فهرست مطالب
نشریه مطالعات تفسیر تطبیقی
پیاپی 5 (بهار و تابستان 1397)
- تاریخ انتشار: 1398/11/05
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 5-29
تعابیری در آیات قرآن کریم و عهد عتیق یافت می شود که موهم برتری ذاتی قوم بنی اسرائیل است. پژوهش حاضر، با روش تحلیلی-تطبیقی این انگاره را با مستنداتی از تفاسیرقرآن و تفاسیر عهد عتیق، مورد بررسی و نقد، قرار گرفته است. مفسران عهد عتیق، در نقد این انگاره، به لغو برتری بنی اسرائیل پس از گوساله پرستی و درگیری یهود با پیامبران الهی، ناسازگاری آن با عقل، نامعلوم بودن ریشه این اعتقاد، غیرانسانی بودن تعصب برخی متون یهود بر نژادپرستی، اشاره کرده اند.
مفسران قرآن کریم، نیز این انگاره را بر اساس ادله ای همچون مشروط بودن برتری بنی اسرائیل به ایمان و پذیرش ولایت آل محمد(ص)، محدودیت زمانی و مکانی این برتری، تعارض آن با آیات خیریت و برتری امت حضرت محمد(ص)، متاخر بودن آیات برتری امت اسلام نسبت به آیات برتری بنی اسرائیل در ترتیب نزول و ضرورت فهم صحیح تفضیل به معنای «تخصیص نعمت های فراوان به این قوم، سرزنش های مکرر بنی اسرائیل درآیات قرآن، نقد و رد کرده اند. بدینسان آیات برگزیدگی و تفضیل قوم بنی اسرائیل، محدود به زمان خاص بوده و تداوم نیافته است.کلیدواژگان: تفسیر قرآن، مفسران عهدعتیق، بنی اسرائیل، برتری ذاتی، تفضیل -
صفحات 31-60
در دوران اخیر و در مواجهه با دوران مدرن و همچنین پس از فروپاشی نظام خلافتی عثمانی و برآمدن انقلاب مشروطه در ایران، مسلمانان از سر نیاز دورانی، تتبع بیشتری در موضوعات مرتبط با اندیشه سیاسی نموده اند. بدین معنی که صورت بندی نوین حکمرانی محل تامل متفکران مسلمان در پرتو متون دینی قرار گرفت. بازخوانی مشروعیت قدرت به عنوان یکی از مهم ترین وجوه اندیشه سیاسی، در نزد مفسرین به ما کمک می کند تا نظام معنایی محل توجه متفکرین معاصر مسلمان در عرصه سیاست واکاوی شود و همچنین دیدگاه های سیاسی قرآن روشن تر گردد. این کوشش تحقیقی که ناشی از یک ضرورت دورانی است، به روش توصیفی- تحلیلی و با ابزار مطالعه ای کتابخانه ای به بررسی تطبیقی مشروعیت قدرت مندرج در تفاسیر المیزان علامه طباطبایی و فی ظلال القرآن سید قطب پرداخته است تا ضمن گزارش آرای تفسیری، از قبل فهم متقابل به مقایسه اشتراکات و افتراقات آنها بپردازد. یافته های این پژوهش نشانگر آن است که دو مفسر مذکور، ذیل نظریه حق الهی قدرت و اقتدار آسمانی، به مساله حکومت و مشروعیت آن نظر می کنند، اما بر سر اینکه چه کسی واجد مشروعیت برای حکمرانی است، با هم اختلاف نظر دارند.
کلیدواژگان: اندیشه سیاسی در اسلام، مشروعیت قدرت، علامه طباطبایی، سید قطب، المیزان، فی ظلال القرآن -
صفحات 61-87
انسان دو جنبه وجودی دارد و مباحث اقتصادی به بعد مادی او به طور مستقیم و به بعد روحی وی نیز به صورت غیر مستقیم، ارتباط دارد. کارآفرینی و ایجاد اشتغال، از جمله مهم ترین مسئله ای است که زیربنای اقتصاد هر جامعه است. توجه به جایگاه مباحث کارآفرینی و اشتغال در آموزه های قرآن و حدیث، مهم ترین مسئله این نوشتار است که با روش توصیفی- تحلیلی به آن پرداخته شده است. در قرآن و روایات، کار و تلاش اهمیت فراوان داشته، به جهاد در راه خدا تشبیه شده است. خداوند با فراهم کردن مقدمات و لوازم اشتغال همچون خلقت دنیا و مافیها، از انسان خواسته که تلاش خود را در دنیا به کار بندد. اشتغال و کارآفرینی و روزی رسانی به دیگران از نظر آموزه های دینی ضروری است و امر و تشویق به انجام صنعت های مختلفی در قرآن و روایات به چشم می خورد و هر یک از این آیات رهنمودهایی برای اهل فن و صنعت گران دارد. طبق تعالیم دینی فقط کار و تلاش باعث ارتقاء تولید و رونق و پیشرفت اقتصاد می شود.
کلیدواژگان: کلید قرآن و حدیث، کار، اشتغال، تلاش، اقتصاد اسلامی، تولید -
صفحات 89-106
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نظرات مفسران درخصوص مصادیق آیه تطهیر، مطالب ارائه شده ذیل این آیه را در سه تفسیر کشف الاسرار، شواهد التنزیل و المیزان، مورد بررسی و نقد قرار داده است. علامه طباطبایی، با استمداد از قرآن و روایات شیعه و اهل سنت، اهل البیت یا همان پنج تن آل عبا را مصادیق آیه تطهیر دانسته و ابراز می دارد که خداوند خواسته رجس و پلیدی را تنها از اهل البیت دور کند؛ لذا این آیه بر عصمت آنان دلالت دارد. حاکم حسکانی نیز شمار زیادی از روایات را که همسو با نظر علامه و موید استنادات ایشان است، ذیل آیه تطهیر آورده است؛ ولی میبدی، واژه «رجس» را در این آیه به معنای پلیدی که زنان از آن نهی شده اند دانسته و «تطهیر» را نیز به جایگزینی صفات نیکو به جای صفات زشت و پاکی از عجب تفسیر کرده است. وی در تفسیر خود، مصداق اهل بیت را همسران پیامبر (ص) و عترت ایشان از بنی هاشم می داند. این پژوهش به روش توصیفی -تحلیلی انجام شده و نظرات هر یک از سه مفسر را مورد بررسی و نقد قرار داده است.
کلیدواژگان: آیه تطهیر، علامه طباطبایی، المیزان، رشیدالدین میبدی، کشف الاسرار، شواهد التنزیل، حاکم حسکانی -
صفحات 107-122
برخی لغت شناسان بر این باور هستند که ترادف در قرآن، وجود ندارد. بر این اساس، هر واژه بار معنایی در سیاق جمله دارد. از این جهت ضرورت دارد با تحقیق و تفحص در معنای صحیح کلمات، درک و فهم دقیق تری از کلام الهی داشت. یکی از واژه هایی که در قرآن کریم معانی متعددی دارد واژه "عهد" است که با مشتقات آن 46 بار در مصحف شریف و در کتاب مقدس نیز حدود 300 مرتبه به کار رفته است. در این پژوهش معنای واژه ی عهد و دایره معنایی آن در قرآن کریم با معنای آن در عهدین بررسی تطبیقی شده است. یافته های این پژوهش، نشانگر آن است که مفهوم عهد، در قرآن و عهدین، یکسان نیست؛ بلکه تفاوت معنا داری در این خصوص وجود دارد.
کلیدواژگان: قرآن، عهدین، عهد، معنا شناسی، مفردات -
صفحات 123-134
مطالعات واژه پژوهی در قرآن، از جمله کهن ترین مطالعات در حوزه فهم و تفسیر قرآن است. اهمیت پژوهش های واژه شناختی از رهگذر اهمیت فهم و تفسیر درست قرآن کریم قابل تبیین است. با عنایت به آن که واژه ی «نزل» وجوه معنایی زیادی دارد که با توجه به سیاق، بافت و فضای حاکم در آیات، یکی از مفاهیم می تواند درست باشد ویا ترجیح داده شود، پرسش این پژوهش آن است که معنای دقیق واژه نزل کدام است؟ یافته های این تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است، نشان می دهد که نزل در اصل به معنای «آنچه از غذا و نوشیدنی که برای پذیرایی از مهمان آماده می شود، اطلاق می گردد ولی در کاربردها بر اساس بیشترین میزان اتفاق نظر در میان لغویان، با % 11.31، به جایگاه و منزل و با % 9.25 بر برکت، فضل و بخشش و با % 4.11 بر درآمد، اطلاق شده است. همچنین بررسی این معانی در تفاسیر چهارگانه مجمع البیان، المیزان، کشاف والتحریر و التنویر نشان می دهد که در آنها نیز معنای واژه نزل به «آنچه از غذا و نوشیدنی که برای پذیرایی از مهمان آورده می شود و آن در بهشت نعمت و در جهنم، عذاب است.» معنا شده است.
کلیدواژگان: مفردات قرآن کریم، نزل، المیزان، مجمع البیان، الکشاف، التحریر و التنویر
-
Pages 5-29
Interpretations are found in the verses of the Holy Quran and the Old Testament that seem to indicate the inherent superiority of the people of Israel. The present study, by means of a comparative-analytic method, has investigated and criticized this idea with documentation of its interpretations and Old Testament interpretations. Old Testament commentators have criticized the idea of Israeli supremacy, after Jewish calfism and conflict with divine prophets, its incompatibility with reason, the uncertainty of the root of this belief, the inhumanity of some Jewish texts on racism, after which Israel cannot be The superior people gave up. Commentators on the Holy Quran have also embraced the idea of the Israeli supremacy limited and conditional. As conditional on Israel's supremacy of faith and acceptance of Al-Muhammad's province, the time and place constraints of this superiority, Its conflict with the goodwill and supremacy of the followers of Prophet Muhammad, the late verses of the Qur'an concerning the superiority of the followers of Prophet Muhammad over the Quranic verses concerning the superiority of the children of Israel and also Tafizil means "devoting many blessings to the children of Israel. The people of Israel have also been blamed on numerous verses. Thus the verses of the election of the people of Israel were limited to a specific time and did not last.
Keywords: Old Testament commentators, Children of Israel, Intrinsic superiority, Excellence -
Pages 31-60
In recent times and in the face of modern times and also after the collapse of the Ottoman caliphate and the rise of the constitutional revolution in Iran, Muslims have become more aware of issues related to political thought because of the circumstances. That is to say, the new formulation of governance has been the focus of Muslim thought in the light of religious texts. Reconsidering the legitimacy of power as one of the most important aspects of political thought among commentators helps us to analyze the semantic system of contemporary Muslim thinkers in the field of politics and to clarify the political views of the Qur'an. This research, which is a necessity of this era, has used a descriptive-analytical method and a comparative study of the legitimacy of power in the interpretations of Al -mizan by Allameh Tabataba'i and Fi zilal al-Quran by Al-Sayed Qutb. In addition to reporting interpretative opinions by comparing and matching commonalities, the differences between the two views are also explained. The findings of this study indicate that the two commentators, under the theory of the divine right of heavenly power and authority, consider the question of government and its legitimacy, but disagree on who is eligible for governance.
Keywords: Political Thought in Islam, Legitimacy of Power, Allameh Tabatabai, Sayyid Qutb, Al-Mizan, Fi zilal al-Quran -
A comparative study of the topics of work and employment with the teachings of the Qur'an and hadithPages 61-87
Man has two existential aspects and economic issues are directly related to his material dimension and indirectly to his spiritual dimension. Entrepreneurship and job creation are among the most important issues underlying the economy of any society. Paying attention to the place of entrepreneurship and employment in the teachings of the Qur'an and hadith is the most important issue of this paper which has been dealt with in a descriptive-analytical way. In the Qur'an and traditions, work and effort are of great importance, likened to jihad in the cause of God. By providing the foundations and tools of employment, such as the creation of the world and the mafia, God has asked man to apply his efforts in the world. Employment, entrepreneurship, and helping others in religious doctrines are essential, encouraging the pursuit of various industries in the Qur'an and traditions. According to religious teachings, only hard work promotes economic growth and prosperity.
Keywords: Keys of Quran, Hadith, Work, Employment, Effort, Islamic Economy, Production -
Pages 89-106
The present study aims to evaluate the commentators' views on the instances of the verse "Tathir", and reviews the following material in three interpretations: "Kashf Al-Asrar", "Shavahed al- Tanzil" and "Al-Mizan". Allameh Tabataba'i, referring to the Qur'an and Shiite and Sunni traditions, considers Ahl al-Bayt, or the “Five people from Abba”, as instances of the verse "Tathir", and declares that God would only remove evil from the Ahl al-Bayt, and It signifies their infallibility. Hakem Haskani has also purified many verses that are in line with Allameh's opinion and confirms their citations, but Meybodi used the word "regs" in this verse to mean that women were forbidden and " He has also interpreted "purification" in this verse as replacing good traits has been interpreted as ugly traits. In his commentary, he refers to the instances of 'Ahl al-Bayt' as the wives of the Prophet (peace be upon him) and his relatives from Bani Hashim. This research is a descriptive-analytical study and reviews the opinions of each of the three commentators.
Keywords: Verse Tathir, Allameh Tabataba'i, Al-Mizan, Rashid al-Din Meibodi, Kashaf al-Asrar, Shavahed Al-Tanzil, Hakem Huskani -
Pages 107-122
Some scholars believe that there is no synonym in the Qur'an. Accordingly, each word has a particular meaning in the sentence. It is therefore necessary to have a more accurate understanding of the Divine Word by researching the meaning of the words correctly. One word that has many meanings in the Holy Quran is the word “Ahd” (Testament), with its derivatives used 46 times in the Holy Quran and in the Bible about 300 times. In this study, the meaning of the word “Ahd” (testament) and its semantic circle in the Holy Qur'an are compared with its meaning in the Old Testament. The findings of this study indicate that the concept of “Ahd” (Testament) is not the same in the Quran and the old testaments, but there is a significant difference in this regard.
Keywords: Quran, Testament, Old, New Testament, Semantics, Singularities -
Pages 123-134
Glossary tudies in the Qur'an are among the oldest in the field of understanding and interpreting the Qur'an. The importance of linguistic research can be explained by the importance of understanding and correctly interpreting the Holy Quran. Given that the word "Nozol" has many meanings that, given the context, the atmosphere in the verses, one of the concepts may be correct or preferable, the question of this study is what is the exact meaning of the word “Nozol”? The findings of this descriptive-analytical study indicate that the “Nozol” essentially means "what food and drink is prepared for the reception of the guest, but in applications based on the highest consensus among the lexicons, with 11.31%, they believe that the meaning of “Nozol” is the place and the home, And 9.25% believe that the meaning of “Nozol” is blessing, grace and forgiveness, And 4.11% believe that the means is income. Examination of these meanings in the four interpretations Majmaa Al-Bayyan, al-Mizan, Kashaf and Al-Tahrir va Al-tanvir, shows that the term “Nozol” means "what food and drink is brought to a guest and"Nozol” in Paradise It's a blessing, and In hell it is the doom.
Keywords: The singularities of the Holy Quran, Nozol, Al-Mizan, Majmaa al-Albian, Al-Kashaf, Al-tahrir va Al-Tanvir