مجله کشتیرانی و فناوری دریایی
سال پنجم شماره 2 (پیاپی 7، تابستان 1399)

تغییر و تحول در بنادر اصلی جهان به دنبال رشدسریع حجم تجارت جهانی و ایجاد تراکم در بنادر و جهانی شدن، از عمق،  گستره و سرعت بیشتری برخوردار است.. بنادر در یک محیط کاملا رقابتی،به منظور حفظ و ارتقاء جایگاه در عرصه تجارت جهانی نیازمند به توسعه عوامل زیرساختی، روساختی و خدماتی در جهت پاسخگو بودن به نیاز مشتریان می باشند. این پژوهش به منظور بررسی فرصت ها و تهدید های پیش روی طرح توسعه بندر چابهار با استفاده از روش AHP صورت گرفته و از لحاظ هدف‎کاربردی و توسعه ای‎‎می باشد. در این پژوهش از روش دلفی ‎‎برای، بررسی استفاده شده و جمع آوری داده های پژوهش، از نمونه 67 نفری، با پرسشنامه خبره انجام شده است. همچنین از نرم افزار Expert Choice 11 به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها و وزن کلی شاخص ها در خصوص مجموعه فرصت ها و تهدیدهای پیش روی طرح توسعه بندر چابهار، به ترتیب اولویت شاخص عوامل زیرساختی، عوامل روساختی، عوامل جغرافیایی، عوامل پس کرانه ای، عوامل خدماتی، عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی و نیروی انسانی مشخص شده اند.  بر اساس یافته ها ، تاکید بر جذب سرمایه گذاری خارجی، حذف مقررات دست و پاگیر در خصوص سرمایه گذاری، اجرای مستمر فرایند بازاریابی و بهره گیری از ابزارهای مناسب تبلیغاتی در خصوص معرفی هرچه بهتر جایگاه و پتانسیل های بندر، تدوین و ارزیابی مستمر روند طرح توسعه بندر چابهار، عقد قرارداد همکاری دو جانبه با بنادر دیگر، با هدف تقویت بندر چابهار، پیشنهاد می گردد.

اهمیت مشاغل دریایی از جهتی می تواند به شغلی راهبردی برای کشور تبدیل شده و در راستای پیش برد اهداف راهبردی کشوری باشد. به گونه ای که ،با توجه به موقعیت جغرافیایی موجود در کشور و دست یابی به سواحل در شمال و جنوب، توجه و توسعه ی حمل و نقل دریایی می تواند در پیشبرد اهداف کشور اهرمی مناسب در نظر گرفته شود و از جهت دیگر رفع نیاز وارداتی و صادراتی کشور به نقاط مختلف جهان چه در زمینه ی کالای مصرفی عمومی و چه در زمینه ی صادرات نفت با کمک خدمات دریایی به سهولت امکان پذیر گردد. توجه و اهتمام هر چه بیش تر و بهتر به نیازهای کارکنان مربوطه نه تنها رضایت و وفاداری بیش تری را برای این کارکنان فراهم آورده و مطلوبیت اجتماعی اقشار را بهبود می بخشد بلکه در جهت دست یابی به اهداف بلند مدت کشور نیز تاثیرات مهمی دارد. در سال های اخیر  با بررسی های به عمل آمده دلایل زیادی برای  ترک خدمت از جانب کارکنان ناوگان دریایی بیان شده است که از جمله ی عوامل می توان سختی مشاغل، دوری از خانواده، شرایط فیزیولوژیکی و جسمی کارکنان را نام برد. لذا با توجه به اهمیت  وجود رضایت شغلی در میان کارکنان و  ایجاد وفاداری نسبت به سازمان ، توجه به شاخص ها و عوامل ایجاد  رضایت و وفاداری شغلی راهکاری اساسی در بهبود اوضاع شرکت ها و سازمان های عملیاتی بوده و کشف و شناسایی عوامل خارجی تاثیرگذار نه تنها می تواند موجب ایجاد رضایت در میان کارکنان سازمان شود بلکه با تاثیر بر ایجاد روحیه ی مناسب نسبت به کار و علاقه به آن می تواند در امر ایجاد وفاداری شغلی در میان کارکنان مثمر ثمر باشد. جامعه ی آماری این تحقیق را کلیه کارکنان  فعال در شرکت های کشتیرانی کشور که شامل افسر اول عرشه و افسر اول موتورخانه بوده و مدیران ارشد بنادر جنوب کشور تشکیل می دهند. روش تحقیق شامل تحلیل فرآیند سلسله مراتبی و روش آنتروپی شانون و نمونه های آن نظیر جامعه، متغیرها و معیارهای مورد استفاده، روش جمع آوری داده ها و فنون تجزیه و تحلیل داده ها می باشد.

در بررسی دینامیک سیالات، معمولا به یک نقطه از فضا توجه می شود و همان نقطه مورد بررسی قرار می گیرد. اما از نقطه نظر لاگرانژی، یعنی در توصیف لاگرانژی در مقابل توصیف اویلری، تمرکز بر روی یک ذره خاص از سیال است و حرکت این ذره است که مورد بررسی قرار می گیرد. در چنین حالتی مکان اولیه ذره، ، و زمان، ، متغیرهای مستقل هستند. مکان نهایی ذره، و فشار، ، تابعی از هستند. در این مقاله با بیان معادلات پایه، معادلات حرکت یک سونامی را بدست آورده و آن را با نتایج قبلی مقایسه می کنیم.

با ابداع کامپیوترها و توسعه امکانات محاسباتی، پژوهش های بنیادی و اساسی در زمینه طراحی در علوم مهندسی به سمت مطالعات عددی پیش رفته است و امروزه روش های عددی بسیار گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. دامنه استفاده از روش های عددی بسیار وسیع است بگونه ای که در هر زمینه ای با توجه به شرایط و ویژگی های حاکم، روش عددی مناسب انتخاب شده و مورد استفاده قرار می گیرد. در حوزه علوم دریایی با توجه به وسعت محیط های محاسباتی روش المان مرزی بسیار کاربردی می باشد. المان مرزی یک روش انتگرالی است و یکی از مزایای آن امکان محدود ساختن محیط های محاسباتی نامحدود می باشد. از طرفی در بسیاری از مسائل مطرح شده در حوزه هیدرودینامیک شناورها، بدون شناخت پارامترهای اساسی در طراحی مانند توزیع سرعت و فشار نمی توان عمل نمود، از این رو محاسبه سرعت و فشار اطراف شناورها هدف اصلی این مقاله می باشد. در این مقاله با صرف نظر نمودن از اثرات ویسکوزیته و تراکم پذیری سیال و چرخش جریان، معادله حاکم که با توجه به فرضیات اعمال شده معادله لاپلاس می باشد، تحت تاثیر شرایط مرزی بر روی سطوح مختلف، با استفاده از روش المان مرزی مستقیم حل شده است. در اینجا کره ای با شعاع واحد به عنوان نمونه تحت بررسی انتخاب شده و نتایج مربوطه نشان داده شده است. به منظور معتبرسازی، نتایج حاصل از حل عددی با حل تحلیلی مساله مقایسه شده و نزدیکی نتایج نشان داده شده است.

عملیات تخلیه و بارگیری شناورها و عملیات هندلینگ و نگهداری تعلیقی کانتینرها در محوطه انبار، دو رکن اساسی از کلیت عملیات بندری در پایانه های کانتینری دریایی را شکل می دهند. اقتضائات  برنامه ریزی در این پایانه ها به قدری گسترده و پیچیده است که نمی توان انتظار داشت در یک رویکرد بهینه سازی، از سویی تمامی شاخص های ارزیابی عملکرد پایانه به حداکثر میزان خود برسند و از سوی دیگر، همگی محدودیت های محیط واقعی به درستی لحاظ گردند. طرح مسائل بهینه سازی با توابع هدفی نظیر حداقل کردن زمان بازگشت کشتی، حداکثر کردن نرخ بهره برداری تجهیزات و امکانات پایانه (برای مثال جرثقیل های دروازه ای، جرثقیل های موقعیت های چینش و فضای انبارش)، حداقل کردن تعداد جابجایی های زائد و غیر بهره ور کانتینرها در محوطه انبار و در اسکله، و حداقل کردن ناسازگاری تجهیزات ساکن و متحرک، نمونه هایی از این رویکردهای متفاوت می باشند. در لحاظ کردن محدودیت ها نیز تفاوت فراوانی میان انواع مدل های پیشنهادی به چشم می خورد. در این مقاله ما به مرور کلی مسائل عملکردی موجود در تصمیم گیری های اجرایی پایانه های کانتینری دریایی، در دو فاز عملیات شناور و عملیات محوطه انبار می پردازیم. رویکردهای مختلف در طرح این مسائل بررسی شده و فهرستی از آثار منتشر شده پیرامون این مباحث ارائه می گردد.