نشریه مدیریت استاندارد و کیفیت
سال نهم شماره 1 (پیاپی 30، بهار 1398)

هدف اصلی در مطالعه ی حاضر مقایسه و تطبیق معیارهای استانداردهای 10015 ISO و 29990 ISO است. هر یک از این دو استاندارد دارای الزامات و ویژگی های خاص خود هستند و سازمان ها در استفاده از این استانداردها باید توجه ویژه ای را مبذول دارند. نگارندگان در نوشتار حاضر به منظور تطبیق و مقایسه ی معیارهای استاندارد 10015 ISO و 29990 ISO از متن این دو استاندارد و مقالات مرتبط استفاده کرده اند. به منظور تطبیق و مقایسه ی استانداردهای 10015 ISO و 29990 ISO از 13 معیار شامل هدف، دامنه کاربرد، تمرکز، شایستگی، مرجع، گواهی نامه، جهت گیری، ارزشیابی، تحلیل بازار، ماهیت، طرح ریزی، کانون توجه و الزامات فرایندی استفاده شده است. بنابراین، مقایسه و تطبیق این دو استاندارد موجب خواهد شد تا با شباهت ها و تفاوت های بنیادین آن ها آشنا شده و بتوان در خصوص استقرار و به کارگیری آن ها خط مشی ها و تصمیمات عالمانه ای را اتخاذ کرد. استاندارد 10015 ISO در تمامی سازمان ها قابلیت کاربرد دارد؛ اما استاندارد 29990 ISO با توجه به فلسفه ی حاکم بر آن ، نمی توان برای سازمان های خدماتی، صنعتی، تولیدی و نظامی و انتظامی توصیه کرد.

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تاثیر عدالت درک شده بر وفاداری مشتریان با نقش میانجی کیفیت خدمات و تعهد مشتریان باشگاه های الزهراست. تحقیق براساس هدف کاربردی به لحاظ گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی است، که به شیوه ی پیمایشی انجام گرفته است و از لحاظ زمانی مقطعی است. جامعه ی آماری این تحقیق را تمامی مشتریان خانم باشگاه های الزهرا سازمان ورزشی شهرداری شهر تهران تشکیل داده است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ی استاندارد آپوستولس و همکاران 2015 بود. پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی و روایی آن نیز با استفاده از روایی همگرا و روایی تشخیصی مورد تایید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و تحلیل عاملی تاییدی و برای ارائه ی مدل، تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. در نهایت نتایج یافته های تحقیق نشان داد که عدالت درک شده تاثیر مثبت و معنی داری بر وفاداری مشتریان دارد و در این مسیر کیفیت خدمات و تعهد مشتریان دو متغیری هستند که توانسته اند مقداری از تاثیر متغیر عدالت درک شده را به وفاداری مشتریان انتقال دهند در نتیجه نقش میانجی آن ها تایید شد.

هدف از پژوهش حاضر تحلیل وضعیت و ارتباط بین اصول مدیریت ایزو 9000 و مدیریت کیفیت فراگیر در کمیته ی ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران با نقش میانجی اهداف کیفی، شامل آموزش، پژوهش، فرهنگ، مهارت و فناوری است. روش‎ تحقیق پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی است. به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه ی اصول ایزو 9000، پرسش نامه ی استاندارد مدیریت کیفیت جامع و پرسش نامه ی اهداف کیفی استفاده شده است، جهت تجزیه وتحلیل داده ها بعد از اطمینان از اعتبار پرسش نامه ها از نرم افزار PLS در بخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نمونه آماری پژوهش حاضر 84 نفر از کارمندان، مدیران و کارشناسان کمیته ی ملی المپیک است. نتایج پژوهش نشان می دهد، بین اصول ایزو 9000 با اهداف کیفی آموزشی، فناوری، فرهنگی، پژوهشی و مهارتی ارتباط مثبت و معنی دار وجود دارد، همچنین بین اصول مدیریت ایزو 9000 و مدیریت کیفیت جامع با نقش میانجی برنامه های اهداف کیفی آموزشی در کمیته ی ملی المپیک ایران نیز ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد. با استفاده از شاخص Q2 استون- گیسر در پژوهش حاضر الگوی مفهومی سیستم مدیریت کیفیت جامع در کمیته ی ملی المپیک از برازش مناسب برخوردار است؛ الگوی مفهومی پژوهش توانایی پیش بینی مناسب را دارد، گفتنی است شاخص نیکویی برازش (GOF) برای سنجش عملکرد آن برابر با 52/0 است.

پژوهش حاضر به بررسی این موضوع پرداخته است که چگونه می توان به کمک استاندارد و استانداردسازی زمینه ی تحقق اقتصاد مقاومتی را فراهم کرد و مسیر رشد و توسعه ی اقتصادی کشور را هموار ساخت. ضعف در ساختار درونی اقتصاد کشور از یک سو (نظیر اقتصاد دولتی وابسته به نفت، نبود یک سازوکار مناسب در مدیریت مصرف، ضعف در تولید ملی و خودکفایی کالاهای راهبردی و...) و اعمال تحریم های بین المللی از سوی دیگر سبب شده است تا اقتصاد کشور آسیب پذیر نشان داده شود و دشمنان را به یک جنگ اقتصادی تمام عیار ترغیب کند. برای مقابله با چنین فضایی مناسب است نقاط آسیب پذیر و زمینه ساز تهدید شناسایی شده و سپس جهت اصلاح و رفع آن اقدام شود. روش استفاده شده در این پژوهش کیفی و از حیث نوع کاربردی است. این پژوهش به صورت توصیفی و با استفاده از مطالعه ی کتابخانه ای، اسنادی انجام شده است. بنابراین، در این مقاله تبیین شده است به کمک استاندارد و استانداردسازی می توان با اصلاح الگوی مصرف، هزینه های زائد را کاهش داد و زمینه ی صرفه جویی در هزینه های عمومی کشور را فراهم کرد. همچنین از طریق استانداردسازی می توان با برنامه ریزی برای ارتقای کیفیت و ایجاد رقابت پذیری در تولید، مصرف کالاهای داخلی را ترویج داده و باعث افزایش تولید داخلی شد. استانداردها با ایجاد فضای رقابتی می توانند زمینه های حضور در بازارهای جهانی را مهیا سازند. در نتیجه استانداردها می توانند با تقویت عوامل تولید، توانمندسازی نیروی کار و تقویت رقابت پذیری، زمینه های رشد و توسعه ی اقتصاد کشور را فراهم سازند.

در پی رشد فناوری ها و ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی، امروزه شاهد تولید و توسعه ی پایگاه های داده در اکثر سازمان ها هستیم. از طرفی برای کسب جایگاه مناسب در دنیای کسب وکار کنونی لازم است سازمان های مختلف با تغییرات بیرونی سازگار شوند و به نوسانات مختلف بازار حساسیت کافی داشته باشند. به علاوه، کلید حل اکثر مشکلات سازمانی در دل داده ها و روندهای تولیدشده توسط همان سازمان است و بررسی داده های سازمان های دیگر تنها می تواند راهنمای رسیدن به پاسخ باشد. از این رو ارزشمندترین و مهم ترین موجودی هر سازمان، داده های تولید شده توسط همان سازمان است. بر این اساس امروزه کیفیت داده های سازمان و پایش مستمر آن ها به عنوان یک راهبرد کلیدی شناخته می شود. در این پژوهش پس از بررسی متون علمی مختلف، شاخص های کیفیت داده مانند دقت، صحت، جامعیت و به هنگام بودن، برای ارزیابی سامانه های اطلاعاتی تحقیقاتی توسعه داده شدند. سامانه ی ملی ثبت پایان نامه/ رساله ی دانش آموختگان کل کشور به عنوان مطالعه ی موردی انتخاب شد. نتایج نشان داد پس از بهبود فرایند ثبت در این سامانه ی ملی شاخص های کیفیت داده، وضعیت بهتری را نشان می دهد. استفاده از فهرست های آماده ی کرکره ای به منظور افزایش خطاناپذیرسازی در ثبت داده ها، احراز هویت دانشجو و اساتید راهنما و مشاور به کمک کد ملی از جمله پیشنهادهای اجرایی هستند که در راستای بهبود کیفیت داده ها در سامانه ی ثبت ارائه شدند.

اقدامات شرکت ها به طور فزاینده ای تحت تاثیر استانداردهایی قرار می گیرد که به دلایل مختلف، روز به روز بر اهمیت آن ها افزوده می شود. در برابر این پیش زمینه، الزامات مربوط به کارمندان افزایش یافته است، زیرا استانداردها بر حوزه های دوردست وظایف آن ها تاثیر می گذارند. از یک سو، محصولات و فرایندها باید مطابق با استانداردها طراحی شوند و از طرف دیگر، شرکت ها ممکن است به دنبال آن باشند که به طور فعال در فرایندهای استانداردسازی شرکت کنند تا اطمینان حاصل شود که استانداردهای حاصل تاثیر مثبتی بر مشاغل آن ها دارند. در نتیجه در حال حاضر می توانیم کارکنان را به یک گروه بزرگ و یک گروه کوچک تقسیم کنیم؛ گروه بزرگ استانداردها را در فرایندهای توسعه محصول یا تولید پیاده سازی می کند و گروه کوچک به طور فعال در فرایندهای استانداردسازی دخیل است. این مشارکت به سوالی می پردازد که در حال حاضر بازار اشتغال اروپا برای کدام «پرونده های شغلی فنی و غیرفنی» خواهان شایستگی های مربوط به استانداردسازی است. در جستجوی پاسخ به این سوال، یک مرور ادبیات گسترده و همچنین یک بررسی میدانی اضافی به منظور شناسایی مهمترین مباحث مربوط به آموزش استانداردسازی و الزامات خاص شغلی انجام شده است. به عنوان یک نتیجه کلی از هر دو مطالعه، مهمترین پرونده های شغلی و مطالبات خاص آنها برای شایستگی های مربوط به استانداردسازی ارائه می شود. بر اساس این بینش ها، مطالب مربوط به آموزش عالی عمومی با در نظر گرفتن زمینه ها، فناوری ها یا بخش های مختلف علمی تعریف شده است.