فهرست مطالب

نشریه مهندسی ترافیک
پیاپی 68 (بهار 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/03/30
  • تعداد عناوین: 9
|
  • حمید مرادی*، مهدی حسن زاده، محمد خردمند، محمد بیدادیان قمی صفحات 4-11

    توسعه دوچرخه سواری در کلان شهرها ، نیازمند مدیریت تسهیلات دوچرخه سواری و فراهم آوردن شرایط مناسب برای دوچرخه سواران است . یکی از تسهیلات مهم دوچرخه سواری ، ایستگاه های دوچرخه اشتراکی هستند . این ایستگاه ها در تهران " خانه دوچرخه " نام دارند . ارزیابی عملکرد این خانه ها می تواند به متولیان حمل و نقل غیر موتوری شهرها کمک کند تا برنامه ریزی برای کاربران حساس این تسهیلات در معابر شهری ، آسان تر باشد . با استفاده از داده های مربوط به تراکنش خانه های دوچرخه ، می توان شاخص های مناسبی برای ارزیابی عملکرد خانه های دوچرخه تعریف کرد. بررسی شاخص ها ، نشان داد که کاهش ساعات ارایه خدمات بر میزان تراکنش ها تاثیر قابل توجهی داشته است . همچنین متوسط تراکنش خانه های دوچرخه درون بوستان ها از دیگر خانه های دوچرخه در فصول گرم سال بسیار بیشتر است . در پایان نیز شاخص عملکرد خانه های دوچرخه مناطق مختلف تهران ارایه شد که مناطق 12 و 4 تهران ، بالاترین شاخص عملکرد و مناطق 22 و 2 پایین ترین شاخص را داشتند.

    کلیدواژگان: دوچرخه سواری، خانه های دوچرخه، ارزیابی عملکرد، داده های تراکنش
  • سید سعید کشفی*، محمد یدالهی صفحات 12-22

    افزایش نیاز به بکارگیری خودروهای سنگین در چرخه حمل و نقل کشور، درخواست برای اخذ گواهینامه مخصوص به این خودروها را نیز بدنبال داشته است. لذا ضرورت داشت تا زمینه های لازم برای روند تغییرات در زمینه تکنولوژی های مدرن مورد استفاده در خودروهای سنگین و موارد آموزش رانندگان این خودروها ، پارامترها و استاندارد های آزمون رانندگی ملاک برای اخذ گواهینامه خودروهای سنگین در ایران و کشورهای پیشرو مورد ارزیابی قرار گیرد. آمارهای چهار سال اخیر نشان دهنده این است که با وجود اینکه ماشین های سنگین (کامیون ، تریلی و اتوبوس) از لحاظ تعداد تصادفات در جایگاه پایین تری قرار دارند اما از لحاظ تعداد متوفیان تصادفات رتبه دوم را بخود اختصاص داده اند. نتیاج تحقیق نشان داد در سایر کشورها طبقه بندی گواهینامه ها به تفکیک خودروها بصورت C, R, RE, LR, MR, HR, HC, MC وجود دارد و آموزشهای لازم در هر گروه مطابق با نوع وسیله نقلیه به هنرجو داده میشود. ولی متاسفانه در ایران آموزش و آزمون خودروهای سنگین در قالب پایه یکم در نظر رفته شده بطور تقریبا یکسانی به اجرا گذاشته می شود. پیشنهاد می شود حداقل میزان آموزش تیوری و عملی رانندگی با توجه به نوع وسیله نقلیه مشخص گردد و همچنین روش های آموزش رانندگی در ایران نیازمند بازنگری اساسی است. که در این راستا مهمترین عوامل چالشی مدت زمان آموزش، کیفیت آموزش و یادگیری، هزینه های دوره های آموزشی می باشند.

    کلیدواژگان: خودرو سنگین، گواهینامه، دوره های آموزشی
  • یعقوب کمائی زاده*، ابوالفضل شعبانی، ذبیح الله ذکاوت صفحات 23-30

    یکی از مهم ترین مظاهر توسعه در هر کشوری میزان برخورداری از زیر ساخت های حمل و نقل و ارتباطات می باشد. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل عاملی به سطح بندی استان های کشور بر اساس تقسیمات کشوری سال 1390 به لحاظ میزان برخورداری از شاخص های حمل و نقل و انبارداری و ارتباطات می پردازد. ابتدا داده های مورد نیاز شامل 32 شاخص در زمینه حمل و نقل ، 10 شاخص در زمینه انبارداری و 31 شاخص در زمینه ارتباطات جمع آوری و پایگاه داده تشکیل شد ، سپس شاخص ها در دو گروه حمل و نقل و انبارداری و ارتباطات تقسیم بندی ، شاخص های گروه حمل ونقل و انبارداری در هفت عامل و شاخص های گروه ارتباطات در چهار عامل تقلیل یافته اند. در نهایت با استفاده از امتیاز عاملی هر استان ، استان ها در پنج دسته بسیار توسعه یافته ، توسعه یافته ، متوسط ، محروم و بسیار محروم رتبه بندی شده اند ؛ و درجه برخورداری استان ها بر روی نقشه نشان داده شده است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر این است که در زمینه حمل و نقل و انبارداری استان های اصفهان ، خوزستان ، کرمانشاه ، تهران و فارس بسیار توسعه یافته و استان های اردبیل ، ایلام ، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، یزد ، قم ، خراسان جنوبی و سمنان در رده بسیار محروم قرارگرفته اند. در زمینه برخورداری از ارتباطات نیز استان های تهران ، اصفهان ، خوزستان ، سیستان و گیلان بسیار توسعه یافته و استان های ایلام ، کهگیلویه و بویراحمد ، قم و خراسان جنوبی در رده بسیار محروم قرارگرفته اند.

    کلیدواژگان: حمل و نقل و انبارداری، ارتباطات، توسعه، تحلیل عاملی
  • کنترل ترافیک شهری با استفاده از سیستمهای چندعامله سلسله مراتبی و یادگیری تقویتی
    منیره عبدوس* صفحات 31-42
    با افزایش تعداد خودروها در شبکه های شهری ، روش های کلاسیک در کنترل ترافیک شهری قابل استفاده نبوده و نیاز به روش های هوشمند افزایش می‏ یابد. در این مقاله ، روشی برای کنترل ترافیک شهری با استفاده از سیستمهای چندعامله سلسله مراتبی دو سطحی پیشنهاد شده است. یک شبکه شامل تعداد زیادی از تقاطعها ، توسط یک سیستم چندعامله در سطح اول مدل شده است. در سطح دوم تعدادی عامل که هر یک مسیول کنترل ترافیک ناحیه ای متشکل از تعدادی عامل هستند، قرار دارند. در سطح اول ، یادگیری تقویتی برای زمانبندی چراغهای راهنمایی مورد استفاده قرار گرفته است و در سطح دوم از یک سیستم مبتنی بر قانون جهت کنترل تراکم خودروها در ناحیه استفاده شده است. نتایج حاصل از پیاده سازی روش بر روی شبکه گرید نشان می ‏دهند که روش پیشنهادی باعث کاهش میزان تاخیر در زمان سفر شده و همچنین از اشباع شبکه جلوگیری می نماید.
    کلیدواژگان: کنترل ترافیک هوشمند، سیستمهای چندعامله، ساختار سلسله مراتبی، یادگیری تقویتی
  • شروین بابایی*، علی فغانی، رضا بزرگمهر نیا صفحات 43-50

    در کشور مسئله تعیین ظرفیت خطوط اتوبوسرانی کمتر مورد توجه قرار گرفته است و بنابراین تصویری روشن از سطح عملکرد سیستم اتوبوسرانی در دست نمی باشد. امروزه با وجود آنکه در کشورهای توسعه یافته مطالعاتی این چنین صورت گرفته و مبنای تحلیل عملکرد در داخل کشور، مطالعات مذکور می باشد ، نیاز است تا در کشورهای در حال توسعه روش ها و مدل های ارایه شده مورد بازبینی قرار گرفته و مطابق با شرایط همان کشورها کالیبره شود. با توجه به آنکه تعداد فضای توقف (پهلوگاه های) درون یک ایستگاه و نحوه طراحی آنها تاثیر مستقیم بر ظرفیت خط اتوبوسرانی دارد، در این پژوهش اقدام به آمارگیری میدانی از خط دو سامانه اتوبوس های تندرو شهر تهران شده است و با استفاده از نرم افزار AIMSUN v.6 خط مورد مطالعه شبیه سازی و حساسیات تعداد فضای توقف ایستگاه بر ظرفیت خط بررسی گردیده است. در نهایت نتایج این مطالعات با مطالعات مشابه مورد مقایسه قرار گرفته و نشان داده است که مقادیر بدست آمده برای ضریب عملکردی فضای توقف برای فضای توقف دوم و سوم، کمتر از مقادیر ارایه شده در گزارش های مشابه بوده، حال آنکه ضرایب عملکردی فضای توقف چهارم و پنجم بیشتر از نتایج مطالعات مشابه برآورد شده است.

    کلیدواژگان: ظرفیت خط اتوبوسرانی، ضریب عملکردی فضای توقف ایستگاه، شبیه سازی
  • ارائه روشی عملی برای کنترل هوشمند ترافیکی کریدور بزرگراهی با رویکرد کنترل رمپ (مطالعه موردی بزرگراه رسالت غرب از حد فاصل بزرگراه صیاد تا پل سید خندان)
    شهریار افندی زاده* صفحات 51-57

    امروزه افزایش چشمگیر تقاضا برای حمل و نقل در مسیرهای درون شهری و برون شهری باعث ایجاد ازدحام و ترافیک در سطح بزرگراه ها شده است.با توجه به محدودیت های منابع مالی و زمین ، به جای توسعه زیرساخت های جاده ای تاکیید بر استفاده حداکثر از ظرفیت موجود با بهره گیری از روش های مدیریتی و کنترلی مناسب می باشد.از بهترین روش های مدیریتی و کنترلی بزرگراه ، کنترل رمپ را می توان نام برد.در این مقاله با استفاده از نرم افزار شبیه ساز ترافیکی AIMSUN و با در نظر گرفتن استراتژی های کنترلی رمپ ALIENA و حالات توسعه یافته و بهبود یافته آن به مدیریت و کنترل کریدور بزرگراهی انتخاب شده از شهر تهران پرداخته و تاثیر کنترل رمپ ارایه شده را بر شاخص های ترافیکی بزرگراه مانند زمان تاخیر و زمان سفر در نظر گرفته و با وضعیت موجود مقایسه شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که برای مدیریت و کنترل بزرگراه تنها توجه به ناحیه ادغام رمپ و بزرگراه کافی نبوده ، و برای تنطیم نرخ خروجی رمپ در نظر گرفتن گره ترافیکی پایین دست رمپ و کنترل صف رمپ به عنوان یکی از عوارض جانبی کنترل رمپ می توان بهبود بیشتری در پارامترهای عملکردی زمان سفرو تاخیر ایجاد نمود.

    کلیدواژگان: کنترل بزرگراهی، کنترل رمپ ALINEA، کنترل صف رمپ، AIMSUN
  • محمدعلی یاری تبار*، مهشید میرزایی طایقانی، محمدرضا کریمی هارونی، علی علی یاری تبار صفحات 58-66

    با افزایش شهر نشینی ، تکنولوژی حمل و نقل پیشرفت کرده و اقتصاد توسعه یافته است ، به علاوه راه ها و بزرگراه ها ، در تلاش برای متعادل ساختن ظرفیت راه ها و تقاضا ساخته شده اند. دانستن ظرفیت یک راه در برنامه ریزی ، طراحی و بهره برداری از راه ها ضروری است. برای برآورد دقیق ظرفیت راه ها ، ضرایب همسنگ اتومبیل سواری، برای ارایه مکانیزمی که از طریق آن وسایل نقلیه به وسیله نقلیه مرجع تبدیل می شوند ، مهم تلقی می شوند. این مقاله در مورد بزرگراه های درون شهری مانند شهر تهران ، که درجه ناهمگنی در آن به طور قابل توجهی زیاد است ، بحث می کند و بر پایه  مجموعه داده های جمع آوری شده از 8 بزرگراه در شهر تهران است و ضرایب همسنگ اتومبیل سواری را از 4 روش مختلف موجود ، ارایه می کند. در ادامه ضرایب همسنگ اتومبیل سواری به دست آمده با یکدیگر و با ضرایبی که در حال حاضر در مطالعات ترافیکی مختلف تهران استفاده می شوند ، مقایسه شده اند. تفاوت های قابل توجهی میان مقادیر ضرایب همسنگ اتومبیل سواری بدست آمده از هر روش مشاهده شده است.

    کلیدواژگان: ترافیک ناهمگن، ضرایب همسنگ اتومبیل سواری، سر فاصله زمانی، سرعت، رگرسیون
  • اولویت بندی اقدامات ایمن سازی در معابر برون شهری با استفاده از روش RSAR
    محمود عامری* صفحات 67-73
    سالانه بودجه زیادی در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران صرف ایمن سازی معابر برون شهری شده و لیکن بعلت عدم وجود تعادل بین مشکلات موجود و بودجه تخصیص داده شده کاهش چشم گیری در تعداد و شدت تصادفات رخ نداده است. بعلاوه در برخی معابر برون شهری بدلیل تازه تاسیس بودن معابر و عدم وجود داده های آماری کافی و صحیح از تصادفات و یا بدلیل عدم کنترل یکسان پلیس در معابر مختلف ممکن است استفاده از داده های تصادفات برای ایمن سازی چندان مناسب نباشد. در این مقاله با در نظر گرفتن یک محور دوخطه برون شهری بعنوان مطالعه موردی ، ابتدا با استفاده از شاخص بازرسی ایمنی (RSAR) که بر اساس اطلاعات مسیر بوده ، وضعیت ایمنی قطعات مختلف مسیر شناسایی شده است. سپس از تابع هزینه و فایده برای ایجاد تعادل بین محدودیت بودجه و مشکلات موجود در قطعات مختلف مسیر استفاده شد و راهکار بهینه که با کمترین هزینه بیشترین تاثیر را در ارتقاء ایمنی مسیر داشته باشد انتخاب گشت. از مزایا این روش در نظر گرفتن کل راه بعنوان شبکه واحد و در نظر گرفتن همزمان چند راهکار ایمن سازی در انتخاب راهکار بهینه ایمن سازی می باشد.
    کلیدواژگان: اولویت بندی اقدامات ایمن سازی، شاخص بازرسی ایمنی، ارتقاء ایمنی، تابع هزینه و فایده
  • مروری مقایسه ای بر ضوابط حمل و نقل مواد و کالاهای خطرناک داخلی، خارجی و بین المللی
    شیدا روشنخواه* صفحات 74-84

    بروز حوادث جاده ای به خودی خود علت مرگ و جراحت سالیانه هزاران انسان در کشور است. در صورتی که این حوادث جاده ای به دلیل حمل و نقل نادرست و غیراستاندارد مواد و کالاهای خطرناک رخ دهد ، می تواند ابعاد حادثه را چند برابر بیشتر کند. علاوه بر آن ، این گونه رخ دادها در بافت متراکم تر شهری می توانند به فاجعه منجر شوند. متاسفانه امروزه در کشور نظارت مناسبی بر حمل و نقل مواد و کالاهای خطرناک در محورهای برون شهری و معابر درون شهری وجود ندارد و یکی از دلایل عمده آن نبود ضوابط جامع و کامل ، به روز و مناسب است. در این مطالعه کوشش بر آن بوده است که با مرور تمامی ضوابط مربوط به حمل و نقل مواد و کالاهای خطرناک داخلی و مقایسه آنها با ضوابط معتبر خارجی و بین المللی ، کمبودها و نقاط ضعف این ضوابط داخلی مورد موشکافی قرار گیرد. همچنین با مطالعه مقاله حاضر می توان دید مناسبی نسبت به تمامی ضوابط موجود مرتبط با حمل و نقل انواع مواد و کالاهای خطرناک به دست آورد و از ارتباط میان تمامی ضوابط موجود نیز مطلع گشت. ضوابط بررسی شده از نوع قانون ، استاندارد ، آیین نامه ، راهنما و دستورالعمل هستند.

    کلیدواژگان: کالای خطرناک، مواد خطرناک، ضوابط داخلی، حمل و نقل
|
  • Hamid Moradi*, Mehdi hasanzadeh, Mohammad Kheradmand, Mohammad bidadian ghomi Pages 4-11

    The development of cycling in metropolises requires the management of cycling facilities and the provision of suitable conditions for cyclists. One of the most important cycling facilities is bike sharing stations. These stations in Tehran are called "Bike Houses". Evaluating the performance of these houses can help cities' non-motorized transport authorities make planning easier for sensitive users of these facilities in urban passages. Using datas for the transaction of bicycle houses, appropriate indicators can be defined to evaluate the performance of bicycle houses. Examination of the indices showed that the reduction of service hours had a significant effect on transaction rates. Also the average transaction of bike houses in gardens and parks are much higher than other bike houses in hot seasons. Finally, the performance index of bicycle houses in different regions of Tehran was presented, with regions 12 and 4 in Tehran having the highest performance index and regions 22 and 2 having the lowest.

    Keywords: Cycling, Bike Houses, Performance Evaluation, Transaction Data
  • Mohammad Yaddolahi, seyyed saeid kashf* Pages 12-22

    Increase need to use heavy vehicle in transportation cycle, Led to the request for license driver for these vehicles. Therefore, it was necessary to lay the groundwork necessary for the process of change in the field of modern technologies used in commercial vehicles and the training for drivers of these vehicles, driving test parameters and criteria for certification standards for commercial vehicles in Iran and leading countries evaluated. Statistics last four years indicates that despite heavy vehicles (trucks, trailers and buses) in the number of accidents in a lower position, but the number of deceased accidents has taken second place. The results showed that in other countries in terms of classification license driving cars as C, R, RE, LR, MR, HR, HC, MC, and training in groups according to the type of vehicle is given to the trainee. Unfortunately, the training and testing of commercial vehicles in the first class in a manner almost identical to apply. It is suggested that at least the theoretical and practical driving training should be determined according to the type of vehicle and driver training procedures require a fundamental review in Iran. In this regard, the most important challenge of the training course is: the quality of teaching and learning and training costs.

    Keywords: Heavy vehicle, driving license, training course
  • Abolfazl Shabani, Yaghoub Kamaei Zadeh*, Zabihullah Zekavat Pages 23-30

    One of the most important aspects of development in any country, the amount of transport and communication infrastructure and the development of areas directly related to the quality and quantity of the benefit of these indicators in the relationship. This study used Factor Analysis to classify provinces by dividing the country in 2011 in terms of the amount of indicators of transport and communications and Storage deals. The required data includes 32 indicators in the field of transport, 10 indicators in the field of storage and 31 indicators in the area of communication to collect and database was established, then the index in both transportation and warehousing and communications division, indexes Group transportation and storage of the seven factors Communications Group indices have decreased in four factors. Finally, with the ratings agency of any state, province in five highly developed, developed, average, poor or very poor were ranked and the province have shown on the map. The results indicate that in the transportation and storage of Isfahan, Khuzestan, Kermanshah, Fars and Tehran highly developed and Ardabil, Ilam, Bushehr, Kohgilogeh and Boyer Ahmad, Yazd, Qom, Semnan and South Khorasan in the category of very deprived. On receiving the communication Tehran, Isfahan, Khuzestan, Sistan and Baluchestan and Gilaan highly developed and Ilam, Kohgilogeh and Boyer Ahmad, Qom and South Khorasan in the category have been very poor.

    Keywords: Transport, Storage, Communications, Development, Factor Analysis
  • Ali Faghani, Reza Bozorgmehrnia, Shervin Babaei* Pages 43-50
  • MohammadAli Yari Tabar *, Mahshid Mirzaei Taighani, MohammadReza Karimi Harooni, Ali AliYari Tabar Pages 58-66

    With increasing urbanization, transportation technology has progressed and developed economy. In addition, roads and highways, have made in an effort to balance road capacity and demand. Knowing the capacity of a road is necessary in the planning, design and operation of roads. For an accurate estimate of the roads capacity, passenger car equivalent coefficients, are essential to provide a mechanism through which the vehicles are converted into reference vehicles. This paper discusses about urban highways, such as Tehran, which is significantly high degree of heterogeneity, and based on collected data from 8 highway in Tehran, presents passenger car equivalent factors from four different existing methods. in the following, obtained passenger car equivalent factors are compared with each other and with factors that are currently used in different traffic studies of Tehran. Significant differences are observed among obtained passenger car equivalent factors from each method

    Keywords: Heterogeneous traffic, Passenger Car Equivalent Coefficient, Headway, Speed, Regression