فهرست مطالب
نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار
سال بیست و نهم شماره 4 (زمستان 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/10/01
- تعداد عناوین: 20
-
-
صفحات 1-17
به منظور بررسی تاثیر کاربرد کود زیستی میکوریزا بر رشد و عملکرد کتان روغنی در کشت مخلوط با شنبلیله، آزمایشی در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال زراعی 1396 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و 15 تیمار اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل کاربرد کود زیستی در سه سطح عدم کاربرد کود زیستی، کاربرد قارچ میکوریزا گونه Funneliformis mosseae و کاربرد قارچ میکوریزا گونه Rhizophagus irregularis و نسبت های کشت در 5 سطح کشت خالص کتان روغنی، کشت خالص شنبلیله و کشت مخلوط کتان روغنی و شنبلیله با نسبت های 1:1، 1:2 و 2:1 بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه کتان روغنی و شنبلیله تحت تاثیر کود زیستی میکوریزا افزایش یافت. همچنین، در رابطه با اثر نسبت های کشت نیز بیشترین عملکرد دانه کتان روغنی (233 گرم بر متر مربع) و شنبلیله (6/221 گرم بر متر مربع) از کشت خالص حاصل شد. بیشترین درصد روغن کتان روغنی (27/41 درصد) در نسبت کشت یک ردیف شنبلیله + یک ردیف کتان روغنی (1:1) همراه با کاربرد قارچ میکوریزا گونه رایزوفاگوس ایرگولاریس به دست آمد. نسبت برابری زمین (LER) در کلیه سیستم های مخلوط بالاتر از یک بود که نشان دهنده سودمندی کشت مخلوط کتان روغنی همراه با شنبلیله نسبت به تک کشتی هر کدام می باشد. در مجموع بر اساس نتایج حاصله می توان نسبت کشت یک ردیف شنبلیله + یک ردیف کتان روغنی همراه با کاربرد قارچ میکوریزا گونه فونلیفورمیس موسی را برای تولید این دو محصول معرفی نمود.
کلیدواژگان: چندکشتی، درصد روغن، عملکرد روغن، میکوریزا، نسبت برابری زمین -
صفحات 19-36از کشت مخلوط به عنوان ابزاری سودمند جهت ارتقاء بهره برداری از منابع زیست محیطی موجود، در مقایسه با بوم نظام های زراعی کشت خالص یاد شده است. ازاین رو، پژوهشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در سال زراعی 1394 اجرا شد. فاکتورها شامل الگوی کشت خالص کلزا و کشت مخلوط با نخود و چهار سطح نیتروژن شامل صفر، 40، 80 و 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بودند. نخود نیز در دو حالت عدم مصرف نیتروژن و با مصرف 40 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به صورت خالص کشت شد. نتایج نشان داد که اثر نیتروژن و الگوی کشت بر صفات کلزا معنی دار بود، ولی اثر متقابل آن ها معنی دار نبود. بیشترین مقادیر اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک، شاخص کلروفیل، فتوسنتز، عملکرد دانه (304 گرم در مترمربع) و عملکرد روغن کلزا (129 گرم در مترمربع) با مصرف 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدون تفاوت معنی دار با سطح کودی 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. کشت خالص کلزا نیز از نظر تمامی صفات مورد بررسی به استثنای شاخص کلروفیل برگ در بالاترین سطح قرار گرفت. همچنین، کشت خالص نخود با دریافت 40 کیلوگرم نیتروژن بدون تفاوت معنی دار با عدم مصرف نیتروژن، بیشترین عملکرد دانه و پروتئین (به ترتیب 192 و 71 گرم در مترمربع) را داشت. کشت مخلوط عملکرد دانه کلزا و نخود را کاهش داد ولی شاخص های مختلف، سودمندی کشت مخلوط نسبت به خالص را تایید کردند. در تمام کشت های مخلوط، نسبت برابری زمین بالاتر از یک بود. همچنین، عملکرد معادل کلزا در کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص بود. کشت مخلوط کلزا - نخود با مصرف 120-80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، بیشترین کارایی استفاده از زمین و سودمندی را داشت.کلیدواژگان: پروتئین، روغن کلزا، سودمندی کشت مخلوط، کیفیت، نسبت برابری زمین
-
صفحات 37-50
به منظور بررسی تاثیر قارچ های (Pi) Piriformospora indica و (Th) Trichoderma harzianumبرصفات مورفولوژیک و عملکرد اسانس نعناع فلفلی در سطوح مختلف کود فسفر و آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 97-1396 اجرا گردید. تیمارهای آبیاری 40 و 80 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر در کرت های اصلی و ترکیبات دو فاکتور کود شیمیایی فسفر (صفر، 50 و 100 درصد نیاز گیاه بر اساس آنالیز خاک) و کاربرد قارچ بصورت عدم کاربرد، کاربرد Pi، کاربرد قارچ Ti و کاربرد توام دو قارچ در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تمامی اثرات ساده فاکتورها بر صفات بررسی شده بجز آبیاری بر طول ریشه و کود فسفر و قارچ بر درصد اسانس معنی دار گردید. همچنین اثرات متقابل آبیاری و کود تنها بر طول ریشه و سایر اثرات متقابل تنها بر ارتفاع بوته معنی داری بودند. مقایسات میانگین نیز نشان داد که بیشترین میزان وزن خشک در سطوح آبیاری، کود فسفر و مصرف قارچ، بترتیب در تیمارهای آبیاری 40 میلیمتر تبخیر، مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفر و مصرف توام دو قارچ بترتیب 1867، 1980 و 1824 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. میزان درصد اسانس در آبیاری 80 میلیمتر تبخیر برابر 13/2% بود که 33% افزایش نسبت به تیمار 40 میلیمتر تبخیر نشان داد. همچنین بیشترین میزان عملکرد اسانس در تیمارهای آبیاری 80 میلیمتر تبخیر، مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفر و مصرف توام دو قارچ بترتیب 1/34، 1/37 و 2/34 گرم در متر مربع بدست آمد. میزان افزایش عملکرد اسانس در هر یک از سطوح اشاره شده نسبت به تیمار شاهد مربوطه، بترتیب برابر 14، 33 و 16% بود. کود فسفر و مصرف منفرد یا توام قارچ باعث کاهش اثرات منفی تنش خشکی روی ارتفاع بوته نعناع فلفلی شد.
کلیدواژگان: آبیاری، تریکودرما، کود، عملکرد اسانس، نعناع فلفلی -
صفحات 51-64وضعیت تغذیه ای گیاهان دارویی به دلیل دخالت مستقیم آنها در رژیم غذایی انسان دارای اهمیت می باشد ازطرفی تنش کمبود آب ممکن است بر میزان جذب عناصر مغذی و تولید زیست توده در این گیاهان تاثیر منفی داشته باشد. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد قارچ اندوفیت Piriformospora indica تنش کمبود آب را در گیاهان کاهش و جذب مواد مغذی را بهبود می بخشد. در این پژوهش آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور شامل دو سطح قارچ P. indica (تلقیح و عدم تلقیح) و سه سطح رطوبت خاک شامل تنش شدید %FC(W2) 40-50، تنش متوسط (W1)%FC 60-70 و بدون تنش (W0)%FC 80-90 در چهار تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که اثرمتقابل تنش کم آبی × قارچ بر روی همه خصوصیات مورفولوژیک به غیر از ارتفاع گیاه معنی دار بود (05/0 P<). در شرایط تنش کم آبی شدید (W2)، تلقیح قارچ باعث افزایش وزن خشک بخش هوایی (4/22%) و ریشه (4/8%)، شاخص کلروفیل (4/9%)، فلورسانس کلروفیل (5/5%)، غلظت فسفر بخش هوایی (3/61) و ریشه (6/65%)، غلظت پتاسیم هوایی (6/22%) و ریشه (6/24%)، درصد کلنیزاسیون ریشه (100%) و عملکرد بذر (1/47%) در مقایسه با گیاهان شاهد بدون تلقیح شد. همچنین بیشترین مقدار شاخص های فوق در سطح رطوبتی بدون تنش (W0) و حضور قارچ P. indica به دست آمد.کلیدواژگان: آنیسون، تنش کم آبی، عناصر مغذی، کلنیزاسیون ریشه، گیاهان دارویی
-
صفحات 65-81
به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی مختلف بر خصوصیات زراعی و رنگدانه های فتوسنتزی کتان روغنی تحت شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه یاسوج در سال 1396 انجام شد. رژیم آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، قطع آبیاری در شروع گلدهی تا شروع کپسول دهی و قطع آبیاری در شروع کپسول دهی تا پایان رسیدگی و کاربرد کود زیستی در چهار سطح قارچ میکوریزا آربوسکولار، فسفات بارور 2، قارچ میکوریزا آربوسکولار + فسفات بارور2 و عدم کاربرد کود زیستی به ترتیب به عنوان عامل اصلی و فرعی در نظر گرفته شدند. کمترین عملکرد دانه و روغن (7/93 و 9/32 گرم در متر مربع) و کمترین تعداد کپسول در بوته, تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه و همچنین بیشترین درصد پروتئین دانه از تیمار قطع آبیاری در مرحله شروع کپسول دهی تا پایان رسیدگی حاصل شد. کاربرد قارچ میکوریزا آربوسکولار+ فسفات بارور2 نسبت به عدم کاربرد کود زیستی به ترتیب باعث افزایش 5/25، 5/26، 1/33 و 4/17 درصد در تعداد کپسول در بوته، عملکرد دانه، عملکرد روغن و درصد پروتئین دانه شد. استفاده از قارچ میکوریزا + فسفات بارور 2 در تیمارهای آبیاری کامل و قطع آبیاری در مرحله شروع کپسول دهی تا پایان رسیدگی باعث افزایش معنی دار محتوای کارتنوئید برگ در نمونه برداری در مرحله پر شدن دانه گردید. همچنین در آبیاری کامل نیز کودهای زیستی قارچ میکوریزا و فسفات بارور 2 باعث افزایش معنی دار محتوای کلروفیل کلدر نمونه برداری در مرحله شروع کپسول دهی شد.
کلیدواژگان: عملکرد دانه، عملکرد روغن، فسفات بارور2، کتان روغنی، کلروفیل برگ، میکوریزا -
صفحات 83-101
به منظور بررسی تاثیر کاربرد کودهای آلی، اسید آسکوربیک و اسید هیومیک بر عملکرد ماده خشک، عملکرد دانه و تولید اسانس بادرشبو، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 اجرا گردید. تیمار کودهای آلی شامل شاهد، کود دامی (30 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (15 تن در هکتار) و عامل دوم محلول پاشی اسیدآسکوربیک و اسید هیومیک شامل شاهد، اسید آسکوربیک، اسید هیومیک و اسید آسکوربیک + اسید هیومیک بودند. نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر صفات مورفولوژیکی، وزن خشک تک بوته، عملکرد ماده خشک، عملکرد دانه و عملکرد اسانس در تیمارهای ورمی کمپوست و کاربرد ترکیبی اسید آسکوربیک + اسید هیومیک به دست آمد. بیشترین عملکرد ماده خشک (2271 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (9/645 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (3/12 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد ترکیبی از اسید آسکوربیک + اسید هیومیک به دست آمد که نسبت به شاهد به ترتیب افزایش های 5/36، 1/18 و 8/72 درصدی را نشان داد. بیشترین وزن هزاردانه با کاربرد اسید هیومیک و ورمی کمپوست (66/1 گرم)، کاربرد توام اسید هیومیک + اسید آسکوربیک و ورمی کمپوست (59/1 گرم) و کاربرد توام اسید هیومیک + اسید آسکوربیک و شاهد (54/1 گرم) به ترتیب با 2/30، 7/24 و 6/20 درصد افزایش نسبت به عدم کاربرد کود و بدون محلول پاشی به دست آمد. بیشترین درصد اسانس (61/0درصد) با محلول پاشی اسید هیومیک + اسید آسکوربیک و کاربرد ورمی کمپوست به دست آمد که نسبت به شاهد 2/45 درصد افزایش نشان داد. با توجه پاسخ مثبت عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بادرشبو به کاربرد کودهای آلی، اسید هیومیک و اسید آسکوربیک، می توان انتظار داشت که در شرایط عدم مصرف کود شیمیایی، کاربرد کود دامی و ورمی کمپوست و اسیدهای هیومیک و آسکوربیک افزایش عملکرد و اسانس بادرشبو را در پی خواهند داشت.
کلیدواژگان: اسانس، اسید هیومیک، بادرشبو، عملکرد دانه، ماده خشک -
صفحات 103-115
به منظور مطالعه اثر کاربرد محلول پاشی بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس توده های رازیانه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و 25 تیمار در مزرعه تحقیقاتی مرکز آموزش جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در دو سال متوالی 1394-1393 و 1395-1394 انجام شد. فاکتور اول شامل توده های رازیانه قاضی آنتپ ترکیه، همدان، ارومیه، یزد و شیراز و فاکتور دوم شامل محلول پاشی نانو نیتروژن، آب مغناطیسی، کود اوره، کود مرغی و تیمار شاهد بودند. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر و عملکرد اسانس به ترتیب در Y1A5B3 (سال اول+ توده شیراز+محلول اوره)،(Y1A1B2سال اول+توده قاضی آنتپ+ تیمار آب مغناطیسی) Y2A4B2(سال دوم+توده یزد+ محلول آب مغناطیسی)، Y1A1B2 (سال اول+توده قاضی آنتپ+ تیمار آب مغناطیسی) مشاهده شد. همچنین بیشترین درصد اسانس، وزن هزاردانه و تعداد چترک در بوته به ترتیب در (توده ارومیه+ تیمار آب مغناطیسی، A1B2) توده قاضی آنتپ+ تیمار آب مغناطیسی وتوده ارومیه+ تیمار کود اوره مشاهده شد. بیشترین عملکرد (1144کیلوگرم در هکتار) در توده قاضی آنتپ مشاهده شد. نظر به مهم بودن میزان اسانس، می توان توده ارومیه را به همراه محلول پاشی آب مغناطیسی و نانونیتروژن برای آب و هوای منطقه ارومیه پیشنهادی کرد.
کلیدواژگان: اوره، توده، خصوصیات فنولوژیک، کود آلی، گیاهان داروئی -
صفحات 117-127
آزمایشی به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل فلور طبیعی علف های هرز درزیره سبز در شرایط دیم در سال زراعی 94-1393در شهرستان سبزوار اجرا شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار صورت پذیرفت و تیمارهای آزمایش دوره های 15، 30، 45 و 60 روز وجین بعد از سبز شدن در طول فصل رشد (عاری از علف هرز) و 15، 30، 45 و 60روزبدون وجین بعد از سبز شدن (تیمارهای تداخل) در فصل رشد به همراه تیمارهای شاهد عاری از علف هرز و تداخل آلوده به علف هرز در تمام فصل رشد بود. زمان شروع و پایان دوره بحرانی خسارت علف های هرز توسط توابع لجستیک و گامپرتز برآورد شد. نتایج نشان داد که وزن خشک علف های هرز با افزایش طول دوره آلودگی به علف های هرز و کاهش طول دوره عاری از علف های هرز به طور معنی داری افزایش یافت. تداخل تمام فصل در مقایسه با عدم تداخل علف های هرز به ترتیب سبب کاهش ارتفاع بوته (29/11%)، تعداد شاخه جانبی (14/39%)، تعداد چتر در بوته (87/46%)، تعداد دانه در چتر (12/43%)، عملکرد دانه (15/43%)، عملکرد بیولوژیکی (99/48%) و عملکرد اسانس (94/26%) شد. دوره بحرانی خسارت علف های هرززیره سبز در شرایط دیم با پذیرش تحمل 5 و 10 درصد افت عملکرد دانه، به ترتیب 76-9، 63-12 روز پس از سبز شدن تعیین شد.
کلیدواژگان: افت عملکرد، تداخل، رقابت، زیره سبز، کشت دیم -
صفحات 129-144
آزمایش به منظور بررسی مدیریت تلفیقی علف های هرز بادرشبو در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال 1396 اجرا شد. در این مطالعه تیمار های آزمایش شامل مقادیر 100 درصد توصیه شده علف کش های تریفلورالین و پندیمتالین (به ترتیب 5/2 و 5/4 لیتر در هکتار) و50 درصد توصیه شده آنها به تنهایی و در تلفیق با مالچ کلش گندم (5 تن در هکتار) بود. کاربرد علفکش ها به همراه مالچ کلشی تاثیر بیشتری در کنترل علف های هرز مزرعه در مقایسه با کاربرد علفکش بدون مالچ داشت. اثر علفکش تریفلورالین در کاهش زیست توده علف های هرز بیشتر از علفکش پندیمتالین بود. بیشترین کاهش زیست توده علف هرز (8/83 درصد) در تیمار 100 درصد تریفلورالین + مالچ مشاهده شد. بیشترین عملکرد سر شاخه گل دار بادرشبو (948 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کاربرد 100 درصد تریفلورالین + مالچ مشاهده شد. همچنین بیشترین عملکرد اسانس بادرشبو در تیمار 100 درصد تریفلورالین + مالچ (3/6 کیلوگرم در هکتار) و کمترین مقدار (06/2 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 100 درصد پندیمتالین حاصل گردید. به طور کلی استفاده از 100 درصد تریفلورالین + مالچ کلشی کنترل مطلوبی روی علف های هرز داشت و باعث افزایش صفات رشدی و عملکرد اسانس بادرشبو شد. تیمار مدیریتی 50 درصد تریفلورالین + مالچ کلش کارایی کنترل علف هرز و عملکرد اسانس مساوی با تیمار 100 درصد تریفلورالین داشت و می تواند جایگزین مناسبی برای این تیمار در راستای کاهش مصرف علفکش و مدیریت تلفیقی هلف های هرز بادرشبو باشد.
کلیدواژگان: بادرشبو، پندیمتالین، تریفلورالین، علفکش، عملکرد اسانس، مالچ -
صفحات 145-158
به منظور تاثیر مقادیر کود نیتروژن و سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم علوفه ای (رقم پگاه) ، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه جهاد کشاورزی شهرستان قصر شیرین استان کرمانشاه انجام شد. تیمارهای آزمایشی کود نیتروژن از منبع اوره در چهار سطح صفر، 125، 250و 375 کیلوگرم در هکتار و سه سطح کود سولفات روی (ZnSo4) شامل صفر، 40 و 80 کیلوگرم در هکتاربودند. نتایج نشان داد اثر کود نیتروژن و سولفات روی بر محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، غلظت عنصر مس، ارتفاع بوته و عملکرد علوفه خشک معنی دار بود. کود نیتروژن بر غلظت عناصر آهن، منیزیم و نیتروژن گیاه، تعداد پنجه و عملکرد علوفه تر تاثیر معنی داری داشت. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، به منظور افزایش عملکرد علوفه سورگوم در شرایط اقلیمی منطقه مورد بررسی، پیشنهاد می شود کود نیتروژن و روی بترتیب به میزان 375 و 80 کیلوگرم در هکتار بکار گرفته شوند.
کلیدواژگان: اجزای عملکرد، سورگوم، سولفات روی، عملکرد، کود نیتروژن -
صفحات 159-174بالنگوی شهری گیاهی است با اصالت قدیمی و کاربردهای جدید و متنوع که می تواند درمناطق خشک بخصوص در تناوب محصولات دیم نقش مهمی داشته باشد. در راستای نیل به این هدف و به منظور مطالعه برخی از ویژگی های کیفی در49 اکوتیپ بالنگوی شهری، پژوهشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در طی دو سال 1395 و 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید، نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین سال ها از نظر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی دار وجود ندارد. بین اکوتیپ ها از نظر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی دار مشاهده گردید که نشان دهنده تنوع بین اکوتیپ ها می باشد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به اکوتیپ شماره 37 (روستای الوار بستان آباد) بود. اکوتیپ شماره 8 (محلی شهرستان کلوانق 7) از نظر درصد روغن بیشترین میانگین را بخود اختصاص داد، در حالیکه اکوتیپ شماره 37 (روستای الوار بستان آباد) بالاترین میانگین را از نظر عملکرد روغن داشت. بیشترین درصد پروتئین در اکوتیپ شماره 46 (کردستان 2) وبیشترین عملکرد پروتئین در اکوتیپ شماره 48 (زنجان) مشاهده گردید. تجزیه خوشه ای بر اساس صفات مورد ارزیابی، 49 اکوتیپ بالنگوی شهری را در 5 خوشه قرار داد. اکوتیپ های 8، 37 ، 46 و 48 از میانگین صفات تولیدی بالاتری نسبت به 49 اکوتیپ مورد ارزیابی برخوردارند که با هدف تامین روغن، کاربردهای دارویی و علوفه دامی می توانند در مناطق کم آب و دیم کشور مورد استفاده قرار گیرند.کلیدواژگان: اکوتیپ، بالنگوی شهری، پروتئین، عملکرد دانه، روغن
-
صفحات 175-187در این تحقیق 22 لاین جهش یافته کلزا و والدین آنها به همراه سه رقم رایج در چهار منطقه کرج، مشهد، کرمانشاه و اصفهان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی 94-95 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب بیانگر وجود تفاوت معنی دار ژنوتیپ ها از لحاظ صفات تعداد روز تا شروع و خاتمه گلدهی، طول دوره گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی و عملکرد روغن بود. همچنین صفات مورد بررسی تحت تاثیر معنی دار محیط قرار گرفتند. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ ها در مناطق کرج، مشهد، کرمانشاه و اصفهان به ترتیب 3025، 4096، 5111 و2906 کیلوگرم در هکتار تعیین گردید. ژنوتیپ های Z-800-3، Z-900-8 و T-900-5 به ترتیب با میانگین تعداد 245، 244 ،245 روز تا رسیدگی در زمره ژنوتیپ های زودرس قرار داشتند. افزون بر این لاین Z-900-8با تولید 4342 کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین میزان عملکرد دانه را در بین جهش یافته های رقم زرفام در چهار مکان به خود اختصاص داد. در بین جهش یافته های طلایه بیشترین عملکرد دانه درلاین های T-800-6 با عملکرد 4102 کیلوگرم دانه در هکتار مشاهده شد. در بین جهش یافته های رقم اکسپرس بیشترین عملکرد در لاین Exp-800-1 با تولید 4083 کیلوگرم نسبت به رقم مادری به دست آمد. نتایج تجزیه واریانس مرکب و رتبه بندی عملکرد دانه نشان داد که ژنوتیپ Z-900-8 با متوسط 4342 کیلوگرم دانه در هکتار و کمترین میانگین رتبه معادل 7/5 و واریانس رتبه 5/7 به عنوان رقم سازگار مناسب برای کشت در مناطق سرد می باشد.کلیدواژگان: تجزیه مرکب، کلزا، عملکرد دانه، جهش یافته، روغن
-
صفحات 189-204پسته یکی از مهم ترین محصولات باغبانی است که نقش مهمی را در صادرات و درآمد ارزی کشور ایفا می کند. در سالیان اخیر وجود برخی مشکلات تغذیه ای و مدیریتی باعث کاهش عملکرد این محصول شده است. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی تاثیر محلول پاشی ترکیبات آمینواسیدی و عصاره جلبک دریایی بر عملکرد کمی و کیفی پسته انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل ترکیبات آمینواسیدی (آمینوسورن) و عصاره جلبک دریایی (آسکوفیلوم نودوسوم) در سه سطح صفر، 1 و 2 میلی گرم در لیتربود. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی بجز درصد خندانی و عرض خوشه تحت تاثیر تیمار آمینوسورن در سطح احتمال 1% معنی دار شد. اثر تیمار عصاره جلبک دریایی روی صفات وزن خوشه، تعداد پسته در خوشه، طول خوشه، میزان کلروفیل کل و کاروتنوئید در سطح احتمال 1% معنی دار بود. با توجه به اثر متقابل ترکیبات آمینواسیدی و عصاره جلبک دریایی، بیشترین وزن خوشه (33/68 گرم)، تعداد پسته در خوشه (33/28)، طول خوشه (8/22 سانتی متر)، میزان کلروفیل و کاروتنوئید (به ترتیب 95/3 و 759/0 میلی گرم بر کیلوگرم وزن تر برگ) در تیمار 2 میلی گرم در لیتر آمینوسورن+ 2 میلی گرم در لیتر عصاره جلبک دریایی به دست آمد. بر اساس نتایج این تحقیق ترکیب کودهای حاوی اسید آمینه و جلبک دریایی می تواند نقش بسزایی در بهبود صفات کمی و کیفی گیاه پسته ایفا کند.کلیدواژگان: آمینوسورن، آسکوفیلوم نودوسوم، کلروفیل، محلول پاشی، وزن خوشه
-
صفحات 205-215طول شاخه گل دهنده در رزهای بریدنی بسیار مهم است. یکی از کاربردهای مهم تابع ریچاردز تخمین رفتار رشدی گیاهان است. چهار رقم رز در یک گلخانه تولیدی انتخاب و طول شاخه های آنها در مرحله رسیدن به هر گره اندازه گیری و ثبت گردید. داده های بدست آمده ابتدا به نزدیکترین شکل منحنی یعنی مدل درجه دوم برازش شدند. ضریب تبیین برای این مدل بین 95/0 تا 98/0 بدست آمد. در مرحله بعد تبدیل داده با تقسیم طول شاخه در هر گره به بزرگترین طول شاخه انجام گرفت و سپس مدل ریچاردز برازش شد. دراین حالت ضریب تبیین مدل برای بیشتر ارقام به بیش از 99/0 افزایش یافت. پارامترهای مدل به روش رگرسیون غیر خطی حداقل مربعات برای ارقام و فصول مختلف تخمین زده شد. بیشترین مقدار شیب منحنی در نقطه عطف برای رقم بلک مجیک در فصل بهار بدست آمد. متوسط شیب منحنی برای فصل بهار بیش از فصل تابستان بود. سرعت نسبی رشد شاخه ها با مشتق گیری از مدل ریچاردز محاسبه گردید. نتایج نشان داد متوسط سرعت رشد نسبی برای فصل بهار بیشتر از فصل تابستان بود، بطوریکه حداکثر سرعت نسبی رشد در فصل بهار در گره های هشتم و نهم اتفاق افتاد، در صورتیکه در فصل تابستان میزان حداکثر این متغیر در گره های پنجم و ششم مشاهده گردید. طول نهایی شاخه بعد از گره چهارم در اکثر ارقام با اختلاف کمتر از ده سانتی متر و بعد از گره هشتم با اختلاف کمتر از حدود 5 سانتی متر تخمین زده شد.کلیدواژگان: رزهای بریدنی، ریچاردز، سرعت رشد نسبی، طول شاخه، مدل رشد
-
صفحات 217-231به منظور بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری در مرحله قبل از برداشت بر عملکرد و کیفیت میوه دو توده خربزه ایرانی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو توده خربزه خاتونی و ایوانکی و سه سطح آبیاری بصورت قطع آبیاری، 60 و 100 درصد نیاز آبی گیاه بود. تیمارهای آبیاری 15 روز قبل از برداشت میوه ها اعمال گردید. نتایج نشان داد که تیمار آبیاری بطور معنی داری عملکرد، کیفیت میوه و کارآیی مصرف آب را تحت تاثیر قرار داد. بیشترین عملکرد بوته (1/11 kg)، عملکرد بازار پسند بوته، درصد گوشت میوه (8/57) و ویتامین ث در تیمار 100 درصد نیاز آبی حاصل شد. بیشترین مواد جامد محلول میوه در توده ایوانکی تحت تیمار قطع آبیاری از بخش مزوکارپ نزدیک به نوک میوه (49/11 %) و کمترین میزان آن در توده خاتونی در شرایط آبیاری 100 درصد از بخش مزوکارپ نزدیک دم میوه (17/8 %) به دست آمد. حداکثر کارآیی مصرف آب در توده ایوانکی (16/51 kg.m-3) در شرایط قطع آبیاری حاصل شد. میزان مواد جامد محلول از سمت نوک میوه به دم میوه کاهش یافت. از نظر صفات مورد مطالعه در بین توده خربزه تفاوت معنی داری وجود داشت و توده ایوانکی از عملکرد، کارآیی مصرف آب و مواد جامد محلول و کیفیت بیشتری برخوردار بود. با توجه به نتایج، تیمار قطع آبیاری در مرحله قبل از برداشت با کاهش 95/2 درصد عملکرد، موجب بهبود مواد جامد محلول میوه و صرفه جویی در مصرف آب گردید.کلیدواژگان: عملکرد بازار پسند، کارآیی مصرف آب، کیفیت میوه، مواد جامد محلول، ویتامین ث
-
صفحات 233-245بخش کشاورزی به جهت تامین امنیت غذایی از مهم ترین بخش های اقتصاد یک کشور محسوب می شود . منابع موجود در بخش کشاورزی محدود می باشند. لذا تاکید به استفاده کارا از این منابع می باشد. کشاورزی پایدار در جهت دستیابی به حداکثر کارایی فنی با توجه به کمبود منابع کشاورزی می باشد. در این مطالعه کارایی فنی تولید گندم در شهرستان ارومیه با استفاده از دو روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) و روش تابع مرزی تصادفی (SFA) برآورد گردید. داده ها و اطلاعات موردنیاز از طریق جمع آوری پرسش نامه از 105 نفر از گندمکاران در این شهرستان در سال زراعی 97-1396 بدست آمد. نتایج نشان می دهد که میانگین کارایی فنی با استفاده از روش های DEA و SFA به ترتیب 75 و 51 درصد بود. بنابراین بدون استفاده از نهاده های بیشتر و افزایش دادن هزینه ها می توان مقدار محصول تولیدی را با توجه به دو روش مذکور به ترتیب به اندازه 25 و 49 درصد افزایش داد. پس در راستای کشاورزی پایدار بهبود کارایی فنی تولیدکنندگان یکی از روش های کارآمد برای افزایش تولید خواهد بود.کلیدواژگان: تابع مرزی تصادفی، تحلیل پوششی داده ها، شهرستان ارومیه، کارایی فنی، کشاورزی پایدار، گندم
-
صفحات 247-276
هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی مدیریت پایدار آب کشاورزی با استفاده از مدل DPSIR است که با رویکرد آمیخته (کیفی-کمی) انجام شد. جامعه آماری این مطالعه را کارشناسان و متخصصان حوزه آب در سطح استان همدان به تعداد 130 نفر تشکیل می دادند که در مرحله کیفی تعداد 35 نمونه به شیوه هدفمند و در مرحله کمی تعداد 97 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به شیوه تصادفی انتخاب شدند. برای بررسی و تحلیل روابط بین متغیرهای پیش بین (محرک-فشار-وضعیت-اثر-پاسخ) و ملاک (مدیریت پایدار آب کشاورزی) از مدل یابی معادلات ساختاری بر اساس الگوریتم PLS بهره گرفته شد. بررسی سطح پایداری مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی استان همدان نشان داد که اکثریت پاسخگویان، مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی استان را ناپایدار توصیف کرده اند. نتایج نشان داد که 36 درصد از واریانس مدیریت پایدار آب کشاورزی توسط عوامل مورد بررسی (محرک-فشار-وضعیت-اثر-پاسخ) تبیین می شود که از بین این عوامل، مولفه ی «پاسخ» با ضریب تاثیر 299/0 بیشترین نقش و اهمیت را داشت. بنابراین، بکارگیری اقدامات و پاسخ های زیر جهت نیل به پایداری در مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی توصیه می شوند: اصلاح الگوی کشت، تعادل بخشی و احیای سفره های آب زیرزمینی، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، کاهش دوره حضور گیاه در مزرعه، توسعه کشت های گلخانه ای، خاک ورزی حفاظتی، آموزش های کاربردی و مستمر.
کلیدواژگان: استان همدان، روش آمیخته، رویکرد DPSIR، مدیریت پایدار آب کشاورزی -
صفحات 277-291در تولید تجاری ژربرا به طور متداول از بستر کشت کوکوپیت: پرلیت استفاده می گردد. با توجه به واردات بی رویه کوکوپیت از کشورهای جنوب شرق آسیا، جایگزینی این بستر کشت با بسترهای کشت تولید داخل، می تواند گامی موثر در جهت کاهش وابستگی به واردات نهاده های اولیه باشد. بدین منظور در پژوهش حاضر تاثیر انواع مختلف بستر کشت بر مراحل رشد رویشی و زایشی گیاه ژربرا در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 8 تیمار در 6 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت و پارامترهای رشدی از جمله تعداد برگ تولیدی، وزن تر و خشک اندام هوایی، میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، وزن تر و خشک ریشه، درصد کلروز برگی، درصد نکروز برگی، تعداد گل، قطر طبق گل، ارتفاع ساقه گل دهنده، تعداد روز تا آغاز گلدهی، قطر انتهای ساقه گل دهنده و قطر وسط ساقه گل دهنده و عمر گلجایی بررسی شد. نتایج نشان داد گیاهچه های پرورش یافته در بستر کشت کمپوست قارچ: پرلیت و پس از آن بستر کشت ماسه بیشترین میزان وزن خشک ریشه، اندام هوایی و تعداد برگ را به خود اختصاص دادند که این امر نشان دهنده پتانسیل بالا جهت ورود به فاز زایشی می باشد. کمترین تعداد روز تا گلدهی و بیشترین تعداد گل تولیدی نیز در این دو بستر کشت حاصل شد. گیاهان تحت تیمار خاک اره: پرلیت و پرلیت شکری رشد رویشی و زایشی مطلوبی را از خود نشان ندادند و در بستر کشت خاکبرگ: پرلیت نیز به دلیل بالا بودن EC بستر کشت، درصد کلروز و نکروز برگی بالایی در نمونه ها مشاهده شد.کلیدواژگان: درصد کلروز برگی، EC بستر کشت، قطر طبق گل، کلروفیل کل، کمپوست قارچ
-
صفحات 293-305کشاورزی پایدار سه هدف عمده سلامت زیست محیطی، سود دهی اقتصادی و برابری اجتماعی و اقتصادی را دنبال می کند و در دراز مدت کیفیت محیط و منابع طبیعی را ارتقا می دهد. برای اینکه کشاورزی در جهت توسعه پایدار سوق پیدا می کند، باید مفاهیم و جزئیات آن در بخش کشاورزی به طور عملی و واقعی معنا پیدا کند که این امر از طریق مطالعات مطلوب و شناخت پتانسیل ها و محدودیت ها در مناطق مختلف، قابل دستیابی است. شناسایی استراتژی ها در بخش کشاورزی جهت مقابله با تهدیدات و رفع نقاط ضعف و از طرفی تقویت سیستم و استفاده از فرصت ها ضروری است. در این مقاله هدف بر آن است تا توانمندی و تنگناهای بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی در راستای پایداری با استفاده از مدل SWOT مورد سنجش قرار گیرد. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و بر مبنای ماهیت، از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کارشناسان و متخصصان تشکیل می دهند که در زمینه های کشاورزی دارای دانش و تجربه کافی بودند. به منظور انتخاب نمونه آماری از روش نمونه گیری غیر احتمالی و هدفمند استفاده گردید. نتایج نشان داد که از بین نقاط قوت «وجود ظرفیت مناسب توسعه کشاورزی در استان در جهت پایداری» با وزنی برابر 95/3 و «وجود تنوع پوشش گیاهی در منطقه» با وزنی برابر با 67/3 مهم ترین نقاط قوت و از بین نقاط ضعف «عدم نظارت کافی بر تخصیص و بهره برداری بیش از حد از منابع آب» با وزنی برابر با 17/4 و «کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی در منطقه» با وزنی برابر 07/4 مهم ترین نقاط ضعف جهت توسعه بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی شناخته شدند. همچنین از بین فرصت ها «اولویت کشاورزی از منظر امنیت غذایی در برنامه ملی» با وزنی برابر 4 و « امکان بهره گیری از کمک های فنی و مشاوره ای ملی و بین المللی» با وزنی برابر با 97/3 مهم ترین فرصت و از بین تهدیدها « افزایش احتمال وقوع خشکسالی» با وزنی برابر با 90/4 و « کاهش جمعیت فعال در بخش کشاورزی در مناطق روستایی» با وزنی برابر با 02/4 مهم ترین تهدیدها جهت توسعه بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی در راستای پایداری شناخته شدند. نتایج حاصل از ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی و خارجی نشان داد که با توجه به امتیاز نهایی کلی بدست آمده برای عوامل داخلی و خارجی راهبردهای توسعه کشاورزی استان آذربایجان شرقی، راهبرد بازنگری می باشد.کلیدواژگان: استان آذربایجان شرقی، پایداری، تحلیل SWOT، توانمندی، کشاورزی
-
اولویت بندی معیارهای موثر در کاهش پایداری اکوسیستم های زراعی استان آذربایجان غربی با تکنیک دلفی فازیصفحات 307-321با توجه به اهمیت امنیت غذایی برای جمعیت رو به رشد کشور و نیاز به پایداری اکوسیستم های زراعی، هدف از تحقیق اولویت بندی شاخص های اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی موثر در پایداری تولیدات زراعی می باشد. معیارهای اکولوژیکی با 6 زیرمعیار، اجتماعی با 7 زیرمعیار و اقتصادی با 5 زیرمعیار مورد بررسی قرار گرفتند. داده های مورد نیاز با بهره گیری از نظرات گروهی از اساتید، محققان و کارشناسان ارشد زراعت استان آذربایجان غربی و از طریق تکمیل پرسشنامه در سال 1397 جمع آوری شد. با استفاده از تکنیک دلفی فازی، ارزش وزنی معیارها و زیرمعیارها تعیین شد. نتایج حاکی از آن بود که زیرمعیار محدودیت منابع آبی با وزن نسبی 22/0 و زیرمعیار عدم استفاده از نتایج تحقیقات علمی محققان در بخش کشاورزی توسط کشاورزان با وزن نسبی 25/0 به ترتیب بیشترین اهمیت را در بین معیارهای اکولوژیکی و اجتماعی داشت. در بین معیارهای اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی، معیار اقتصادی دارای بیشترین تاثیر در کاهش پایداری تولیدات زراعی استان بود که در این بین زیرمعیار هزینه تولید بالا و درآمد پایین کشاورزان با وزن نسبی 27/0 بیشترین اهمیت را داشت. بنابراین مشکل تولید پایدار در این استان، کمبود آب آبیاری و به تبع آن درآمد پایین کشاورزان است و با توجه به اینکه دسترسی کشاورزان به منابع علمی و نتایج حاصل از تحقیقات محققان مشکل است، بنابراین به نظر می رسد ارائه الگوهای مناسب کشت و استفاده از سیستم های مدرن آبیاری، آیش گذاری زمین ها به منظور ذخیره آب، برگزاری کلاس های ترویجی و آموزشی جهت بهبود کیفیت در مراحل مختلف تولید، برداشت و فرآوری محصولات برای کشاورزان می تواند راه گشا باشد.کلیدواژگان: اجتماعی، اقتصادی، اکولوژیک، پایداری، دلفی فازی
-
Pages 1-17
In order to study the effect of mycorrhiza fertilizer application on the growth and yield of linseed in intercropping with fenugreek, a field experiment was conducted at research farm of Yasouj University, agricultural college in 2017. Experimental arrangement was factorial based on randomized complete block design with three replications and 15 treatments. The experimental factors were application of biofertilizer in three levels as non- bio fertilizer application (control), application of mycorrhiza fungus Funneliformis mosseaeand Rhizophagus irregularis species and cropping system in five levels, linseed sole cropping, fenugreek sole cropping and intercropping of linseed- fenugreek with ratios 1:1, 1:2 and 2:1. The results showed that the yield of linseed and fenugreek increased under the influence of mycorrhiza bio fertilizer. Also in between the cropping systems the highest grain yield of both linseed (233 g .m-2) and fenugreek plants (221.6 g.m-2) achieved from sole cropping systems. The highest seed oil percent (41.27%) of linseed was found in 1:1 ratio of linseed-Fenugreek intercropping with the application of Rhizophagus irregularis mycorrhiza fungus. Land equal ratio (LER) in all experimental intercropping system was higher than one that indicating the beneficial effects of linseed intercropping with Fenugreek compared to sole cropping of each. Based on the results, the cultivation ratio of one row of fenugreek: one row of linseed with Funneliformis mosseaemycorrhiza fungus application can be introduced.
Keywords: Land Equivalent Ratio, Multiple Cropping, Mycorrhiza, Oil Percent, Oil Yield -
Pages 19-36Intercropping has been mentioned as a useful tool for improving the utilization of existing environmental resources in comparison with sole cropping systems. Hence, this research was conducted as a factorial based on randomized complete block design with three replications at the Faculty of Agriculture, University of Tehran during 2015 cropping year. The treatments included cropping patterns (rapeseed sole crop and intercropping of rapeseed with chickpea) and nitrogen rates in four levels (0, 40, 80 and 120 kg nitrogen.ha-1). Chickpea was cropped as sole crop without nitrogen consumption and with consumption of 40 kg N.ha-1. Traits of yield and yield components, leaf chlorophyll index, photosynthesis rate for chickpea and rapeseed, as well as rapeseed equivalent yield (REY) and intercropping indices were measured and evaluated. The effect of nitrogen and planting pattern on rapeseed traits were significant, but nitrogen×planting pattern interaction was not significant for rapeseed traits. Between N rates treatments, the maximum values for yield components, biological yield, chlorophyll index, photosynthesis rate, grain yield (304 g.m-2) and oil yield (129 g.m-2) were obtained with 120 kg nitrogen.ha-1. However, 120 and 80 kg N treatments were not significantly different for rapeseed traits. Also, rapeseed sole cropping had the highest values of above mentioned traits except for chlorophyll index. Chickpea sole cropping with consumption of 40 kg N without significant difference with non-nitrogen application had the highest seed and protein yields (192 and 71 g.m-2, respectively). Rapeseed and chickpea yields decreased in intercropping systems, but different indices showed more usefulness of intercropping compared to sole cropping. In all intercropping treatments, LER was >1. Also, REY was higher in intercropping than sole cropping. Rapeseed-chickpea intercropping with consumption of 80-120 kg N.ha-1 had the highest LER and it was useful.Keywords: Intercropping Advantage, Land Equivalent Ratio, Protein, Quality, Rapeseed Oil
-
Pages 37-50
In order to investigate the application of Piriformospora indica (Pi) and Trichoderma harzianum (Th) fungi on morphological characteristics, yield and essential oil of Peppermint at different amount of phosphorus fertilizer and irrigation, a split factorial experiment at Research Farm of Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources was conducted. Irrigation treatments as 40 and 80 mm evaporation from the evaporation pan and combination of phosphorus fertilizer (0, 50 and 100% of the plant requirement based on soil analysis) and the application of the fungus (non-application, Pi, Th and Pi + Th) were main and subplots, respectively. Analysis of variance showed that all of the simple effects of three factors were significant on the studied traits (except drought stress on root length, phosphorus and fungi on essential oil percentage). Also, the interaction effects of stress and fertilizer on root length and other interactions only had a significant effect on plant height. Mean comparisons showed that the highest dry weight at levels of drought stress, phosphorous fertilizer and fungus application was observed in 40 mm evaporation, 100 kg ha-1 and combined application of two fungi (1867, 1980 and 1824 kg.ha-1, respectively). The essential oil percentage at 80 mm evaporation was 2.13%, which increased by 33% compared to 40 mm evaporation treatment. Also, the highest yield of essential oil was observed in 80 mm evaporation, 100 kg.ha-1 phosphorus fertilizer and combined application of two fungi (34.1, 37.1 and 34.2 g.m-2, respectively). The value of increasing essential oil yield at considered levels compared with this check treat was 14, 33 and 16%, respectively. Phosphorus fertilizer and single and combined application of two fungi reduced the negative effects of drought stress on plant height of peppermint.
Keywords: Essential Oil, Fertilizer, irrigation, Peppermint, Trichoderma -
Pages 51-64Nutritional status of medicinal plants is important due to their direct involvement in human dietary. Also, water deficit stress may adversely affect nutrient uptake and biomass production of these plants. There are evidences indicating that endophytic fungusPiriformospora indica improves nutrients uptake and mitigates water deficit stress in plants. In this study, a pot culture experiment was conducted in a completely randomized design with factorial arrangement with two factors including two levels of P. indica (inoculated and non-inoculated) and soil moisture with three levels of 0.8-0.9 FC (W0), 0.6-0.7 FC (W1) and 0.4-0.5 FC (W2) with four replications. The results showed that the interaction effect of water deficit × fungus on all morphological characteristics except plant height was significant (P <0.05). In severe water deficit stress (W2), fungal inoculation leads to increase in dry weight of shoot (22.4%) and root (8.4%), chlorophyll index (4.9%), chlorophyll fluorescence (5.5%), shoot (61.3%) and root (65.6%) P concentration, shoot (22.6%) and root (24.6%) K concentration, root colonization (100%) and seed yield (47.1%) compared to the un-inocultaed controls. Although the highest values of above mentioned traits were recorded at the highest moisture level (W0) in the presence of P. indica.Keywords: Anise, Medicinal Plants, Nutrients, Root Colonization, Water deficit stress
-
Pages 65-81
In order to evaluate the effect of different bio-fertilizer on agronomical traits and photosynthesis pigments of linseed under irrigation cut-off condition a farm experiment carried out as split plot base on randomized complete block design with three replication at research field of Yasouj university in 2017. Irrigation regimes at three levels, full irrigation, irrigation cut-off at beginning of flowering until beginning of podding, irrigation cut-off at beginning of podding to end of maturity and bio-fertilizer application at four levels as mycorrhiza arbuscular fungi, Phosphate Barvar2, mycorrhiza arbuscular fungi+Phosphate Barvar2 and non-application of bio-fertilizer were considered as the main and the sub plots, respectively. Results showed that the lowest grain and oil yield (93.7 and 32.9 g.m-2) and the lowest capsule numbers per plant, seed numbers per capsule and 1000 seed weight and also the highest seed protein percent were achieved from irrigation cut-off at beginning of podding to end of maturity. Application of mycorrhiza arbuscular fungi + Phosphate Barvar2 comparison with non-application of bio-fertilizer increased capsule numbers per plant, grain and oil yield, and protein percent by 25.5, 26.5, 33.1 and 17.4 percent respectively. Use of mycorrhiza arbuscular fungi + Phosphate Barvar2 under irrigation cut-off at beginning of podding to end of maturity increased leaf carotenoid content significantly in seed filling stage sampling. Also in full irrigation condition at beginning pooding stage sampling, Use of mycorrhiza arbuscular fungi + Phosphate Barvar2 increased leaf chlorophyll content significantly.
Keywords: Grain Yield, Leaf Chlorophyll, Linseed, Mycorrhiza, Oil Yield, Phosphate Barvar2 -
Pages 83-101
In order to evaluate the effect of organic fertilizers, ascorbic acid and humic acid on dry matter yield, seed yield and essential oil production of dragonhead an experiment was conducted as a factorial based on completely randomized design with three replications at research farm of Faculty of Agriculture, University of Tabriz in 2017. Treatments were included as first factor, application of organic fertilizers (control, application of farmyard (30 t.ha-1) and application of vermicompost (15 t.ha-1) and the second factor was the spray of ascorbic acid and humic acid (control, ascorbic acid, humic acid and ascorbic acid + humic acid). Results showed that the highest amounts of morphological traits, plant dry weight, dry matter yield, grain yield and essential oil yield were obtained with vermicompost and combined application of ascorbic acid + humic acid treatments. The highest dry matter yield (2271 kg.ha-1), grain yield (645.9 kg.ha-1) and essential oil yield (12.3 kg.ha-1) were obtained with application of a combination of ascorbic acid + humic acid, which showed 36.5%, 18.1% and 72.8% increases as comparison to control, respectively. The highest 1000 grain weight was obtained with the application of humic acid and vermicompost (1.66g), combined application of humic acid + ascorbic acid and vermicompost (1.59 g) and combined application of humic acid + ascorbic acid and control (1.54 g), with 30.2%, 24.7% and 20.6% increases as comparison with non-application of organic fertilizers and without spray, respectively. The highest essential oil percentage (0.61%) was obtained with spray of humic acid + ascorbic acid and vermicompost application, which indicated 45.2% increases compared to control. Considering to positive response of the quantitative and qualitative performance of dragonhead to the use of the organic fertilizers, humic acid and ascorbic acid, it can be expected that application of farmyard and vermicomposte, humic acid and ascorbic acid increase the performance and essential oil of dragonhead.
Keywords: Dry Matter, Dragonhead, Essential Oil, Grain Yield, Humic acid -
Pages 103-115
In order to study the foliar application effects on yield and yield components and essential oil of Fennel (Foeniculum vulgare Mill) an experiment was conducted as factorial based on completely randomized design with three replications and twenty five treatment at the research farm of agricultural education center, Urmia, Iran during growing season of 2015-2016 and 2016-2017. First factor included five landrace of Fennel Gaziantep, Hamadan, Urmia, Yazd and Shiraz and the second factor included five foliar applications as Nano-nitrogen, magnetic water, urea, chicken manure and control. The result indicated that the highest height, umbel and number of lateral branches and umbel, were related to Y1A5B2 (first year, Shiraz landrace with magnetic water treatment), Y1A1B2 (first year, Gaziantep landrace with magnetic water treatment), Y2A4B2 (second year, Yazd landrace with magnetic water treatment) and Y1A1B2 (first year, Gaziantep landrace with magnetic water treatment), respectively. The highest essential oil, 1000-seed weight and number of umbellate per umbel were recorded in A3B5 (Urmia landrace with control treatment), A1B1 (Gaziantep landrace with magnetic water treatment) and a3b3 (Urmia landrace with urea treatment) respectively. The highest seed yield (1144 Kg.ha-1) and the lowest one (923 Kg.ha-1), respectively, were related to Gaziantep and Yazd landrace. The founding information's in the present study were elucidated that Nano-nitrogen in comparison of other treatment has highest effect on seed yield, weight of 1000 seed, umbrellas, essential oil percent and yield. Gaziantep landrace produced highest seed yield, 1000-seed weight and lateral branches and Urmia landrace has highest essential oil percent, essential yield and umbrellas. The highest height and umbel was recorded in Yazd landrace. Due to the importance of the essential oil, the Urmia mass along with the spraying of magnetic water and nano-nitrogen for the Urmia region is suggested.
Keywords: Landrace, Medicinal Plant, Organic Manure, Phenological Characteristic, Urea -
Pages 117-127
The critical period of weed control in cumin (Cuminum cyminum) were determined by field study in 2011 in Sabzevar. Experiment was conducted in randomized complete block design with 3 replications. Treatments were weeding at 15, 30, 45and 60 days after emergence during the growing season (weed free), and 15, 30, 45and 60 days without weeding (weed infested) in the growing season and includes free of weed and weed infested in the entire growing season. Beginning and end of the critical period of weed damage were determined by Gompertz and Logistic equations. The results showed that weed dry weight was significantly increased with increasing duration of infection and reduce weed-free period. Full-season weeds interference reduced plant height (11.29%), number of lateral branches (39.14%), number of umbels (46.87%), number of seeds per umbrella (43.12%), seed yield (48.99%), biological yield (48.99%) and essential oil yield (26.94%) compared full season weed-free plots, respectively. Based on 5 and 10% acceptable seed yield losses, the critical period of weed control was 9-76 and 12- 63 days after planting at rain-fed condition.
Keywords: Competition, Cumin, Dry farming, Interference, Yield Loss -
Pages 129-144
In order to evaluate the integrated weed management of Moldavian balm (Dracocephalum moldavica L.) an experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in Agricultural Research Farm of University of Tabriz, in 2016. The experimental treatments were different herbicide rates including 100 and 50% of recommended dose of trifluralin and pendimethalin (2.5 and 4.5 L.ha-1, respectively) alone and integrated with straw mulch (5 t ha-1). The application of herbicides combined with straw mulch had higher efficacy than herbicide treatments without mulch in weeds control. The effect of trifluralin in weed biomass reduction was greater than that of pendimethalin. The highest weed biomass reduction (83.8%) was observed in trifluralin 100% + straw mulch. All growth and yield traits of Moldavian balm were significantly affected by weed management treatment except essential oil percentage. The highest flowering head yield of Moldavian balm (948 kg ha-1) was observed in trifluralin 100% + straw mulch treatment. Also the highest essential oil yield of Moldavian balm was achieved in trifluralin 100% + straw mulch (6.3 kg ha-1) and the lowest one was achieved in pendimethalin 100% (2.06 kg ha-1). Generally application of trifluralin 100% + straw mulch had suitable weed control and increased the growth traits and essential oil yield of Moldavian balm. The management treatment of trifluralin 50% + straw mulch had the same weed control efficacy and essential oil yield as trifluralin 100% and could be suitable replacement for this treatment along with reduction of herbicide application and integrated weed management of Moldavian balm.
Keywords: Essential Oil Yield, Moldavian balm, Pendimethalin, Herbicide, Straw Mulch, Trifluralin -
Pages 145-158
In order to study of the effects of nitrogen and zinc sulfate fertilizer on yield and yield components of forage sorghum (var. Pegah), a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications on farm of agricultural jihad Qasr Shirin, Kermanshah Province. The treatments were included four levels of nitrogen fertilizer (0, 125, 250 and 375 kg.ha-1) by urea and three levels of zinc sulfate (0, 40 and 80 kg.ha-1). The results showed that the effect of nitrogen fertilizer and zinc sulfate was significant on the content of photosynthetic pigments, Cu concentration, plant height and dry forage yield. The effect of nitrogen fertilizer was significant on the concentration of Fe and Mg, nitrogen content of plant, the number of tiller and fresh forage yield. According to the results this study, it be suggested that nitrogen and zinc sulfate fertilizer be appliedas 375 and 80 kg.ha-1, respectively.
Keywords: Nitrogen Fertilizer, Sorghum, Yield, Yield Components, Zinc Sulphate -
Pages 159-174Dragon’s Head is a plant with old gentry and also new with variety usages that can play an important role in sustainable agriculture at arid and rain-fed regions, particularly in rotation. In order to study some of quantitative and qualitative traits in 49 Dragon’s Head ecotypes, a field experiment was carried out as randomized complete block design with 3 replications in 2016 and 2017, at research farm of agricultural faculty of Tabriz University, Iran. The results indicated that there is no significant difference among years based on studied traits. There was significant difference among ecotypes expressing diversity among them. Mean comparing revealed that, the highest grain yield was related to ecotypes No. 37 (Alvar vilage, Bostan Abad). Ecotype 8 (local landrace, Kolvanagh 7) had high oil percentage, while ecotype 37 (Alvar vilage, Bostan Abad) had the highest oil yield. The highest protein percent was belonged to ecotype 46 (Kurdistan 2). Based on protein yield, ecotype 48 (Zanjan) had the highest mean. Cluster analysis placed 49 Dragon’s Head ecotypes in 5 groups. Acording to this research findings, the ecotypes No. 8, 37, 46 and 48 had the highest mean in comparison with 49 ecotypes. These superior ecotypes regard to oil production, medicinal usages and domestic feed can be cultivated in water limited and rainfed regions at East Azarbaijan, particularly Tabriz and in other similar climate regions.Keywords: Dragon’s Head, Ecotype, Grain Yield, Oil, Protein
-
Pages 175-187In this research 22 rapeseed mutant lines and their parents were evaluated with three cultivars under four different environmental conditions in a randomized complete block design with three replication in 2015- 2016. The results of experiment showed significant differences between genotypes in case of number of days to flowering, number of days to the end of flowering, the length of flowering, number of days to maturity and oil yield. The evaluated traits also showed significant differences under different environmental conditions. The average of seed yield of genotypes in Karaj, Mashhad, Kermanshah and Esfahan locations were measured 3025,4096,5111 and 2906 kg.ha-1, respectively.Genotypes Z-800-3, Z-900-8 and T-900-5 with 245,244 and 245 days till maturity belonged to early maturity genotypes. Also, lines Z-900-8 with 4342 kg.ha-1had highest seed yield between Zarfam mutant lines in four places. Between Talayeh mutant lines, the highest seed yield was determined in T-800-6 with 4102 kg.ha-1, respectively. Also in the Express cultivar, the highest seed yield revealed in mutant line Exp-800-1 with 4083 kg.ha-1seed yield. The results of combined analysis of variance and seed yield ranking showed that Z-900-8 genotype with average 4342 kg grain per hectare and lowest ranking mean(5.7) as well as lowest ranking variance (7.5) determined as adaptable cultivar with high stability is suitable for cultivating in cold regions.Keywords: Combined Analysis, Mutant, Oil, Rapeseed, Seed Yield
-
Pages 189-204Pistachio is one of the most important horticultural products that plays an important role in exports and foreign exchange earnings of the country. In recent years, some nutritional and management problems have reduced the yield of this product. The current research was conducted to evaluate the foliar application effect of an amino acid Compound and seaweed extract on quantitative and qualitative yield of pistachio. The experiment was factorial experiment in a randomized complete block design with three replications. The treatments included an amino acid components (Aminosuren) and seaweed extract (Ascophyllum nodosum) both them at three levels (0, 1 and 2 mg.L-1). The results showed that all the studied traits, were significantly affected by Aminosuren treatment at a probability level of 1% except of open-shell percentage and width of pistachio cluster. The effect of seaweed extract on cluster weight, number of pistachios in cluster, cluster length, leaf chlorophyll and carotenoids were significant at a probability level of 1%. the interaction between amino acids and seaweed extracts showed that the highest cluster weight (68.33 g), number of pistachios in the cluster (28.33), cluster length (22.8 cm), Chlorophyll content (3.95 mg.kg-1) and carotenoids (0.759 mg.kg-1) were obtained from the treatment with 2mg/L of aminosuren and 2mg.l-1 of seaweed. According to the results, the combined application of amino acids and seaweed extract could play an important role in improving quantitative and qualitative traits of pistachio.Keywords: Aminosauren, Cluster Weight, Ascophyllum nodosum, Chlorophyll, spraying
-
Pages 205-215Flower stem length is highly important in cut roses. One of the Richard’s function application is estimating growth behavior of plants. Four cultivars of cut roses have been selected in a commercial greenhouse then were subjected to stem length measurement upon producing a new node. Data was first fitted to the nearest form of curve, i.e., quadratic model. Coefficient of determination was calculated between 0.95 and 0.98 for this model. Thereafter, data transformation was done by dividing each value by the maximum value in the measured data. Richard’s function was then fitted to the data which gave rise to R2 value of more than 0.99 for most cultivars. To estimate model parameters for all curves of cultivars in two seasons we used nonlinear least square regression. The cultivar ‘Black Magic’ showed the highest rate of curve slope in inflection point, however the curve slope for spring season was appeared to be more than the summer slope. First derivative of the Richard’s function was used to calculate the relative stem growth rate. Results indicated higher rate of relative growth rate for spring stems rather than summer stems. Spring stems showed their highest relative growth rate in eighth and ninth node while this happened for summer stems in nodes of five and six. Estimation of stem final length was done by 10 cm difference from the measured value in fourth node onwards and about 5 cm difference in nodes followed by node 8.Keywords: Cut Roses, Growth Models, Richard’s, Relative growth rate, Stem Length
-
Pages 217-231In order to investigate the effect of different irrigation regimes at the pre-harvest stage on yield and fruit quality of two Iranian melon accessions, a split plot experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications during 2017 at Research Farm, Faculty of Agriculture, and University of Zanjan. Experimental treatments consisted of two melon accessions (Khatooni and Ivanaki) and three irrigation regimes (irrigation cut-off, 60% and 100 %ETc). Irrigation treatments were applied 15 days before harvesting. The results showed that irrigation regimes had significant effects on water use efficiency (WUE), fruit yield and quality. The highest plant yield (11.1 kg), fresh fruit percent (57.8%), and vitamin C content were obtained under 100% ETc treatment. The highest value of total soluble solid (TSS) was obtained in “Ivanaki” from the umbilicus part of the mesocarp (11.49%) under irrigation cut-off treatment and the lowest TSS (8.17%) was observed in the pedicel part of the mesocarp of “Khatooni” under 100% ETc irrigation. The highest value of WUE (51.16 kg.m-3) was achieved in “Ivanaki” under irrigation cut-off treatment. The amount of TSS decreased from umbilicus part to pedicel part of the mesocarp. Accessions had different yield and fruit quality and “Ivanaki” had higher yield, TSS and quality. According to the results, cut off irrigation treatment at the pre-harvest stage with 2.95% yield reduction improved fruit TSS and saved irrigation water.Keywords: Fruit quality, Market Function, Total Soluble Solids, Vitamin C, Water Use Efficiency
-
Pages 233-245The agricultural sector is considered as one of the most important sectors of the economy for food security. Resources in the agricultural sector are limited. Therefore, the emphasis is on the efficient use of these resources. Sustainable agriculture is aimed at achieving maximum technical efficiency due to lack of agricultural resources. In this study, technical efficiency of wheat production in Urmia County was estimated using DEA (Data Envelopment Analysis) and Randomized Frontier Function (SFA) methods. Data and information was obtained by collecting questionnaires from 105 wheat producers in the county of Urmia in 2018. The results show that average technical efficiency with DEA and SFA method was 75% and 51%, respectively; therefore, without using more inputs and increasing costs, the amount of produced product Increased by 25 and 49 percent. Improving the technical efficiency of producers to achieve sustainable agriculture will be one of the optimal ways to increase production.Keywords: Data Envelopment Analysis, Random Boundary Function, Sustainable Agriculture, Technical Efficiency, Urmia County, Wheat
-
Pages 247-276
This study had an aim to designing a model for agricultural water sustainable management (AWSM) by using DPSIR approach, Hamadan, Iran. The study has used a mixed methodology in terms of data gathering. The study's population were all agricultural water experts, faculty members, as well as researchers enrolled in Agricultural Research Center from Hamedan province. Samples for qualitative data gathering were 35 people which were selected through a purposeful sampling. In quantitative phase 97 samples were selected randomly according to Morgan's table. A structural equation modeling (SEM) methodology by PLS software was used to determine the relationships between the independent variables (Driver, Pressure, Status, Impact, Response) and dependent variable (AWSM). Results showed that the level of agricultural water resource management was in an unsustainable status in Hamedan province. The results showed that 36 percent of the dependent variable (AWSM) variance could be determined by the variables (Driver, Pressure, Status, Impact, Responses). Among these independent variables, the response factor was shown as the highest and the most important with a 0.299 coefficient. According the result, the following strategies and measures can be presented: modifying the cropping pattern, balancing the aquifers, reducing agricultural waste, reducing the time for plant's remaining on the farms, developing greenhouse crops, conservation agriculture and applying continuous training.
Keywords: Agricultural Water Sustainable Management (AWSM), DPSIR Approach, Hamadan's Province, Mixed Method -
Pages 277-291Cocopeat: perlite mix is a common substrate in gerbera commercial production. With regard to the uncontrolled import of cocopeat from Southeast Asia, replacing this substrate with domestic production substrates could be an effective step to reduce dependence on imports of primary inputs for production. In this study, the effects of different types of substrates on the vegetative and reproductive stages of Gerbera were evaluated in a randomized complete block design with 8 treatments in 6 replications. Growth parameters including number of produced leaves, fresh and dry weight of shoot, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoids, fresh and dry weight of roots, leaf chlorosis percentage, leaf necrosis percentage, flower number, flower diameter, stalk height, number of days to flowering, middle diameter of stalk, end diameter of stalk and vase life were investigated. The results showed that plantlets grown in mushroom compost: perlite and then sandy substrate had the highest leaf number, shoot and root dry weight, indicating high potential for entering the reproductive phase. The lowest number of days to flowering and the highest number of flowers were obtained in these two culture media. Plants that were treated with sawdust: perlite and perlite did not show desirable vegetative and reproductive growth and due to high substrate EC in leaf mold: perlite, the percentage of leaf chlorosis and necrosis was significant.Keywords: Flower Diameter, Leaf Chlorosis Percentage, Mushroom Compost, Substrate EC, Total Chlorophyll
-
Pages 293-305Sustainable agriculture pursues three main objectives of environmental health, economic profitability and social and economic equality and in the long run, improves the quality of the environment and natural resources. In order for agriculture to move towards sustainable development, its concepts and details in the agricultural sector must be understood in a practical and real sense, which can be achieved through desirable studies and the recognition of potentialities and constraints in different regions. Identifying strategies in the agricultural sector is necessary to counter threats and address weaknesses, on the other hand, to strengthen the system and make use of opportunities. In this paper, the aim is to determine the capabilities and limitations of the agricultural sector of East Azarbaijan province in order to be sustainable using the SWOT model. The research method is a descriptive-survey research in terms of objective, applied and based on nature. The statistical population of this research is experts who have sufficient knowledge and experience in agricultural fields. In order to select the statistical sample, a non-probabilistic and targeted sampling method was used. The results showed that among the strengths of "the existence of good agricultural development capacity in the province for stability" with a weight of 3.95 and "diversity of vegetation in the region" with a weight of 3.67, the most important strengths and weaknesses The weaknesses of "lack of adequate supervision over the allocation and utilization of excess water resources" with a weight of 4.17 and a "shortage of conversion and supplementary industries in the region" with a weight of 4.07 are the most important weaknesses for the development of the sector. Agriculture in the East Azarbaijan Province. Also, the priorities of "Agricultural priority in terms of food security in the national program" weighing 4 and "the possibility of taking advantage of technical and national and international technical assistance" with a weight of 3.97. The most probable time and place among the threats is "increasing the probability of occurrence of drought" with a weight of 4.90 and "Reduction of active population in agriculture in rural areas" with a weight of 4.2 million. The most important threats for the development of agricultural sector in East Azarbaijan province in the direction of sustainability. The results of the internal and external factors evaluation matrices indicated that, considering the final score obtained for the internal and external factors of agricultural development strategies in East Azarbaijan, is a W-O strategy.Keywords: Agriculture, Capacity, East Azarbaijan Province, Sustainability, SWOT Analysis
-
Pages 307-321Considering the importance of food security for the country growing population and the need for sustainability of agro-ecosystems, this study aimed to prioritizing the effective ecological, social and economic criteria for the sustainability of agro-ecosystems in the West Azerbaijan Province. Ecological, social and economic criteria were investigated 6, 7 and 5 sub-criteria. Data and information required in this study were collected using a group of professors, researchers and agricultural expert opinions and questionnaires in 2018. The criteria and sub-criteria were ranked by using of Delphi Fuzzy technique. The results showed that water resources limitation (W= 0.22) and lake of scientific knowledge (W= 0.25) were the most important sub-criteria respectively in ecological and social criteria. Among the ecological, economic and social criteria, economic criterion had the most effect on reducing the sustainability of agricultural production in the province and high production cost and low income of farmers were the most important (W= 0.27). Therefore, the problem of sustainable production in this province is the water resources limitation and consequently, low income of farmers and lake of scientific knowledge, so it seems appropriate to provide suitable cultivation patterns, use of modern irrigation systems, fallow for water storage, considering research budgets, increasing the educational and training classes for farmers can be useful.Keywords: Delphi Fuzzy, Ecologic, Economic, Social, Sustainability