فهرست مطالب
پژوهشنامه علوم سیاسی
سال چهاردهم شماره 2 (پیاپی 54، بهار 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/03/01
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 7-32این پژوهش در صدد بررسی نشانه شناسی عکس های تبلیغاتی مطبوعات در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری است. این پژوهش در پی آن است تا به این سوال پاسخ گوید که نشانه ها و ایدئولوژی مد نظر دو جناح در اگهی تبلیغات دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری چیست؟ و چه مفاهیمی در تبلیغات انتخاباتی دو جناح برجسته شده است؟ برای پاسخ به این سوالات، این تحقیق به بررسی عکس های تبلیغات انتخاباتی در روزنامه های سراسری ایران، اعتماد، آرمان امروز، مردم سالاری، وطن امروز، رسالت، سیاست روز می پردازد. این کار با استفاده از روش نشانه شناسی منتج از آرای جان فیسک و نظریات بارت درباره ترکیب نشانه شناسی عکس و نوشتار انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که از مجموع هفت آگهی، شش عدد از آنها مربوط به جناح اصلاح طلب و دکتر روحانی است. از بررسی آگهی های مربوط به دکتر حسن روحانی اینگونه می توان نتیجه گیری کرد که دکتر روحانی بیشتر رویکرد مدرن سازی داشته، او با گرایش به صنعت و اهمیت به تولید و حمایت از قشر صنعت گر برنامه آینده دولت خود را نشان می دهد. مفاهیمی که در تبلیغات انتخاباتی دکتر روحانی برجسته هستند عبارتند از: آزادی، عدالت، حقوق شهروندی، چرخه اقتصادی. ابراهیم رئیسی نیز با رویکردی مردم گرایانه و بر پایه ارزش های دینی در تنها آگهی تبلیغاتی خود ظاهر شده است.کلیدواژگان: تبلیغات سیاسی، نشانه شناسی، انتخابات، مطبوعات، ایران
-
صفحات 33-62
هدف این نوشتار بررسی و تحلیل تاثیر توانمندسازی سیاسی زنان بر حکمرانی خوب در سوئد و یافتن الگویی از این حیث برای ایران است. سوئد به عنوان کشوری پیشگام در برابری جنسیتی و حکمرانی خوب محسوب می شود. در ایران نیز جایگاه و حقوق زنان پس از انقلاب اسلامی بهبود یافته است، اما زنان همچنان با یک توسعه نامتوازن روبرو هستند و با وجود غلبه بر بخشی از انگاره های سنتی، موانع اجتماعی، توانمندی مطلوبی در حوزه سیاسی کسب نکرده اند. در همین راستا پرسش اصلی این است که توانمند سازی سیاسی زنان چه تاثیری بر حکمرانی خوب دارد و با مطالعه این روند در کشور سوئد چه آموزه هایی برای ایران می توان استخراج کرد؟ بر این مبنا تحقیق حاضر ابتدا با استفاده از روش قیاسی- فرضیه ای و با ترکیب نظریه توانمندسازی لانگه (سطح خرد) و مالهوترا (سطح کلان) به بررسی تاثیر توانمند سازی سیاسی زنان بر حکمرانی خوب در کشور سوئد می پردازد و از این طریق، مدل توانمندسازی سیاسی زنان در سوئد را استخراج مینماید. مهم ترین راهکار در کشور سوئد، تشخص بخشیدن به زنان، ارائه مسئولیت اجتماعی از طریق مشارکت مدنی (نهادهای مردمی، گروه های داوطلبانه و...) و کمرنگ شدن نگاه جنسیتی از طریق آموزش است. با توجه به تجربه سوئد، توانمندی سیاسی زنان در سطح میانی، به عنوان بخشی کلیدی برای تقویت شاخص های حکمرانی خوب است که بر این اساس مدل ترکیبی لانگه و مالهوترا با اضافه شدن سطح میانی تکمیل می گردد. در نهایت این مدل که مبتنی بر تجربه سوئد است در مورد ایران به کار بسته شده و آموزه هایی برای این کشور مشخص می گردد.
کلیدواژگان: توانمندسازی، توانمند سازی سیاسی زنان، حکمرانی خوب، سوئد، ایران -
صفحات 63-98سخنرانی های رهبران در مجمع عمومی، عصاره ی کلی ترین و کلیدی ترین مواضع سیاسی بازیگران عرصه سیاست بین-الملل است و تحلیل زبان شناختی این متون می تواند حاوی نتایج پژوهشی ارزشمندی باشد. سخنرانی های حسن روحانی از 2015 تا 2018 موضوع مطالعه ی این پژوهش متکی بر نظریه کنش گفتار «جان سرل» قرار گرفته است. در پاسخ به این پرسش که الگوی کنش گفتاری سخنرانی های روحانی در مجمع عمومی چگونه بوده و چه پیوندی با زمینه های متغیر خود داشته است، متن سخنرانی های وی ضمن طبقه بندی موضوعی، بر اساس تفکیک کنش های اخباری، تحریکی، التزامی، ایجادی و عاطفی، محاسبه ای کمی شده و نتایج در پیوند با بستر و در قالبی مقایسه ای مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد حجم کنش ها به ترتیب از کنش های اخباری، تحریکی، التزامی، عاطفی و اعلامی بوده اند. هر گاه سخنرانی کوتاهتر بوده کنش های التزامی و اعلامی کاهش و کنش های عاطفی و تحریکی افزایش یافته است. در موضوعاتی مانند برجام یا انتخابات ریاست جمهوری ایران، بیشترین استفاده از کنش های اخباری و در موضوعاتی مانند فاجعه منا یا حمله تروریستی اهواز بیشترین استفاده از کنش های تحریکی و عاطفی بوده است. از نظر حجم موضوعات بیشترین سهم متعلق به برجام بوده که از 2017 به بعد با موضوع نقد عملکرد آمریکا جایگزین شده است.کلیدواژگان: مجمع عمومی سازمان ملل متحد، حسن روحانی، کنش گفتار، برجام، ایالات متحده آمریکا
-
صفحات 99-130چکیده مساله اصلی این مقاله، بازشناسی رابطه فضای اجتماعی بر عملکرد نخستین دوره مجلس شورای اسلامی است. این مقاله با هدف ترسیم تصویری از عملکرد مجلس از نمای متفاوتی به تحولات این دوره می نگرد. ادبیات پیشینی درباره بررسی عملکرد مجالس قانونگذاری بیشتر با رویکردی نهادی یا ساختاری به این موضوع نگریستند. اما در اینجا مجالس قانونگذاری در فضایی آکنده از روابط میان جایگاه های متنوع، افراد، گروه ها و نهادها ترسیم می شود. در این مقاله با بهره گیری از ابزارهای مفهومی «پیر بوردیو» به ویژه مفهوم «فضای اجتماعی» و«عملکرد» و مفاهیم مرتبطی چون میدان،پرسمان مشروع، باور رایج، عادت واره و سرمایه، عملکرد نخستین دوره مجلس شورای اسلامی تبیین می گردد. در راستای این امر با استفاده از روش تفسیری و تحلیل مضمون در تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد ایدئولوژی انقلاب اسلامی به عنوان باور رایج در میدان قدرت به صورت ضمنی و پنهان پرسمان مشروع در میدان سیاسی، انتخابات و مجلس شکل داد. روندی که منازعه میان کانون های تولید عقیده به ویژه اسلامگرایی انقلابی و میانه رو اصلاحی را پیش برد. همچنین بیشتر پرسش های مطرح شده در میدان های سیاسی، انتخابات و مجلس از سوی طبقه حاکم شکل می گرفت و پاسخ ها به نسبت نزدیکی و دوری با کانون قدرت تایید یا رد شد. عملکرد میدان مجلس نیز با بازتولید ایدئولوژی انقلاب اسلامی و الگوهای کنشی اسلامی، انقلابی و ملی گرای مصلحت جویانه منازعات میدان قدرت، سیاسی و انتخابات را بازتولید کرد. روندی که با تمایزگذاری سلطه جویانه موجب حذف رقبای اسلامگرایان انقلابی شد.کلیدواژگان: عملکرد، بوردیو، فضای اجتماعی، اولین دوره مجلس شورای اسلامی، میدان، قدرت، انتخابات
-
صفحات 131-164
با وقوع انقلاب مشروطه و تدوین قانون اساسی و تشکیل مجلس شورای ملی، گمان می شد که دولت و حکومت در ایران «کنستیتوسیونل» گردد؛ ولی، دشواره ی بنیادین سیاست ایران معاصر یعنی مشروطه سازی قدرت همچنان لاینحل باقی ماند و باتوجه به بقای درون مایه های اندیشگی، به سمت وضعیت استثناء و تعلیق مشروطیت سوق پیدا کرد؛ تا جایی که گروهی از متفکران و سیاست مداران اعلام کردند که جهت رسیدن به اهداف مختلف و وضعیت های استثنایی ایجادشده، چاره ای جز پذیرش حکومت «استبداد منور» و مشت آهنین و دولت مطلقه ی مرکزی، نیست. درواقع، سازوکار های دموکراتیک، با حاکم شدن «وضعیت استثناء» به حاشیه رفت و دچار «تعلیق» شد. بنابراین امکان و یا امتناع مشروطه سازی در تاریخ معاصر ایران به یک پرسمان اساسی تبدیل شد. پژوهشگران برای پژوهش پرسمان، از دستگاه مفهومی «وضعیت استثنا» به منظور واکاوی دشواره ی «تعلیق مشروطیت» در تاریخ اندیشه سیاسی ایران بهره گرفته و قصد دارند به این پرسش بنیادین پاسخ دهند که چه مولفه های اندیشه ای، سبب ساز تعلیق مشروطیت و چیرگی وضعیت استثناء، در دوران پایان قاجار و عصر سلطنت پهلوی اول گردید. در پاسخ به سوال پژوهش، این فرضیه مطرح است که در سال های مذکور، حضور درون مایه های اندیشگانی اعم از اندیشه ی شاهی آرمانی، سلطنت گرایی، حکومت یک نفره، استبداد شاهی، جهان بینی خیمه ای/مسقف، رابطه ی اطاعت بین رعیت و فرمانروا، مشروطه سازی قدرت سیاسی را به تعلیق کشاند و استثناء را بر قاعده چیرگی بخشید.
کلیدواژگان: ایران، مشروطیت، دولت، وضعیت استثناء، تعلیق -
صفحات 165-196
سفیدپوستان در آفریقای جنوبی از سال 1948 به مدت 46 سال، نظام سیاسی مبتنی بر تبعیض نژادی را بنیاد نهاده و پیوسته آن را بازتولید کردند. تغییر این نظام و گذار به نظم دموکراتیک طی سال های 1999 1989 از رویدادهای قابل تامل در دهه پایانی قرن بیستم است. درحالیکه خشونت نهادینه در نظام آپارتاید، پایان ناپذیر به نظر می رسید؛ اما سیر تحولات و روی کار آمدن دو دولت «دی کلرک» (1994 1989) و «نلسون ماندلا» (19991994) ، ضرورت صلح سازی در جامعه ای آسیب دیده و تشنه انتقام را آشکار کرد. سوال پژوهش: چگونه صلح سازی با سازوکارهای عدالت انتقالی در این جامعه امکان پذیر شد؟ مقاله حاضر، در تبیین تحول سیاسی در آفریقای جنوبی، با کاربست نظریه «ساخت یابی» گیدنز (تعامل ساختار عاملیت) با استفاده از روش پژوهش توصیفی تبیینی بر این فرضیه تاکید دارد که صلح سازی در عدالت انتقالی (همزیستی پایدار پس از آشتی) از طریق برجسته سازی «بخشش به جای انتقام» به گذار از آپارتاید به دولت دموکراتیک در سال های 1999-1989 منجر شد. یافته های پژوهش، نشان از نقش آفرینی رهبران و نهادها، نوع عملکرد کمیسیون حقیقت و آشتی با اولویت جبران خسارت بر مجازات و برگزیدن صلح پایدار به جای تحقق شکلی عدالت کیفری دارد. تقویت روح مصالحه در زیست سیاسی و اجتماعی، تسهیل در شکل گیری نظام حزبی، تحکیم رقابت و مشارکت سیاسی و اصلاح ساختاری و نهادی، آموزه های ارزنده این واکاوی برای ایران کنونی هستند.
کلیدواژگان: آپارتاید، صلح سازی، نظم دموکراتیک، بخشش به جای انتقام، آفریقای جنوبی -
صفحات 197-238
هدف اصلی این مقاله تاثیر احساس بهزیستی سیاسی بر نگرش های سیاسی دانشجویان است؛ که با روش پیمایشی و استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه اردکان است که بر اساس آمار سال 1398 معادل 2500 نفر بوده است. از این جمعیت تعداد 323 نفر بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران انتخاب گردید. تحلیل های آماری با استفاده از دو نرم افزار SPSS و AMOS انجام گرفت. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون خطی نشان می دهد که بهزیستی سیاسی توانسته 13/0 درصد از تغییرات درونی متغیر وابسته یعنی نگرش سیاسی را تبیین نمایند. بر اساس یافته های حاصل از تحلیل همبستگی پیرسون بین احساس بهزیستی سیاسی با نگرش های سیاسی محافظه کار (50/0- =r)، لیبرال (48/0=r)، رادیکال (68/0- =r) و واپس گرا (19/0- =r) رابطه معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری (AMOS) نیز نشان می دهد که تاثیر متغیر بهزیستی سیاسی بر متغیر وابسته معنادار می باشند. همچنین معادله رگرسیونی مربوط به تحلیل برآوردی متغیرهای زمینه ای نیز نشان می دهد که بین متغیرهای زمینه ای (سن، جنسیت، وضعیت تاهل و پایگاه اجتماعی اقتصادی) تنها متغیر وضعیت تاهل با مقدارT برابر (67/3 T=) و ضریب معنی داری (000/0 =P) توانسته اند بر نوع نگرش سیاسی تاثیرگذار باشد.
کلیدواژگان: بهزیستی سیاسی، نگرش های سیاسی، محافظه کار، رادیکال، لیبرال، واپس گرا
-
Pages 7-32This research examines the political newspaper advertising in the 12th presidential election campaign in Iran (2017). The main aim of this research is to analyze the signs and ideology of the two political rivals in their press advertising campaign. For this reason those visual symbols and texts were investigated in seven newspapers. In this study, national newspapers were selected in three political stands: Iran (Government newspaper), Etemad, Arman and Mardom-salari (Pro Reformatists), Vatan-e-Emrooz, Resalat and Siasat-e-Rooz (Pro Foudemetalists). Using the John Fiske semiotics method and Barthes’ theoretical framework, photographs and texts of the seven adverts of the two main electoral candidates were examined. The results of this study showed that out of a total of seven advertisements, six of them were related to the reformist faction and in support of Hassan Rouhani's candidacy. Rouhani's advocacy emphasized the modernization approach, the development of industry, the increase in production, as well as those concepts such as freedom, justice and citizenship rights. The only rival candidate (Ibrahim Raeisi), backed by other newspapers, followed a populist approach by promoting religious values, back to the basics and fair distribution of wealth.Keywords: political propaganda, semiotics, presidential election, Iran, press
-
Pages 33-62
This article analyzes the impact of women`s political empowerment on good governance in Sweden and offers a model in this regard which may be utilized by Iran. Our main question is that what impact does women`s political empowerment in Sweden have on good governance in this country and what lessons we can learn for Iran. To answer this question, we combine Lange’s empowerment theory at the micro level (financial independence, awareness and participation), and Malhotra’s theory at the macro level (the provision of economic, social and political infrastructures), in order to come with a theoretical model to analyze the situation in Sweden. Gender equality in Sweden is being internalized through education. Women are very active in organizing and heading civil society institutions. They are also being considered equal to men in all aspects of life. Women are also considered to be one of the most important social forces in Iran, whose position has improved after the 1979 revolution. However, there are obstacles on Iranian women`s way to participate in the social and political affairs of the country and as a result help improve the scale of good governance in the country. The Swedish experience has a lot to offer for Iranian women though the differences in historical and cultural experiences of women in Sweden and Iran have to be taken into our analysis.
Keywords: A. Malhotra, Good Governance, Iran, Sara Longwe, Sweden, Women`s Political empowerment -
Pages 99-130The main issue of this article is to recognize how social space affects the performance of the first term of the Islamic Consultative Assembly. This article looks at developments in this period with a view to drawing a picture of the performance of parliament. Prior literature on examining the performance of legislative assemblies has looked more at the institutional or structural approach. But here the legislative assemblies are drawn in an environment full of relationships between diverse positions, individuals, groups, and institutions. In this article, using the concept of "Pierre Bourdieu", especially the concept of "social space" and " Performance " and related concepts such as field, legitimate query, doxa, habitus and capital related concepts, the performance of the first term of the Islamic Consultative Assembly is explained. To this end,we used qualitative methods such as thematic analysis.The analysis of the findings showed that Using interpretive and thematic analysis in data analysis, the ideology of the Islamic Revolution as a popular belief in the field of power was how to form a legitimate question in the political field, elections, and parliament, and the production centers of belief , especially Islamism revolutionary and the moderate reformism brought together On this basis, Even more questions were raised by the ruling class in the political, electoral, and parliamentary fields, and the answers were either affirmed or rejected in close proximity to the center of power. Islamic, revolutionary, and expedient nationalism reproduced power, political, and electoral conflicts.Keywords: Pierre Bourdieu, Social Space, 1ST Islamic Consultative Assembly, Performance, Field
-
Pages 165-196
For 46 years whites established the political system of race discrimination in South Africa and continuously reproduced it from 1948. The change of this system and transition to the democratic system during 1989-1999 is among the important events of the final decade of the twentieth century. The Institutionalized violence of the apartheid system looked infinite but the direction of changes and the establishment of de Klerk’s government (1989-1994) and Nelson Mandela (1994-1999) revealed the necessity for peace-building in the vengeance thirsty damaged society of South Africa. How did the peace-building became possible in this society with its transitional justice mechanisms? In order to find the reasons behind the political change in South Africa the present article makes use of Gidenz’s theory of structuration (structure interaction-functionality) emphasizes the hypothesis that peace-building in the transitional justice (permanent coexistence after peace) through highlighting “forgiveness instead of revenge” resulted in the transition from apartheid to the democratic government from 1989-1999. The findings of the study shows the role of leaders and agencies, the type of performance of the commission for truth and peace with the priority of damage compensation instead of punishment and choosing stable peace instead of realization of criminal justice.
Keywords: Apartheid political system, peace-building, democratic order, the strategy of forgiveness instead of revenge, South Africa -
Pages 197-238
The main purpose of this paper is the effect of political well-being on students' political attitudes, which was conducted by surveying method and using questionnaire. The statistical population of this study consisted of Ardakan University students, which was 2500 according to 2019 statistics. From this population, 323 people were selected based on Cochran sampling formula. Statistical analysis was performed using SPSS and AMOS software. The results of linear regression analysis show that political well-being was able to explain 0.13% of the internal variations of the dependent variable, namely political attitude. According to the results of Pearson's correlation analysis, there is a significant relationship between feelings of political well-being with conservative political attitudes (r= -0.50), liberal (r= 0.48), radical (r= -0.68) and reactionary (r=-0.19).The results of the structural equation model (AMOS) also show that the effect of political well-being variable on the dependent variable is significant. Also, the regression equation for estimating the underlying variables analysis shows that among the underlying variables (age, gender, marital status and socioeconomic status) only the marital status variable was equal to T value (T= 3.67) and significant coefficient (P= 0.000) have been able to influence the type of political attitude.
Keywords: political well-being, political attitudes, conservative, radical, liberal, reactionary
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.