مدار تجربه زیباییشناختی.

انسان به شیوه نمادپردازی در طول دوره های مختلف تاریخی بهتر توانسته است مفاهیمی را نمودار سازد که بهگونهای دیگر قابلبیان و توصیف نبودهاند .شیر و نقش آن از زمانهای قدیم بسیار موردعلاقه ایرانیان بوده و در هنر و تفکر مردم باستان نمودی بارز داشته است. این نقش اصیل و کهن به صورتهای گوناگون در هنر، ادبیات و مذهب تجسمیافته و تندیسهایی از جنس سنگ هستند که در مناطق مختلف فلات ایران پراکنده ، معانی مختلفی داشته است. شیرهای سنگی و در فرمهای مختلف کوچک، بزرگ و حالتهای نشسته، ایستاده و گاهی خوابیده هستند. در این پژوهش به بررسی ویژگی های فرمی و مفهومی شیرهای سنگی فلات مرکزی ایران پرداختهایم. این تحقیق به روش کتابخانه ای-اسنادی و به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام پذیرفته است. از بررسی های انجام گرفته چنین برمیآید که شیرهای سنگی مناطق مرکزی به لحاظ فرمی خطوطی نرم و بدنی صیقلی دارند و نقوش و اسلیمی هایی بر روی شیرهای مناطق مرکزی فلات حالاتی از خشم، ملاطفت، آرامش و لذت دارند. به ، ایران نقر شده است. شیرهای استان اصفهان با الهام از صورت انسانی نگهبان و در مذهب شیعه، نمادی از ، شیرهای سنگی این مناطق میتواند نمادی بر شجاعت و دلاوری ، لحاظ مفهومی حضرت علی و رمز ولایت خدا بوده است.

از دیرباز در خلال مباحث فقهی امری ملموس و غیرقابلانکار بوده و در بستر بسیار » امر به معروف و نهی از منکر «مسئله یاد شده است. امر به معروف و نهی از منکر، از اعظم شعائر دین و » امر و نهی « وسیع در ابواب مختلف فقه، از چگونگی اقوی علامت شریعت و آیین است و مقصد کلی از بعثت انبیا و جمیع ادیان است که همه بر محور آن میگردند و در صورت اهمال و اخلال در انجام آن، مضمحل(میشوند) و از میان میروند. این نوشتار متکفل آن است تا با منابع کتابخانه ای و روش توصیفی به بررسی امر به معروف و نهی از منکر پردازد و با ارائه تصویر واضحی از امر به معروف و نهی از منکر در تبیین دقیق آن بکوشد. نتیجه بهدستآمده موید این امر است که امر به معروف و نهی از منکر یکی از گفتاری و رفتاری یا عملی ، مهمترین وظایف هر مسلمان میباشد. امر به معروف و نهی از منکر را باید در سه مرحله قلبی اخلاص، تواضع و ، تحقق میپذیرد. همچنین شخص در انجام این فریضه الهی باید اصول و شیوه های مثل زیبا سخنی امثال اینها را مدنظر داشته باشد تا امر به معروف و نهی از منکری کارآمد تحقق گردد.

عملکرد شهرداری و مدیریت شهری میتواند تاثیر فزایندهای بر روی یک شهر داشته باشد . در میان سازمان های مختلف مدیریت شهری، شهرداری یکی از دستگاه هایی است که ارتباط مداوم و تنگاتنگی با عموم مردم دارد. وظایف شهرداری در شهرسازی و خدماتی است؛ بهگونهای که هر فرد شهرنشین از آغاز تولد ، عمرانی ، فرهنگی ، گستره های گوناگون اجتماعی تا پایان زندگی نیازمند خدمات این نهاد غیردولتی است. وظایفی نظیر :سیاستگذاری و برنامهریزی برای توسعه شهری، وظایف اجتماعی و فرهنگی و...، همگی از جمله مواردی هستند که ، امور فنی و اجرایی و عمران شهری، وظایف خدماتی بر عهده شهرداری ها و مدیریت شهری میباشد. لذا؛ از جمله پیامدهای اثربخش که بیانگر رضایت از نحوه عملکرد مدیریت شهری در ارائه سرویس و خدمات، احساس رضایت شهروندان از عملکرد شهرداری است که نتیجه آن موجب زایش و افزایش سرمایه اجتماعی در لایه های اجتماع به عنوان یکی از مولفه های تاثیرگذار در حفظ ، بقاء و ثبات سیاسی حکومتها است. به عبارتی فقدان سرمایه اجتماعی، فقدان سایر سرمایه ها و اعتماد و در نهایت نارضایتی از سیستم و در نهایت تقویت گزاره های تخریبکننده و تنشآفرین را به همراه خواهد داشت و اثری منفی برقدرت یک کشور خواهد گذاشت. پژوهش حاضر با هدف بررسی برهمکنش حکمرانی خوب شهری و اعتماد اجتماعی در بهبود کیفیت ارائه خدمات از سوی مدیریت شهری به شهر و شهروندان در جهت ثبات و تقویت حاکمیت و دولت میباشد.

اندیشه زندگی و مرگ یکی از مهمترین اصول عقاید و باورهای آدمیان است. انسان از گذشته های دور تا کنون بعد از آفرینش و مشاهدهی مرگ همواره به دنبال جاودانگی و در آرزوی بیمرگی بوده است .در باورهای مردم پیشین و در مرگ پایان زندگی و نابودی مطلق نیست بلکه میتواند عاملی برای زندگی بهتر و والاتر باشد. بررسی دیدگاه ، آئینها محور اصلی این پژوهش است. در این بررسی فرض بر این ، آفرینش و پایان جهان در اسطوره های ایران و اسکاندیناوی است با وجود تفاوتهای ظاهری این دو اسطوره اغلب دارای بنمایه های مشترکی هستند. باور به آفرینش و وجود روز آفرینش از یک نقطه شروع میشود و در طول زمان به پایان میرسد .چرخهی ، رستاخیز در هر دو سرزمین دیده میشود مرگ و آفرینش دائمی است و پایان جهان، پایان آفرینش نیست. در پایان جهان، با رسیدگی به اعمال انسان بر چرخهی آنها تاکید می-شود. در این پژوهش کلیت اسطوره ها به صورت تحلیلی-توصیفی بررسی شده و شباهت و تفاوتها مشخص گردید.

مطالعات پسا استعماری (پست کلنیالیسم)میکوشد با مطالعه و تحلیل گفتمان استعماری به نقد تاریخ استعمار و دانش غربی بپردازد تا از این طریق در کلیت و انسجام مفروض روایتهای غرب درباره تاریخ جهان و بازنمایی اقتدارطلبانه غرب از خود و دیگران، شکاف و گسست ایجاد کند. با چنین زمینهای تحلیل گفتمان استعماری نشان میدهد تصویری که غرب هژمونیک و در خدمت ، در سه سده اخیر با عنوان شرقشناسی از بقیه جهان بر ساخته و عرضه کرده است، تصویری منفی فرایندها و اقدامات استعماری بوده است. میترا تبریزیان، هنرمند ایرانیالاصل مقیم انگلستان میکوشد تا تصاویرش، آیینه زندگی و دغدغه های پیرامون وی باشد و بهگونهای تصنعی و از روی فریب و ریا از گذشتهی شرقی نداشته خود دنیایی بر آثار خود را با سبکی بسیار ، ساخته و نئولوژیک نمیسازد. تبریزیان در راستای نقد جامعه مصرفی و اخلاقیات تجاری ارائه میکند و ، فرمالیستی و مدرنیستی در هیئتی گزارش گونه همراه با ایماژهای کنایهآمیز حاکی از مفاهیم پست کلنیال با به زیر سوال بردن واقعیت این ایده به نمایش آثار خود میپردازد. پژوهش حاضر با رویکرد پسا استعماری به تحلیل و تبیین آثار این هنرمند پرداخته است.

هندواروپاییان اقوامی بودند که هزاران سال قبل از میلاد مسیح از سرزمینهای شمالی آسیا و اروپای شرقی به مناطق جنوب، جنوب شرقی و جنوب غربی کوچ کردند. این مهاجرت در بازهی زمانی طولانی و در قالب گروه های مختلف صورت اسلاوها و هندوایرانیان بودند که هرکدام طی مراحلی به سرزمینهای ، پذیرفت. آخرین گروه از مهاجران هندواروپایی جدید خود رسیدند. خاستگاه مشترک این اقوام ناخودآگاه زمینهی اشتراک فرهنگی و اساطیری میان آنان را موجب شد و کهن الگوهای جمعی این اقوام را تحت تاثیر اقوام بومی هر منطقه متبلور کرد. لذا تشابهات زبانی و مفهومی بسیاری میان خدایان اسلاو شرقی و ایزدان ایران باستان وجود دارد. این اساطیر که بیشتر در قالب روایتهای شفاهی و داستانهای عامیانه منتقلشدهاند؛ سرانجام در دورهای به صورت سازمانیافته و منظم معرفیگشتند. این سازمانیافتگی در اساطیر ایران مرهون تدوین و کتابت اوستا در قرون اولیهی اسلامی؛ و در اساطیر اسلاو ماحصل تلاش شاهزاده ولادیمیر کیف برای جمعآوری و تنظیم باورهای باستانی مردم خود در قرون نهم و دهم میلادی است. با بررسی ویژگی های شخصیت خدایان در عین برخورد با تفاوتهای بسیار؛ به اشتراکات چشمگیری برمیخوریم که گویای تاثیر ، مجمع ولادیمیر و ایزدان ایرانی و تاثر این دو فرهنگ و قومیت بر یکدیگر هستند.