فهرست مطالب

مطالعات محیط زیست، منابع طبیعی و توسعه پایدار - پیاپی 10 (زمستان 1398)

نشریه مطالعات محیط زیست، منابع طبیعی و توسعه پایدار
پیاپی 10 (زمستان 1398)

  • تاریخ انتشار: 1399/01/26
  • تعداد عناوین: 6
|
  • میترا چراغی* صفحات 1-8

    هوای سالم و پاک ضروری ترین نیاز هر انسانی برای زیستن است. ازاین روست که کیفیت هوایی که تنفس میکنیم از اهمیت ویژهای برخوردار میگردد. در شرایط حاضر، مهمترین معضل زیست محیطی شهر تهران، آلودگی هوای این شهر بوده که آثار زیان بار آن بر سلامت، محیط زیست و اقتصاد، بر کسی پوشیده نیست و حل آن به یکی از مطالبات مهم اجتماعی تبدیل شده و ابعاد بین المللی نیز یافته است. پدیده آلودگی هوای تهران سالهاست که تهران را درگیر کرده و در چندین سال گذشته با ورود به فصل سرد و زمستان پایتخت نشینان را با معضل جدی روبه رو میکند و با وجود تمام اقدامات انجام شده برای ورود این مهمان ناخوانده، باز هم شاهد روزهایی هستیم که مدارس تعطیل میشود و طرح زوج و فرد کردن ماشین ها نیز همچنان ادامه میابد؛ اما آلودگی قرص و محکم پابرجاست. بخشی از این آلودگی مانند سایر کشورهای جهان ناشی از ازدیاد جمعیت، استفاده از سوختهای فسیلی، ترافیک سنگین، زیاد بودن وسایل نقلیه فرسوده، گسترش نامناسب صنایع و بی توجهی به مکان یابی صنایع میباشد و بخش دیگر آلودگی مربوط به وضعیت توپوگرافی و جغرافیایی شهر تهران میباشد که در دامنه جنوبی ارتفاعات البرز واقع شده و از شمال و مشرق به وسیله کوه های بلند محصور مانده است. همچنین تاثیر اقلیمی مانند بادهای آرام و پایداری هوا به همراه کمبود نزوالت جوی و وارونگی هوا در تشدید آلودگی هوای تهران بسیار موثر میباشند. در واقع پایداری جوی ناشی از وارونگی دما یکی از مهمترین علل افزایش پتانسیل آلودگی هوا بخصوص در کالان شهرها است. ازآنجایی که شدت و مدت زمان وارونگی بر روی شاخص کیفیت هوا (Index Quality Air)در نزدیکی سطح زمین تاثیرگذار است و هر چه میزان وارونگی شدیدتر باشد، سطح AQI باالتر میرود، لذا شناخت درست و صحیح از این پدیده به عنوان یکی از عوامل اصلی موثر بر کیفیت هواست، لزوم انجام این گزارش را بیشازپیش آشکار مینماید.

    کلیدواژگان: وارونگی دمایی، آلودگی، کیفیت هوا، تهران
  • مریم ثابت قدم*، الهام آزادفر، زهره بهرامی، بیتا بیضایی صفحات 9-20

    گیاهان دارویی یکی از منابع مهم آنتی اکسیدانها میباشند. با توجه به سمی بودن و اثرات نامطلوب آنتی اکسیدانهای سنتزی موجود در مواد غذایی، نیاز به آنتی اکسیدانهای طبیعی از گیاهان با سمیت کمتر و اثربخشی بیشتر یک ضرورت جدی است. در این تحقیق و استخراج عصاره به روش حلال اتانول انجام شد. در این مطالعه هدف از این تحقیق بهینه سازی بازده استخراج عصاره برگ بادام توسط امواج فراصوت بود. در نهایت نمونه بهینه از عصاره برگ بادام انتخاب گردید و این نمونه در غلظتهای مختلف (ppm،800،400،200) بررسی و با آنتی اکسیدان سنتزی (BHT) در غلظت 200 پی. پی. ام میزان ترکیبات فنولی و فعالیت مهارکنندگی رادیکال آزاد مقایسه گردید. نتایج حاصل از آنالیز آماری جهت تعیین حالت بهینه، نشان داد که شرایط بهینه، میزان زمان 34/58 دقیقه، دما 48/59 درجه سانتیگراد و شدت صوت 55/ khz95 عصاره اتانولی برگ بادام تعیین گردید. در این شرایط میزان بازده استخراج 40/8934 درصد تعیین شد

    کلیدواژگان: ترکیبات فنولی، برگ بادام، سطح پاسخ، قدرت رادیکال گیرندگی
  • میثم جعفری اسکندری، پژمان صالحی صفحات 21-32

    بهره گیری از روش های نوآوری باز در طراحی سازمانهای مرتبط با حملونقل و انرژی به صورت یک اصل کلیدی در درک چگونگی طراحی و توسعه ی ساختارها و فرایندهای سازمانی در خلق ارزش برای اجتماع مطرح است. با توجه مواجهه حمل ونقل و انرژی با بحران رشد جمعیت و اتمام منابع، استفاده از رویکرد "نوآوریهای باز" برای صنایعی که در آنها منابع نوآوری قابل ایجاد و گسترش است، از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا ضمن امکان مدیریت بحران های فرارو، میتواند مصرف کنندگان را در مسیر شکوفا نمودن و بارورسازی مفاهیمی چون همکاری، نوآوری و تشریک مساعی برای حفظ منابع انرژی هدایت نماید. بااین حال در نظام دانشگاهی کمتر به ارایه نگرش و بینش کمی درباره چگونگی خلق و ایجاد "نوآوریهای باز" پرداخته شده است. در حمل و نقل و انرژی استفاده از نوآوریهای باز نتایجی در برداشته است که نشان می دهد برای بهبود فرایندهای سازمانی، الزم است افزایش تعاملات مجازی با ذینفعان و مشتریان و آموزش و فرهنگ سازی برای مصرف صحیح منابع انرژی و همچنین هزینه های استقرار آن به عنوان پارامترهای موثر بر بهره وری منابع انرژی مدنظر قرار گیرد. امروزه فرایندهای سازمانی حملونقل و انرژی از طریق الگوهای عینی و ذهنی در کشورهای مختلف کامال بومی سازی و اجراشده است که با توجه به مطالعه عوامل خارجی و داخلی فرآیند نوآوری باز میتواند نقش باارزشی در بهبود فرایندها برای مواجهه با پدیده های پیش نشده و بحران آتی نظیر: ترافیک روزافزون شهرها و آلودگی هوا و تمام شدن منابع انرژی ایفا نماید. در این تحقیق، به منظور انجام مطالعه موردی، 8 شرکت بین المللی که دارای ساختار مشابه با فرایندها و خروجی های حمل و نقل بوده اند، بررسیشده است. که درنهایت به منظور ایجاد یک الگوی تیوریک مناسب در خلق نوآوری باز فهرستی از عوامل درونی و بیرونی که عمدتا دارای ابعاد و ویژگی های نوآوری باز بوده اند تهیه شده است. یکی از دستاوردهای این مطالعه آن است که محققان در مسیر ایجاد یک مدل مفهومی مناسب برای دستیابی به فصل مشترک میان فرایندهای سازمان های حمل و نقل و ترافیک و مدیریت مصرف سوخت و سایر سازمانهای صنعتی هستند که در قالب شناسایی و تدقیق عوامل موثر بر استقرار نوآوری باز در حمل و نقل و انرژی توضیح داده شده است. الگوی پیشنهادی در این مقاله میتواند به عنوان یک ابزار مناسب برای ارزیابی شرکت های فعال حوزه انرژی و حمل و نقل ازنظر میزان آمادگی برای حرکت از ساختارهای مرسوم و سنتی به سمت ساختارهای مبتنی بر نوآوری باز عمل نماید از طرفی دیگر نتایج این پژوهش نشان میدهد که زمینه سازی برای ایجاد فرایند نوآوریهای باز میتواند آینده ی حمل و نقل و انرژی را در مسیر رشد و شکوفایی قرار دهد.

    کلیدواژگان: حمل و نقل، انرژی، ساختار سازمانی، نوآوری باز، بهبود آینده
  • ناهیدالسادات بنی هاشمی، حسنعلی واحدی* صفحات 33-44

    اغلب شپشک های گیاهی Coccoidae: Sternorrhyncha: Hemiptera جزء آفات مضر گیاهی در جهان محسوب میشوند. مهمترین آنها شپشک های خانواده Diaspididae هستند که با دارا بودن 418 جنس، بیشتر از یک سوم بالا خانواده شپشک-های گیاهی را تشکیل میدهند و دارای اهمیت اقتصادی فراوانی هستند. ویژگی بارز ظاهری این خانواده داشتن پوشش مومی سپرمانندی است که از یک یا دو پوسته پوره-گی، تشکیل شده است. شناسایی مهمترین شپشک های دیازپی دیده زمینه ای برای شناخت و مدیریت هر چه بهتر این باغات فراهم می نماید، طی سالهای 1395 و 1396 در این منطقه از درختان میوه در باغات آلوده به شپشک های سپردار، نمونه برداری انجام شد. نمونه برداری به این صورت بود که با مشاهده ی قسمتهای آلوده یا مشکوک به آلودگی را همراه با میزبان جدا کرده و جهت مطالعات بیشتر و دقیقتر به آزمایشگاه منتقل شد. با استفاده از بین وکوالر شپشک ها را از روی سطوح مختلف گیاه جدا کرده و به الکل 71% منتقل و در نهایت به روش 1956,McKenzie از شپشک های ماده، پرپاراسیون تهیه شد و سپس بر اساس منابع مرتبط شناسایی شدند. در مجموع 1 گونه ی مهم شپشک سپردار که شامل، Parlatoria. L ulmi Lepidosphes Melanaspis ،Diaspidiotus prunorum Laing ،P. crypta McKenzie ،oleae Colvee Leonardi inopinata در این منطقه گزارش شد. گونه oleae. P غالبیت بیشتری دارد و عمده خسارت را به باغات میوه این منطقه وارد میکند.

    کلیدواژگان: آفت، سپردار، باغ میوه، مناطق غربی
  • روح الله آهنگران*، میثم جاوید، شهاب هنرجو صفحات 45-56

    کشور ایران در نظام بهره برداری و تشکل و مشارکت مصرف کنندگان آب کشاورزی در بهره برداری از منابع آب، از پیشینه ای غنی برخوردار است. به طوریکه شاید بتوان گفت همانگونه که در این کشور از روزگاران خیلی دور مهار و استحصال منابع آبهای سطحی و زیرزمینی رواج داشته و اکنون نیز شاهد آثار به جامانده آن زمانها می باشیم، نظام بهره برداری از آب تامین شده نیز با همان دقت و ظرافت از همان ابتدا شکل یافته بوده است. به عبارت دیگر مدیریت عرضه ی آب، هم گام با مدیریت تقاضا مصرف پیش رفته بود. آب که یکی از نعمتهای الهی است، حق طبیعی هر موجودی است که برای ادامه ی حیات خود از آن استفاده کند. با توجه به مقررات مختلف کشورها و اینکه ممکن است مرزهای دو کشور شامل یک آبراه مشترک باشد، لذا الزم است حق و حقوق هر کشور از بهره برداری از آب مرزی خود تعیین گردد که این مسئله با توجه به احکام شرعی و موارد فقهی نسبت به مالکیت و شیوه های استفاده از آب، مشخص میگردد. امروزه ذخایر آبی یکی از مهمترین زیرساخت هر کشوری به حساب می آید این منبع طبیعی از جمله ثروت های طبیعی خدادادی است که اگر به صورت درست و بهینه و منطبق با اهداف نظام اقتصاد اسالمی مورد بهره برداری قرار گیرد علاوه بر اینکه نقش مهمی در بقاء بشر و دیگر جانداران ایفا خواهد کرد بلکه در رشد و بالندگی اقتصاد نیز سهم عظیمی را به خود اختصاص خواهد داد. در عصر حاضر که بشر به پیشرفت های چشمگیری و پیچیده ای دست پیدا کرد است موضوع مالکیت و بهره برداری از منابع آب یک بحث جدی تلقی میشود. این تحقیق به روش توصیفی، تحلیلی ارایه شده است. در این تحقیق علاوه بر ذکر منابع آب و پرداختن به مفهوم بهره برداری و سیر تاریخی آن درباره روش های بهره برداری از منابع آب در فقه امامیه نیز با استفاده از آیات و روایات و فتاوای و نظرات فقهای امامیه پرداخته و راهکار های موجود برای بهره برداری از جمله حیازت و احیاء بررسی گردیده است.

    کلیدواژگان: منابع آب، بهره برداری، فقه امامیه، حیازت، احیاء
  • طاها یوسفی بابادی*، محمود کریمی، سهراب غفاری، علی حسین امینی، لطفعلی چراغپور صفحات 57-62

    درختان بنه از دیرباز به سبب تولید بذر خوراکی و همچنین سقز موردتوجه خاص بوده و این مسئله سبب بهره برداریهای زیادی ازاین گونه باارزش شده است. به منظور بررسی اثر برخی ویژگی های کمی و کیفی درختان بنه بر میزان سقز تولیدی، پس از جنگل گردشی در منطقه، جنگل مازه رشته بازفت شهرستان کوهرنگ انتخاب شد و داده های پژوهش از رویشگاه و درختان بنه قطورتر از 20 سانتیمتر در فرم های آماربرداری یادداشت گردید. نحوه و تعداد شیارها و کاسه های گلی جهت اندازه گیری سقز تولیدی درختان بنه طبق دستورالعمل کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری صورت پذیرفت. پس از جمع آوری داده ها و تنظیم جداول در نرم افزار Excel ،جهت آنالیز آماری از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج آنالیز خصوصیات درختان بنه نشان داد متوسط قطر برابر سینه درختان 43/3 سانتیمتر و متوسط ارتفاع درختان مورد مطالعه 5/25 متر میباشد. درختان از نظر شادابی دارای سالمت خوب و از نظر مقدار میوه متوسط میباشند. بیشترین میزان متوسط سقز تولیدی در دامنه های جنوب غربی و جنوبی وجود دارد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که متغیرهای قطر برابر سینه درختان، ارتفاع درختان، قطر تاج درختان و ارتفاع از سطح دریا در سطح یک درصد همبستگی مثبت و معنیداری با میزان سقز تولیدی دارند. نتایج مدل چند متغیره را نشان داد متغیرهای قطر برابر سینه درختان و ارتفاع از سطح دریا تاثیر داشته که با استفاده از آنها میتوان میزان سقز تولیدی را با ضریب تعیین 353/8 برآورد کرد.

    کلیدواژگان: جنگل زاگرس، سقز، کوهرنگ، محصوالت فرعی، مدل چند متغیره
|
  • Pages 9-20

    One of the important sources of antioxidants is medicinal plants. Because of the toxicity and adverse effects of synthetic antioxidants in foods, the need for natural antioxidants from plants with less toxicity and higher efficiency is seriously important. In the present study, the extraction process was done according to the ethanol solvent method. This research aims to optimize the extraction efficiency of the almond leaf by ultrasound wave. Finally, the optimum sample of almond leaf extract was determined. Then, this sample was studied at different concentrations (200,400,800 ppm) and compared to synthetic antioxidants (BHT) in term of the concentration of phenolic compounds and inhibition activity of free radicals. The results of statistical analysis indicated that optimum conditions were as follow: 34.58 min, 48.59 ° C and 55.95% ethanol extract of the almond leaf. The highest extraction efficiency was determined to be 40.8934% under these situations.

    Keywords: Phenolic Compounds, Almond Leaf, Response Surface, Radical Scavengingcapacity
  • Pages 21-32

    In this study, 8 international companies with similar structure to transportation processes and outputs were investigated. Finally, a list of internal and external factors that have been predominantly associated with the dimensions and characteristics of open innovation has been developed to create a suitable theoretical model for open innovation. One of the achievements of this study is that the researchers are on the path to developing an appropriate conceptual model for achieving a common intersection between the processes of transportation and traffic management and fuel consumption management and other industrial organizations in identifying and quantifying the factors affecting the deployment of open transport innovation. And the energy is explained. The proposed model in this paper can be a useful tool for evaluating energy and transportation companies in terms of readiness to move from traditional and traditional structures to open innovation-based structures. Open innovations can drive the future of transportation and energy into growth and prosperity.

    Keywords: Transport, energy, organizational structure, open innovation, future improvement
  • N. Banihashei, H, A. Vahedi* Pages 33-44

    Most scale insects (Hemiptera: Sternorrhyncha: Coccoidae) are serious pests in the world. Among the scale insects, the Diaspididae family, known as armored scales, with 418 genera, including more than a third scale insects species and the most important family in terms of economic importance. The main feature of this family, shield-shaped cover that which does not stick to the body and one or two nymphal waxy shell, usually made visible. The shield is pore and ducts located in the pygidium region, which is hard over time. Unlike most Coccoidea families, that of phloem feeding virgin, virgin and the family of the parenchyma power plant in the event of severe damage, loss of host plants is dumped. Armored scales one of the most important garden pests in Kermanshah Myan-Drbnd numerous and there is a lot of damage annually. In this research armored scales samples on various host trees were collected during irregular surveys in different locations in Myan-Darband Kermanshah region between 2015 and 2016. The sampling was done in such a way that by observing infested trees, they are separated with the host and transferred to the laboratory for more detailed and accurate studies. The specimens were carefully removed from the infested host surfaces and placed in 75% alcohol or put in plastic bags and transported to the Razi University, where all specimens were mounted on microscope slides using the methodology of McKenzie (1956). A total of 5 armored scales species are recorded in the Myan-Darband. The species are: Lepidosphes ulmi L., Parlatoria oleae (Colvee), P. crypta (McKenzie), Diaspidiotus prunorum (Laing), Melanaspis inopinata (Leonardi). Between these, P. oleae species is dominant and cause major damage to fruit gardens in this area.

    Keywords: Insect pest, Armord scale, Orchards, Western area
  • T. Yousefi Babadi*, M. Karimi, S. Ghafari, M.H. Amini, L.A. Cheraghpoor Pages 57-62

    Pistachio trees (Pistacia atlantica Desf.) have been characterized for edible seeds and gum many years ago. This will cause to utilize from current valuable species. In order to evaluation of some quantitative and qualitative properties of pistachio trees on gum yield the Bazoft Maze Rashte forests from Kohrang province were selected. The research information’s were achieved from pistachio trees with the diameter at breast height (DBH) of more than 20 cm. The gum measurements were applied according to natural resources and watershed management technical committee instruction using mod blows. After forest census and arrangement of data’s done by Excel software the SPSS software was used for statistical analysis. The analysis results of mastic trees properties revealed the breast mean diameter and the height of studied trees were 43.3 cm and 5.25 m respectively. The related trees had good health and moderate yield. The results of Pierson correlation showed that variable parameters comprising of breast diameter, height, crown and sea level height had significant correlation with turpentine yield at 1 percent level. The findings of multi parameter model revealed the variables of breast diameter and height of sea level could estimate the turpentine yield with the coefficient of determination of 0.753.

    Keywords: Gum, Kohrang, Multi parameter model, Non-timber product, Zagros forest